اجماع: تفاوت میان نسخه‌ها

 

'''اجماع''' در لغت، به معناى [[عزم]] و [[تصمیم]] یکپارچۀ گروهى بر سخنى یا عملى است و در اصطلاح فقهى، اتّفاق [[فقها]] و مجتهدین در یک مسأله که کاشف از قول و نظر [[معصوم]] است و یکى از ادّلۀ اربعه براى [[اثبات]] [[احکام]] شرعى است، در کنار [[قرآن]] و [[سنت]].[[اهل سنت]] براى اجماع، اعتبار ذاتى قائل‌اند، امّا [[شیعه]] آن را به لحاظ کشف از [[قول معصوم]]، [[حجت]] مى‌دانند. در [[داستان خلافت ابوبکر]]، چون معیارى [[قرآن|قرآنى]] و حدیثى براى آن نیافتند به اجماع متوسّل شدند و با ادّعاى اینکه [[پیامبر خاتم|پیامبر]] فرموده است: [[امت]] من بر [[خطا]] اجتماع نمى‌کنند توجیهى براى [[خلافت]] او دست‌ وپا کردند، در حالى که آنچه در [[سقیفه]] پیش‌آمد، نه [[اجماع اهل مکه]] و [[اجماع اهل مدینه|مدینه]] بود، نه [[اجماع مهاجر و انصار]]، نه [[اجماع اصحاب پیامبر]] و نه حتّى [[اجماع حاضران در سقیفه]]، چون برخى از آنان مخالف بودند و هرگز [[بیعت]] نکردند. از جمله کسانى که [[بیعت]] نکردند عبارت بودند از: [[عباس بن عبدالمطلب]]، [[فضل بن عباس]]، [[زبیر]]، [[خالد بن سعید]]، [[مقداد]]، [[سلمان فارسی]]، [[ابوذر]]، [[عمار]]، [[براء بن عازب]]، [[ابىّ بن کعب]]، [[سعد بن عباده]] و گروهى از [[مهاجرین]] و [[انصار]]<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۵۲.</ref>.

 

*در [[فرهنگ]] [[سیاسی]] اجماع به توافق تقریبی همگانی اعضای یک گروه یا جمعیت درباره برخی قضایا یا موقعیت‌ها که مستلزم [[تصمیم]] مشترک است، اطلاق می‌شود<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۸۱.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۴۸-۴۹.</ref>.