پرش به محتوا

اصحاب امام حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲: خط ۲:
{{امامت}}
{{امامت}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[یاران امام حسین]]'''، '''[[شهدای کربلا]]''' و مرتبط با مدخل '''[[امام حسین]]''' است. "'''یاران امام حسین'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[یاران امام حسین]]'''، '''[[شهدای کربلا]]''' و مرتبط با مدخل '''[[امام حسین]]''' است. "'''[[یاران امام حسین]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[یاران امام حسین در حدیث]] | [[یاران امام حسین در تاریخ اسلام]]</div>
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[یاران امام حسین در حدیث]] | [[یاران امام حسین در تاریخ اسلام]]</div>
خط ۴۳: خط ۴۳:


==[[شهدای کربلا]]==
==[[شهدای کربلا]]==
* آنان که در رکاب [[امام حسین|سید الشهدا]] به فیض [[شهادت]] رسیدند، جمعی از [[بنی هاشم]] بودند، جمعی از مدینه با آن حضرت آمده بودند، برخی در مکه و طول راه به وی پیوستند، برخی هم از کوفه توانستند به جمع آن حماسه‌سازان شهید بپیوندند. کسانی هم در راه نهضت حسینی، پیش از [[عاشورا]] شهید شدند که آنان نیز جزء اصحاب او به شمار  می‌آیند.  
* آنان که در رکاب [[امام حسین|سید الشهدا]] به [[فیض]] [[شهادت]] رسیدند، جمعی از [[بنی هاشم]] بودند، جمعی از [[مدینه]] با آن [[حضرت]] آمده بودند، برخی در [[مکه]] و طول راه به وی پیوستند، برخی هم از [[کوفه]] توانستند به جمع آن حماسه‌سازان [[شهید]] بپیوندند. کسانی هم در راه [[نهضت حسینی]]، پیش از [[عاشورا]] [[شهید]] شدند که آنان نیز جزء [[اصحاب]] او به شمار  می‌آیند.  


===[[شهدای کوفه]]===
===[[شهدای کوفه]]===
* تعداد ۶ نفر از [[یاران امام]] که در کوفه شهید شدند، عبارتند از:  
* تعداد ۶ نفر از [[یاران امام]] که در [[کوفه]] [[شهید]] شدند، عبارتند از:  


[[عبد الاعلی بن یزید کلبی]]، [[عبدالله  بن بقطر]]، [[عمارة بن صلخب]]، [[قیس بن مسهر صیداوی]]، [[مسلم بن عقیل]] و [[هانی بن عروه]]. شهدای [[بنی هاشم]]: تعداد ۱۷ نفر از شهدای کربلا که شهادتشان اجماعی است، عبارتند از  [[علی بن الحسین الاکبر]]، [[عباس بن علی بن ابی طالب]]، [[عبدالله بن علی بن ابی طالب]]، [[جعفر بن علی بن ابی طالب]]، [[عثمان بن علی بن ابی طالب]]، [[محمد بن علی بن ابی طالب]]، [[عبدالله بن حسین بن علی]]، [[ابوبکر بن حسن بن علی]]، [[قاسم بن حسن بن علی]]، [[عبدالله بن حسن بن علی]]، [[عون بن عبدالله بن جعفر]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر]]، [[جعفر بن عقیل]]، [[عبد الرحمن بن عقیل]]، [[عبدالله بن مسلم بن عقیل]]، [[عبدالله بن عقیل]]، [[محمد بن ابی سعید بن عقیل]]<ref>انصار الحسین، محمد مهدی شمس الدین، ص ۱۱۱</ref> نام ده نفر دیگر نیز نقل شده که البته یقینی نیست، آنان عبارتند از: [[ابوبکر بن علی بن ابی طالب]]، [[عبید الله بن عبدالله بن جعفر]]، [[محمد بن مسلم بن عقیل]]، [[عبدالله بن علی بن ابی طالب]]، [[عمر بن علی بنابی طالب]]، [[ابراهیم بن علی بن ابی طالب]]، [[عمر بن حسن بن علی]]، [[محمد بن عقیل]] و [[جعفر بن محمد بن عقیل]]<ref>انصار الحسین، محمد مهدی شمس الدین، ص ۱۱۷</ref>
[[عبد الاعلی بن یزید کلبی]]، [[عبدالله  بن بقطر]]، [[عمارة بن صلخب]]، [[قیس بن مسهر صیداوی]]، [[مسلم بن عقیل]] و [[هانی بن عروه]]. شهدای [[بنی هاشم]]: تعداد ۱۷ نفر از [[شهدای کربلا]] که شهادتشان اجماعی است، عبارتند از  [[علی بن الحسین الاکبر]]، [[عباس بن علی بن ابی طالب]]، [[عبدالله بن علی بن ابی طالب]]، [[جعفر بن علی بن ابی طالب]]، [[عثمان بن علی بن ابی طالب]]، [[محمد بن علی بن ابی طالب]]، [[عبدالله بن حسین بن علی]]، [[ابوبکر بن حسن بن علی]]، [[قاسم بن حسن بن علی]]، [[عبدالله بن حسن بن علی]]، [[عون بن عبدالله بن جعفر]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر]]، [[جعفر بن عقیل]]، [[عبد الرحمن بن عقیل]]، [[عبدالله بن مسلم بن عقیل]]، [[عبدالله بن عقیل]]، [[محمد بن ابی سعید بن عقیل]]<ref>انصار الحسین، محمد مهدی شمس الدین، ص ۱۱۱</ref> نام ده نفر دیگر نیز [[نقل]] شده که البته [[یقینی]] نیست، آنان عبارتند از: [[ابوبکر بن علی بن ابی طالب]]، [[عبید الله بن عبدالله بن جعفر]]، [[محمد بن مسلم بن عقیل]]، [[عبدالله بن علی بن ابی طالب]]، [[عمر بن علی بنابی طالب]]، [[ابراهیم بن علی بن ابی طالب]]، [[عمر بن حسن بن علی]]، [[محمد بن عقیل]] و [[جعفر بن محمد بن عقیل]]<ref>انصار الحسین، محمد مهدی شمس الدین، ص ۱۱۷</ref>


===شهدای دیگر===
===شهدای دیگر===
* نام کسانی غیر از [[بنی هاشم]] که در کربلا در رکاب [[امام حسین]]{{ع}} به شهادت رسیدند و توضیح مختصری درباره هر یک، در جای مناسب هر کدام در این کتاب به (ترتیب الفبا) آمده است. در اینجا فهرستی از همه آنان را یکجا بر اساس نقل کتاب انصار الحسین می‌آوریم. در کتاب یاد شده، دو جدول نام است.
* نام کسانی غیر از [[بنی هاشم]] که در [[کربلا]] در رکاب [[امام حسین]]{{ع}} به [[شهادت]] رسیدند و توضیح مختصری درباره هر یک، در جای مناسب هر کدام در این کتاب به (ترتیب الفبا) آمده است. در اینجا فهرستی از همه آنان را یکجا بر اساس [[نقل]] [[کتاب]] [[انصار]] الحسین می‌آوریم. در کتاب یاد شده، دو جدول نام است.


==شهدای مذکور در منابع کهن==
==شهدای مذکور در منابع کهن==
* یکی نام‌هایی که در زیارت ناحیه مقدسه و نیز در منابع دیگری همچون رجال شیخ، یا رجال طبری آمده است. این جدول که نام ۸۲ نفر را در بر دارد چنین است:  
* یکی نام‌هایی که در [[زیارت ناحیه مقدسه]] و نیز در منابع دیگری همچون [[رجال]] شیخ، یا [[رجال]] [[طبری]] آمده است. این جدول که نام ۸۲ نفر را در بر دارد چنین است:  


[[اسلم ترکی]]، [[انس بن حارث کاهلی]]، [[انیس بن معقل اصبحی]]، [[ام وهب]]، [[بریر بن خضیر]]، [[بشیر بن عمر حضرمی]]، [[جابر بن حارث سلمانی]]، [[جبلة بن علی شیبانی]]، [[جنادة بن حارث انصاری]]، [[جندب بن حجیر خولانی]]، [[جون مولی ابوذر غفاری]]، [[جوین بن مالک ضبعی]]، [[حبیب بن مظاهر]]، [[حجاج بن مسروق]]، [[حر بن یزید ریاحی]]، [[حلاس بن عمرو راسبی]]، [[حنظلة بن اسعد شبامی]]، [[خالد بن عمرو بن خالد]]، [[زاهر مولی عمرو بن حمق خزاعی]]، [[زهیر بن بشر خثعمی]]، [[زهیر بن قین بجلی]]، [[زید بن معقل جعفی]]، [[سالم مولی بنی المدینة کلبی]]، [[سالم مولی عامر بن مسلم عبدی]]، [[سعد بن حنظله تمیمی]]، [[سعد بن عبدالله]]، [[سعید بن عبدالله]]، [[سوار بن منعم بن حابس]]، [[سوید بن عمرو خثعمی]]، [[سیف بن حارث بن سریع جابری]]، [[سیف بن مالک عبدی]]، [[حبیب بن عبدالله نهشلی]]، [[شوذب مولی شاکر]]، [[ضرغامة بن مالک]]، [[عابس بن ابی شبیب شاکری]]، [[عامر بن حسان بن شریح]]، [[عامر بن مسلم]]، [[عبد الرحمان بن عبد الرحمان بن عبدالله ارحبی]]، [[عبد الرحمان بن عبد ربه انصاری]]، [[عبد الرحمان بن عبدالله بن یزید عبدی]]، [[عبید الله بن یزید عبدی]]، [[عمران بن کعب]]، [[عمار بن ابی سلامه]]، [[عمار بن حسان]]، [[عمرو بن جناده]]، [[عمر بن جندب]]، [[عمرو بن خالد ازدی]]، [[عمر بن خالد صیداوی]]، [[عمرو بن عبدالله جندعی]]، [[عمرو بن ضبیعه]]، [[عمرو بن قرضه]]، [[عمر بن قرضه]]، [[عمر بن عبدالله ابو ثمامه صائدی]]، [[عمرو بن مطاع]]، [[عمیر بن عبدالله مذحجی]]، [[قارب مولی الحسین]]، [[قاسط بن زهیر]]، [[قاسم بن حبیب]]، [[قرة بن ابی قره غفاری]]، [[قعنب بن عمر]]، [[کردوس بن زهیر]]، [[کنانة بن عتیق]]، [[مالک بن عبد بن سریع]]، [[مجمع بن عبدالله عائذی]]، [[مسعود بن حجاج]] و پسرش، [[مسلم بن عوسجه]]، [[مسلم بن کثیر]]، [[منجح مولی الحسین]]، [[نافع بن هلال]]، [[نعمان بن عمرو]]، [[نعیم بن عجلان]]، [[وهب بن عبدالله]]، [[یحیی بن سلیم]]، [[یزید بن حصین همدانی]]، [[یزید بن زیاد کندی]]، [[یزید بن نبیط]].  
[[اسلم ترکی]]، [[انس بن حارث کاهلی]]، [[انیس بن معقل اصبحی]]، [[ام وهب]]، [[بریر بن خضیر]]، [[بشیر بن عمر حضرمی]]، [[جابر بن حارث سلمانی]]، [[جبلة بن علی شیبانی]]، [[جنادة بن حارث انصاری]]، [[جندب بن حجیر خولانی]]، [[جون مولی ابوذر غفاری]]، [[جوین بن مالک ضبعی]]، [[حبیب بن مظاهر]]، [[حجاج بن مسروق]]، [[حر بن یزید ریاحی]]، [[حلاس بن عمرو راسبی]]، [[حنظلة بن اسعد شبامی]]، [[خالد بن عمرو بن خالد]]، [[زاهر مولی عمرو بن حمق خزاعی]]، [[زهیر بن بشر خثعمی]]، [[زهیر بن قین بجلی]]، [[زید بن معقل جعفی]]، [[سالم مولی بنی المدینة کلبی]]، [[سالم مولی عامر بن مسلم عبدی]]، [[سعد بن حنظله تمیمی]]، [[سعد بن عبدالله]]، [[سعید بن عبدالله]]، [[سوار بن منعم بن حابس]]، [[سوید بن عمرو خثعمی]]، [[سیف بن حارث بن سریع جابری]]، [[سیف بن مالک عبدی]]، [[حبیب بن عبدالله نهشلی]]، [[شوذب مولی شاکر]]، [[ضرغامة بن مالک]]، [[عابس بن ابی شبیب شاکری]]، [[عامر بن حسان بن شریح]]، [[عامر بن مسلم]]، [[عبد الرحمان بن عبد الرحمان بن عبدالله ارحبی]]، [[عبد الرحمان بن عبد ربه انصاری]]، [[عبد الرحمان بن عبدالله بن یزید عبدی]]، [[عبید الله بن یزید عبدی]]، [[عمران بن کعب]]، [[عمار بن ابی سلامه]]، [[عمار بن حسان]]، [[عمرو بن جناده]]، [[عمر بن جندب]]، [[عمرو بن خالد ازدی]]، [[عمر بن خالد صیداوی]]، [[عمرو بن عبدالله جندعی]]، [[عمرو بن ضبیعه]]، [[عمرو بن قرضه]]، [[عمر بن قرضه]]، [[عمر بن عبدالله ابو ثمامه صائدی]]، [[عمرو بن مطاع]]، [[عمیر بن عبدالله مذحجی]]، [[قارب مولی الحسین]]، [[قاسط بن زهیر]]، [[قاسم بن حبیب]]، [[قرة بن ابی قره غفاری]]، [[قعنب بن عمر]]، [[کردوس بن زهیر]]، [[کنانة بن عتیق]]، [[مالک بن عبد بن سریع]]، [[مجمع بن عبدالله عائذی]]، [[مسعود بن حجاج]] و پسرش، [[مسلم بن عوسجه]]، [[مسلم بن کثیر]]، [[منجح مولی الحسین]]، [[نافع بن هلال]]، [[نعمان بن عمرو]]، [[نعیم بن عجلان]]، [[وهب بن عبدالله]]، [[یحیی بن سلیم]]، [[یزید بن حصین همدانی]]، [[یزید بن زیاد کندی]]، [[یزید بن نبیط]].  


==شهدای مذکور در منابع متاخر==
==شهدای مذکور در منابع متاخر==
* جدول دوم، اسامی کسانی است که در منابع متاخرتری مانند زیارت رجبیه، مناقب ابن شهر آشوب، یا مثیر الاحزان لهوف آمده است که عبارتند از: (۲۹ نفر)  
* جدول دوم، [[اسامی]] کسانی است که در منابع متآخرتری مانند [[زیارت رجبیه]]، [[مناقب]] ابن [[شهر]] [[آشوب]]، یا مثیر الاحزان لهوف آمده است که عبارتند از: (۲۹ نفر)  
{{پرسش‌های وابسته}}
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|5}}
{{ستون-شروع|5}}
خط ۹۴: خط ۹۴:
{{پایان}}
{{پایان}}


* ستایش عظیمی را که [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}} شب عاشورا از یاران خویش کرد، نام آنان را جاویدان و مقامشان را  جلوه‌گر ساخت. آنجا که فرمود: من اصحابی شایسته‌تر و بهتر از یاران خود نمی‌شناسم {{عربی|فانی لا اعلم اصحابا اولی و لا خیرا من اصحابی و لا اهل بیت ابر و لااوصل من اهل بیتی، فجزاکم الله عنی جمیعا خیرا}}<ref>مقتل خوارزمی، ج ۱، ص ۲۴۶، لهوف، ص۷۹</ref> در زیارت ناحیه مقدسه هم [[امام مهدی|امام زمان]] به آنان اینگونه سلام داده است: {{عربی|السلام علیکم یا خیر انصار}} ... در توصیف آن شیر مردان عارف، بسیار سخن می‌توان گفت. از زبان دشمن هم می‌توان حقایق را شناخت. به مردی که روز عاشورا همراه عمر سعد در کربلا شرکت داشته، گفتند: وای بر تو !آیا ذریه [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}}  را کشتید؟ گفت:... اگر تو شاهد چیزی بودی که ما دیدیم، تو هم همچون ما می‌کردی. گروهی بر ما تاختند که دستهاشان بر قبضه شمشیرها بود، همچون شیران خشمگین، سواران را از چپ و راست درهم می‌نوردیدند و خویش را به کام مرگ می‌افکندند. نه امان می‌پذیرفتند، نه علاقه به مال داشتند و نه چیزی می‌توانست مانع ورودشان بر برکه‌های مرگ گردد! اگر اندکی از آنان دست بر می‌داشتیم، جان همه سپاه را می‌گرفتند. ای بی مادر، پس می‌خواستی چه کنیم؟ !... <ref>شرح نهج البلاغه،ابن ابی الحدید،ج ۳،ص ۲۶۳</ref>  برای آشنایی با برخی فضایل آنان، که حواریین [[امام حسین]]{{ع}} بودند، رجوع کنید به منتخب التواریخ ، ص ۲۴۵ تا ۲۵۵ که بیست و شش فضیلت برای آنان بر شمرده است، از جمله: رضایت از خدا، با وفاترین اصحاب، ثبت بودن نامشان در [[لوح محفوظ]]، برتر بودن مقامشان از همه [[شهدا]]، همت والا با عده کم، توفیق بازگشت به دنیا در عصر رجعت، معروف بودنشان در آسمان‌ها، شوق شهادت در رکاب [[امام حسین]]{{ع}}، یاران واقعی دین خدا، وارستگی و زهد و عبادت، دفن در سرزمین مقدس کربلا و... همین فضیلت‌هاست که آنان را محبوب دل‌ها ساخته و در دنیا و آخرت، مورد غبطه جهانیانند. قبر شهدای کربلا همه یکجا در حرم [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}} است<ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۵۴ تا ۵۸.</ref>.
* [[ستایش]] عظیمی را که [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}}[[شب]] [[عاشورا]] از [[یاران]] خویش کرد، نام آنان را جاویدان و مقامشان را  جلوه‌گر ساخت. آنجا که فرمود: من اصحابی شایسته‌تر و بهتر از [[یاران]] خود نمی‌شناسم {{عربی|فانی لا اعلم اصحابا اولی و لا خیرا من اصحابی و لا اهل بیت ابر و لااوصل من اهل بیتی، فجزاکم الله عنی جمیعا خیرا}}<ref>مقتل خوارزمی، ج ۱، ص ۲۴۶، لهوف، ص۷۹</ref> در [[زیارت ناحیه مقدسه]] هم [[امام مهدی|امام زمان]] به آنان اینگونه [[سلام]] داده است: {{عربی|السلام علیکم یا خیر انصار}}... در توصیف آن شیر مردان [[عارف]]، بسیار سخن می‌توان گفت. از زبان [[دشمن]] هم می‌توان حقایق را [[شناخت]]. به مردی که [[روز عاشورا]] همراه [[عمر سعد]] در [[کربلا]] [[شرکت]] داشته، گفتند: وای بر تو!آیا ذریه [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}}  را کشتید؟ گفت:... اگر تو [[شاهد]] چیزی بودی که ما دیدیم، تو هم همچون ما می‌کردی. گروهی بر ما تاختند که دستهاشان بر قبضه شمشیرها بود، همچون شیران [[خشمگین]]، سواران را از [[چپ و راست]] درهم می‌نوردیدند و خویش را به کام [[مرگ]] می‌افکندند. نه [[امان]] می‌پذیرفتند، نه علاقه به [[مال]] داشتند و نه چیزی می‌توانست [[مانع]] ورودشان بر برکه‌های [[مرگ]] گردد! اگر اندکی از آنان دست بر می‌داشتیم، [[جان]] همه [[سپاه]] را می‌گرفتند. ای بی [[مادر]]، پس می‌خواستی چه کنیم؟!... <ref>شرح نهج البلاغه،ابن ابی الحدید،ج ۳،ص ۲۶۳</ref>  برای آشنایی با برخی [[فضایل]] آنان، که [[حواریین]] [[امام حسین]]{{ع}} بودند، [[رجوع]] کنید به منتخب التواریخ، ص ۲۴۵ تا ۲۵۵ که بیست و شش [[فضیلت]] برای آنان بر شمرده است، از جمله: [[رضایت]] از [[خدا]]، با وفاترین [[اصحاب]]، ثبت بودن نامشان در [[لوح محفوظ]]، [[برتر]] بودن مقامشان از همه [[شهدا]]، [[همت]] والا با عده کم، [[توفیق]] بازگشت به [[دنیا]] در عصر [[رجعت]]، معروف بودنشان در [[آسمان‌ها]]، [[شوق]] [[شهادت]] در رکاب [[امام حسین]]{{ع}}، [[یاران]] واقعی [[دین خدا]]، [[وارستگی]] و [[زهد]] و [[عبادت]]، [[دفن]] در [[سرزمین مقدس]] [[کربلا]] و... همین فضیلت‌هاست که آنان را [[محبوب]] [[دلها]] ساخته و در [[دنیا]] و [[آخرت]]، مورد [[غبطه]] جهانیانند. [[قبر]] [[شهدای کربلا]] همه یکجا در [[حرم]] [[امام حسین|سید الشهدا]]{{ع}} است<ref>ر. ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص۵۴ تا ۵۸.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
خط ۱۰۵: خط ۱۰۵:
{{پانویس2}}
{{پانویس2}}
{{یاران امام حسین}}
{{یاران امام حسین}}
[[رده:مدخل]]
[[رده:اصحاب امام حسین]]
[[رده:اصحاب امام حسین]]
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]
[[رده:مدخل فرهنگ عاشورا]]
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش