عتاب: تفاوت میان نسخه‌ها

#[[خداوند]] پیامبرش را مورد عتاب قرار میدهد و می‌گوید و اگر تو از راه و روش آنها که به صورت [[دین]] در آورده‌اند [[پیروی]] کنی آنها از تو [[خشنود]] می‌شوند. {{متن قرآن|وَلَنْ تَرْضَى عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَى حَتَّى تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ}} ولی تو چون پیرو [[هدایت]] خدایی که همان [[هدایت]] به سوی خیر و کمال است، نمی‌توانی پیرو [[اندیشه‌ها]] و روش و ملیت ساخته آنها، باشی: {{متن قرآن|قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَى}} غیر [[هدایت الهی]] که [[آیین خدا]] و [[روشن‌بینی]] به مسائل وجود و [[تکالیف]] می‌باشد، [[هواهای نفسانی]] است که گاهی در قالب [[دین]] درمی‌آید. [[ثبات]] به آن [[هدایت الهی]] مؤید [[علم]] و موجب [[ولایت]] و [[یاری]] [[خداوند]] است. با چنین [[هدایت]] و [[علمی]] هر که از هواها [[پیروی]] کند از معرض [[ولایت]] و [[یاری]] خدایی بیرون رفته، گرچه به فرض شخص [[پیمبر]] [[معصوم]] باشد: {{متن قرآن|وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ}} این هواهایی که به رنگ [[دین]] درآمده و قشری از [[تعصبات]] آن را فرا گرفته از بیشتر یهود و نصارایی است که از [[حق]] و کتاب چنان که باید [[پیروی]] نمی‌کنند. ولی آنها که [[هدایت]] [[کتاب]] [[تاریکی]] اوهامشان را زدوده و [[نور]] آن در [[جان]] و قلبشان تابیده و چنان که باید کتاب را [[تلاوت]] می‌کنند، به این کتاب عالی و [[هدایت]] کامل [[ایمان]] می‌آورند<ref>پرتوی از قرآن، ج۱، ص۲۸۱.</ref>؛  

#از خطرناک‌ترین پرتگاه‌هایی که بر سر راه [[رهبران]] بزرگ قرار دارد مسأله پیشنهادهای سازشکارانه‌ای است که از [[ناحیه]] [[مخالفان]] مطرح می‌گردد، و در اینجا است که خطوط [[انحرافی]] بر سر راه [[رهبران]] ایجاد می‌شود و [[سعی]] دارد آنها را از مسیر اصلی بیرون برد، و این [[آزمون]] بزرگی برای آنها است. [[مشرکان]] “مکه” و [[منافقان]] “مدینه” بارها کوشیدند که با طرح پیشنهادهای سازشکارانه [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} را از خط “توحید” [[منحرف]] سازند، و [[خداوند]] پیامبرش را مورد خطاب قرار داده و می‌فرماید. ای [[پیامبر]] [[تقوای الهی]] پیشه کن: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ اتَّقِ اللَّهَ}} [[حقیقت]] [[تقوی]] همان [[احساس مسئولیت]] درونی است و تا این [[احساس مسئولیت]] نباشد [[انسان]] به دنبال هیچ برنامه سازنده‌ای حرکت نمی‌کند. از [[کافران]] و [[منافقان]] [[اطاعت]] مکن! {{متن قرآن|وَلَا تُطِعِ الْكَافِرِينَ وَالْمُنَافِقِينَ}} و در پایان این [[آیه]] برای تأکید این موضوع می‌گوید: [[خداوند]] عالم و [[حکیم]] است {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا}} اگر [[فرمان]] ترک [[پیروی]] آنها را به تو می‌دهد روی [[علم]] و [[حکمت]] بی‌پایان او است، زیرا می‌داند در این [[تبعیت]] و سازشکاری چه [[مصائب]] دردناک و [[مفاسد]] بی‌شماری نهفته است<ref>تفسیر نمونه، ج۱۷، ص۱۸۸.</ref>؛  

#[[خداوند]] با لحن [[قاطع]] [[پیامبر]] را مورد خطاب قرار داده و خطر [[شرک]] را بازگو کرده می‌فرماید: به تو و به همه [[انبیای پیشین]] [[وحی]] فرستاده شده است که اگر [[مشرک]] شوی مسلماً اعمالت حبط و نابود می‌گردد و از زیانکاران خواهی بود {{متن قرآن|وَلَقَدْ أُوحِيَ إِلَيْكَ وَإِلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكَ لَئِنْ أَشْرَكْتَ لَيَحْبَطَنَّ عَمَلُكَ وَلَتَكُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِينَ}} به این ترتیب [[شرک]] دو پیامد خطرناک دارد حتی در مورد [[پیامبران الهی]] اگر به فرض محال [[مشرک]] شوند. نخست مسأله حبط [[اعمال]] است، و دوم گرفتار [[خسران]] و زیان [[زندگی]] شدن. اما “حبط اعمال” به معنی محو آثار و [[پاداش]] عمل به خاطر [[شرک]] است چرا که شرط [[قبولی اعمال]] [[اعتقاد]] به اصل [[توحید]] است و بدون آن هیچ عملی پذیرفته نیست. و اما زیانکار شدن آنها به خاطر این است که بزرگ‌ترین سرمایه‌های خود را که [[عقل]] و [[خرد]] و [[عمر]] گران‌بها است در این بازار بزرگ [[تجارت]] [[دنیا]] از دست داده و “جز [[حسرت]] و [[اندوه]] متاعی نخریدند”. [[علامه طباطبایی]] مینویسد: خطاب در [[آیه]] به [[رسول خدا]]{{صل}} و سایر [[انبیا]]{{عم}} به [[نهی]] از [[شرک]] و انذارشان به حبط شدن عمل و جزو زیانکاران شدن خطابی است [[حقیقی]]، و [[تهدید]] و انذاری است واقعی، چون همان‌طور که قبلاً هم گفتیم غرض این [[سوره]] اشاره به این [[حقیقت]] است که [[رسول خدا]]{{صل}} هم [[مأمور]] به [[ایمان آوردن]] است. او [[مشرکین]] را به هر چه [[دعوت]] می‌کند که بدان [[ایمان]] آورند، خودش نیز باید بدان [[ایمان]] آورد و به هر تکلیفی که [[دعوت]] می‌کند انجام دهند خودش هم باید انجام دهد. خلاصه او هم فردی از افراد [[مسلمین]] است، پس دیگر نمی‌تواند پیشنهاد [[مشرکین]] را در [[پرستش]] بت‌های ایشان بپذیرد. و صرف اینکه [[انبیاء]] [[معصوم]] به [[عصمت الهی]] هستند و با داشتن آن دیگر ممکن نیست [[معصیت]] از ایشان سر بزند، باعث نمی‌شود که [[تکلیف]] از ایشان ساقط باشد و توجه [[تکلیف]] به ایشان صحیح نباشد، چون اگر این طور بود دیگر [[عصمت]] در حقشان [[تصور]] نمی‌شد، همچنان که در [[حق]] جمادات و گیاهان [[تصور]] ندارد، پس [[معصوم]] به کسی گفته می‌شود که بتواند [[گناه]] کند، ولی نکند<ref>ترجمه تفسیر المیزان، ج۱۷، ص۴۴.</ref>.