تاریخ تغییر قبله: تفاوت میان نسخه‌ها
←علل تغییر قبله از بیت‌المقدس به مکه
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
#[[کعبه]] از ابتدای بنایش به دست [[ابراهیم]]{{ع}} تا زمان [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} همواره مورد [[تعظیم]] و [[تکریم]] [[جامعه]] [[عرب]] بوده است. [[قبله]] قرارگرفتن چنین نقطه‌ای، موجبات [[رضایت]] عموم [[اعراب]] را فراهم می‌ساخت و آنها را برای [[پذیرش]] [[آیین اسلام]] [[ترغیب]] می‌کرد. به ویژه اینکه [[قریش]] که در اذهان [[اعراب]] [[جاهلی]] به عنوان [[سادات]] [[عرب]] و [[خادمان]] [[حرم]] مطرح بودند<ref>ابوالربیع حمیری کلاعی، الإکتفاء بما تضمنه من مغازی رسول الله{{صل}} و الثلاثة الخلفاء، ج۱، ص۶۲-۶۳؛ ابوالفرج حلبی شافعی، السیرة الحلبیه، ج۱، ص۳۰۲؛ هاشم معروف الحسنی، السیرة المصطفی نظرة جدیدة، ص۱۴۸.</ref> و به نوعی [[پیشوایی]] دینی‌شان را بر عهده داشتند مکرر به [[مسلمانان]] [[اعتراض]] می‌کردند که شما چرا می‌گویید بر [[آیین]] [[ابراهیم]] هستید؛ در حالی که قبله‌اش را ترک گفته و به [[قبله]] [[یهودیان]] چسبیده‌اید؟<ref>ابوالفرج حلبی شافعی، السیرة الحلبیه، ج۱، ص۱۷۸.</ref> این موضوع می‌توانست [[مانع]] بزرگی برای [[پیوستن]] [[اعراب]] [[جاهلی]] و [[متعصب]] به [[نهضت]] [[عظیم]] [[اسلامی]] باشد و هیچ هدفی برای [[پیامبر خدا]]{{صل}} بالاتر و والاتر از آن نبود که [[مشرکان]] سرسخت و لجوج وامانده از قافله [[تمدن]]، [[ایمان]] آورند و [[آیین اسلام]] از طریق آنان در سرتاسر نقاط [[جهان]] منتشر شود. | #[[کعبه]] از ابتدای بنایش به دست [[ابراهیم]]{{ع}} تا زمان [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} همواره مورد [[تعظیم]] و [[تکریم]] [[جامعه]] [[عرب]] بوده است. [[قبله]] قرارگرفتن چنین نقطه‌ای، موجبات [[رضایت]] عموم [[اعراب]] را فراهم می‌ساخت و آنها را برای [[پذیرش]] [[آیین اسلام]] [[ترغیب]] می‌کرد. به ویژه اینکه [[قریش]] که در اذهان [[اعراب]] [[جاهلی]] به عنوان [[سادات]] [[عرب]] و [[خادمان]] [[حرم]] مطرح بودند<ref>ابوالربیع حمیری کلاعی، الإکتفاء بما تضمنه من مغازی رسول الله{{صل}} و الثلاثة الخلفاء، ج۱، ص۶۲-۶۳؛ ابوالفرج حلبی شافعی، السیرة الحلبیه، ج۱، ص۳۰۲؛ هاشم معروف الحسنی، السیرة المصطفی نظرة جدیدة، ص۱۴۸.</ref> و به نوعی [[پیشوایی]] دینی‌شان را بر عهده داشتند مکرر به [[مسلمانان]] [[اعتراض]] می‌کردند که شما چرا می‌گویید بر [[آیین]] [[ابراهیم]] هستید؛ در حالی که قبله‌اش را ترک گفته و به [[قبله]] [[یهودیان]] چسبیده‌اید؟<ref>ابوالفرج حلبی شافعی، السیرة الحلبیه، ج۱، ص۱۷۸.</ref> این موضوع می‌توانست [[مانع]] بزرگی برای [[پیوستن]] [[اعراب]] [[جاهلی]] و [[متعصب]] به [[نهضت]] [[عظیم]] [[اسلامی]] باشد و هیچ هدفی برای [[پیامبر خدا]]{{صل}} بالاتر و والاتر از آن نبود که [[مشرکان]] سرسخت و لجوج وامانده از قافله [[تمدن]]، [[ایمان]] آورند و [[آیین اسلام]] از طریق آنان در سرتاسر نقاط [[جهان]] منتشر شود. | ||
#[[تعیین]] مرزهای [[اعتقادی]] [[مسلمانان]]: [[لزوم]] فاصله‌گیری از [[یهود]] آن روز که امیدی به [[ایمان آوردن]] آنان نبود، امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید و تبدیل [[قبله]]، یکی از مظاهر فاصله‌گیری و دوری از [[یهود]] بود<ref>جعفر سبحانی، فروغ ابدیت، ص۴۷۰.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[تاریخ تغییر قبله (مقاله)|تاریخ تغییر قبله]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۴۳-۲۴۴.</ref>. | #[[تعیین]] مرزهای [[اعتقادی]] [[مسلمانان]]: [[لزوم]] فاصله‌گیری از [[یهود]] آن روز که امیدی به [[ایمان آوردن]] آنان نبود، امری اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسید و تبدیل [[قبله]]، یکی از مظاهر فاصله‌گیری و دوری از [[یهود]] بود<ref>جعفر سبحانی، فروغ ابدیت، ص۴۷۰.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[تاریخ تغییر قبله (مقاله)|تاریخ تغییر قبله]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۴۳-۲۴۴.</ref>. | ||
*[[لجاجت]] و خرده‌گیری‌های آزاردهنده [[یهود]] و [[انکار]] شدید [[رسالت]] آن [[حضرت]]{{صل}}{{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref> «ای اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم چون و چرا می‌کنید؟ با آنکه تورات و انجیل جز پس از وی فرو فرستاده نشده است؛ آیا خرد نمی‌ورزید؟ هان! شما همان کسانید که در آنچه بدان دانشی داشتید چون و چرا کردید؛ (دیگر) چرا در آنچه بدان دانشی ندارید چون و چرا می‌کنید؟ و خداوند می‌داند و شما نمی‌دانید ابراهیم نه یهودی بود و نه مسیحی ولی درست‌آیینی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود» سوره آل عمران، آیه ۶۵-۶۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ}} «و در (راه) خداوند چنان که سزاوار جهاد (در راه) اوست جهاد کنید؛ او شما را برگزید و در دین -که همان آیین پدرتان ابراهیم است- هیچ تنگنایی برای شما ننهاد، او شما را پیش از این و در این (قرآن) مسلمان نامید تا پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید پس نماز را برپا دارید و زکات بپردازید و به (ریسمان) خداوند چنگ زنید؛ او سرور شماست که نیکو یار و نیکو یاور است» سوره حج، آیه ۷۸.</ref><ref>سید محمود آلوسی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج۱، ص۴۰۷ محمد بن جریر طبری، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۱، ص۱۴۷؛ فخرالدین رازی، مفاتیح الغیب، ج۴، ص۹۴.</ref>، [[رسول خدا]]{{صل}} را بر آن داشت تا [[مسلمانان]] را به عنوان امّتی مستقل از [[یهودیان]]، معرفی کند و از [[قبله]] آنان که دستاویز بسیاری از [[تبلیغات]] سوءشان بود، رو برگرداند<ref>جعفر سبحانی، فروغ ابدیت، ص۴۶۹-۴۷۰.</ref>. | *[[لجاجت]] و خرده‌گیری‌های آزاردهنده [[یهود]] و [[انکار]] شدید [[رسالت]] آن [[حضرت]]{{صل}}{{متن قرآن|يَا أَهْلَ الْكِتَابِ لِمَ تُحَاجُّونَ فِي إِبْرَاهِيمَ وَمَا أُنْزِلَتِ التَّوْرَاةُ وَالْإِنْجِيلُ إِلَّا مِنْ بَعْدِهِ أَفَلَا تَعْقِلُونَ هَا أَنْتُمْ هَؤُلَاءِ حَاجَجْتُمْ فِيمَا لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ فَلِمَ تُحَاجُّونَ فِيمَا لَيْسَ لَكُمْ بِهِ عِلْمٌ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنْتُمْ لَا تَعْلَمُونَ مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ}}<ref> «ای اهل کتاب! چرا درباره ابراهیم چون و چرا می‌کنید؟ با آنکه تورات و انجیل جز پس از وی فرو فرستاده نشده است؛ آیا خرد نمی‌ورزید؟ هان! شما همان کسانید که در آنچه بدان دانشی داشتید چون و چرا کردید؛ (دیگر) چرا در آنچه بدان دانشی ندارید چون و چرا می‌کنید؟ و خداوند می‌داند و شما نمی‌دانید ابراهیم نه یهودی بود و نه مسیحی ولی درست‌آیینی فرمانبردار بود و از مشرکان نبود» سوره آل عمران، آیه ۶۵-۶۷.</ref>؛ {{متن قرآن|وَجَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ هُوَ اجْتَبَاكُمْ وَمَا جَعَلَ عَلَيْكُمْ فِي الدِّينِ مِنْ حَرَجٍ مِلَّةَ أَبِيكُمْ إِبْرَاهِيمَ هُوَ سَمَّاكُمُ الْمُسْلِمِينَ مِنْ قَبْلُ وَفِي هَذَا لِيَكُونَ الرَّسُولُ شَهِيدًا عَلَيْكُمْ وَتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ فَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ وَاعْتَصِمُوا بِاللَّهِ هُوَ مَوْلَاكُمْ فَنِعْمَ الْمَوْلَى وَنِعْمَ النَّصِيرُ}}<ref>«و در (راه) خداوند چنان که سزاوار جهاد (در راه) اوست جهاد کنید؛ او شما را برگزید و در دین -که همان آیین پدرتان ابراهیم است- هیچ تنگنایی برای شما ننهاد، او شما را پیش از این و در این (قرآن) مسلمان نامید تا پیامبر بر شما گواه باشد و شما بر مردم گواه باشید پس نماز را برپا دارید و زکات بپردازید و به (ریسمان) خداوند چنگ زنید؛ او سرور شماست که نیکو یار و نیکو یاور است» سوره حج، آیه ۷۸.</ref><ref>سید محمود آلوسی، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج۱، ص۴۰۷ محمد بن جریر طبری، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج۱، ص۱۴۷؛ فخرالدین رازی، مفاتیح الغیب، ج۴، ص۹۴.</ref>، [[رسول خدا]]{{صل}} را بر آن داشت تا [[مسلمانان]] را به عنوان امّتی مستقل از [[یهودیان]]، معرفی کند و از [[قبله]] آنان که دستاویز بسیاری از [[تبلیغات]] سوءشان بود، رو برگرداند<ref>جعفر سبحانی، فروغ ابدیت، ص۴۶۹-۴۷۰.</ref>. | ||
*خلاصه مطلب اینکه [[خداوند]]، هنگامی که [[نماز]] گزاردن به سوی [[کعبه]]، همسویی با [[مشرکان]] محسوب می‌شد، [[خاتم انبیا]]{{صل}} را به گزاردن [[نماز]] به سوی [[بیت‌المقدس]] ([[جایگاه]] [[ادیان توحیدی]]) مکلّف کرد و زمانی که صفوف [[مسلمانان]] از [[مشرکان]] باز شناخته شد، به [[غرور]] [[یهودیان]] در [[مدینه]] خاتمه داد و صف [[مسلمانان]] را از آنان جدا کرد<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۲۰.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[تاریخ تغییر قبله (مقاله)|تاریخ تغییر قبله]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۴۴.</ref>. | *خلاصه مطلب اینکه [[خداوند]]، هنگامی که [[نماز]] گزاردن به سوی [[کعبه]]، همسویی با [[مشرکان]] محسوب می‌شد، [[خاتم انبیا]]{{صل}} را به گزاردن [[نماز]] به سوی [[بیت‌المقدس]] ([[جایگاه]] [[ادیان توحیدی]]) مکلّف کرد و زمانی که صفوف [[مسلمانان]] از [[مشرکان]] باز شناخته شد، به [[غرور]] [[یهودیان]] در [[مدینه]] خاتمه داد و صف [[مسلمانان]] را از آنان جدا کرد<ref>شیخ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۴۲۰.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[تاریخ تغییر قبله (مقاله)|تاریخ تغییر قبله]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۲۴۴.</ref>. | ||