جمعه: تفاوت میان نسخه‌ها

جمعه (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۰

۱٬۰۹۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۱ مهٔ ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش

@@ خط ۸: / خط ۸: @@
 : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[جمعه (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
 <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-'''جمعه''' نام روز آخر هفته، روز تعطیلی [[مسلمانان]]، روزی که [[مردم]] برای [[نماز جمعه]] گرد هم می‌آیند. روزی پُر [[برکت]] و [[خجسته]]، از نظر [[اسلام]]. جمعه روز [[عید]] است و [[اعمال]] و [[آداب]] خاصّی دارد و بهتر است [[انسان]] کارهای روزانه را تعطیل کند و به استراحت، نظافت، [[عبادت]]، [[دید و بازدید]]، رفتن سر [[خاک]] مردگان، شرکت در [[نماز جمعه]]، دادن [[صدقه]] و [[اطعام]] بپردازد. "[[نماز جمعه]]" یکی از عبادت‌های خاصّی است که به صورت گروهی و در روزهای جمعه خوانده می‌شود. "[[سوره]] جمعه" نام [[سوره]] ۶۲ از [[قرآن کریم]] است که ۱۱ [[آیه]] دارد و به [[تلاوت]] آن به خصوص در شب و [[روز جمعه]] تأکید شده است. "[[غسل]] جمعه" هم [[غسل]] [[مستحب]] در این روز است، طبق [[روایات اسلامی]]، [[ظهور امام زمان]]{{ع}} نیز در [[روز جمعه]] خواهد بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[ فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۱۴.</ref>.
-==مقدمه==
+==چیستی [[جمعه]]==
-*جمعه، روز پایانی هفته، مورد [[احترام]] [[مسلمانان]] و یکی از [[اعیاد]] مهم آنان است. به [[عقیده]] برخی، جمعه از آن‏رو جمعه نامیده شده است که در آن جهت [[نماز]] اجتماع می‌‏کنند<ref>راغب اصفهانی، مفردات</ref>. اهمیت شب و [[روز جمعه]]، در [[احادیث]] بسیاری بیان شده و اعمال و [[ادعیه]] فراوانی برای آن مقرر گشته است.
+[[جمعه]] نام روز آخر هفته، روز تعطیلی [[مسلمانان]] و روزی است که [[مردم]] برای [[نماز جمعه]] گرد هم می‌‌آیند و به عقیدۀ برخی، [[جمعه]] از آن‌‏رو [[جمعه]] نامیده شده است که در آن روز جهت [[نماز]] اجتماع می‌‏کنند<ref>راغب اصفهانی، مفردات.</ref>. اولین کسی که [[جمعه]] را [[جمعه]] نامید کعب بن لوی بن غالب ـ یکی از اجداد [[پیامبر]]{{صل}} ـ بود، پیش از آن، این روز را عروبه می‌‎گفتند<ref>معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعود‎نامه، ص ۲۵۰.</ref>
-*از مهم‏ترین اعمال [[مؤمنان]] در [[روز جمعه]]، توجه به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ و [[انتظار فرج]] آن بزرگوار است.
+==[[روایات]] درباره [[جمعه]]==
-*در این رو، [[زیارت]] آن حضرت و [[دعا برای تعجیل فرج]] او [[مستحب]] است؛ زیرا طبق برخی از [[روایات]] و [[زیارات]]، [[امید]] [[ظهور]] آن حضرت در [[روز جمعه]] بیش از سایر روزها است<ref>  ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵</ref>.
+اهمیت و [[فضیلت]] [[شب]] و [[روز جمعه]] در [[احادیث]] بسیاری بیان شده و [[اعمال]] و ادعیۀ فراوانی برای آن مقرر گشته است. برخی از احادیثی که در [[فضیلت]] [[روز جمعه]] وارد شده عبارت‌اند از:
-*[[امام صادق]]{{ع}} در این‏ باره فرموده است: "و [[قائم]] ما [[اهل بیت]] در [[روز جمعه]] [[خروج]] می‌‏کند"<ref>  ر. ک: محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵</ref>
+۱. [[راوی]] می‌‌گوید: [[خدمت]] [[امام هادی]]{{ع}} رسیدم و گفتم: ای [[سید]] من! [[حدیثی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} [[روایت]] شده که معنای آن را نمی‌‌فهمم. فرمودند: چیست‌؟ گفتم: {{متن حدیث|لَا تُعَادُوا الْأَیَّامَ فَتُعَادِیَکُمْ}} یعنی با روزها [[دشمنی]] نکنید که آنها با شما [[دشمنی]] خواهند کرد. [[حضرت]] فرمودند: «مراد از ایام، ما هستیم مادامی که آسمان‌‌ها و [[زمین]] بپا‎ست. [[شنبه]] اسم [[رسول خدا]]{{صل}} و یکشنبه [[امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[دوشنبه]] [[امام حسن]] و [[امام حسین]]{{ع}} و سه‌شنبه [[علی بن الحسین]] و [[محمد بن علی]] و [[جعفر بن محمد]]{{ع}} و چهارشنبه [[موسی بن جعفر]] و [[علی بن موسی]] و [[محمد بن علی]]{{ع}} و منم و [[پنجشنبه]] فرزندم [[حسن]]{{ع}} و [[جمعه]] [[فرزند]] فرزندم است و به سوی او [[اهل حق]] جمع می‎‌شوند و روزی است که در آن روز [[ظهور]] خواهد نمود»<ref>ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۰۶.</ref>.
-*همچنین در روایاتی آمده است: "روزی که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را در [[غدیر خم]] [[نصب]] فرمود، جمعه بود و [[روز قیام]] [[امام مهدی|قائم]]{{ع}} جمعه خواهد بود و روز برپایی [[رستاخیز]] جمعه خواهد بود.
+۲. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودند: «[[روز جمعه]]، [[بهترین]] روزها‌ست و نزد [[خداوند]] از روز [[عید قربان]] و [[عید فطر]] ارجمند‌تر است»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۳۶۷.</ref>.
-*البته بین این سه رخداد عظیم، وجوه مشترک فراوانی وجود دارد. از ویژگی‌‏های دیگر این روز با [[عظمت]]، آن است که [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ در آن روز شریف پای به عرصه [[گیتی]] نهاد<ref>{{عربی|" وَ كَانَ الْيَوْمُ الَّذِي نَصَبَ فِيهِ- رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ {{ع}}- بِغَدِيرِ خُمٍ‏ يَوْمَ‏ الْجُمُعَةِ وَ قِيَامُ‏ الْقَائِمِ‏ {{ع}} يَكُونُ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ تَقُومُ الْقِيَامَةُ فِي يَوْمِ الْجُمُعَة‏‏‏‏‏‏‏‏"}}شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۱، ص ۴۲۲، م ۱۲۴۱</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۶۱ - ۱۶۲.</ref>.
+۳. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: «خوبی و [[بدی]] در [[روز جمعه]] دو چندان می‌‌شود»<ref>{{متن حدیث|اَلْخَیْرُ وَ اَلشَّرُّ یُضَاعَفُ یَوْمَ اَلْجُمُعَةِ}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، ثواب الاعمال، ج۲، ص۱۴۲.</ref>.
+۴. [[پیامبر]]{{صل}} فرمودند: «[[خداوند]] در [[روز جمعه]]، ششصد هزار نفر را از [[آتش]] [[آزاد]] می‌‎سازد که همه [[مستحق]] [[دوزخ]] بوده‎‌اند»<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۲۶۸؛ ج ۵۹، ص ۳۶.</ref>. ۵. [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: «[[قائم]] ما [[اهل بیت]] در [[روز جمعه]] [[خروج]] می‌‏کند»<ref>{{متن حدیث|یخرج قائمنا أهل‌البیت یوم الجمعه}}؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۹۹، ص ۲۱۵.</ref>.<ref>ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعود‌نامه، ص ۲۵۰.</ref>
-==جمعه در موعودنامه==
+۶. در روایاتی آمده است: «روزی که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[حضرت علی]]{{ع}} را در [[غدیر خم]] [[نصب]] فرمود، [[جمعه]] بود و روز [[قیام قائم]]{{ع}} [[جمعه]] خواهد بود و روز برپایی [[رستاخیز]] [[جمعه]] خواهد بود»<ref>.{{متن حدیث|وَ کَانَ الْیَوْمُ الَّذِی نَصَبَ فِیهِ ـ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ{{ع}} ـ بِغَدِیرِ خُمٍ‏ یَوْمَ‏ الْجُمُعَةِ وَ قِیَامُ‏ الْقَائِمِ‏{{ع}} یَکُونُ فِی یَوْمِ الْجُمُعَةِ وَ تَقُومُ الْقِیَامَةُ فِی یَوْمِ الْجُمُعَة‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص ۴۲۲.</ref>. البته بین این سه رخداد [[عظیم]]، وجوه مشترک فراوانی وجود دارد<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌‌نامۀ مهدویت، ص۱۶۱ ـ ۱۶۲.</ref>.
-*به سکون میم به معنی هفته و به ضمّ‌ میم، نام یکی از روزهای هفته است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۱۹۲.</ref>. [[روز جمعه]] از چند جهت اختصاص به [[امام زمان]] {{ع}} دارد. یکی آن‌که ولادت حضرت در آن روز بوده است.
+==[[اعمال]] [[جمعه]]==
-*دیگر آن‌که [[ظهور]] آن جناب در [[روز جمعه]] خواهد بود<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹.</ref>. [[انتظار فرج]] در آن روز بیشتر از روزهای دیگر است، بلکه عید بودن [[روز جمعه]] و شمردن آن را به‌عنوان یکی از [[اعیاد]] چهارگانه، به جهت آن است که در این روز [[زمین]] را از لوث [[شرک]] و [[کفر]] و از وجود ملحدین و کافرین [[پاک]] می‌فرماید<ref>مفاتیح الجنان، اعمال روز جمعه.</ref>.
+برخی از [[اعمال]] [[روز جمعه]] عبارت‌اند از: استراحت، [[نظافت]]، [[عبادت]]، [[دید و بازدید]]، رفتن سر [[خاک]] مردگان، دادن [[صدقه]]، [[اطعام]]، [[شرکت]] در [[نماز جمعه]]، [[خواندن]] "سورۀ [[جمعه]]" در شب و [[روز جمعه]]، [[مستحب]] بودن "[[غسل]] [[جمعه]]"، [[صلوات]] فرستادن که بنابر روایتی منقول از [[امام صادق]]{{ع}}: «پرفضیلت‌‌ترین عمل در [[روز جمعه]] است»<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، خصال، ص ۳۹۴.</ref>.
-*[[راوی]] می‌گوید: خدمت [[امام هادی|امام علی النّقی]] {{ع}} رسیدم و گفتم: ای [[سید]] من! حدیثی از [[رسول خدا]] {{صل}} [[روایت]] شده که معنای آن را نمی‌فهمم. فرمود: چیست‌؟ گفتم: {{عربی|"لَا تُعَادُوا الْأَيَّامَ فَتُعَادِيَكُمْ"}} یعنی با روزها [[دشمنی]] نکنید که آن‌ها با شما [[دشمنی]] خواهند کرد. حضرت فرمود: مراد از ایام، ما هستیم. مادامی که آسمان‌ها و [[زمین]] بپاست. شنبه اسم [[رسول خدا]] {{صل}} است و یکشنبه [[امیر المؤمنین]] {{ع}} و [[دوشنبه]] [[امام حسن]] و [[امام حسین]] {{عم}} و سه‌شنبه [[امام سجاد|علی بن الحسین]] و [[امام باقر|محمد بن علی]] و [[امام صادق|جعفر بن محمد]] {{عم}} و چهارشنبه [[امام کاظم|موسی بن جعفر]] و [[امام رضا|علی بن موسی]] و [[امام جواد|محمد بن علی]] {{عم}} و منم و [[پنجشنبه]] فرزندم [[امام عسکری|حسن]] {{ع}} و جمعه [[فرزند]] فرزندم است و به سوی او [[اهل حق]] جمع می‌شوند...<ref>مفاتیح، باب اول، فصل پنجم.</ref>. [[سفیانی]] نیز در [[روز جمعه]] [[خروج]] می‌کند<ref>بشارة الاسلام، ص ۱۹۲.</ref>.
+==[[جمعه]] و انتساب به [[امام زمان]]{{ع}}==
-*در [[فضیلت]] [[روز جمعه]] [[پیامبر]] {{صل}} فرمودند: [[روز جمعه]]، [[بهترین]] روزهاست و نزد [[خداوند]] از روز [[عید قربان]] و [[عید فطر]] ارجمندتر است<ref>بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۳۶۷.</ref>.
+[[روز جمعه]] از چند جهت اختصاص به [[امام زمان]]{{ع}} دارد، یکی آنکه ولادت [[حضرت]] در آن روز بوده است و نیز [[ظهور]] آن جناب در [[روز جمعه]] خواهد بود<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۷۹.</ref> و [[انتظار فرج]] در این روز بیشتر از روزهای دیگر است، بلکه [[عید]] بودن [[روز جمعه]] به جهت آن است که در این روز [[زمین]] را از لوث [[شرک]] و [[کفر]] و از وجود ملحدین و کافرین [[پاک]] می‏‌فرماید<ref>مفاتیح الجنان، اعمال روز جمعه.</ref>.
-*همچنین [[امام باقر]] {{ع}} فرمودند: خوبی و بدی در [[روز جمعه]] دو چندان می‌شود<ref>ثواب الاعمال، ص ۱۷۲.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز در [[روز جمعه]]، عملی را [[برتر]] از [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]] نمی‌داند<ref>خصال، ص ۳۹۴.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "[[خداوند]] در [[روز جمعه]]، ششصد هزار نفر را از [[آتش]] آزاد می‌سازد که همه [[مستحق]] [[دوزخ]] بوده‌اند"<ref>بحار الانوار، ج ۸۹، ص ۲۶۸ و ج ۵۹، ص ۳۶.</ref>.
+از مهم‌‏ترین [[اعمال]] [[مؤمنان]] در [[روز جمعه]]، توجه به [[حضرت مهدی]]{{ع}}‏ و [[انتظار فرج]] آن بزرگوار است. و [[زیارت]] آن [[حضرت]] و [[دعا برای تعجیل فرج]] او [[مستحب]] است<ref>ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌‌نامۀ مهدویت، ص۱۶۱ ـ ۱۶۲؛ محدثی، جواد، فرهنگ‌‌نامۀ دینی، ص۱۴.</ref>. در [[زیارت امام زمان]]{{ع}} که [[امام هادی]]{{ع}} برای [[روز جمعه]] فرمودند، آمده است: «بگو ای مولای من، ای [[صاحب الزمان]]! [[صلوات]] [[خدا]] بر تو و بر [[اهل بیت]] تو؛ این روز، [[جمعه]] است، روز توست که در آن [[ظهور]] تو [[انتظار]] می‌‌رود و [[راحتی]] و [[گشایش]] امور [[مؤمنین]] به دست تو و نابودی [[کافران]] به [[شمشیر]] تو در این روز خواهد بود. من در این روز مهمان تو هستم و به همجواری تو آمده‌ام. ای مولای من، تو بخشنده‌‎ای و از [[خاندان]] [[بخشنده]] هستی و تو (از جانب [[خداوند]]) عهده‏‌دار مهما‏‏نداری و [[پناه]] دادن ([[مؤمنین]]) هستی، پس مرا به مهمانی طلب و پناهم ده. [[صلوات]] بر تو و [[خاندان]] [[پاک]] تو»<ref>{{متن حدیث|یَا مَوْلَایَ یَا صَاحِبَ الزَّمَانِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکَ وَ عَلَی آلِ بَیْتِکَ هَذَا یَوْمُ الْجُمُعَةِ وَ هُوَ یَوْمُکَ الْمُتَوَقَّعُ فِیهِ ظُهُورُکَ وَ الْفَرَجُ فِیهِ لِلْمُؤْمِنِینَ عَلَی یَدِکَ وَ قَتْلُ الْکَافِرِینَ بِسَیْفِکَ وَ أَنَا یَا مَوْلَایَ فِیهِ ضَیْفُکَ وَ جَارُکَ وَ أَنْتَ یَا مَوْلَایَ کَرِیمٌ مِنْ أَوْلَادِ الْکِرَامِ وَ مَأْمُورٌ بِالضِّیَافَةِ وَ الْإِجَارَةِ فَأَضِفْنِی وَ أَجِرْنِی صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکَ وَ عَلَی أَهْلِ بَیْتِکَ الطَّاهِرِین‏}}؛ جمال الأسبوع بکمال العمل المشروع، ص۳۸.</ref>.<ref>ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۰۶.</ref>
-*اولین کسی که جمعه را جمعه نامید [[کعب بن لوی بن غالب]] -یکی از اجداد [[پیامبر]] {{صل}}- بود. پیش از آن، این روز را عروبه می‌گفتند<ref>معارف و معاریف، ج ۲، ص ۵۶۰.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۵۰.</ref>.
 ==پرسش مستقیم==