پرش به محتوا

واژه وکالت در لغت و اصطلاح مهدویت چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' بدست ' به ' به‌دست '
جز (جایگزینی متن - 'امامی' به 'امامی')
جز (جایگزینی متن - ' بدست ' به ' به‌دست ')
خط ۲۸: خط ۲۸:
::::::نکته درخور توجه این که در [[کلام]] [[دانشمندان]] این رشته، مفهوم [[وکالت]] مورد بحث با‌ اندکی توسعه به دستیاران [[نواب خاص]] هم به‌کار رفته است، برای نمونه [[شیخ طوسی]]، [[حسین بن روح نوبختی]] را [[وکیل]] [[سفیر دوم]] می‌خواند: {{عربی|"كَانَ أَبُو الْقَاسِمِ الْحُسَيْنُ بْنُ رَوْحٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَكِيلًا لِأَبِي جَعْفَرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ سِنِينَ كَثِيرَةً..."}}<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص ۳۷۲، ح ۳۴۳.</ref>.
::::::نکته درخور توجه این که در [[کلام]] [[دانشمندان]] این رشته، مفهوم [[وکالت]] مورد بحث با‌ اندکی توسعه به دستیاران [[نواب خاص]] هم به‌کار رفته است، برای نمونه [[شیخ طوسی]]، [[حسین بن روح نوبختی]] را [[وکیل]] [[سفیر دوم]] می‌خواند: {{عربی|"كَانَ أَبُو الْقَاسِمِ الْحُسَيْنُ بْنُ رَوْحٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ وَكِيلًا لِأَبِي جَعْفَرٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ سِنِينَ كَثِيرَةً..."}}<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص ۳۷۲، ح ۳۴۳.</ref>.
::::::در پاره از [[روایات]] و نوشته‌های [[دانشمندان]] لفظ [[وکیل]]، بر [[نواب خاص]] و سفراء نیز اطلاق شده و گاهی نسبت به کسانی [[سفیر]]، [[نایب]] و [[وکیل]] به صورت مترادف به‌کار رفته است<ref>سفیر دوم در حق سفیر سوم فرموده: {{عربی|"وَ السَّفِيرُ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ صَاحِبِ الْأَمْرِ {{ع}} وَ الْوَكِيلُ [لَهُ‏] وَ الثِّقَةُ الْأَمِينُ..."}} طوسی، کتاب الغیبه، ص ۳۷۱، ح ۳۴۱؛ استاد طبسی نیز سفیر اول را وکیل خوانده ر.ک: طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۲۹؛ جاسم حسین نیز سفیر دوم را پیش از سفارت وکیل خوانده است، جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم {{ع}}، ص ۱۶۲.</ref>.
::::::در پاره از [[روایات]] و نوشته‌های [[دانشمندان]] لفظ [[وکیل]]، بر [[نواب خاص]] و سفراء نیز اطلاق شده و گاهی نسبت به کسانی [[سفیر]]، [[نایب]] و [[وکیل]] به صورت مترادف به‌کار رفته است<ref>سفیر دوم در حق سفیر سوم فرموده: {{عربی|"وَ السَّفِيرُ بَيْنَكُمْ وَ بَيْنَ صَاحِبِ الْأَمْرِ {{ع}} وَ الْوَكِيلُ [لَهُ‏] وَ الثِّقَةُ الْأَمِينُ..."}} طوسی، کتاب الغیبه، ص ۳۷۱، ح ۳۴۱؛ استاد طبسی نیز سفیر اول را وکیل خوانده ر.ک: طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۲۹؛ جاسم حسین نیز سفیر دوم را پیش از سفارت وکیل خوانده است، جاسم حسین، تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم {{ع}}، ص ۱۶۲.</ref>.
::::::پاسخ این کاربرد دوگانه، از بررسی آثار [[دانشمندان]] بدست می‌آید. با این بیان که [[نواب]] و سفراء [[وکیل]] مطلق و [[منصوب]] مستقیم از جانب [[امام]] [[معصوم]] هستند اما سایر [[وکلاء]] دامنه کارشان خاص و با واسطه با [[امام]] {{ع}} مرتبط هستند<ref>ر.ک: صدر، تاریخ الغیبه الصغری، ص ۳۴۲، ۳۳۷؛ طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۳۹.</ref>. و گاهی به [[نواب خاص]] ([[نواب اربعه]]) [[وکیل خاص]] اطلاق می‌شود به این معنی که خصوصاً و شخصاً توسط [[امام]] {{ع}} [[منصوب]] شده‌اند<ref>صدر، تاریخ الغیبه الصغری، ۳۳۷؛ پور سید آقایی، تاریخ عصر [[غیبت]]، ص ۳۵۹.</ref>.
::::::پاسخ این کاربرد دوگانه، از بررسی آثار [[دانشمندان]] به‌دست می‌آید. با این بیان که [[نواب]] و سفراء [[وکیل]] مطلق و [[منصوب]] مستقیم از جانب [[امام]] [[معصوم]] هستند اما سایر [[وکلاء]] دامنه کارشان خاص و با واسطه با [[امام]] {{ع}} مرتبط هستند<ref>ر.ک: صدر، تاریخ الغیبه الصغری، ص ۳۴۲، ۳۳۷؛ طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۳۹.</ref>. و گاهی به [[نواب خاص]] ([[نواب اربعه]]) [[وکیل خاص]] اطلاق می‌شود به این معنی که خصوصاً و شخصاً توسط [[امام]] {{ع}} [[منصوب]] شده‌اند<ref>صدر، تاریخ الغیبه الصغری، ۳۳۷؛ پور سید آقایی، تاریخ عصر [[غیبت]]، ص ۳۵۹.</ref>.
::::::لفظ [[وکیل]] در [[قرآن]] حدود ۲۴ بار آمده که تنها بر [[خداوند]] اطلاق و از غیر او نفی شده است، چنان که سایر مشتقات این لفظ تنها به [[خدا]] نسبت داده شده است، در دو مورد فعلِ [[وکالت]] در مورد غیر [[خدا]] به‌کار رفته است که آن هم به معنی مسلط ساختن از جانب خداست نه به معنی اصطلاحی مورد بحث<ref>انعام، ۸۹: {{متن قرآن|فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلاء فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ}}؛ سجده، ۱۱: {{متن قرآن|يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ}}.</ref>.
::::::لفظ [[وکیل]] در [[قرآن]] حدود ۲۴ بار آمده که تنها بر [[خداوند]] اطلاق و از غیر او نفی شده است، چنان که سایر مشتقات این لفظ تنها به [[خدا]] نسبت داده شده است، در دو مورد فعلِ [[وکالت]] در مورد غیر [[خدا]] به‌کار رفته است که آن هم به معنی مسلط ساختن از جانب خداست نه به معنی اصطلاحی مورد بحث<ref>انعام، ۸۹: {{متن قرآن|فَإِن يَكْفُرْ بِهَا هَؤُلاء فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَّيْسُواْ بِهَا بِكَافِرِينَ}}؛ سجده، ۱۱: {{متن قرآن|يَتَوَفَّاكُم مَّلَكُ الْمَوْتِ الَّذِي وُكِّلَ بِكُمْ}}.</ref>.
::::::جمع‌بندی: اصطلاح [[وکیل]] از زمان [[امام صادق]] {{ع}} در مورد کارگزارانی که توسط [[امام]] به انجام کارهایی [[مأمور]] شده بودند شیوع پیدا کرد و در مواردی به [[کارگزار]] [[سفرا]] نیز [[وکیل]] اطلاق شد چنانکه در مورد خود [[سفرا]] و [[نواب خاص]] نیز گاهی [[وکیل]] به‌کار رفته است»<ref>[[رحیم لطیفی|لطیفی ، رحیم]]، [[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]، ص۱۵-۱۸.</ref>.
::::::جمع‌بندی: اصطلاح [[وکیل]] از زمان [[امام صادق]] {{ع}} در مورد کارگزارانی که توسط [[امام]] به انجام کارهایی [[مأمور]] شده بودند شیوع پیدا کرد و در مواردی به [[کارگزار]] [[سفرا]] نیز [[وکیل]] اطلاق شد چنانکه در مورد خود [[سفرا]] و [[نواب خاص]] نیز گاهی [[وکیل]] به‌کار رفته است»<ref>[[رحیم لطیفی|لطیفی ، رحیم]]، [[پرسمان نیابت (کتاب)|پرسمان نیابت]]، ص۱۵-۱۸.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش