براهین خداشناسی: تفاوت میان نسخه‌ها

#'''[[برهان]] [[نظم]]:''' این [[برهان]]- که از مهم‌ترین برهان‌های [[خداشناسی]] است- از هماهنگی اجزای [[جهان آفرینش]] بهره می‌برد و از این گذر، وجود ناظم یا [[خدای سبحان]] را اثبات می‌کند. [[برهان]] [[نظم]] دو مقدمه دارد. در مقدمه نخست (صغرا) مسائل دقیق [[علوم تجربی]] و طبیعی را برمی‌رسد و از مشاهدات عینی [[جهان]] [[طبیعت]] سود می‌برد و به [[نظام]] شگرف و شگفت [[حاکم]] بر [[جهان]] می‌رسد. مقدمه دوم (کبرا) به این می‌پردازد که وجود [[نظم]] و هماهنگی در [[جهان]] تنها با دخالت یک مبدأ [[عاقل]]، [[قادر]] و عالم امکان‌پذیر است<ref>شرح تجرید، ۲۸۴؛ پیام قرآن‌، ۲/ ۵۵.</ref>. [[قرآن کریم]] نیز بدین [[برهان]] عنایتی ویژه دارد و در آیاتی پرشمار به [[نظم]] و [[انسجام]] خردمندانه [[جهان]] پرداخته و به [[ضرورت]] وجود عالم، ناظم و [[خالق]] یگانه اشارت برده است<ref>{{متن قرآن|إِنَّ فِي اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَمَا خَلَقَ اللَّهُ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَّقُونَ}}؛ سوره یونس، آیه ۶؛ {{متن قرآن|سَنُرِيهِمْ آيَاتِنَا فِي الآفَاقِ وَفِي أَنفُسِهِمْ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُّ أَوَلَمْ يَكْفِ بِرَبِّكَ أَنَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ شَهِيدٌ }}؛ سوره فصلت، آیه ۵۳؛ {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِّأُولِي الأَلْبَابِ}}؛ سوره آل عمران، آیه ۱۹۰؛ {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَاخْتِلافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ وَالْفُلْكِ الَّتِي تَجْرِي فِي الْبَحْرِ بِمَا يَنفَعُ النَّاسَ وَمَا أَنزَلَ اللَّهُ مِنَ السَّمَاء مِن مَّاء فَأَحْيَا بِهِ الأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا وَبَثَّ فِيهَا مِن كُلِّ دَابَّةٍ وَتَصْرِيفِ الرِّيَاحِ وَالسَّحَابِ الْمُسَخَّرِ بَيْنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَعْقِلُونَ }}؛ سوره بقره، آیه ۱۶۴؛ {{متن قرآن|وَفِي الأَرْضِ آيَاتٌ لِّلْمُوقِنِينَ وَفِي أَنفُسِكُمْ أَفَلا تُبْصِرُونَ }}؛ سوره الذاریات، آیه ۲۰ و ۲۱.</ref>. [[برهان]] [[نظم]] پیشینه‌ای بلند در ذهن [[انسان]] دارد. [[امام صادق]] {{ع}} نیز در [[حدیث]] مشهور "[[توحید]] [[مفضل]]" از این [[برهان]] سخن گفته و به [[اثبات وجود خدا]] پرداخته است<ref>بحارالانوار، ۳/ ۵۷.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 157.</ref>.