پرش به محتوا

جابر بن عبدالله انصاری: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*جابر عبدالله انصاری در نوجوانی به [[اسلام]] گرایید و همراه پدرش، هنگام نوجوانی، در [[بیعت]] عقبه دوم حضور داشت. پدر جابر در [[جنگ احد]] به [[شهادت]] رسید و جابر پس از [[مرگ]] پدر در سایه فعالیت و کار و [[تلاش]] توانست دیون پدر را ادا کند. او از دوران نوجوانی در خدمت [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بود و در بیشتر جنگ‌های [[صدر اسلام]]، در حالی که نوجوانی بیش نبود، حضوری مؤثر داشت، به‌گونه‌ای که [[پیامبر اکرم]] {{صل}} در یکی از [[جنگ‌ها]] در یک شب چندین‌بار او را [[دعا]] کرد. وی در زمان [[خلافت امام علی]] {{ع}} بدون دخالت در حوادث [[سیاسی]] در [[مدینه]] ساکن بود و بیشتر به مسائل علمی اشتغال داشت، به‌گونه‌ای که در مسجدالنبی سال‌های سال [[تفسیر]] و [[حدیث]] درس می‌داد. اما برخی [[روایات]] مؤید حضور او در [[جنگ صفین]] است. جابر از [[امام علی]] {{ع}} و برخی [[صحابه]] [[حدیث]] [[نقل]] کرده است. [[امام باقر]] {{ع}}، [[امام صادق]] {{ع}} و [[امام کاظم]] {{ع}} نیز از قول جابر [[حدیث]] [[نقل]] کرده‌‌اند.
* [[جابر]] [[عبدالله]] [[انصاری]] در [[نوجوانی]] به [[اسلام]]‌گرایید و همراه پدرش، هنگام [[نوجوانی]]، در [[بیعت]] [[عقبه]] دوم حضور داشت. [[پدر]] [[جابر]] در [[جنگ احد]] به [[شهادت]] رسید و [[جابر]] پس از [[مرگ]] [[پدر]] در سایه فعالیت و کار و تلاش توانست دیون [[پدر]] را ادا کند. او از دوران [[نوجوانی]] در [[خدمت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} بود و در بیشتر جنگ‌های [[صدر اسلام]]، در حالی که [[نوجوانی]] بیش نبود، حضوری مؤثر داشت، به‌گونه‌ای که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در یکی از [[جنگ‌ها]] در یک [[شب]] چندین‌بار او را [[دعا]] کرد. وی در زمان [[خلافت امام علی]]{{ع}} بدون دخالت در حوادث [[سیاسی]] در [[مدینه]] ساکن بود و بیشتر به مسائل [[علمی]] اشتغال داشت، به‌گونه‌ای که در [[مسجدالنبی]] سال‌های سال [[تفسیر]] و [[حدیث]] درس می‌داد. اما برخی [[روایات]] مؤید حضور او در [[جنگ صفین]] است. [[جابر]] از [[امام علی]]{{ع}} و برخی [[صحابه]] [[حدیث]] [[نقل]] کرده است. [[امام باقر]]{{ع}}، [[امام صادق]]{{ع}} و [[امام کاظم]]{{ع}} نیز از قول [[جابر]] [[حدیث]] [[نقل]] کرده‌‌اند.
*جابر مورد تأیید و [[احترام]] علمای [[شیعه]] است. وی از [[اصحاب]] [[امامان شیعه]] از زمان [[امام علی]] {{ع}} بوده است. جابر نخستین [[زائر]] [[قبر امام حسین]] {{ع}} است که در سنین کهولت و در کمال [[ناتوانی]] جسمی و نابینایی از [[مدینه]] بار سفر بست و خود را به مزار [[امام حسین]] {{ع}} رساند. او در زمان [[امامت]] [[امام سجاد]] {{ع}} درگذشت. بنابراین [[امام باقر]] {{ع}} را در دوران نوجوانی [[زیارت]] کرده بود. وی بنابر [[وصیت]] [[پیامبر اکرم]]، [[سلام]] ایشان را به [[امام محمد باقر]] {{ع}}، به‌عنوان شکافنده [[علوم]]، رساند و [[امام باقر]] {{ع}} دست‌نوشته او را از [[مصحف فاطمه]] {{س}} درخواست کردند.
* [[جابر]] مورد [[تأیید]] و [[احترام]] علمای [[شیعه]] است. وی از [[اصحاب]] [[امامان شیعه]] از زمان [[امام علی]]{{ع}} بوده است. [[جابر]] نخستین [[زائر]] [[قبر امام حسین]]{{ع}} است که در سنین کهولت و در کمال [[ناتوانی]] جسمی و [[نابینایی]] از [[مدینه]] بار سفر بست و خود را به [[مزار]] [[امام حسین]]{{ع}} رساند. او در زمان [[امامت]] [[امام سجاد]]{{ع}} درگذشت. بنابراین [[امام باقر]]{{ع}} را در دوران [[نوجوانی]] [[زیارت]] کرده بود. وی بنابر [[وصیت]] [[پیامبر اکرم]]، [[سلام]] ایشان را به [[امام محمد باقر]]{{ع}}، به‌عنوان شکافنده [[علوم]]، رساند و [[امام باقر]]{{ع}} دست‌نوشته او را از [[مصحف فاطمه]]{{س}} درخواست کردند.
*نام جابر در شمار نخستین بیعت‌کنندگان با [[امام علی]] {{ع}} ثبت شده است. حقانیّت [[امام علی]] {{ع}} بر جابر امری مسلم بوده است. وی در [[واقعه غدیر]] حضور داشت و در شرایطی که [[خلفا]] از [[نقل]] [[حدیث غدیر]] اکراه داشتند، به هر سرزمینی که می‌رسید به [[نقل]] [[حدیث غدیر]] می‌پرداخت. [[نقل]] است که او در کوچه‌های [[مدینه]] قدم می‌زد و فریاد برمی‌آورد که: "[[علی]] [[بهترین]] انسان‌هاست و هر که منکر شود [[کافر]] شده است"<ref>{{عربی|عَلِيُّ خَيْرُ الْبَشَرِ وَ مَنْ أَبَى فَقَدْ كَفَرَ }}</ref> .
*نام [[جابر]] در شمار نخستین بیعت‌کنندگان با [[امام علی]]{{ع}} [[ثبت]] شده است. [[حقانیّت]] [[امام علی]]{{ع}} بر [[جابر]] امری مسلم بوده است. وی در [[واقعه غدیر]] حضور داشت و در شرایطی که [[خلفا]] از [[نقل]] [[حدیث غدیر]] [[اکراه]] داشتند، به هر سرزمینی که می‌رسید به [[نقل]] [[حدیث غدیر]] می‌پرداخت. [[نقل]] است که او در کوچه‌های [[مدینه]] قدم می‌زد و فریاد برمی‌آورد که: "[[علی]] [[بهترین]] انسان‌هاست و هر که منکر شود [[کافر]] شده است"<ref>{{عربی|عَلِيُّ خَيْرُ الْبَشَرِ وَ مَنْ أَبَى فَقَدْ كَفَرَ }}</ref>.
*جابر [[راوی]] بسیاری از [[احادیث]] معروف [[شیعه]] است، از جمله: [[حدیث غدیر]]، [[حدیث ثقلین]]، [[حدیث انا مدینة العلم]]، [[حدیث منزلت]]، [[حدیث ردالشمس]]. هم‌چنین وی [[راوی]] احادیثی مانند [[حدیث لوح]] بود که در آن [[پیامبر]]، [[امامان]] پس از خود را نام می‌برد. [[امام علی]] {{ع}} در [[نهج البلاغه]] خطاب به جابر می‌فرماید: ای جابر، [[دین]] و [[دنیا]] بر چهار پایه [[استوار]] است: [[دانایی]] که [[دانش]] خود را به‌کار گیرد، [[نادانی]] که از آموختن سر باز نزند، بخشنده‌ای که از [[بخشش]] [[بخل]] نورزد و ناداری که [[آخرت]] خویش به [[دنیا]] نفروشد. پس آن‌گاه که [[دانا]]، [[دانش]] خود را ناچیز انگارد، [[نادان]] هم از آموختن سر باز زند و آن‌گاه که ثروتمند از [[احسان]] و [[انفاق]] [[بخل]] ورزد، نادار نیز [[آخرت]] خویش به [[دنیا]] فروشد. ای جابر، آن‌که [[نعمت‌های الهی]] بر او زیاد شود نیازهای [[مردم]] بدو گسترش یابد. پس آن‌که به خاطر [[خدا]] انجام [[وظیفه]] کند، ثروتش بیمه شود و آن‌که دست رد به سینه فقیران زند، در معرض زوال و فنا قرار گیرد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۶۴: {{متن حدیث|"لِجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ :یَا جَابِرُ قِوَامُ الدِّینِ وَ الدُّنْیَا بِأَرْبَعَةٍ عَالِمٍ مُسْتَعْمِلٍ عِلْمَهُ وَ جَاهِلٍ لَا یَسْتَنْکِفُ أَنْ یَتَعَلَّمَ وَ جَوَادٍ لَا یَبْخَلُ بِمَعْرُوفِهِ وَ فَقِیرٍ لَا یَبِیعُ آخِرَتَهُ بِدُنْیَاهُ فَإِذَا ضَیَّعَ الْعَالِمُ عِلْمَهُ اسْتَنْکَفَ الْجَاهِلُ أَنْ یَتَعَلَّمَ وَ إِذَا بَخِلَ الْغَنِیُّ بِمَعْرُوفِهِ بَاعَ الْفَقِیرُ آخِرَتَهُ بِدُنْیَاهُ یَا جَابِرُ مَنْ کَثُرَتْ نِعَمُ اللَّهِ عَلَیْهِ کَثُرَتْ حَوَائِجُ النَّاسِ إِلَیْهِ فَمَنْ قَامَ لِلَّهِ فِیهَا بِمَا یَجِبُ فِیهَا عَرَّضَهَا لِلدَّوَامِ وَ الْبَقَاءِ وَ مَنْ لَمْ یَقُمْ فِیهَا بِمَا یَجِبُ عَرَّضَهَا لِلزَّوَالِ وَ الْفَنَاءِ"}}</ref>»<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 231- 232.</ref>.
* [[جابر]] [[راوی]] بسیاری از [[احادیث]] معروف [[شیعه]] است، از جمله: [[حدیث غدیر]]، [[حدیث ثقلین]]، [[حدیث انا مدینة العلم]]، [[حدیث منزلت]]، [[حدیث ردالشمس]]. هم‌چنین وی [[راوی]] احادیثی مانند [[حدیث لوح]] بود که در آن [[پیامبر]]، [[امامان]] پس از خود را نام می‌برد. [[امام علی]]{{ع}} در [[نهج البلاغه]] خطاب به [[جابر]] می‌فرماید: ای [[جابر]]، [[دین]] و [[دنیا]] بر چهار پایه [[استوار]] است: [[دانایی]] که [[دانش]] خود را به‌کار گیرد، [[نادانی]] که از [[آموختن]] سر باز نزند، بخشنده‌ای که از [[بخشش]] [[بخل]] نورزد و [[ناداری]] که [[آخرت]] خویش به [[دنیا]] نفروشد. پس آن‌گاه که [[دانا]]، [[دانش]] خود را ناچیز انگارد، [[نادان]] هم از [[آموختن]] سر باز زند و آن‌گاه که ثروتمند از [[احسان]] و [[انفاق]] [[بخل]] ورزد، نادار نیز [[آخرت]] خویش به [[دنیا]] فروشد. ای [[جابر]]، آن‌که [[نعمت‌های الهی]] بر او زیاد شود نیازهای [[مردم]] بدو گسترش یابد. پس آن‌که به خاطر [[خدا]] انجام [[وظیفه]] کند، ثروتش بیمه شود و آن‌که دست رد به سینه [[فقیران]] زند، در معرض [[زوال]] و فنا قرار گیرد<ref>نهج البلاغه، حکمت ۳۶۴: {{متن حدیث|"لِجَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِیِّ:یَا جَابِرُ قِوَامُ الدِّینِ وَ الدُّنْیَا بِأَرْبَعَةٍ عَالِمٍ مُسْتَعْمِلٍ عِلْمَهُ وَ جَاهِلٍ لَا یَسْتَنْکِفُ أَنْ یَتَعَلَّمَ وَ جَوَادٍ لَا یَبْخَلُ بِمَعْرُوفِهِ وَ فَقِیرٍ لَا یَبِیعُ آخِرَتَهُ بِدُنْیَاهُ فَإِذَا ضَیَّعَ الْعَالِمُ عِلْمَهُ اسْتَنْکَفَ الْجَاهِلُ أَنْ یَتَعَلَّمَ وَ إِذَا بَخِلَ الْغَنِیُّ بِمَعْرُوفِهِ بَاعَ الْفَقِیرُ آخِرَتَهُ بِدُنْیَاهُ یَا جَابِرُ مَنْ کَثُرَتْ نِعَمُ اللَّهِ عَلَیْهِ کَثُرَتْ حَوَائِجُ النَّاسِ إِلَیْهِ فَمَنْ قَامَ لِلَّهِ فِیهَا بِمَا یَجِبُ فِیهَا عَرَّضَهَا لِلدَّوَامِ وَ الْبَقَاءِ وَ مَنْ لَمْ یَقُمْ فِیهَا بِمَا یَجِبُ عَرَّضَهَا لِلزَّوَالِ وَ الْفَنَاءِ"}}</ref>»<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 231- 232.</ref>.


==جابر بن عبدالله انصاری در گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین==
==جابر بن عبدالله انصاری در گزیده [[دانشنامه امیرالمؤمنین]]==
[[ابو عبد الله]] [[جابر]] بن [[عبد الله]] بن عمرو [[انصاری]]، از [[صحابیان]] بلندآوازه‌ای بود که روزگاری دراز بزیست. او در شب [[تاریخی]] و سرنوشت‌ساز [[پیمان]] بستنِ یثربیان با [[پیامبر خدا]] برای [[دفاع]] و [[پشتیبانی]] از او (که در [[تاریخ اسلام]] به "[[بیعت عقبه دوم]]" مشهور است)، به همراه پدرش شرکت جُست. چون [[پیامبر]]{{صل}} وارد [[مدینه]] شد، او با آن بزرگوار، [[همراهی]] کرد و در جنگ‌های [[پیامبر خدا]] در کنار ایشان حاضر بود. [[جابر]] بن [[عبد الله]]، پس از [[پیامبر]]{{صل}} از پاسداری [[حق]]، تن نزد و از این که [[جایگاه]] والای [[علی]]{{ع}} را فریاد کند، دریغ نکرد. [[امامان]]{{عم}} [[جایگاه]] والای [[جابر]] را در [[شناخت]] مکانت [[ائمه]]{{عم}} و [[درک عمیق]] او از جریان‌های پس از [[پیامبر خدا]] و [[معارف]] ویژه [[تشیع]]، و [[فهم]] نافذ او را از ژرفای [[قرآن]] ستوده‌اند و او را از معدود کسانی دانسته‌اند که پس از [[پیامبر خدا]]، راه دگری نجست و بر [[صراط مستقیم]]، پای فشرد. گفتیم که او روزگاری دراز بپایید و بدین‌سان، نام ارجمند او در میان [[صحابیان]] [[امام علی]]، [[امام حسن]]، [[امام حسین]]، [[امام سجاد]] و [[امام باقر]]{{عم}} آمده است. او حامل [[سلام]] پیامر [[خدا]] برای [[امام باقر]]{{ع}} بود. [[جابر]] در [[جنگ]] صِفین، همراه مولا{{ع}} بود. او اولین کسی است که پس از حادثه [[کربلا]] بر [[مزار]] [[شهیدان]]، حضور یافته و بر ابا [[عبد الله]] الحسین{{ع}} سرشک فشانده است. [[روایات]] منقول از او درباره مولا{{ع}}، نقل‌های تفسیری بر جای مانده از او، و گفتگوها و مناظرات او، همه وهمه نشان دهنده استوارگامی، نیک‌اندیشی و [[ایمان]] ژرف و [[باور]] پایدار اوست. "[[صحیفه]] [[جابر]]" نیز مشهور است. او [[عثمان]] را [[یاری]] نکرده بود. از این رو، [[حجاج]] بن [[یوسف]]، به قصد [[خوار]] کردن وی، بر دست او مُهر زد. [[جابر]] به سال ۷۸ هجری [[زندگی]] را بدرود گفت<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۳۲.</ref>.
[[ابو عبد الله]] [[جابر]] بن [[عبد الله]] بن عمرو [[انصاری]]، از [[صحابیان]] بلندآوازه‌ای بود که روزگاری دراز بزیست. او در [[شب]] [[تاریخی]] و سرنوشت‌ساز [[پیمان]] بستنِ یثربیان با [[پیامبر خدا]] برای [[دفاع]] و [[پشتیبانی]] از او (که در [[تاریخ اسلام]] به "[[بیعت عقبه دوم]]" مشهور است)، به همراه پدرش شرکت جُست. چون [[پیامبر]]{{صل}} وارد [[مدینه]] شد، او با آن بزرگوار، [[همراهی]] کرد و در جنگ‌های [[پیامبر خدا]] در کنار ایشان حاضر بود. [[جابر]] بن [[عبد الله]]، پس از [[پیامبر]]{{صل}} از [[پاسداری]] [[حق]]، تن نزد و از این که [[جایگاه]] والای [[علی]]{{ع}} را فریاد کند، دریغ نکرد. [[امامان]]{{عم}} [[جایگاه]] والای [[جابر]] را در [[شناخت]] [[مکانت]] [[ائمه]]{{عم}} و [[درک عمیق]] او از جریان‌های پس از [[پیامبر خدا]] و [[معارف]] ویژه [[تشیع]]، و [[فهم]] نافذ او را از ژرفای [[قرآن]] ستوده‌اند و او را از معدود کسانی دانسته‌اند که پس از [[پیامبر خدا]]، راه دگری نجست و بر [[صراط مستقیم]]، پای فشرد. گفتیم که او روزگاری دراز بپایید و بدین‌سان، نام ارجمند او در میان [[صحابیان]] [[امام علی]]، [[امام حسن]]، [[امام حسین]]، [[امام سجاد]] و [[امام باقر]]{{عم}} آمده است. او حامل [[سلام]] پیامر [[خدا]] برای [[امام باقر]]{{ع}} بود. [[جابر]] در [[جنگ]] [[صِفین]]، همراه مولا{{ع}} بود. او اولین کسی است که پس از حادثه [[کربلا]] بر [[مزار]] [[شهیدان]]، حضور یافته و بر ابا [[عبد الله]] الحسین{{ع}} سرشک فشانده است. [[روایات]] منقول از او درباره مولا{{ع}}، نقل‌های تفسیری بر جای مانده از او، و گفتگوها و مناظرات او، همه وهمه نشان دهنده استوارگامی، نیک‌اندیشی و [[ایمان]] ژرف و [[باور]] پایدار اوست. "[[صحیفه]] [[جابر]]" نیز مشهور است. او [[عثمان]] را [[یاری]] نکرده بود. از این رو، [[حجاج]] بن [[یوسف]]، به قصد [[خوار]] کردن وی، بر دست او [[مُهر]] زد. [[جابر]] به سال ۷۸ [[هجری]] [[زندگی]] را بدرود گفت<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۸۳۲.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
۵۳٬۳۷۰

ویرایش