ربوبیت: تفاوت میان نسخهها
←ربوبیّت خداوند در ابعاد مادّی و معنوی انسان
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
==ربوبیّت [[خداوند]] در ابعاد مادّی و [[معنوی]] [[انسان]]== | ==ربوبیّت [[خداوند]] در ابعاد مادّی و [[معنوی]] [[انسان]]== | ||
*در میان موجودات، [[انسان]] از دو بُعد [[جسم]] و [[روح]] تشکیل شده که هر یک نیازها و غایات کمالی خاصّ خود را دارد. [[جسم]] [[انسان]]، مثل سایر حیوانات، از مرحله نطفه تحت [[تربیت]] [[پروردگار]] و [[لطف]] ربوبیّت او قرارگرفته و مراحل مختلف کمالی را [[طی]] میکند، تا [[بدن]] کامل میشود و [[زندگی]] خود را تا [[بزرگسالی]] و سپس [[پیری]] ادامه میدهد. بُعد [[روحانی]] [[انسان]] نیز باید در عالم [[دنیا]] تکمیل شود و به سوی [[کمال انسانی]] خویش [[هدایت]] گردد. [[هدایت]] نوع اوّل، [[هدایت تکوینی]] و دومی [[هدایت تشریعی]] نامیده شده است. هر دوی این هدایتها، تحت اسم ربوبیّت [[پروردگار]]، [[انسان]] را به کمال لایق مادّی و [[معنوی]] خویش رهنمون میشوند<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۱۸۳.</ref>. | *در میان موجودات، [[انسان]] از دو بُعد [[جسم]] و [[روح]] تشکیل شده که هر یک نیازها و غایات کمالی خاصّ خود را دارد. [[جسم]] [[انسان]]، مثل سایر حیوانات، از مرحله نطفه تحت [[تربیت]] [[پروردگار]] و [[لطف]] ربوبیّت او قرارگرفته و مراحل مختلف کمالی را [[طی]] میکند، تا [[بدن]] کامل میشود و [[زندگی]] خود را تا [[بزرگسالی]] و سپس [[پیری]] ادامه میدهد. بُعد [[روحانی]] [[انسان]] نیز باید در عالم [[دنیا]] تکمیل شود و به سوی [[کمال انسانی]] خویش [[هدایت]] گردد. [[هدایت]] نوع اوّل، [[هدایت تکوینی]] و دومی [[هدایت تشریعی]] نامیده شده است. هر دوی این هدایتها، تحت اسم ربوبیّت [[پروردگار]]، [[انسان]] را به کمال لایق مادّی و [[معنوی]] خویش رهنمون میشوند<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۱۸۳.</ref>. | ||
==انواع [[هدایت]] [[انسان]] براساس ربوبیّت [[خداوند]]== | |||
*هرچند [[هدایت]] در معنای اصلی یعنی {{عربی|الإرشاد إلى المطلوب}}، اما چون امری ذومراتب است، این تعریف ناظر بر ابتداییترین مرتبه [[هدایت]]، یعنی {{عربی|الإرشاد إلى المطلوب}} است. [[هدایت]] به [[توحید]] و مدارج کمال [[انسان]] هنگامی محقّق میگردد که [[مهتدی]] در [[هدایت]] ابتدایی، امر [[مولی]] را [[امتثال]] نموده باشد. | |||
*با این توضیحات، میتوان گفت که [[هدایت]]، به معنای [[مظهر]] ربوبیّت و [[لطف]] و [[رحمت الهی]]، در دو مرحله متجلّی میگردد: اوّل به [[صورت]] {{عربی|الإرشاد إلى المطلوب}} و در مرتبه دوّم به [[صورت]] {{عربی|ايصال إلى المطلوب}}. | |||
#'''[[هدایت]] ارشادی:''' [[هدایت]] در این مرحله، فقط به معنای ارائه طریق است؛ مثل آنکه فردی آدرس محلّی را با استفاده از نقشه [[راهنما]] بگیرد و بر اساس آن به سمت مقصد حرکت کند. [[بدیهی]] است که در چنین هدایتی، [[هادی]] هرگز در [[مشکلات]] راه به [[مهتدی]] کمک نمیکند؛ چنانکه در [[امور دینی]]، بعد از [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[قرآن]] [[هادی]] [[امّت]] از نوع [[هدایت]] ارشادی است و نقشه [[سعادت]] [[انسانها]] را به ایشان ارائه مینماید. | |||
#'''[[هدایت]] ایصالی:''' در این مرحله، [[هادی]] علاوه بر ارائه طریق، [[مهتدی]] را دائماً [[همراهی]] میکند و او را در موانع و [[مشکلات]] [[راه هدایت]] و حتّی در چالشهای میدان عمل و [[کارزار]] مدد میرساند؛ چنانکه [[خداوند]] در [[هدایت تکوینی]] موجودات، نه تنها طریق [[زندگی]] را به آنها میآموزد، بلکه دائماً آنها را تا [[رسیدن به کمال]] نهایی [[خلقت]] [[همراهی]] میکند. [[شاهد]] بر این مطلب، [[آیات]] [[هدایت الهی]] در [[تربیت]] و [[هدایت]] [[زنبور عسل]] و یا [[جسم]] [[انسان]] است. [[خداوند]] در بیان قاعدهای کلّی میفرماید:{{متن قرآن|وَأَوْحَى فِي كُلِّ سَمَاءٍ أَمْرَهَا}}<ref>«و در هر آسمانی کار آن را وحی کرد» سوره فصلت، آیه ۱۲.</ref>. و همچنین: {{متن قرآن|مَا مِنْ دَابَّةٍ إِلَّا هُوَ آخِذٌ بِنَاصِيَتِهَا إِنَّ رَبِّي عَلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ}}<ref>«هیچ جنبندهای نیست مگر که او بر هستیش چیرگی دارد؛ به راستی پروردگار من بر راهی راست است» سوره هود، آیه ۵۶.</ref>. | |||
*'''نتیجه آنکه:''' اگر اصل اوّل در [[سنّت الهی]] بنا بر [[رحمت]] رحمانیّه او، [[هدایت]] ایصالی همه موجودات تا رسیدن به عالیترین مراتب کمال مقرّر در حداکثر ظرفیت [[استحقاق]] آنهاست، همین [[سنّت]] در [[هدایت تشریعی]] و ارائه [[رحمت]] [[هدایت الهی]] ([[رحمت]] رحیمیّه) برای [[مؤمنین]] وجود دارد. بر این مبنا، [[نزول قرآن]] از مصادیق [[هدایت]] ارشادی و [[پیامبر]] و [[امام]] از مصادیق [[هدایت]] ارشادی و ایصالی [[خداوند]] هستند که [[دلیل]] آن ذیلاً [[تبیین]] میگردد<ref>[[محمد تقی فیاضبخش|فیاضبخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۱۸۴-۱۸۵.</ref>. | |||
==[[توحید در ربوبیت]] == | ==[[توحید در ربوبیت]] == |