پرش به محتوا

شبهات عصمت: تفاوت میان نسخه‌ها

۳ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۰
جز
جایگزینی متن - '،[[' به '، [['
جز (جایگزینی متن - 'رشد عقلی' به 'رشد عقلی')
جز (جایگزینی متن - '،[[' به '، [[')
خط ۲۳: خط ۲۳:
*'''پاسخ دیگر:'''
*'''پاسخ دیگر:'''
*[[موهبت]] [[عصمت]] به [[امام]] بالقوه است نه بالفعل.
*[[موهبت]] [[عصمت]] به [[امام]] بالقوه است نه بالفعل.
*توضیح آنکه، [[موهبت]] [[عصمت]] می‌تواند بالفعل و یا بالقوه باشد. بالفعل، آن است که ویژگی [[عصمت]] از [[آغاز آفرینش]]، به صورت کامل و یک‌مرتبه به [[معصوم]] [[افاضه]] شود و بالقوه آن است که مقدمه [[عصمت]] ([[علم لدنی]]) به [[معصوم]] [[افاضه]] شود، ولی به فعلیت در آوردن آن، به مجاهدت‌های او [[نیازمند]] باشد. با توجّه به [[آیات]] و [[روایات]] و [[استدلال‌های عقلی]]، احتمال دوم پذیرفته است؛ یعنی [[خدا]]، مقدمه [[عصمت]] را در [[معصومان]] [[آفریده]] است، ولی به فعلیت در آوردن این ویژگی به تلاش‌های شخص [[نیازمند]] است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۵۹-۶۲.</ref>.
*توضیح آنکه، [[موهبت]] [[عصمت]] می‌تواند بالفعل و یا بالقوه باشد. بالفعل، آن است که ویژگی [[عصمت]] از [[آغاز آفرینش]]، به صورت کامل و یک‌مرتبه به [[معصوم]] [[افاضه]] شود و بالقوه آن است که مقدمه [[عصمت]] ([[علم لدنی]]) به [[معصوم]] [[افاضه]] شود، ولی به فعلیت در آوردن آن، به مجاهدت‌های او [[نیازمند]] باشد. با توجّه به [[آیات]] و [[روایات]] و [[استدلال‌های عقلی]]، احتمال دوم پذیرفته است؛ یعنی [[خدا]]، مقدمه [[عصمت]] را در [[معصومان]] [[آفریده]] است، ولی به فعلیت در آوردن این ویژگی به تلاش‌های شخص [[نیازمند]] است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۵۹-۶۲.</ref>.


==[[عصمت]] و [[تبعیض]]==
==[[عصمت]] و [[تبعیض]]==
خط ۳۰: خط ۳۰:
*[[خداوند متعال]]، چون با [[علم]] بی‌پایان خود، از چگونگی پاسخ‌گویی [[انسان‌ها]] [[آگاهی]] داشت و می‌دانست که هر کس با [[اراده]] خود چه پاسخی خواهد داد و [[میزان]] [[صداقت]] او در پاسخ مثبت چیست، این [[اجر]] را در [[آغاز آفرینش]] و پیش از عمل، به [[انبیا]] و [[ائمه]]{{عم}} [[عنایت]] کرده است، در حالی که به دیگران چنین عنایتی نکرده است.
*[[خداوند متعال]]، چون با [[علم]] بی‌پایان خود، از چگونگی پاسخ‌گویی [[انسان‌ها]] [[آگاهی]] داشت و می‌دانست که هر کس با [[اراده]] خود چه پاسخی خواهد داد و [[میزان]] [[صداقت]] او در پاسخ مثبت چیست، این [[اجر]] را در [[آغاز آفرینش]] و پیش از عمل، به [[انبیا]] و [[ائمه]]{{عم}} [[عنایت]] کرده است، در حالی که به دیگران چنین عنایتی نکرده است.
*این مطلب در [[دعای ندبه]] این‌گونه آمده است: "اولیایی که آنان را برای خودت و دینت برگزیدی و برای آنان [[نعمت]] فراوان بی‌زوال در نظر گرفتی. لیکن زمانی این [[نعمت]] بی‌زوال را برای آنان در نظر گرفتی که با آنان شرط کردی که در این دنیای [[پست]] و در مقابل زیورها و نمایش‌های آن، [[زهد]] و [[پارسایی]] پیش گیرند. آنها نیز این شرط و [[پیمان]] را پذیرفتند و تو (از قبل) می‌دانستی که آنها به [[پیمان]] [[وفا]] خواهند کرد. از این رو آنان را قبول کردی و به خویش نزدیک گرداندی، نامی‌بلند و ستایشی ارجمند به آنان تقدیم داشتی. فرشتگانت را بر آنان فرو فرستادی، با [[وحی]] خود گرامی‌شان داشتی، با بذل [[دانش]] ویژه خود، از آنان [[پذیرایی]] کردی، آنان را [[وسیله]] رسیدن به خودت و ابزار دستیابی به بهشتت قراردادی"<ref>{{متن حدیث|أَوْلِيائِكَ الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ إِذِ اخْتَرْتَ لَهُمْ جَزِيلَ ما عِنْدَكَ مِنَ النَّعِيمِ الْمُقِيمِ، الَّذِي لا زَوالَ لَهُ وَ لا اضْمِحْلالَ، بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَيْهِمُ الزُّهْدَ فِي دَرَجاتِ هذِهِ الدُّنْيا الدَّنِيَّةِ، وَ زُخْرُفِها وَ زِبْرِجِها، فَشَرَطُوا لَكَ ذلِكَ وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّرْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّناءَ الْجَلِيَّ، وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلائِكَتَكَ، وَ كَرَّمْتَهُمْ بِوَحْيِكَ، وَ رَفَدْتَهُمْ بِعِلْمِكَ، وَ جَعَلْتَهُمُ الذَّرِيعَةَ إِلَيْكَ وَ الْوَسِيلَةَ إِلى رِضْوانِكَ...}}</ref>.
*این مطلب در [[دعای ندبه]] این‌گونه آمده است: "اولیایی که آنان را برای خودت و دینت برگزیدی و برای آنان [[نعمت]] فراوان بی‌زوال در نظر گرفتی. لیکن زمانی این [[نعمت]] بی‌زوال را برای آنان در نظر گرفتی که با آنان شرط کردی که در این دنیای [[پست]] و در مقابل زیورها و نمایش‌های آن، [[زهد]] و [[پارسایی]] پیش گیرند. آنها نیز این شرط و [[پیمان]] را پذیرفتند و تو (از قبل) می‌دانستی که آنها به [[پیمان]] [[وفا]] خواهند کرد. از این رو آنان را قبول کردی و به خویش نزدیک گرداندی، نامی‌بلند و ستایشی ارجمند به آنان تقدیم داشتی. فرشتگانت را بر آنان فرو فرستادی، با [[وحی]] خود گرامی‌شان داشتی، با بذل [[دانش]] ویژه خود، از آنان [[پذیرایی]] کردی، آنان را [[وسیله]] رسیدن به خودت و ابزار دستیابی به بهشتت قراردادی"<ref>{{متن حدیث|أَوْلِيائِكَ الَّذِينَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِكَ وَ دِينِكَ إِذِ اخْتَرْتَ لَهُمْ جَزِيلَ ما عِنْدَكَ مِنَ النَّعِيمِ الْمُقِيمِ، الَّذِي لا زَوالَ لَهُ وَ لا اضْمِحْلالَ، بَعْدَ أَنْ شَرَطْتَ عَلَيْهِمُ الزُّهْدَ فِي دَرَجاتِ هذِهِ الدُّنْيا الدَّنِيَّةِ، وَ زُخْرُفِها وَ زِبْرِجِها، فَشَرَطُوا لَكَ ذلِكَ وَ عَلِمْتَ مِنْهُمُ الْوَفاءَ بِهِ فَقَبِلْتَهُمْ وَ قَرَّبْتَهُمْ وَ قَدَّرْتَ لَهُمُ الذِّكْرَ الْعَلِيَّ وَ الثَّناءَ الْجَلِيَّ، وَ أَهْبَطْتَ عَلَيْهِمْ مَلائِكَتَكَ، وَ كَرَّمْتَهُمْ بِوَحْيِكَ، وَ رَفَدْتَهُمْ بِعِلْمِكَ، وَ جَعَلْتَهُمُ الذَّرِيعَةَ إِلَيْكَ وَ الْوَسِيلَةَ إِلى رِضْوانِكَ...}}</ref>.
*گفتنی است، همواره حفظ و نگهداری [[نعمت]]، دشوارتر از به دست آوردن آن است؛ به‌ویژه نعمتی که [[میزان]] خطرپذیری آن زیاد باشد. [[عصمت]]، نعمتی است که با اندکی غفلتی آسیب می‌بیند؛ از این رو، حفظ و نگهداری آن بیشتر از اصل به دست آوردنش به [[مجاهده]]، تلاش و جدّیت [[نیاز]] دارد<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۶۲-۶۴.</ref>.
*گفتنی است، همواره حفظ و نگهداری [[نعمت]]، دشوارتر از به دست آوردن آن است؛ به‌ویژه نعمتی که [[میزان]] خطرپذیری آن زیاد باشد. [[عصمت]]، نعمتی است که با اندکی غفلتی آسیب می‌بیند؛ از این رو، حفظ و نگهداری آن بیشتر از اصل به دست آوردنش به [[مجاهده]]، تلاش و جدّیت [[نیاز]] دارد<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۶۲-۶۴.</ref>.


==[[عصمت]] و [[استغفار]]==
==[[عصمت]] و [[استغفار]]==
خط ۴۳: خط ۴۳:
*از این‌رو، گناهانی که از [[امت]] [[اسلامی]] سر می‌زند، مایه [[شرمندگی]] [[پدران]] [[معنوی]] [[امت]] خواهد شد که در [[شناخت خدا]] در بالاترین رتبه‌اند. به‌ویژه آنکه بسیاری از این [[گناهان]] با [[طغیان]] و گردنکشی همراه است، با [[توبه]] و امثال آن جبران نمی‌شود، با تکرار و پافشاری، به [[حریم]] [[اقدس]] [[الهی]] هتک می‌شود و....
*از این‌رو، گناهانی که از [[امت]] [[اسلامی]] سر می‌زند، مایه [[شرمندگی]] [[پدران]] [[معنوی]] [[امت]] خواهد شد که در [[شناخت خدا]] در بالاترین رتبه‌اند. به‌ویژه آنکه بسیاری از این [[گناهان]] با [[طغیان]] و گردنکشی همراه است، با [[توبه]] و امثال آن جبران نمی‌شود، با تکرار و پافشاری، به [[حریم]] [[اقدس]] [[الهی]] هتک می‌شود و....
*[[مؤیّد]] این توجیه، پاسخ [[امام صادق]]{{ع}} است. هنگامی‌ که از [[آیه]]: {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}}<ref>«تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد» سوره فتح، آیه ۲.</ref> پرسیده شد، فرمودند: به [[خدا]] [[سوگند]] که آن [[حضرت]] گناهی نکرده بود، ولی [[خداوند]] برای آن [[حضرت]] ضمانت کرده است که [[گناه]] [[شیعیان حضرت علی]]{{ع}} را ببخشد <ref>{{متن حدیث|مَا كَانَ لَهُ ذَنْبٌ وَ لَكِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ ضَمِنَ لَهُ أَنْ يَغْفِرَ ذُنُوبَ شِيعَةِ عَلِيٍّ{{ع}}}}؛ ر.ک: ادب فنای مقربان، ج۳، ص۲۶۷.</ref>.
*[[مؤیّد]] این توجیه، پاسخ [[امام صادق]]{{ع}} است. هنگامی‌ که از [[آیه]]: {{متن قرآن|لِيَغْفِرَ لَكَ اللَّهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَأَخَّرَ}}<ref>«تا خداوند گناه پیشین و پسین تو را بیامرزد» سوره فتح، آیه ۲.</ref> پرسیده شد، فرمودند: به [[خدا]] [[سوگند]] که آن [[حضرت]] گناهی نکرده بود، ولی [[خداوند]] برای آن [[حضرت]] ضمانت کرده است که [[گناه]] [[شیعیان حضرت علی]]{{ع}} را ببخشد <ref>{{متن حدیث|مَا كَانَ لَهُ ذَنْبٌ وَ لَكِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ ضَمِنَ لَهُ أَنْ يَغْفِرَ ذُنُوبَ شِيعَةِ عَلِيٍّ{{ع}}}}؛ ر.ک: ادب فنای مقربان، ج۳، ص۲۶۷.</ref>.
*۴. [[استغفار]] به معنای طلب ظرفیت است و آنان با [[استغفار]] به [[درگاه الهی]] ظرفیت خود را افزایش می‌دهند تا [[انوار]] قدسیه [[الهی]] بر آنها بتابد، چراکه همیشه [[استغفار]]، [[توبه از گناه]] نیست، بلکه [[بهترین]] [[دعاها]] است: {{متن قرآن|الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ}}<ref>«همان شکیبایان و راستگویان و فرمانپذیران و بخشندگان و آمرزش‌خواهان در سحرگاهان»... سوره آل عمران، آیه ۱۷.</ref> و در جای دیگر می‌فرماید: {{متن قرآن|كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref>«آنان اندکی از شب را می‌خفتند و سحرگاهان آمرزش می‌خواستند» سوره ذاریات، آیه ۱۷-۱۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۶۴-۶۷.</ref>.
*۴. [[استغفار]] به معنای طلب ظرفیت است و آنان با [[استغفار]] به [[درگاه الهی]] ظرفیت خود را افزایش می‌دهند تا [[انوار]] قدسیه [[الهی]] بر آنها بتابد، چراکه همیشه [[استغفار]]، [[توبه از گناه]] نیست، بلکه [[بهترین]] [[دعاها]] است: {{متن قرآن|الصَّابِرِينَ وَالصَّادِقِينَ وَالْقَانِتِينَ وَالْمُنْفِقِينَ وَالْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ}}<ref>«همان شکیبایان و راستگویان و فرمانپذیران و بخشندگان و آمرزش‌خواهان در سحرگاهان»... سوره آل عمران، آیه ۱۷.</ref> و در جای دیگر می‌فرماید: {{متن قرآن|كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ وَبِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ}}<ref>«آنان اندکی از شب را می‌خفتند و سحرگاهان آمرزش می‌خواستند» سوره ذاریات، آیه ۱۷-۱۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۶۴-۶۷.</ref>.


==منابع==
==منابع==
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش