علت غیبت امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '،[[' به '، [['
جز (جایگزینی متن - 'متعالی' به 'متعال') |
جز (جایگزینی متن - '،[[' به '، [[') |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
*اکنون به دیدگاه برخی از [[عالمان شیعه]]، درباره علت اصلی [[غیبت]] اشاره می‌کنیم: | *اکنون به دیدگاه برخی از [[عالمان شیعه]]، درباره علت اصلی [[غیبت]] اشاره می‌کنیم: | ||
*[[شیخ مفید]] می‌نویسد: "[[خداوند]]، [[غیبت]] را برای [[مصالح]] خلقش قرار داد و علّت آن را کسی جز خودش نمی‌داند"<ref>الفصول العشره، ص۸۳.</ref>. | *[[شیخ مفید]] می‌نویسد: "[[خداوند]]، [[غیبت]] را برای [[مصالح]] خلقش قرار داد و علّت آن را کسی جز خودش نمی‌داند"<ref>الفصول العشره، ص۸۳.</ref>. | ||
*[[آیت‌الله]] [[جوادی آملی]] می‌نویسد: "بحث و بررسی در حوزه حکمت‌های نهفته در مسئله [[غیبت]]، [[پسندیده]] است، ولی نباید رهزن مقصود نهایی گردد؛ چرا که [[هدف]] از گفت‌و‌گو درباره [[غیبت امام عصر]] اولاً و بالذات، [[کشف]] [[چرایی غیبت]] آن وجود [[مبارک]] نیست، بلکه آن است که مؤمنِ [[منتظِر]]، [[وظیفه]] خویش را در زمان این [[غیبت]] حکیمانه باز شناسد و آن‌گاه دریابد که آیا به [[وظیفه]] خویش عمل می‌کند یا نه"<ref>ر.ک: امام مهدی، موجود موعود، ص۱۲۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۹۹-۲۰۰.</ref>. | *[[آیت‌الله]] [[جوادی آملی]] می‌نویسد: "بحث و بررسی در حوزه حکمت‌های نهفته در مسئله [[غیبت]]، [[پسندیده]] است، ولی نباید رهزن مقصود نهایی گردد؛ چرا که [[هدف]] از گفت‌و‌گو درباره [[غیبت امام عصر]] اولاً و بالذات، [[کشف]] [[چرایی غیبت]] آن وجود [[مبارک]] نیست، بلکه آن است که مؤمنِ [[منتظِر]]، [[وظیفه]] خویش را در زمان این [[غیبت]] حکیمانه باز شناسد و آن‌گاه دریابد که آیا به [[وظیفه]] خویش عمل می‌کند یا نه"<ref>ر.ک: امام مهدی، موجود موعود، ص۱۲۸.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۱۹۹-۲۰۰.</ref>. | ||
*در [[روایات]] به [[حکمت‌های غیبت]] اشاره شده است: | *در [[روایات]] به [[حکمت‌های غیبت]] اشاره شده است: | ||
===[[ترس]] از کشته شدن=== | ===[[ترس]] از کشته شدن=== | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
*برخی [[روایات]] به این نکته تصریح دارد که [[ترس]] از کشته شدن، علّت [[غیبت]] است: | *برخی [[روایات]] به این نکته تصریح دارد که [[ترس]] از کشته شدن، علّت [[غیبت]] است: | ||
*[[امام کاظم]]{{ع}} می‌فرمایند: "غیبتی طولانی دارد، به دلیل ترس از کشته شدن خود"<ref>{{متن حدیث|لَهُ غَيْبَةٌ يَطُولُ أَمَدُهَا خَوْفاً عَلَى نَفْسِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۵۱؛ </ref>. [[ترس]] یاد شده، هرگز [[ناپسند]] نیست؛ زیرا از [[ضعف نفس]] بر نمی‌خیزد، بلکه هراسی [[عقلی]] است که امری بس [[پسندیده]] و در برخی موارد لازم و ضروری است. | *[[امام کاظم]]{{ع}} می‌فرمایند: "غیبتی طولانی دارد، به دلیل ترس از کشته شدن خود"<ref>{{متن حدیث|لَهُ غَيْبَةٌ يَطُولُ أَمَدُهَا خَوْفاً عَلَى نَفْسِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۱، ص۱۵۱؛ </ref>. [[ترس]] یاد شده، هرگز [[ناپسند]] نیست؛ زیرا از [[ضعف نفس]] بر نمی‌خیزد، بلکه هراسی [[عقلی]] است که امری بس [[پسندیده]] و در برخی موارد لازم و ضروری است. | ||
*[[ترس]] برخاسته از بستر خوددوستی، که سبب [[گریز]] از خطر کردن به روز حادثه در مسیر [[حفظ دین]] و [[مکتب]] می‌گردد، [[ضعف]] [[نفسانی]] و صفتی [[ناپسند]] در برابر [[شجاعت]] است، ولی خوفی که سبب [[حفظ جان]] آدمی‌و هدر نشدن و بی‌اثر نمردن گردد، ممدوح و عاقلانه، بلکه [[واجب]] است؛ زیرا مهم آن است که نثار [[خون]] نتیجه دهد و به ثمر بنشیند. آنکه [[خون]] می‌دهد، ولی به مثمر بودنش نمی‌اندیشد، متهوِّر است نه [[شجاع]]؛ زیرا [[شجاعت]]، در سنجیده عمل کردن و به‌جا [[کارزار]] کردن است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۰-۲۰۱.</ref>. | *[[ترس]] برخاسته از بستر خوددوستی، که سبب [[گریز]] از خطر کردن به روز حادثه در مسیر [[حفظ دین]] و [[مکتب]] می‌گردد، [[ضعف]] [[نفسانی]] و صفتی [[ناپسند]] در برابر [[شجاعت]] است، ولی خوفی که سبب [[حفظ جان]] آدمی‌و هدر نشدن و بی‌اثر نمردن گردد، ممدوح و عاقلانه، بلکه [[واجب]] است؛ زیرا مهم آن است که نثار [[خون]] نتیجه دهد و به ثمر بنشیند. آنکه [[خون]] می‌دهد، ولی به مثمر بودنش نمی‌اندیشد، متهوِّر است نه [[شجاع]]؛ زیرا [[شجاعت]]، در سنجیده عمل کردن و به‌جا [[کارزار]] کردن است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۰-۲۰۱.</ref>. | ||
===[[آزمایش الهی]]=== | ===[[آزمایش الهی]]=== | ||
*بر پایه برخی از [[روایات]]، یکی دیگر از حکمت‌های [[غیبت امام زمان]]، [[امتحان]] [[مردم]] است: | *بر پایه برخی از [[روایات]]، یکی دیگر از حکمت‌های [[غیبت امام زمان]]، [[امتحان]] [[مردم]] است: | ||
*[[امام صادق]]{{ع}} در روایتی می‌فرماید: "همانا این امر برای شما نیاید، مگر پس از [[ناامیدی]] و نه، به [[خدا]] تا از هم تمییز داده شوید و نه، به [[خدا]] تا [[امتحان]] گردید"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ لَا يَأْتِيكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى تُمَيَّزُوا وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى تُمَحَّصُوا}}؛ الکافی، ج۱، ص۳۷۰.</ref>. | *[[امام صادق]]{{ع}} در روایتی می‌فرماید: "همانا این امر برای شما نیاید، مگر پس از [[ناامیدی]] و نه، به [[خدا]] تا از هم تمییز داده شوید و نه، به [[خدا]] تا [[امتحان]] گردید"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ لَا يَأْتِيكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى تُمَيَّزُوا وَ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى تُمَحَّصُوا}}؛ الکافی، ج۱، ص۳۷۰.</ref>. | ||
*در برخی [[روایات]]، به واژه [[امتحان]] تصریح شده و از قطعی بودن [[غیبت]] سخن به میان آمده است: | *در برخی [[روایات]]، به واژه [[امتحان]] تصریح شده و از قطعی بودن [[غیبت]] سخن به میان آمده است: | ||
*[[امام کاظم]]{{ع}} می‌فرماید: "چاره‌ای از این [[غیبت]] برای [[صاحب]] امر نیست. این [[غیبت]]، آزمونی [[الهی]] است که مخلوقاتش را با آن می‌آزماید"<ref>{{متن حدیث|لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ حَتَّى يَرْجِعَ عَنْ هَذَا الْأَمْرِ مَنْ كَانَ يَقُولُ بِهِ إِنَّمَا هِيَ مِحْنَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ امْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ}}؛ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۵۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۱-۲۰۲.</ref>. | *[[امام کاظم]]{{ع}} می‌فرماید: "چاره‌ای از این [[غیبت]] برای [[صاحب]] امر نیست. این [[غیبت]]، آزمونی [[الهی]] است که مخلوقاتش را با آن می‌آزماید"<ref>{{متن حدیث|لَا بُدَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ مِنْ غَيْبَةٍ حَتَّى يَرْجِعَ عَنْ هَذَا الْأَمْرِ مَنْ كَانَ يَقُولُ بِهِ إِنَّمَا هِيَ مِحْنَةٌ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ امْتَحَنَ بِهَا خَلْقَهُ}}؛ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۵۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۱-۲۰۲.</ref>. | ||
===جاری شدن [[سنت]] [[غیبت انبیا]]{{عم}}=== | ===جاری شدن [[سنت]] [[غیبت انبیا]]{{عم}}=== | ||
*به درازای [[تاریخ]] [[بعثت]] [[انبیای الهی]]{{عم}}[[سنت]]<ref>سنت، یعنی طریق و روشی که غالباً یا دائماً جریان دارد. این طریق معمول، گاهی طریق و روش گذشتگان و گاهی طریق و روش الهی است.</ref> [[خداوند]] متعال بر این بوده که اگر اُمتی در [[حق]] [[حجت خدا]] [[ظلم]] روا داشته و قصد کشتن او را داشته باشند، [[خداوند]] او را به [[وسیله]] [[غیبت]] محافظت می‌کند او [[اراده]] نموده است که این [[سنت الهی]] را برای [[امام عصر]]{{ع}} این قرار دهد. | *به درازای [[تاریخ]] [[بعثت]] [[انبیای الهی]]{{عم}}[[سنت]]<ref>سنت، یعنی طریق و روشی که غالباً یا دائماً جریان دارد. این طریق معمول، گاهی طریق و روش گذشتگان و گاهی طریق و روش الهی است.</ref> [[خداوند]] متعال بر این بوده که اگر اُمتی در [[حق]] [[حجت خدا]] [[ظلم]] روا داشته و قصد کشتن او را داشته باشند، [[خداوند]] او را به [[وسیله]] [[غیبت]] محافظت می‌کند او [[اراده]] نموده است که این [[سنت الهی]] را برای [[امام عصر]]{{ع}} این قرار دهد. | ||
*برخی [[روایات]] علاوه بر اجرای [[سنت انبیا]]{{عم}} در [[غیبت]]، [[سنت]] [[طول عمر]] را اضافه می‌کند: | *برخی [[روایات]] علاوه بر اجرای [[سنت انبیا]]{{عم}} در [[غیبت]]، [[سنت]] [[طول عمر]] را اضافه می‌کند: | ||
*[[امام عسکری]]{{ع}} در روایتی می‌فرماید: "برای فرزندم سنت‌های [[انبیا]] از [[طول عمر]] و [[غیبت]]، جاری است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ ابْنِي هُوَ الْقَائِمُ مِنْ بَعْدِي وَ هُوَ الَّذِي يَجْرِي فِيهِ سُنَنُ الْأَنْبِيَاءِ{{عم}} بِالتَّعْمِيرِ وَ الْغَيْبَةِ}}؛ | *[[امام عسکری]]{{ع}} در روایتی می‌فرماید: "برای فرزندم سنت‌های [[انبیا]] از [[طول عمر]] و [[غیبت]]، جاری است"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ ابْنِي هُوَ الْقَائِمُ مِنْ بَعْدِي وَ هُوَ الَّذِي يَجْرِي فِيهِ سُنَنُ الْأَنْبِيَاءِ{{عم}} بِالتَّعْمِيرِ وَ الْغَيْبَةِ}}؛ | ||
بحارالأنوار، ج۱، ص۲۲۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۲.</ref>. | بحارالأنوار، ج۱، ص۲۲۴.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۲.</ref>. | ||
===عهده‌دار نبودن [[بیعت]] [[حاکمان]]=== | ===عهده‌دار نبودن [[بیعت]] [[حاکمان]]=== | ||
*[[امیرمؤمنان]]{{ع}} در روایتی می‌فرمایند: "هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست و به این [[دلیل]] است که ولادتش [[پنهان]] است و شخص او [[غایب]] می‌شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا إِذَا قَامَ لَمْ يَكُنْ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ فَلِذَلِكَ تَخْفَى وِلَادَتُهُ وَ يَغِيبُ شَخْصُهُ}}؛ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۹.</ref>. | *[[امیرمؤمنان]]{{ع}} در روایتی می‌فرمایند: "هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست و به این [[دلیل]] است که ولادتش [[پنهان]] است و شخص او [[غایب]] می‌شود"<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الْقَائِمَ مِنَّا إِذَا قَامَ لَمْ يَكُنْ لِأَحَدٍ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ فَلِذَلِكَ تَخْفَى وِلَادَتُهُ وَ يَغِيبُ شَخْصُهُ}}؛ بحارالأنوار، ج۱، ص۱۹.</ref>. | ||
*برخی [[روایات]] دیگر اشاره دارند که [[اهل بیت]]{{عم}}[[بیعت]] [[حاکم]] [[ظالم]] زمان را به‌عهده داشتند، ولی [[امام عصر]]{{ع}} که برنامه [[گسترش عدالت]] در سراسر [[جهان]] را دارد، هیچ بیعتی از [[حاکمان ظالم]] به عهده ندارد. | *برخی [[روایات]] دیگر اشاره دارند که [[اهل بیت]]{{عم}}[[بیعت]] [[حاکم]] [[ظالم]] زمان را به‌عهده داشتند، ولی [[امام عصر]]{{ع}} که برنامه [[گسترش عدالت]] در سراسر [[جهان]] را دارد، هیچ بیعتی از [[حاکمان ظالم]] به عهده ندارد. | ||
*در توقیعی از [[امام زمان]] آمده است: "هیچ کدام از [[پدران]] من نبوده، مگر این که به [[بیعت طاغوت]] زمانشان به عهده وی بوده است (به جهت اینکه ایشان به [[تقیه]] [[مأمور]] بوده‌اند)، ولی من وقتی [[قیام]] کنم، [[بیعت]] هیچ یک از [[طواغیت]] به عهده‌ام نیست"<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ لَمْ يَكُنْ أَحَدٌ مِنْ آبَائِي إِلَّا وَقَعَتْ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ وَ إِنِّي أَخْرُجُ حِينَ أَخْرُجُ وَ لَا بَيْعَةَ لِأَحَدٍ مِنَ الطَّوَاغِيتِ فِي عُنُقِي}}بحارالأنوار، ج۵۲، ص۹۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۳.</ref>. | *در توقیعی از [[امام زمان]] آمده است: "هیچ کدام از [[پدران]] من نبوده، مگر این که به [[بیعت طاغوت]] زمانشان به عهده وی بوده است (به جهت اینکه ایشان به [[تقیه]] [[مأمور]] بوده‌اند)، ولی من وقتی [[قیام]] کنم، [[بیعت]] هیچ یک از [[طواغیت]] به عهده‌ام نیست"<ref>{{متن حدیث|إِنَّهُ لَمْ يَكُنْ أَحَدٌ مِنْ آبَائِي إِلَّا وَقَعَتْ فِي عُنُقِهِ بَيْعَةٌ لِطَاغِيَةِ زَمَانِهِ وَ إِنِّي أَخْرُجُ حِينَ أَخْرُجُ وَ لَا بَيْعَةَ لِأَحَدٍ مِنَ الطَّوَاغِيتِ فِي عُنُقِي}}بحارالأنوار، ج۵۲، ص۹۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۳.</ref>. | ||
===خالی شدن صلب [[کافران]] از [[مؤمنان]]=== | ===خالی شدن صلب [[کافران]] از [[مؤمنان]]=== | ||
*[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "[[قائم]]{{ع}} [[ظهور]] نمی‌کند تا آنکه ودایع [[خدای تعالی]] خارج شوند. در همین [[روایت]] گفته شده ودایع همان [[مؤمنان]] در صلب [[کفّار]] است"<ref>{{متن حدیث|الْقَائِمُ لَنْ يَظْهَرَ أَبَداً حَتَّى تَخْرُجَ وَدَائِعُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَإِذَا خَرَجَتْ ظَهَرَ عَلَى مَنْ ظَهَرَ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ جَلَالُهُ فَقَتَلَهُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۹۷.</ref>. | *[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: "[[قائم]]{{ع}} [[ظهور]] نمی‌کند تا آنکه ودایع [[خدای تعالی]] خارج شوند. در همین [[روایت]] گفته شده ودایع همان [[مؤمنان]] در صلب [[کفّار]] است"<ref>{{متن حدیث|الْقَائِمُ لَنْ يَظْهَرَ أَبَداً حَتَّى تَخْرُجَ وَدَائِعُ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ فَإِذَا خَرَجَتْ ظَهَرَ عَلَى مَنْ ظَهَرَ مِنْ أَعْدَاءِ اللَّهِ عَزَّوَجَلَّ جَلَالُهُ فَقَتَلَهُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۹۷.</ref>. | ||
*[[آیت‌الله]] [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] در این‌باره می‌نویسد: "چه کسی [[پیش‌بینی]] می‌کرد از صلب [[حجاج بن یوسف ثقفی]]، آن خون‌خوار [[ستمکار]]، فرزندی به نام [[حسین]]، معروف به ابن [[حجاج]]، شاعر و سخنور معروف [[شیعه]] و [[دوستدار اهل بیت]] پرورش یابد؟ آیا کسی چنین می‌پنداشت که از صلب سندی‌بن‌شاهک، که [[قاتل]] موسی‌بن [[جعفر]] است، فرزندی (کشاجم) پدید آید که عمرش را به [[مدیحه‌سرایی]] برای [[امیرمؤمنان]]، [[علی]] و [[اهل بیت]]{{ع}} صرف کند؟<ref>ر.ک: امامت و مهدویت، ج۳، ص۱۴۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]،[[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۳-۲۰۴.</ref>. | *[[آیت‌الله]] [[لطف‌الله صافی گلپایگانی]] در این‌باره می‌نویسد: "چه کسی [[پیش‌بینی]] می‌کرد از صلب [[حجاج بن یوسف ثقفی]]، آن خون‌خوار [[ستمکار]]، فرزندی به نام [[حسین]]، معروف به ابن [[حجاج]]، شاعر و سخنور معروف [[شیعه]] و [[دوستدار اهل بیت]] پرورش یابد؟ آیا کسی چنین می‌پنداشت که از صلب سندی‌بن‌شاهک، که [[قاتل]] موسی‌بن [[جعفر]] است، فرزندی (کشاجم) پدید آید که عمرش را به [[مدیحه‌سرایی]] برای [[امیرمؤمنان]]، [[علی]] و [[اهل بیت]]{{ع}} صرف کند؟<ref>ر.ک: امامت و مهدویت، ج۳، ص۱۴۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[ درسنامه امام‌شناسی (کتاب)|درسنامه امام‌شناسی]]، ص:۲۰۳-۲۰۴.</ref>. | ||
==علت غیبت امام مهدی در درسنامه و فرهنگ‌نامه== | ==علت غیبت امام مهدی در درسنامه و فرهنگ‌نامه== | ||