غنیمت: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233);...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
کلمه “غنم” و “غنیمت” به معنای رسیدن به در آمد غیر مترقبه از راه [[تجارت]] و یا [[صنعت]] و یا [[جنگ]] است. راغب میگوید: “غنم”- به دو فتحه - معنایش معروف است، [[خدای تعالی]] فرموده: {{متن قرآن|وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا}}<ref>«و از گاو و گوسفند پیه آنها را بر آنها حرام کردیم» سوره انعام، آیه ۱۴۶.</ref> و “غُنم” - به ضمه حرف اول و سکون حرف دوم - به معنای رسیدن و دست یافتن به فائده است، و کلمه “مغنم” به معنای هر چیزی است که به | کلمه “غنم” و “غنیمت” به معنای رسیدن به در آمد غیر مترقبه از راه [[تجارت]] و یا [[صنعت]] و یا [[جنگ]] است. راغب میگوید: “غنم”- به دو فتحه - معنایش معروف است، [[خدای تعالی]] فرموده: {{متن قرآن|وَمِنَ الْبَقَرِ وَالْغَنَمِ حَرَّمْنَا عَلَيْهِمْ شُحُومَهُمَا}}<ref>«و از گاو و گوسفند پیه آنها را بر آنها حرام کردیم» سوره انعام، آیه ۱۴۶.</ref> و “غُنم” - به ضمه حرف اول و سکون حرف دوم - به معنای رسیدن و دست یافتن به فائده است، و کلمه “مغنم” به معنای هر چیزی است که به غنیمت درآید و جمع آن “مغانم” میباشد، مانند: {{متن قرآن|فَعِنْدَ اللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٌ}}<ref>«زیرا غنیمتهای بسیار نزد خداوند است» سوره نساء، آیه ۹۴.</ref>. بنابراین، این کلمه به لحاظ لغت مفهومی عام و کلی برای درآمدهای بازیافتی دارد و در [[آیه]] قبل از همین معنا استعاره گرفته شده است، هر چند بیشتر در [[قرآن]] هر درآمدی که از راه [[جنگ]] و از [[ناحیه]] [[دشمنان]] و غیر ایشان به دست آید استعمال شده است. و در استعمالات [[قرآن]] نیز به ملاحظه مورد نزولش و کاربردی که در زبان آن [[مردم]] داشته و متداول بوده، تنها با غنیمت [[جنگی]] منطبق شده است. | ||
#{{متن قرآن|لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا * وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا * وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَيْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا}}<ref>«به راستی خداوند از مؤمنان خشنود شد هنگامی که با تو در زیر آن درخت بیعت میکردند پس آنچه در دل داشتند معلوم داشت، از این رو آرامش را بر آنها فرو فرستاد و به پیروزی زودرسی پاداششان داد * و نیز به غنیمتهای فراوانی که به دست خواهند آورد؛ و خداوند، پیروزمندی فرزانه است * و خداوند به (غنیمتهای) دیگری که هنوز به آنها دست نیافتهاید چیرگی دارد و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فتح، آیه ۱۸-۱۹ و ۲۱.</ref>. | #{{متن قرآن|لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ فَعَلِمَ مَا فِي قُلُوبِهِمْ فَأَنْزَلَ السَّكِينَةَ عَلَيْهِمْ وَأَثَابَهُمْ فَتْحًا قَرِيبًا * وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا * وَأُخْرَى لَمْ تَقْدِرُوا عَلَيْهَا قَدْ أَحَاطَ اللَّهُ بِهَا وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرًا}}<ref>«به راستی خداوند از مؤمنان خشنود شد هنگامی که با تو در زیر آن درخت بیعت میکردند پس آنچه در دل داشتند معلوم داشت، از این رو آرامش را بر آنها فرو فرستاد و به پیروزی زودرسی پاداششان داد * و نیز به غنیمتهای فراوانی که به دست خواهند آورد؛ و خداوند، پیروزمندی فرزانه است * و خداوند به (غنیمتهای) دیگری که هنوز به آنها دست نیافتهاید چیرگی دارد و خداوند بر هر کاری تواناست» سوره فتح، آیه ۱۸-۱۹ و ۲۱.</ref>. | ||
#{{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«از تو از انفال میپرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است پس، از خداوند پروا کنید و میانه خود را سازش دهید و اگر مؤمنید از خداوند و پیامبرش فرمان برید» سوره انفال، آیه ۱.</ref>. | #{{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَصْلِحُوا ذَاتَ بَيْنِكُمْ وَأَطِيعُوا اللَّهَ وَرَسُولَهُ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ}}<ref>«از تو از انفال میپرسند بگو: انفال از آن خداوند و پیامبر است پس، از خداوند پروا کنید و میانه خود را سازش دهید و اگر مؤمنید از خداوند و پیامبرش فرمان برید» سوره انفال، آیه ۱.</ref>. | ||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است: | در [[آیات]] فوق این موضوعات مطرح گردیده است: | ||
#بهرهمندی [[مؤمنان]] از [[غنائم]] فراوان [[خیبر]]، به دنبال [[بیعت]] با [[پیامبر]] در [[حدیبیه]]: {{متن قرآن|لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ... * وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}؛ | #بهرهمندی [[مؤمنان]] از [[غنائم]] فراوان [[خیبر]]، به دنبال [[بیعت]] با [[پیامبر]] در [[حدیبیه]]: {{متن قرآن|لَقَدْ رَضِيَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِينَ إِذْ يُبَايِعُونَكَ تَحْتَ الشَّجَرَةِ... * وَمَغَانِمَ كَثِيرَةً يَأْخُذُونَهَا وَكَانَ اللَّهُ عَزِيزًا حَكِيمًا}}؛ | ||
#[[حکم]] | #[[حکم]] غنیمت و [[انفال]]، مورد سئوال [[مردم]] از [[رسول خدا]]: {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الْأَنْفَالِ قُلِ الْأَنْفَالُ لِلَّهِ وَالرَّسُولِ}} کلمه “انفال” جمع “نفل” - به [[فتح]] فاء - است، که به معنای زیادی هر چیزی است. [[غنائم جنگی]] را نیز [[انفال]] میگویند، این هم باز به خاطر این است که زیادی بر آن چیزی است که غالباً در [[جنگها]] مورد نظر است، چون در [[جنگها]] تنها مقصود [[ظفر]] یافتن بر [[دشمن]] و تار و مار کردن او است، و وقتی [[غلبه]] دست داد و بر [[دشمن]] [[ظفر]] پیدا شد، مقصود حاصل شده، حال اگر اموالی هم به دست مردان [[جنگی]] افتاده باشد و یا اسیری گرفته باشند موقعیتی است زیاده بر آنچه مقصود بوده، (پس همه جا، در معنای این کلمه، زیادتی نهفته است) <ref>ترجمه المیزان، ج۹، ص۴.</ref>؛ | ||
#[[تبعیت]] متخلفان از [[جهاد]]، از [[پیامبر]] در صورت دستیابی آسان به [[غنائم]]: {{متن قرآن|لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَاتَّبَعُوكَ}} در [[تفسیر]] [[علی]] بن إبراهیم و در [[روایت]] [[ابوالجارود]] در [[تفسیر]] این [[آیه]]: {{متن قرآن|لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا}} گفته است: مراد از آن غنیمتی است نزدیک که از آن [[پیروی]] میکنم<ref>نورالثقلین، ج۲، ص۲۲۲.</ref>؛ | #[[تبعیت]] متخلفان از [[جهاد]]، از [[پیامبر]] در صورت دستیابی آسان به [[غنائم]]: {{متن قرآن|لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا وَسَفَرًا قَاصِدًا لَاتَّبَعُوكَ}} در [[تفسیر]] [[علی]] بن إبراهیم و در [[روایت]] [[ابوالجارود]] در [[تفسیر]] این [[آیه]]: {{متن قرآن|لَوْ كَانَ عَرَضًا قَرِيبًا}} گفته است: مراد از آن غنیمتی است نزدیک که از آن [[پیروی]] میکنم<ref>نورالثقلین، ج۲، ص۲۲۲.</ref>؛ | ||
#قرار [[اموال]] باقیمانده از [[بنینضیر]] در [[اختیار]] [[پیامبر]] پس از پایان [[غزوه]] با آنان: {{متن قرآن|وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا...}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۳۴۵.</ref>. | #قرار [[اموال]] باقیمانده از [[بنینضیر]] در [[اختیار]] [[پیامبر]] پس از پایان [[غزوه]] با آنان: {{متن قرآن|وَأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَدِيَارَهُمْ وَأَمْوَالَهُمْ وَأَرْضًا لَمْ تَطَئُوهَا...}}<ref>[[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر، محمد جعفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی، سید محمد علی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۲، ص ۳۴۵.</ref>. |