نیت: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۵۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۸ آوریل ۲۰۲۰
خط ۱۶: خط ۱۶:
*[[امام علی]]{{ع}} در فرازهایی چند، رابطه عمل و نیت را گوشزد کرده‌اند: [[پاکی]] و [[خلوص]] نیت منتها درجه کمال<ref>نک: غررالحکم ۱ / ۷</ref>؛ نیت به منزله عمل خیر<ref>غررالحکم ۱ / ۶۲</ref>؛ سفارش به عمل با قید نیت [[پاک]]<ref>غررالحکم ۱ / ۱۳۰</ref>؛ کسب [[رضایت الهی]] در نیت [[پاک]] [[مردمان]] در عمل به فرایض و روابط بین افراد<ref>غررالحکم ۱ / ۲۷۱</ref>؛ عامل پذیرش [[اعمال]]، زیرا نیت [[خالص]]، ریب و [[ریا]] را از [[آدمی]] دور می‌کند<ref>غررالحکم ۱ / ۲۸۵</ref>؛ عامل [[نزدیکی به خداوند]]<ref>غررالحکم ۱ / ۳۴۷</ref>؛ نیت نشانه [[قلب]] و [[باطن]] [[آدمی]]<ref>غررالحکم ۱ / ۳۷۶</ref>؛ نیت [[خالص]]، عامل حصول [[فضیلت]] [[دانش]] برای شخص دانشمند<ref>غررالحکم ۲ / ۵۱۹</ref>؛ نیت [[خالص]]، باعث عمل به [[علم]] است<ref>غررالحکم ۲ / ۷۲۵</ref>؛ نیت به‌منزله [[قلب]] [[دانش]] است؛ نیت در [[اطاعت]] از [[پروردگار]]، عامل [[نیک‌بختی]] است<ref>غررالحکم ۲ / ۵۱۹</ref>؛ [[نیک]] [[پاک]]، عامل پاکیزگی [[اعمال]]<ref>غررالحکم ۲ / ۶۰۳</ref>؛ نیت، عامل [[توفیق]] [[الهی]]<ref>غررالحکم ۲ / ۷۲۰</ref>؛ نیت، عامل پذیرش و عدم پذیرش [[اعمال]]<ref>غررالحکم ۲ / ۸۶۴</ref>؛ نیت، عامل [[سعادت]] یا [[شقاوت]] اخروی<ref>غررالحکم ۲ / ۸۵۴</ref>؛ نیت، عامل کمال [[ایمان]]<ref>غررالحکم ۲ / ۸۷۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 750-751.</ref>.
*[[امام علی]]{{ع}} در فرازهایی چند، رابطه عمل و نیت را گوشزد کرده‌اند: [[پاکی]] و [[خلوص]] نیت منتها درجه کمال<ref>نک: غررالحکم ۱ / ۷</ref>؛ نیت به منزله عمل خیر<ref>غررالحکم ۱ / ۶۲</ref>؛ سفارش به عمل با قید نیت [[پاک]]<ref>غررالحکم ۱ / ۱۳۰</ref>؛ کسب [[رضایت الهی]] در نیت [[پاک]] [[مردمان]] در عمل به فرایض و روابط بین افراد<ref>غررالحکم ۱ / ۲۷۱</ref>؛ عامل پذیرش [[اعمال]]، زیرا نیت [[خالص]]، ریب و [[ریا]] را از [[آدمی]] دور می‌کند<ref>غررالحکم ۱ / ۲۸۵</ref>؛ عامل [[نزدیکی به خداوند]]<ref>غررالحکم ۱ / ۳۴۷</ref>؛ نیت نشانه [[قلب]] و [[باطن]] [[آدمی]]<ref>غررالحکم ۱ / ۳۷۶</ref>؛ نیت [[خالص]]، عامل حصول [[فضیلت]] [[دانش]] برای شخص دانشمند<ref>غررالحکم ۲ / ۵۱۹</ref>؛ نیت [[خالص]]، باعث عمل به [[علم]] است<ref>غررالحکم ۲ / ۷۲۵</ref>؛ نیت به‌منزله [[قلب]] [[دانش]] است؛ نیت در [[اطاعت]] از [[پروردگار]]، عامل [[نیک‌بختی]] است<ref>غررالحکم ۲ / ۵۱۹</ref>؛ [[نیک]] [[پاک]]، عامل پاکیزگی [[اعمال]]<ref>غررالحکم ۲ / ۶۰۳</ref>؛ نیت، عامل [[توفیق]] [[الهی]]<ref>غررالحکم ۲ / ۷۲۰</ref>؛ نیت، عامل پذیرش و عدم پذیرش [[اعمال]]<ref>غررالحکم ۲ / ۸۶۴</ref>؛ نیت، عامل [[سعادت]] یا [[شقاوت]] اخروی<ref>غررالحکم ۲ / ۸۵۴</ref>؛ نیت، عامل کمال [[ایمان]]<ref>غررالحکم ۲ / ۸۷۴</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 750-751.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} درباره گواهی خود بر [[توحید]] بر [[صدق]] نیت خویش تأکید می‌کند و آن را دستاویزی در هنگامه [[معاد]] برمی‌شمرد: [[شهادت]] می‌دهم، شهادتی که [[خلوص]] از بوته [[آزمایش]] [[نیکو]] برآمده باشد و [[اعتقاد]] به آن با صفای نیت همراه بود. بدان چنگ درمی‌زنم، همواره تا آن‌گاه که ما را زنده می‌دارد و می‌اندوزیم آن را برای روزهای هولناکی که در پیش داریم. چنین شهادتی نشان [[عزم]] جزم ما در [[ایمان]] است و سرلوحه [[نیکوکاری]] و [[خشنودی]] [[خداوند]] و سبب دور ساختن [[شیطان]]<ref>{{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ شَهَادَةً مُمْتَحَناً إِخْلَاصُهَا مُعْتَقَداً مُصَاصُهَا نَتَمَسَّكُ بِهَا أَبَداً مَا أَبْقَانَا وَ نَدَّخِرُهَا لِأَهَاوِيلِ مَا يَلْقَانَا، فَإِنَّهَا عَزِيمَةُ الْإِيمَانِ وَ فَاتِحَةُ الْإِحْسَانِ وَ مَرْضَاةُ الرَّحْمَنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّيْطَانِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 886.</ref>.
*[[امام]]{{ع}} درباره گواهی خود بر [[توحید]] بر [[صدق]] نیت خویش تأکید می‌کند و آن را دستاویزی در هنگامه [[معاد]] برمی‌شمرد: [[شهادت]] می‌دهم، شهادتی که [[خلوص]] از بوته [[آزمایش]] [[نیکو]] برآمده باشد و [[اعتقاد]] به آن با صفای نیت همراه بود. بدان چنگ درمی‌زنم، همواره تا آن‌گاه که ما را زنده می‌دارد و می‌اندوزیم آن را برای روزهای هولناکی که در پیش داریم. چنین شهادتی نشان [[عزم]] جزم ما در [[ایمان]] است و سرلوحه [[نیکوکاری]] و [[خشنودی]] [[خداوند]] و سبب دور ساختن [[شیطان]]<ref>{{متن حدیث|وَ أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ شَهَادَةً مُمْتَحَناً إِخْلَاصُهَا مُعْتَقَداً مُصَاصُهَا نَتَمَسَّكُ بِهَا أَبَداً مَا أَبْقَانَا وَ نَدَّخِرُهَا لِأَهَاوِيلِ مَا يَلْقَانَا، فَإِنَّهَا عَزِيمَةُ الْإِيمَانِ وَ فَاتِحَةُ الْإِحْسَانِ وَ مَرْضَاةُ الرَّحْمَنِ وَ مَدْحَرَةُ الشَّيْطَانِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۲</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 886.</ref>.
*اثربخشی نیت در [[سعادت]] و [[شقاوت]] دنیوی و اخروی، موضوعی است که در [[سخنان امام]] مورد توجه قرار گرفته است. [[امام]]{{ع}} به برخی اثرهای اخروی پرداخته است: [[خلوص]] نیت، عامل [[آمرزش گناهان]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۵</ref> و عامل [[پاداش]] اعمال<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۵، ۲۳۳ و ۲ / ۶۵۰</ref> نیت [[فاسد]]، عامل [[نزول]] [[بلا]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۱۲</ref>؛ نیت، معیار سنجش عمل<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۵۲</ref>؛ نیت، عامل [[استجابت دعا]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۷۸</ref>؛ نیت خیر، عامل رهایی [[آدمی]] از قید و بندها<ref>غرر الحکم، ۱ / ۵۰۳</ref>؛ [[هم‌بستگی]] نیت با عطای [[الهی]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱</ref>. [[امام]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: [[خداوند]] به سبب [[صدق]] نیت و [[باطل]] [[پاک]]، هرکس را که خواهد به [[بهشت]] می‌برد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۴۰</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 887.</ref>.
*اثربخشی نیت در [[سعادت]] و [[شقاوت]] دنیوی و اخروی، موضوعی است که در [[سخنان امام]] مورد توجه قرار گرفته است. [[امام]]{{ع}} به برخی اثرهای اخروی پرداخته است: [[خلوص]] نیت، عامل [[آمرزش گناهان]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۵</ref> و عامل [[پاداش]] اعمال<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۵، ۲۳۳ و ۲ / ۶۵۰</ref> نیت [[فاسد]]، عامل [[نزول]] [[بلا]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۱۲</ref>؛ نیت، معیار سنجش عمل<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۵۲</ref>؛ نیت، عامل [[استجابت دعا]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۷۸</ref>؛ نیت خیر، عامل رهایی [[آدمی]] از قید و بندها<ref>غرر الحکم، ۱ / ۵۰۳</ref>؛ [[هم‌بستگی]] نیت با عطای [[الهی]]<ref>نهج البلاغه، نامه ۳۱</ref>. [[امام]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: [[خداوند]] به سبب [[صدق]] نیت و [[باطل]] [[پاک]]، هرکس را که خواهد به [[بهشت]] می‌برد<ref>{{متن حدیث|وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يُدْخِلُ بِصِدْقِ النِّيَّةِ وَ السَّرِيرَةِ الصَّالِحَةِ مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ الْجَنَّةَ}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۴۰</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 887.</ref>.
*هم‌چنین در فرازهایی به آثار دنیوی نیت اشاره شده است: [[خلوص]] نیت، عامل اثرپذیری [[کلام]] [[آدمی]] در میان هم‌نوعان<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۲۸</ref>؛ [[حسن نیت]]، موجب سهولت [[کارها]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۵۲</ref> و عامل رسیدن به [[آرزوها]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۷۲</ref>؛ نیت [[پاک]]، عامل افزایش روزی<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۲۳</ref>؛ [[بدی]] نیت، از بین برنده [[برکت]] در [[زندگی]] [[آدمی]]<ref>غرر الحکم ۲ / ۴۹۱</ref>؛ نیت خوب، باعث [[تکامل]] [[عمل صالح]]<ref>غرر الحکم ۲ / ۸۴۸</ref>. [[امام]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: اگر [[مردم]] هنگامی که محنت و بلایی بر آنها فرود می‌آید  نعمت‌هایشان زوال می‌یابد، از روی [[صدق]] و صفای نیت و شیفتگی [[دل]] به درگاه خداوندی [[زاری]] کنند، [[خداوند]] [[نعمت]] رمیده را به آنان بازمی‌گرداند و کارهای تباهشان را به [[صلاح]] می‌آورد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 887.</ref>.
*هم‌چنین در فرازهایی به آثار دنیوی نیت اشاره شده است: [[خلوص]] نیت، عامل اثرپذیری [[کلام]] [[آدمی]] در میان هم‌نوعان<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۲۸</ref>؛ [[حسن نیت]]، موجب سهولت [[کارها]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۵۲</ref> و عامل رسیدن به [[آرزوها]]<ref>غرر الحکم، ۱ / ۳۷۲</ref>؛ نیت [[پاک]]، عامل افزایش روزی<ref>غرر الحکم، ۱ / ۴۲۳</ref>؛ [[بدی]] نیت، از بین برنده [[برکت]] در [[زندگی]] [[آدمی]]<ref>غرر الحکم ۲ / ۴۹۱</ref>؛ نیت خوب، باعث [[تکامل]] [[عمل صالح]]<ref>غرر الحکم ۲ / ۸۴۸</ref>. [[امام]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] می‌فرماید: اگر [[مردم]] هنگامی که محنت و بلایی بر آنها فرود می‌آید  نعمت‌هایشان زوال می‌یابد، از روی [[صدق]] و صفای نیت و شیفتگی [[دل]] به درگاه خداوندی [[زاری]] کنند، [[خداوند]] [[نعمت]] رمیده را به آنان بازمی‌گرداند و کارهای تباهشان را به [[صلاح]] می‌آورد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۷۷</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 887.</ref>.
*در منظر [[امام]]{{ع}} [[خلوص]] نیت گرچه در [[عبادات]] امری [[نیکو]] و عامل پذیرش [[اعمال]] است، اما در عین حال، سایر [[اعمال]] [[آدمی]] را رنگ و بوی خدایی می‌بخشد و آن را عامل [[آسایش]] فرد و اگر فرد در [[مقام]] [[مسئول]] باشد، آن را مایه [[آسایش]] [[مردم]] برمی‌شمرد: [[بهترین]] وقت‌ها و بیشترین ساعات عمرت را برای آنچه میان تو و خداست، قرار ده، اگر چه در همه وقت‌ها، کار تو برای خداست، هرگاه نیتت [[صادق]] باشد و رعیت را در آن [[آسایش]] رسد<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 887.</ref>.
*در منظر [[امام]]{{ع}} [[خلوص]] نیت گرچه در [[عبادات]] امری [[نیکو]] و عامل پذیرش [[اعمال]] است، اما در عین حال، سایر [[اعمال]] [[آدمی]] را رنگ و بوی خدایی می‌بخشد و آن را عامل [[آسایش]] فرد و اگر فرد در [[مقام]] [[مسئول]] باشد، آن را مایه [[آسایش]] [[مردم]] برمی‌شمرد: [[بهترین]] وقت‌ها و بیشترین ساعات عمرت را برای آنچه میان تو و خداست، قرار ده، اگر چه در همه وقت‌ها، کار تو برای خداست، هرگاه نیتت [[صادق]] باشد و رعیت را در آن [[آسایش]] رسد<ref>نهج البلاغه، نامه ۵۳</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 887.</ref>.
۱۱۲٬۹۹۷

ویرایش