پرش به محتوا

قناعت: تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۴ ژوئن ۲۰۲۰
جز
جایگزینی متن - 'کلام نبوی' به 'کلام نبوی'
جز (جایگزینی متن - ')| ' به ')|')
جز (جایگزینی متن - 'کلام نبوی' به 'کلام نبوی')
خط ۱۹: خط ۱۹:
*از این‌رو [[انسان]] قناعت‌پیشه انسانی سخت‌کوش و مولد است که نیازهای خود را در سایه [[میانه‌روی]] و [[عقل]] فراهم می‌سازد و [[زندگی]] آبرومند را برمی‌گزیند. [[امام]] {{ع}} در بیانی خباب بن ارت (از [[یاران]] خویش) را مورد [[ستایش]] قرار می‌دهد و او را که صنعتگری فعال در عرصه [[زندگی]] بود، این‌گونه می‌ستاید: [[خدا]] [[رحمت]] کند خباب را که از صمیم [[دل]] [[اسلام]] آورد و هجرتش از روی [[اطاعت]] بود، به‌قدر [[حاجت]] قناعت می‌کرد و از [[خداوند]] [[خشنود]] و [[زندگی]] او [[جهاد]] بود<ref>.«{{متن حدیث|[رَحِمَ] يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَ هَاجَرَ طَائِعاً، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ، وَ عَاشَ مُجَاهِداً}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 646.</ref>
*از این‌رو [[انسان]] قناعت‌پیشه انسانی سخت‌کوش و مولد است که نیازهای خود را در سایه [[میانه‌روی]] و [[عقل]] فراهم می‌سازد و [[زندگی]] آبرومند را برمی‌گزیند. [[امام]] {{ع}} در بیانی خباب بن ارت (از [[یاران]] خویش) را مورد [[ستایش]] قرار می‌دهد و او را که صنعتگری فعال در عرصه [[زندگی]] بود، این‌گونه می‌ستاید: [[خدا]] [[رحمت]] کند خباب را که از صمیم [[دل]] [[اسلام]] آورد و هجرتش از روی [[اطاعت]] بود، به‌قدر [[حاجت]] قناعت می‌کرد و از [[خداوند]] [[خشنود]] و [[زندگی]] او [[جهاد]] بود<ref>.«{{متن حدیث|[رَحِمَ] يَرْحَمُ اللَّهُ خَبَّابَ بْنَ الْأَرَتِّ، فَلَقَدْ أَسْلَمَ رَاغِباً، وَ هَاجَرَ طَائِعاً، وَ قَنِعَ بِالْكَفَافِ، وَ رَضِيَ عَنِ اللَّهِ، وَ عَاشَ مُجَاهِداً}}؛ نهج البلاغه، حکمت ۴۱</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۲، ص 646.</ref>


==چیستی قناعت در [[کلام]] [[نبوی]]{{صل}}==
==چیستی قناعت در [[کلام نبوی]]{{صل}}==
*از [[رسول اکرم]]{{صل}} [[نقل]] شده است که آن [[حضرت]]، مواردی را از [[جبرئیل]] پرسیدند که یکی از آنها چیستی قناعت بود و [[جبرئیل]] در پاسخ، چنین به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} گفت: "... و قناعت، آن است که ([[انسان]]) به آن‌چه از (روزی) [[دنیا]] به او می‌رسد، اکتفا کند و با چیز کم بسازد و بر عطای اندک ([[خدا]]) [[سپاس]] گزارد"<ref>معانی الاخبار، ص ۲۶۱؛ ابوالفضل علی بن حسن طبرسی، مشکاة الانوار، ص ۲۴۱ و ابن فهد حلی، عدة الداعی، ص ۹۴.</ref>. همچنین ایشان در [[روایات]] متعددی از قناعت با عنوان‌های: [[برکت]]<ref>محمد بن محمد کوفی، الجعفریات، ص ۱۶۰ و محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۵، ص ۲۳۲.</ref>؛ گنجی پایان‌ناپذیر<ref>حسن بن أبی الحسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۱۱۸؛ محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۵۶؛ مشکاة الانوار، ص ۱۳۲ و جلال الدین سیوطی، الدر المنثور، ج ۱، ص ۳۶۱.</ref>؛ دریایی از [[مال]] که کرانه ندارد<ref>محمد محمدی ری شهری و همکاران، حکمت‌نامه پیامبر اعظم{{صل}}، ج ۱۳، ص ۱۸۱.</ref>؛ سواری‌ دهنده‌ای که [[رضایت]] [[خدای متعال]] را به همراه دارد و سوار خویش را به سرای [[خدا]] می‌رساند<ref>امام صادق{{ع}}، مصباح الشریعه، ص ۲۰۳.</ref> و... یاد فرموده است<ref>[[علی نبی‌اللهی|نبی‌اللهی، علی]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۵۷۱.</ref>.
*از [[رسول اکرم]]{{صل}} [[نقل]] شده است که آن [[حضرت]]، مواردی را از [[جبرئیل]] پرسیدند که یکی از آنها چیستی قناعت بود و [[جبرئیل]] در پاسخ، چنین به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} گفت: "... و قناعت، آن است که ([[انسان]]) به آن‌چه از (روزی) [[دنیا]] به او می‌رسد، اکتفا کند و با چیز کم بسازد و بر عطای اندک ([[خدا]]) [[سپاس]] گزارد"<ref>معانی الاخبار، ص ۲۶۱؛ ابوالفضل علی بن حسن طبرسی، مشکاة الانوار، ص ۲۴۱ و ابن فهد حلی، عدة الداعی، ص ۹۴.</ref>. همچنین ایشان در [[روایات]] متعددی از قناعت با عنوان‌های: [[برکت]]<ref>محمد بن محمد کوفی، الجعفریات، ص ۱۶۰ و محدث نوری، مستدرک الوسائل، ج ۱۵، ص ۲۳۲.</ref>؛ گنجی پایان‌ناپذیر<ref>حسن بن أبی الحسن دیلمی، ارشاد القلوب، ج ۱، ص ۱۱۸؛ محمد بن حسن فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ج ۲، ص ۴۵۶؛ مشکاة الانوار، ص ۱۳۲ و جلال الدین سیوطی، الدر المنثور، ج ۱، ص ۳۶۱.</ref>؛ دریایی از [[مال]] که کرانه ندارد<ref>محمد محمدی ری شهری و همکاران، حکمت‌نامه پیامبر اعظم{{صل}}، ج ۱۳، ص ۱۸۱.</ref>؛ سواری‌ دهنده‌ای که [[رضایت]] [[خدای متعال]] را به همراه دارد و سوار خویش را به سرای [[خدا]] می‌رساند<ref>امام صادق{{ع}}، مصباح الشریعه، ص ۲۰۳.</ref> و... یاد فرموده است<ref>[[علی نبی‌اللهی|نبی‌اللهی، علی]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۵۷۱.</ref>.
*همچنین آن [[حضرت]] در جای دیگری قناعت را اکتفا کردن به مقدار [[نیاز]] هم دانسته‌اند. [[نقل]] شده است که [[پیامبر خدا]]{{صل}} در این باره به [[ابوذر]] فرمود: "به آن [[توانگری]] که [[خدا]] به تو می‌دهد، توانگر شو"![[ابوذر]] گفت: "ای [[پیامبر خدا]]{{صل}}! آن چیست؟" فرمود: "صبحانه یک روز و [[شام]] یک شب (منظور دو [[وعده]] [[غذا]] در هر روز است)<ref>مشابه همین مطلب در روایت دیگری آمده است که [[پیغمبر]]{{صل}} فرمود: «... و قناعت کردن به خوراک صبح و شب؛ هر کس به روزی خدا قناعت کند، او بی‌نیازترین مردم است». (حسن بن أبی الحسن دیلمی، اعلام الدین، ص ۲۰۰؛ شیخ طوسی، الامالی، ص ۵۳۶ و ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام، ج ۲، ص ۶۴.</ref>. پس هر که به آن‌چه [[خدا]] روزی‌اش کرده است، قناعت ورزد، توانگرترین [[مردم]] است"<ref>حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق، ص ۴۶۹؛ مجموعه ورام، ج ۲، ص ۶۴؛ امالی طوسی، ص ۵۳۶ و اعلام الدیم، ص ۲۰۰.</ref><ref>[[علی نبی‌اللهی|نبی‌اللهی، علی]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۵۷۱-۵۷۲.</ref>.
*همچنین آن [[حضرت]] در جای دیگری قناعت را اکتفا کردن به مقدار [[نیاز]] هم دانسته‌اند. [[نقل]] شده است که [[پیامبر خدا]]{{صل}} در این باره به [[ابوذر]] فرمود: "به آن [[توانگری]] که [[خدا]] به تو می‌دهد، توانگر شو"![[ابوذر]] گفت: "ای [[پیامبر خدا]]{{صل}}! آن چیست؟" فرمود: "صبحانه یک روز و [[شام]] یک شب (منظور دو [[وعده]] [[غذا]] در هر روز است)<ref>مشابه همین مطلب در روایت دیگری آمده است که [[پیغمبر]]{{صل}} فرمود: «... و قناعت کردن به خوراک صبح و شب؛ هر کس به روزی خدا قناعت کند، او بی‌نیازترین مردم است». (حسن بن أبی الحسن دیلمی، اعلام الدین، ص ۲۰۰؛ شیخ طوسی، الامالی، ص ۵۳۶ و ورام بن ابی فراس، مجموعه ورام، ج ۲، ص ۶۴.</ref>. پس هر که به آن‌چه [[خدا]] روزی‌اش کرده است، قناعت ورزد، توانگرترین [[مردم]] است"<ref>حسن بن فضل طبرسی، مکارم الاخلاق، ص ۴۶۹؛ مجموعه ورام، ج ۲، ص ۶۴؛ امالی طوسی، ص ۵۳۶ و اعلام الدیم، ص ۲۰۰.</ref><ref>[[علی نبی‌اللهی|نبی‌اللهی، علی]]، [[فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم (کتاب)|فرهنگنامه سیره پیامبر اعظم]]، ص ۵۷۱-۵۷۲.</ref>.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش