راه تعیین امام: تفاوت میان نسخه‌ها
←روش‌های تعیین امام نزد مذاهب اسلامی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
==روش‌های [[تعیین امام]] نزد [[مذاهب اسلامی]]== | ==روش‌های [[تعیین امام]] نزد [[مذاهب اسلامی]]== | ||
*اگر [[امام]]، نقش پیامبر گونه داشته باشد و رسالت وی، مانند رسالت انبیاء تلقی گردد، تعیین فرد به منصب [[امامت]] باید مبنی بر نص دینی یا انتصاب الهی باشد. | *اگر [[امام]]، نقش [[پیامبر]] گونه داشته باشد و [[رسالت]] وی، مانند [[رسالت]] [[انبیاء]] تلقی گردد، [[تعیین]] فرد به [[منصب]] [[امامت]] باید مبنی بر [[نص]] [[دینی]] یا [[انتصاب]] [[الهی]] باشد. | ||
*قاضی القضات [[ماوردی]]: "[[امامت]] برای | *[[قاضی]] القضات [[ماوردی]]: "[[امامت]] برای [[امت]]، از راه [[گزینش]] [[صاحب نظران]] و معتمدان [[امت]] و از راه [[انتصاب]] به [[وسیله]] [[امام]] پیشین حاصل می‌شود". | ||
*قاضی القضات [[ابویعلی]]: "[[امامت]] با اعمال زور و قدرت نیز حاصل می‌شود و نیاز به گزینش و عقد ندارد و هر کسی که به خدا ایمان دارد، جایز نیست که چنین امامی را پیشوای خود نداند". | *[[قاضی]] القضات [[ابویعلی]]: "[[امامت]] با [[اعمال]] [[زور]] و [[قدرت]] نیز حاصل می‌شود و [[نیاز]] به [[گزینش]] و [[عقد]] ندارد و هر کسی که به [[خدا]] [[ایمان]] دارد، جایز نیست که چنین امامی را پیشوای خود نداند". | ||
*امام الحرمین [[جُوینی]]: "در عقد [[امامت]]، اتفاق آرا شرط نیست، زیرا [[ابوبکر]]، بدون اتفاق آراء، به [[امامت]] رسید". | *[[امام الحرمین]] [[جُوینی]]: "در [[عقد]] [[امامت]]، اتفاق آرا شرط نیست، زیرا [[ابوبکر]]، بدون اتفاق آراء، به [[امامت]] رسید". | ||
*[[ابوبکر بن عربی]]: "برای تشکیل [[امامت]]، موافقت یکی دو نفر از صاحب | *[[ابوبکر بن عربی]]: "برای تشکیل [[امامت]]، موافقت یکی دو نفر از [[صاحب نظران]]، کافی است". | ||
*[[شیخ قرطبی]] در تفسیر آیه {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref> می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم؛ سوره بقره، آیه:۳۰.</ref> می‌نویسد: "اگر یک نفر از صاحب نظران و معتمدان مردم هم [[امام]] را تعیین و معرفی کند، کافی است و انتخاب او بر دیگران، واجب است زیرا عمر در سقیفه بنی | *[[شیخ قرطبی]] در [[تفسیر آیه]] {{متن قرآن|إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً}}<ref> می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم؛ سوره بقره، آیه:۳۰.</ref> می‌نویسد: "اگر یک نفر از [[صاحب نظران]] و معتمدان [[مردم]] هم [[امام]] را [[تعیین]] و معرفی کند، کافی است و [[انتخاب]] او بر دیگران، [[واجب]] است زیرا [[عمر]] در [[سقیفه بنی ساعده]]، یک تنه [[عقد]] [[بیعت با ابوبکر]] نبست؛ [[ابوبکر]]، [[عمر]] را به [[جانشینی]] [[انتخاب]] کرد پس، بنابر قول [[قاضی]] [[عضد‌الدین ایجی]]: با یکی از سه فرایند زیر، [[منصب]] [[امامت]] برای فرد، تعیّن می‌یابد: | ||
*#نص [[رسول خدا]]{{صل}}. | *# [[نص]] [[رسول خدا]]{{صل}}. | ||
*#نص [[امام]]{{ع}} پیشین. | *# [[نص]] [[امام]]{{ع}} پیشین. | ||
*#بیعت ارباب حل و عقد. | *# [[بیعت]] ارباب حل و [[عقد]]. | ||
*با همه اختلافات نظری که میان علمای [[اهل سنت]] هست، مخلص کلام آن است که [[امام]]، فردی است برخاسته از این جامعه که علم و آگاهی و عدالت و پیراستگی او، در سطح خود امت است و یک فرد برخاسته از جانب خدا نیست<ref>[[احد فرامرز قراملکی| فرامرز قراملکی، احد]]، [[امامت‌پژوهی (کتاب)|امامت‌پژوهی]]، ص۷۱ - ۷۶.</ref>. | *با همه [[اختلافات]] نظری که میان علمای [[اهل سنت]] هست، [[مخلص]] [[کلام]] آن است که [[امام]]، فردی است برخاسته از این [[جامعه]] که [[علم]] و [[آگاهی]] و [[عدالت]] و [[پیراستگی]] او، در سطح خود [[امت]] است و یک فرد برخاسته از جانب [[خدا]] نیست<ref>[[احد فرامرز قراملکی| فرامرز قراملکی، احد]]، [[امامت‌پژوهی (کتاب)|امامت‌پژوهی]]، ص۷۱ - ۷۶.</ref>. | ||
*آیا مردم می‌توانند [[امام]] را تعیین کنند؟ در نگاه [[اهل سنت]] چند طریق وجود دارد: نصب | *آیا [[مردم]] می‌توانند [[امام]] را [[تعیین]] کنند؟ در نگاه [[اهل سنت]] چند طریق وجود دارد: [[نصب الهی]]، [[انتخاب]] مردمی، [[قهر]] و [[غلبه]]. ازنظر [[شیعه]] تنها راه [[اثبات]] [[مشروعیت]] [[امام]]، [[نصب الهی]] است<ref>[[صفدر الهی راد|الهی راد، صفدر]]، [[انسان‌شناسی (کتاب)|انسان‌شناسی]]، ص ۲۱۷.</ref>. | ||
*یکی از ادله معتقدان به دیدگاه | *یکی از [[ادله]] معتقدان به دیدگاه [[شورا]]، [[آیه]] {{متن قرآن|فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ}}<ref> پس با بخشایشی از (سوی) خداوند با آنان نرمخویی ورزیدی و اگر درشتخویی سنگدل می‌بودی از دورت می‌پراکندند؛ پس آنان را ببخشای و برای ایشان آمرزش بخواه و با آنها در کار، رایزنی کن و چون آهنگ (کاری) کردی به خداوند توکل کن که خداوند توکل کنندگان (به خویش) را دوست می‌دارد؛ سوره آل عمران، آیه: ۱۵۹.</ref> است که با توجه به معنای {{متن قرآن|شَاوِرْهُمْ}} و همچنین زمان [[نزول]] [[آیه]]، می‌توان این [[استدلال]] را نقد کرد<ref>[[صفدر الهی راد|الهی راد، صفدر]]، [[انسان‌شناسی (کتاب)|انسان‌شناسی]]، ص ۲۱۷.</ref>. | ||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||