خمس: تفاوت میان نسخه‌ها

: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[شأن اقتصادی معصوم]]''' است. "'''خمس'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>

'''خمس''' یعنی یک پنجم، یکی از [[مالیات‌های دینی]] است که بر درآمدهای [[مسلمانان]] قرار داده شده است. آنچه از راه کسب و کار، معدن، گنج، [[غنایم جنگی]] و... به دست می‌آید، بیست درصد آن را (که همان خمس است) باید به [[پیامبر]] و [[امام]]، و در [[عصر غیبت]] به [[ولیّ امر مسلمین]] و [[مرجع تقلید]] داد. [[مصرف]] آن نیز عبارت است از فقرای سیّد، [[نیازمندان]]، کارهای عامّ المنفعه و آنچه که در راه [[تبلیغ]] و [[گسترش اسلام]] باشد و توسّط [[حاکم شرع]] و [[فقیه]]، یا به [[اذن]] او خرج شود. به خمس، "[[وجوهات]]" هم گفته می‌شود. خمس یکی از [[فروع دین]] و [[واجبات عملی اسلام]] است که در [[قرآن]] آمده: {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا غَنِمْتُمْ مِنْ شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى...}}<ref>بدانید که آنچه غنیمت گرفته‌اید از هرچه باشد یک پنجم آن از آن خداوند و فرستاده او و خویشاوند (وی) و... است؛ سوره انفال، آیه ۴۱.</ref> و از پشتوانه‌های [[اقتصادی]] [[حکومت اسلامی]] و [[بیت المال]] به حساب میآید. جزئیات [[احکام]] و مصارف آن در [[رساله‌های عملیّه]] آمده است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۹۹.</ref>.

*خمس یکی از [[واجبات]] [[مالی]] [[مسلمانان]] است که در [[قرآن کریم]] درباره آن آیه‌ای وجود دارد: {{متن قرآن|وَاعْلَمُواْ أَنَّمَا غَنِمْتُم مِّن شَيْءٍ فَأَنَّ لِلَّهِ خُمُسَهُ وَلِلرَّسُولِ وَلِذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَابْنِ السَّبِيلِ}}.<ref>انفال (۸)، ۴۱.</ref> اینکه موارد خمس چیست، مورد بحث ما نیست؛ اما اینکه مصارف خمس کجا و چه کسانی هستند، محل بحث ماست. براساس مشهور دیدگاه [[شیعه]]، خمس، شش سهم دارد؛ سه سهم آن مربوط به [[خداوند]]، [[رسول]] و [[خاندان]] اوست که این سهم به شخص [[پیامبر خاتم|رسول اکرم]]{{صل}} و پس از آن به [[امام]]{{ع}} تعلق می‌گیرد و سه سهم دیگر نیز به يتيمان، [[فقیران]] و درراه‌ماندگان از ذریه [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} خواهد رسید. این نظر چنان مشهور است که برخی ادعای [[اجماع]] کرده‌اند.<ref>حمزة بن علی بن زهره حلبی، غنية النزوع، ص۱۳۰.</ref><ref>ر. ک. [[محمد حسین فاریاب|فاریاب، محمد حسین]]، [[بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت (کتاب)|بررسی انطباق شئون امامت در کلام امامیه بر قرآن و سنت]]، ص۲۸۷.</ref>