پرش به محتوا

علم در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۳۲: خط ۱۳۲:
*از این [[آیه مبارکه]] استفاده می‌شود که [[عجله]] حتی اگر منبعث از مبدأیی [[مقدس]] چون [[عشق]] به دانستن یا [[ظهور]] [[حقیقت]] باشد، با [[دانش]] سازگار نیست<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱،ص۲۷۸-۲۷۹.</ref>.
*از این [[آیه مبارکه]] استفاده می‌شود که [[عجله]] حتی اگر منبعث از مبدأیی [[مقدس]] چون [[عشق]] به دانستن یا [[ظهور]] [[حقیقت]] باشد، با [[دانش]] سازگار نیست<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱،ص۲۷۸-۲۷۹.</ref>.
===[[ظلم‌ستیزی]]===
===[[ظلم‌ستیزی]]===
یکی از وظایفی که برای [[عالمان دینی]] شمرده شده و در [[آیات]] و [[روایات]] بر آن تأکید فراوان شده است. مقابله با ناهنجاری‌های [[اجتماعی]] است. [[قرآن کریم]] [[عالمان]] [[بنی اسرائیل]] را به [[دلیل]] [[سکوت]] در برابر سخنان [[گناه]] آلود و [[حرام]] [[خواری]] [[مردم]] [[سرزنش]] کرده است.
*یکی از وظایفی که برای [[عالمان دینی]] شمرده شده و در [[آیات]] و [[روایات]] بر آن تأکید فراوان شده است. مقابله با ناهنجاری‌های [[اجتماعی]] است. [[قرآن کریم]] [[عالمان]] [[بنی اسرائیل]] را به [[دلیل]] [[سکوت]] در برابر سخنان [[گناه]] آلود و [[حرام]] [[خواری]] [[مردم]] [[سرزنش]] کرده است. {{متن قرآن|لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«چرا دانشوران ربانی و دانشمندان (تورات‌شناس) آنان را از گفتار گناه‌آلود و رشوه‌خواری باز نمی‌دارند؟ به راستی زشت است آنچه می‌کردند!» سوره مائده، آیه ۶۳.</ref>.
{{متن قرآن|لَوْلَا يَنْهَاهُمُ الرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ عَنْ قَوْلِهِمُ الْإِثْمَ وَأَكْلِهِمُ السُّحْتَ لَبِئْسَ مَا كَانُوا يَصْنَعُونَ}}<ref>«چرا دانشوران ربانی و دانشمندان (تورات‌شناس) آنان را از گفتار گناه‌آلود و رشوه‌خواری باز نمی‌دارند؟ به راستی زشت است آنچه می‌کردند!» سوره مائده، آیه ۶۳.</ref>.
*[[امام حسین]]{{ع}} می‌فرماید: آنها با آنکه از [[ستمگران]] زمان خودکارهای ناروا می‌دیدند، به خاطر [[ترس]] و [[طمع]]، آنها را بازنمی داشتند<ref>حسن بن علی ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ص۲۳۷.</ref>.
[[امام حسین]]{{ع}} میفرماید:
*[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: [[خدا]] از [[دانشمندان]] [[تعهد]] گرفته است که بر [[گرسنگی]] [[مظلومان]] و [[پرخوری]] [[ظالمان]] آرام نگیرند<ref>نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶.</ref>.
آنها با آنکه از [[ستمگران]] زمان خودکارهای ناروا میدیدند، به خاطر [[ترس]] و [[طمع]]، آنها را بازنمی داشتند<ref>حسن بن علی ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول عن آل الرسول، ص۲۳۷.</ref>.
*ولی به نظر می‌رسد این [[وظیفه]] [[اخلاقی]] همه دانشوران است و به [[عالمان دینی]] اختصاص ندارد؛ چرا که [[مقام]] [[دانش]]، رفیع است و با [[ذلت]] [[سازش]] با [[ستم]] سازگار نیست<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج۱،ص۲۷۹.</ref>.
[[امیرالمؤمنین]]{{ع}} میفرماید:
===[[نقادی]]===
[[خدا]] از [[دانشمندان]] [[تعهد]] گرفته است که بر [[گرسنگی]] [[مظلومان]] و [[پرخوری]] [[ظالمان]] آرام نگیرند<ref>نهج البلاغه، ج۱، ص۳۶.</ref>.
ولی به نظر میرسد این [[وظیفه]] [[اخلاقی]] همه دانشوران است و به [[عالمان دینی]] اختصاص ندارد؛ چرا که [[مقام]] [[دانش]]، رفیع است و با [[ذلت]] [[سازش]] با [[ستم]] سازگار نیست.
۳-۱۳. [[نقادی]]
از [[اخلاق]] دانشور است که هر سخنی را پیش از [[پذیرفتن]] مورد نقد و بررسی قرار دهد. از [[حضرت عیسی]]{{ع}} [[نقل]] شده است:
از [[اخلاق]] دانشور است که هر سخنی را پیش از [[پذیرفتن]] مورد نقد و بررسی قرار دهد. از [[حضرت عیسی]]{{ع}} [[نقل]] شده است:
{{متن حدیث|كُونُوا نُقَّادَ اَلْكَلاَمِ فَكَمْ مِنْ ضَلاَلَةٍ زُخْرِفَتْ بِآيَةٍ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ كَمَا زُخْرِفَ اَلدِّرْهَمُ مِنْ نُحَاسٍ بِالْفِضَّةِ اَلْمُمَوَّهَةِ اَلنَّظَرُ إِلَى ذَلِكَ سَوَاءٌ وَ اَلْبُصَرَاءُ بِهِ خُبَرَاءُ}}<ref>از احمد بن محمد بن خالد برقی، المحاسن، ج۱، ص۲۳۰.</ref>.
{{متن حدیث|كُونُوا نُقَّادَ اَلْكَلاَمِ فَكَمْ مِنْ ضَلاَلَةٍ زُخْرِفَتْ بِآيَةٍ مِنْ كِتَابِ اَللَّهِ كَمَا زُخْرِفَ اَلدِّرْهَمُ مِنْ نُحَاسٍ بِالْفِضَّةِ اَلْمُمَوَّهَةِ اَلنَّظَرُ إِلَى ذَلِكَ سَوَاءٌ وَ اَلْبُصَرَاءُ بِهِ خُبَرَاءُ}}<ref>از احمد بن محمد بن خالد برقی، المحاسن، ج۱، ص۲۳۰.</ref>.
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش