اطاعت در فقه سیاسی: تفاوت میان نسخه‌ها
←مقدمه
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{علم معصوم}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 25...» ایجاد کرد) |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*[[اطاعت از خداوند]] یعنی گردن‌نهادن به [[وحی الهی]] که مجموعه [[معارف]] و [[احکام]] است و از طریق رسولش [[ابلاغ]] شده است. [[اطاعت از رسول خدا]]{{صل}} دو جنبه دارد؛ زیرا [[رسول خدا]]{{صل}} دو حیثیت دارد: | *[[اطاعت از خداوند]] یعنی گردن‌نهادن به [[وحی الهی]] که مجموعه [[معارف]] و [[احکام]] است و از طریق رسولش [[ابلاغ]] شده است. [[اطاعت از رسول خدا]]{{صل}} دو جنبه دارد؛ زیرا [[رسول خدا]]{{صل}} دو حیثیت دارد: | ||
#حیثیت [[تشریع]]: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ}}<ref>«و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>؛ | #حیثیت [[تشریع]]: {{متن قرآن|وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ}}<ref>«و بر تو قرآن را فرو فرستادیم تا برای مردم آنچه را که به سوی آنان فرو فرستاده‌اند روشن گردانی» سوره نحل، آیه ۴۴.</ref>؛ | ||
#حیثیت تصمیم‌گیری و صلاح‌دید در اموری که مرتبط با [[ولایت]] در [[حکومت]] و قضاست: {{متن قرآن|لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ}}<ref>«تا در میان مردم بدانچه خداوند به تو نمایانده است داوری کنی» سوره نساء، آیه ۱۰۵.</ref>. *از این حیث است که [[رسول اکرم]]{{صل}} [[مأمور]] به مشاوره و [[مشورت]] با [[مردم]] شده است: {{متن قرآن|وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ}}<ref>«و با آنها در کار، رایزنی کن» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>. در هر دو جنبه [[اطاعت از رسول خدا]]{{صل}} [[واجب]] شده است. [[اطاعت]] از [[اولی‌الامر]] -هر کسی که باشد-<ref>ر.ک: ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ذیل "اولی‌الامر".</ref> گرچه غیر مرتبط با [[وحی]] است، چون حیثیت دوّم [[رسول خدا]]{{صل}}، یعنی تولیت در [[حکومت]] و [[قضا]] را دارد، [[واجب]] شده است؛ امّا لازم است، [[ولی امر]] بر اساس [[کتاب و سنت]] [[حکومت]] کند؛ به این [[دلیل]] که در [[آیه شریفه]] [[حکم]] رفع [[تنازع]] به [[خدا]] و [[رسول]]{{صل}} ([[کتاب و سنت]]) ارجاع شده و [[اولی‌الامر]] نیز موظف به همین [[فرمان]] است: {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref><ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref>. | #حیثیت تصمیم‌گیری و صلاح‌دید در اموری که مرتبط با [[ولایت]] در [[حکومت]] و قضاست: {{متن قرآن|لِتَحْكُمَ بَيْنَ النَّاسِ بِمَا أَرَاكَ اللَّهُ}}<ref>«تا در میان مردم بدانچه خداوند به تو نمایانده است داوری کنی» سوره نساء، آیه ۱۰۵.</ref>. | ||
*از این حیث است که [[رسول اکرم]]{{صل}} [[مأمور]] به مشاوره و [[مشورت]] با [[مردم]] شده است: {{متن قرآن|وَشَاوِرْهُمْ فِي الْأَمْرِ}}<ref>«و با آنها در کار، رایزنی کن» سوره آل عمران، آیه ۱۵۹.</ref>. در هر دو جنبه [[اطاعت از رسول خدا]]{{صل}} [[واجب]] شده است. [[اطاعت]] از [[اولی‌الامر]] -هر کسی که باشد-<ref>ر.ک: ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، ذیل "اولی‌الامر".</ref> گرچه غیر مرتبط با [[وحی]] است، چون حیثیت دوّم [[رسول خدا]]{{صل}}، یعنی تولیت در [[حکومت]] و [[قضا]] را دارد، [[واجب]] شده است؛ امّا لازم است، [[ولی امر]] بر اساس [[کتاب و سنت]] [[حکومت]] کند؛ به این [[دلیل]] که در [[آیه شریفه]] [[حکم]] رفع [[تنازع]] به [[خدا]] و [[رسول]]{{صل}} ([[کتاب و سنت]]) ارجاع شده و [[اولی‌الامر]] نیز موظف به همین [[فرمان]] است: {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ}}<ref>«از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref><ref>سید محمد حسین طباطبایی، المیزان، ج۴، ص۳۸۷-۳۸۸.</ref>. | |||
*[[اطاعت]] در [[نظام سیاسی]]، رکن اساسی [[ارتباط]] میان [[حکومت]] و [[مردم]] است و [[اطاعت‌پذیری]] ضامن بقای [[نظام]] و تمرّد موجب اختلال امور و اضمحلال نظام‌های [[سیاسی]] است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۹۳.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۰۷.</ref>. | *[[اطاعت]] در [[نظام سیاسی]]، رکن اساسی [[ارتباط]] میان [[حکومت]] و [[مردم]] است و [[اطاعت‌پذیری]] ضامن بقای [[نظام]] و تمرّد موجب اختلال امور و اضمحلال نظام‌های [[سیاسی]] است<ref>علی‌اکبر آقابخشی و مینو افشاری‌راد، فرهنگ علوم سیاسی، ص۲۹۳.</ref><ref>[[عبدالله نظرزاده|نظرزاده، عبدالله]]، [[فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم (کتاب)|فرهنگ اصطلاحات و مفاهیم سیاسی قرآن کریم]]، ص:۱۰۷.</ref>. | ||