|
|
خط ۹: |
خط ۹: |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> |
|
| |
|
| ==مقدمه== | | ==[[دوازده جانشین]]== |
| * در [[احادیث]] مکرر، [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]] [[جانشینان]] خود را [[دوازده نفر]] معرفى مىکند که مقصود، [[امامان]] دوازدهگانۀ شیعهاند: {{متن حدیث|لا یزال الدّین قائما حتّى تقوم السّاعة أو یکون علیکم إثنى عشر خلیفة کلّهم من قریش}}<ref>بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۹ ح ۳۸</ref>، {{متن حدیث|یکون بعدى اثنى عشر امیرا کلّهم من قریش}}<ref>بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۴ ح ۲۰</ref> این [[دین]] پابرجاست تا برپایى [[قیامت]]، تا آنکه [[دوازده خلیفه]] بر شما [[حکومت]] کنند که همه از قریشاند. پس از من [[دوازده امیر]] خواهد بود، همه از [[قریش]]. [[عقاید]] [[شیعه]] اثنى عشرى بر همین مبنا پدید آمده و شکل گرفته است. [[دوازده جانشین]] [[پیغمبر]] که مورد تأکید و [[تأیید]] آن [[حضرت]] است، [[تاریخ]] نشان مىدهد که مصداق آن نه خلفاى راشدینند، نه [[بنى امیه]]، نه [[بنى عباس]]، چون عدد یاد شده بر هیچکدام منطبق نیست، مگر بر [[دوازده امام]] [[شیعه]] نیز آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|الخلفاء بعدى إثنا عشر کعدّة نقباء بنى إسرائیل}}<ref>بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۰ ح ۱۰</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۰.</ref>
| | *از جمله [[احادیث]] مهم درباره چارهاندیشی برای [[آینده]] [[امت اسلام]]، احادیثی هستند که تعداد [[جانشینان پیامبر]] [[خدا]]{{صل}} را مطرح میسازند. این [[احادیث]] که فراوان [[نقل]] شده و با طرق مختلف و در نقلهای گوناگون و صحیح آمدهاند نشان میدهند که [[خلفای پیامبر]] [[خدا]] [[دوازده]] نفرند<ref>برای نمونه، ر.ک: صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۱ باب ۳۳ (الناس تبع لقریش والخلافة فی قریش). نیز، ر.ک: المعجم الکبیر، ج ۲، ص ۱۹۵- ۱۹۹ و ۲۳۲، اهل بیت{{ع}} در قرآن و حدیث: بخش یکم/ فصل پنجم، إحقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱- ۴۸.</ref>. |
| | | *در این [[روایت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} نه تنها [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} را به [[خلافت]] بعد از خود معرفی فرمود، بلکه در سخنان دیگری بر [[جانشینان]] [[دوازدهگانه]] خود اینگونه تصریح فرمودند: «همواره این [[دین]] تا [[روز رستاخیز]] پایدار است، تا آنکه [[دوازده خلیفه]] بر شما [[حکومت]] کنند که همه از قریشاند»<ref>{{متن حدیث|لا یزال الدّین قائما حتّی تقوم السّاعة أو یکون علیکم إثنی عشر خلیفة کلّهم من قریش}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۹ ح ۳۸؛ صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳، ح ۱۸۲۲؛ صحیح مسلم، ج۱۳، ص۲۰۳.</ref> و در [[روایت]] دیگری فرمودند: «[[جانشینان]] من به شماره [[نقبای بنیاسرائیل]] [[دوازده]] نفرند، همه آنها از [[قریش]] و از [[بنیهاشم]] هستند»<ref>{{متن حدیث|یَقُولُ یَکُونُ بَعْدِی مِنَ الْخُلَفَاءِ عِدَّةُ نُقَبَاءِ مُوسَی اثْنَا عَشَرَ خَلِیفَةً کُلُّهُمْ مِنْ قُرَیْش}}؛ بحار الأنوار ج ۳۶ ص ۲۹۸؛ صحیح مسلم، ج۶، ص۲.</ref> و یا در [[روایت]] دیگری فرمودند: پس از من [[دوازده امیر]] خواهد بود، همه از [[قریش]]»<ref>{{متن حدیث|یکون بعدی اثنی عشر امیرا کلّهم من قریش}}؛ بحار الأنوار، ج ۳۶ ص ۲۳۴ ح ۲۰ </ref> و در بعضی [[احادیث]] (همانند [[حدیث]] [[جابر بن عبدالله انصاری]]) [[پیامبر]] این [[دوازده نفر]] را ذکر فرموده است<ref>ر.ک: محمدی، رضا، امامشناسی، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref>. |
| ==حدیث دوازده جانشین در گزیده [[دانشنامه امیرالمؤمنین]]==
| | *این [[حدیث]]، با نقلهای بسیار و طرق گوناگونی که مورد [[تأیید]] [[محدثان]] [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است، هیچ پیامی جز گزارش [[ولایت علی]]{{ع}} و فرزندانش ندارد و تصریحی بر [[خلافت علی]]{{ع}} پس از [[پیامبر]] خداست و نیز تأکیدی بر [[سیاست]] [[عظیم]] و [[استوار]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[تعیین]] آیندۀ [[حاکمیت]] و [[پیشوایی]] [[امت]]<ref>ر.ک: محمدی ریشهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۸.</ref>، همانگونه که گفته شده است: "[[جانشینان]] [[دوازدهگانه]] جز بر [[دوازده خلیفه]] از [[اهل بیت]] و [[عترت]] [[حضرت]] قابل [[تطبیق]] نیست چنانچه [[تاریخ]] نشان میدهد<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۲۱۰.</ref>؛ زیرا خلفای نخستین چهار نفر بیش نیستند و خلفای [[بنیامیه]] علاوه بر آنکه بیش از [[دوازده]] نفرند به جز [[عمر بن عبدالعزیز]] همگی [[ظالم]] بودند و از [[بنیهاشم]] نیز محسوب نمیشدند، همچنین بر خلفای [[بنیعباس]] قابل [[تطبیق]] نیست؛ زیرا تعداد آنها از [[دوازده]] افزون است. گذشته از این [[بنی عباس]] به [[آیه مودّت]] «قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَی»<ref>سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> عمل نکردند و [[حدیث]] [[کسا]] را نادیده گرفتند؛ بنابراین، [[احادیث]] منحصراً بر [[دوازده امامی]] که از [[اهل بیت]] و [[عترت پیامبر]]{{صل}} بودهاند [[تطبیق]] میکند؛ زیرا آنها تمام [[فضایل]] [[نفسانی]]، [[علمی]] و [[خانوادگی]] را از جد خود به [[ارث]] برده بودند<ref>ینابیع الموده، ص۴۴۶.</ref>.<ref>ر.ک: محمدی، رضا، امامشناسی، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref> |
| از جمله [[احادیث]] مهم و شایان [[تدبر]] و توجه درباره چارهاندیشی برای [[آینده]] [[امت]]، احادیثی هستند که تعداد [[جانشینان پیامبر]] [[خدا]] را مطرح میسازند. این [[احادیث]] که فراوان [[نقل]] شده و با طرق مختلف و در نقلهای گونهگون و صحیح آمدهاند<ref>برای نمونه، ر.ک: صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۱ باب ۳۳ (الناس تبع لقریش والخلافة فی قریش). نیز، ر.ک: المعجم الکبیر، ج ۲، ص ۱۹۵- ۱۹۹ و ۲۳۲، اهل بیت{{عم}} در قرآن و حدیث: بخش یکم/ فصل پنجم، إحقاق الحق، ج ۱۳، ص ۱- ۴۸.</ref>، نشان میدهند که خلفای [[پیامبر خدا]] [[دوازده]] نفرند. یکی از نقلها چنین است: {{متن حدیث|لا یزالُ الدینُ قائِماً حَتی تَقومَ الساعَةُ أو یکونَ عَلَیکمُ اثنا عَشَرَ خَلیفَةً کلهُم مِن قُرَیشٍ}}<ref>صحیح مسلم، ج ۳، ص ۱۴۵۳، ح ۱۸۲۲.</ref>. این [[دین]]، برقرار میماند تا اینکه [[قیامت]] برپا شود و تا [[دوازده خلیفه]] بر شما [[فرمان]] برانند که همگی آنان از قریشاند. این [[حدیث]]، با نقلهای بسیار و طرق گونهگونی که مورد [[تأیید]] [[محدثان]] [[اهل سنت]] نیز قرار گرفته است، هیچ پیامی جز گزارش [[ولایت]] [[علی]]{{ع}} و فرزندانش ندارد و تصریحی بر [[خلافت]] [[علی]]{{ع}} پس از [[پیامبر]] خداست و نیز تأکیدی بر [[سیاست]] [[عظیم]] و [[استوار]] [[پیامبر]]{{صل}} در [[تعیین]] [[آینده]] [[حاکمیت]] و [[پیشوایی]] [[امت]].<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۱۰۸.</ref>. | |
| | |
| ==[[تعیین]] [[جانشینان]] [[دوازدهگانه]] در درسیهایی از [[عقاید اسلامی]]==
| |
| * [[پیامبر]]{{صل}} نه تنها [[امیرالمؤمنین]] را به [[خلافت]] بعد از خود معرفی فرمود بلکه در سخنان دیگری بر [[جانشینان]] [[دوازدهگانه]] خود اینگونه تصریح فرمود: "همواره این [[دین]] پایدار است تا [[روز رستاخیز]]. تا بر شما [[دوازده تن]] از [[قریش]] به [[مقام]] [[جانشینی]] خواهند رسید"<ref>صحیح مسلم، ج۱۳، ص۲۰۳.</ref>. "[[جانشینان]] من به شماره [[نقبای بنیاسرائیل]] [[دوازده]] نفرند، همه آنها از [[قریش]] و از [[بنیهاشم]] هستند"<ref>صحیح مسلم، ج۶، ص۲.</ref>. و در بعضی [[احادیث]] (همانند [[حدیث]] [[جابر بن عبدالله انصاری]]) [[پیامبر]] نام این [[دوازده نفر]] را ذکر فرموده است. هر چند چنان که دانشمند [[اهل سنت]]، [[شیخ سلیمان قندوزی]] نوشته است، این [[جانشینان]] [[دوازدهگانه]] جز بر [[دوازده خلیفه]] از [[اهل بیت]] و [[عترت]] [[حضرت]] قابل [[تطبیق]] نیست؛ زیرا خلفای نخستین چهار نفر بیش نیستند و خلفای [[بنیامیه]] علاوه بر آنکه بیش از [[دوازده]] نفرند به جز [[عمر بن عبدالعزیز]] همگی [[ظالم]] بودند و از [[بنیهاشم]] نیز محسوب نمیشدند، همچنین بر خلفای [[بنیعباس]] قابل [[تطبیق]] نیست؛ زیرا تعداد آنها از [[دوازده]] افزون است. گذشته از این [[بنی عباس]] به [[آیه مودّت]]{{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref> «بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمیخواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> عمل نکردند و [[حدیث]] [[کسا]] را نادیده گرفتند؛ بنابراین، [[احادیث]] منحصراً بر [[دوازده امامی]] که از [[اهل بیت]] و [[عترت پیامبر]]{{صل}} بودهاند [[تطبیق]] میکند؛ زیرا آنها تمام [[فضایل]] [[نفسانی]]، [[علمی]] و [[خانوادگی]] را از جد خود به [[ارث]] برده بودند<ref>ینابیع الموده، ص۴۴۶.</ref><ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امامشناسی ۵ (کتاب)|امامشناسی]]، ص:۱۱۹-۱۲۰.</ref>.
| |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | == جستارهای وابسته == |