پرش به محتوا

قناعت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ']]' به ' [['
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ']]' به ' [[')
خط ۲۴: خط ۲۴:


==آثار صفت [[قناعت]]==
==آثار صفت [[قناعت]]==
#'''[[میانه‌روی]]:''' [[قناعت]]، [[میانه‌روی]] در امور را در پی خواهد داشت؛ و [[میانه‌روی]] از نظر [[قرآن کریم]]، در شمار [[صفات ]][[مؤمنان]] قرار دارد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا}}<ref>«و آنان که چون بخشش کنند نه گزافکاری می‌کنند و نه تنگ می‌گیرند و (بخشش آنها) میانگینی میان این دو، است» سوره فرقان، آیه ۶۷.</ref>.
#'''[[میانه‌روی]]:''' [[قناعت]]، [[میانه‌روی]] در امور را در پی خواهد داشت؛ و [[میانه‌روی]] از نظر [[قرآن کریم]]، در شمار [[صفات ]] [[مؤمنان]] قرار دارد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ إِذَا أَنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَلَمْ يَقْتُرُوا وَكَانَ بَيْنَ ذَلِكَ قَوَامًا}}<ref>«و آنان که چون بخشش کنند نه گزافکاری می‌کنند و نه تنگ می‌گیرند و (بخشش آنها) میانگینی میان این دو، است» سوره فرقان، آیه ۶۷.</ref>.
#'''پرهیز از نابودکردن [[سرمایه]]:''' [[قناعت]]، [[آدمی]] را از [[اتراف]] -: صرف [[مال]] در اموری که مورد [[رضایت]] [[حضرت حق]] نیست-، که در شمار [[صفات ]][[فاسقان]] و بدکاران است، باز می‌دارد: {{متن قرآن|وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا}}<ref>«و چون بر آن شویم که (مردم) شهری را نابود گردانیم به کامروایان آن فرمان می‌دهیم و در آن نافرمانی می‌ورزند پس (آن شهر) سزاوار عذاب می‌گردد ، آنگاه یکسره نابودش می‌گردانیم» سوره اسراء، آیه ۱۶.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۸۱.</ref>.
#'''پرهیز از نابودکردن [[سرمایه]]:''' [[قناعت]]، [[آدمی]] را از [[اتراف]] -: صرف [[مال]] در اموری که مورد [[رضایت]] [[حضرت حق]] نیست-، که در شمار [[صفات ]] [[فاسقان]] و بدکاران است، باز می‌دارد: {{متن قرآن|وَإِذَا أَرَدْنَا أَنْ نُهْلِكَ قَرْيَةً أَمَرْنَا مُتْرَفِيهَا فَفَسَقُوا فِيهَا فَحَقَّ عَلَيْهَا الْقَوْلُ فَدَمَّرْنَاهَا تَدْمِيرًا}}<ref>«و چون بر آن شویم که (مردم) شهری را نابود گردانیم به کامروایان آن فرمان می‌دهیم و در آن نافرمانی می‌ورزند پس (آن شهر) سزاوار عذاب می‌گردد ، آنگاه یکسره نابودش می‌گردانیم» سوره اسراء، آیه ۱۶.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۸۱.</ref>.
#'''پرهیز از [[هوا و هوس]] و [[آرزوهای دراز]]:''' [[قناعت]]، [[انسان]] را از [[هوا و هوس]] و [[آرزوهای دراز]] - که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] طاهرینش{{عم}} از آن به [[سختی]] بر [[امّت]] [[هراس]] داشتند-، بازخواهد داشت. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در این زمنیه می‌فرمایند: "بر شما از دو چیز می‌ترسم: تبعیّت از هوی و [[هوس]]، و دور و دراز کردن [[آرزو]]. چه تبعیّت از هوسْ [[انسان]] را از [[حق]] باز می‌دارد، و آرزوی دور و دراز نیز [[آخرت]] را به دست [[فراموشی]] می‌سپارد" <ref>{{متن حدیث| إِنَّمَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ اثْنَتَيْنِ اتِّبَاعَ الْهَوَى وَ طُولَ الْأَمَلِ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَى فَإِنَّهُ يَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَيُنْسِي الْآخِرَةَ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۳۲۰.</ref>؛
#'''پرهیز از [[هوا و هوس]] و [[آرزوهای دراز]]:''' [[قناعت]]، [[انسان]] را از [[هوا و هوس]] و [[آرزوهای دراز]] - که [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[اهل بیت]] طاهرینش{{عم}} از آن به [[سختی]] بر [[امّت]] [[هراس]] داشتند-، بازخواهد داشت. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در این زمنیه می‌فرمایند: "بر شما از دو چیز می‌ترسم: تبعیّت از هوی و [[هوس]]، و دور و دراز کردن [[آرزو]]. چه تبعیّت از هوسْ [[انسان]] را از [[حق]] باز می‌دارد، و آرزوی دور و دراز نیز [[آخرت]] را به دست [[فراموشی]] می‌سپارد" <ref>{{متن حدیث| إِنَّمَا أَخَافُ عَلَيْكُمُ اثْنَتَيْنِ اتِّبَاعَ الْهَوَى وَ طُولَ الْأَمَلِ أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوَى فَإِنَّهُ يَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ وَ أَمَّا طُولُ الْأَمَلِ فَيُنْسِي الْآخِرَةَ}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۳۲۰.</ref>؛
#'''[[مبتلا]] نشدن به [[ترس]] و [[اندوه]]:''' قانعان، از [[ترس]] و [[اندوه]] به‌دورند، و این صفت از منظر [[قرآن کریم]] در شمار [[صفات ]][[اولیاء]] [[خدا]] قرار دارد: {{متن قرآن|أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«آگاه باشید که دوستان خداوند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌شوند» سوره یونس، آیه ۶۲.</ref>.
#'''[[مبتلا]] نشدن به [[ترس]] و [[اندوه]]:''' قانعان، از [[ترس]] و [[اندوه]] به‌دورند، و این صفت از منظر [[قرآن کریم]] در شمار [[صفات ]] [[اولیاء]] [[خدا]] قرار دارد: {{متن قرآن|أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ}}<ref>«آگاه باشید که دوستان خداوند نه بیمی خواهند داشت و نه اندوهگین می‌شوند» سوره یونس، آیه ۶۲.</ref>.
#'''دلگرمی به [[وعده‌های الهی]]:''' قانعان، به [[وعده‌های الهی]] دل‌گرمند، و از وعیدهای [[شیطان]] نیز هراسناک نمی‌شوند؛ این دو صفت نیز در شمار [[صفات ]][[مؤمنین]] است: {{متن قرآن|وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا}}<ref>«و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست مگر که روزی‌اش بر خداوند است » سوره هود، آیه ۶.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۸۲.</ref>.
#'''دلگرمی به [[وعده‌های الهی]]:''' قانعان، به [[وعده‌های الهی]] دل‌گرمند، و از وعیدهای [[شیطان]] نیز هراسناک نمی‌شوند؛ این دو صفت نیز در شمار [[صفات ]] [[مؤمنین]] است: {{متن قرآن|وَمَا مِنْ دَابَّةٍ فِي الْأَرْضِ إِلَّا عَلَى اللَّهِ رِزْقُهَا}}<ref>«و هیچ جنبنده‌ای در زمین نیست مگر که روزی‌اش بر خداوند است » سوره هود، آیه ۶.</ref><ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۲۸۲.</ref>.
#'''[[مبتلا]] نشدن به [[ذلّت]] درخواست:''' قانعان، هیچ‌گاه به [[ذلّت]] درخواست و عرض [[نیاز]] [[مبتلا]] نمی‌شوند، از این رو همواره نزد [[مردم]] محترم می‌باشند؛ و می‌دانیم که [[عزّت]] نیز در شمار [[صفات ]][[مؤمنین]] است: {{متن قرآن|وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«با آنکه فراپایگی تنها از آن خداوند و پیامبر او و مؤمنان است» سوره منافقون، آیه ۸.</ref>
#'''[[مبتلا]] نشدن به [[ذلّت]] درخواست:''' قانعان، هیچ‌گاه به [[ذلّت]] درخواست و عرض [[نیاز]] [[مبتلا]] نمی‌شوند، از این رو همواره نزد [[مردم]] محترم می‌باشند؛ و می‌دانیم که [[عزّت]] نیز در شمار [[صفات ]] [[مؤمنین]] است: {{متن قرآن|وَلِلَّهِ الْعِزَّةُ وَلِرَسُولِهِ وَلِلْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«با آنکه فراپایگی تنها از آن خداوند و پیامبر او و مؤمنان است» سوره منافقون، آیه ۸.</ref>
#'''برخورداری از [[زندگی]] انسانی:''' قانعان، از [[زندگی]] انسانی و حریصان از [[زندگی]] حیوانی برخوردارند. [[ظهور]] صفت [[حرص]] در حیوانات بسیار بارز است، و حریصان به‌شدّت از این صفت برخوردار، و از آن در رنجند.
#'''برخورداری از [[زندگی]] انسانی:''' قانعان، از [[زندگی]] انسانی و حریصان از [[زندگی]] حیوانی برخوردارند. [[ظهور]] صفت [[حرص]] در حیوانات بسیار بارز است، و حریصان به‌شدّت از این صفت برخوردار، و از آن در رنجند.
#'''بی‌نیاز بودن:''' قانعان، همواره بی‌نیازند، و هیچ‌گاه به دیگران [[نیازمند]] نخواهند شد. [[امام باقر]]{{ع}} در این زمینه می‌فرمایند: [۴۵۱] {{متن حدیث| مَنْ قَنِعَ بِمَا رَزَقَهُ اللَّهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ}}<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۳۹.</ref>؛ "هرکس به آنچه که [[خداوند]] نصیبش فرموده قانع باشد، در شمار ثروتمندترین [[مردمان]] است".
#'''بی‌نیاز بودن:''' قانعان، همواره بی‌نیازند، و هیچ‌گاه به دیگران [[نیازمند]] نخواهند شد. [[امام باقر]]{{ع}} در این زمینه می‌فرمایند: [۴۵۱] {{متن حدیث| مَنْ قَنِعَ بِمَا رَزَقَهُ اللَّهُ فَهُوَ مِنْ أَغْنَى النَّاسِ}}<ref>اصول کافی، ج۲، ص۱۳۹.</ref>؛ "هرکس به آنچه که [[خداوند]] نصیبش فرموده قانع باشد، در شمار ثروتمندترین [[مردمان]] است".
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش