پرش به محتوا

شأن پیامبر: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'صرف' به 'صرف'
جز (جایگزینی متن - 'صرف' به 'صرف')
خط ۱۵: خط ۱۵:
==مقدمه==
==مقدمه==
*با تتبّع در [[آیات]] و [[سنّت]] و [[سیره نبوی]]، چهار [[شأن]] برای [[حضرت ختمی مرتبت]]{{صل}}، [[استنباط]] می‌شود که سه [[شأن]] مربوط به صلاحیت [[علمی]] یا [[اجتماعی]] [[ایشان]] و [[شأن]] چهارم نوعی [[اقتدار]] و [[تسلط فوق العاده تکوینی]] است:
*با تتبّع در [[آیات]] و [[سنّت]] و [[سیره نبوی]]، چهار [[شأن]] برای [[حضرت ختمی مرتبت]]{{صل}}، [[استنباط]] می‌شود که سه [[شأن]] مربوط به صلاحیت [[علمی]] یا [[اجتماعی]] [[ایشان]] و [[شأن]] چهارم نوعی [[اقتدار]] و [[تسلط فوق العاده تکوینی]] است:
#[[ایشان]] [[مقام امامت]] داشت؛ یعنی [[پیشوا]] و [[مرجع]] [[دینی]] [[مسلمانان]] و [[گفتار]] و کردارشان برای همگان [[حجت]] بود. [[علامه طباطبائی]] با استناد به [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا}}<ref>«و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید» سوره حشر، آیه ۷.</ref> [[مقام امامت]] را در همه جوانب برای [[حضرت]] [[اثبات]] نموده و می‌فرماید: "امر در این جمله با [[صرف]] نظر از سیاقی که دارد، [[تمام]] [[اوامر و نواهی]] [[رسول خدا]]{{صل}} را شامل می‌شود و تنها منحصر به دادن و ندادن سهمی از [[فیء]] آنچه از [[اموال]] [[کفار]]، پس از فرو نشستن [[آتش]] [[جنگ]] بگیرند نیست، بلکه شامل همه [[اوامر]] و نواهی‌ای که صادر میفرماید هست"<ref>محمدحسین طباطبائی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۴.</ref>.
#[[ایشان]] [[مقام امامت]] داشت؛ یعنی [[پیشوا]] و [[مرجع]] [[دینی]] [[مسلمانان]] و [[گفتار]] و کردارشان برای همگان [[حجت]] بود. [[علامه طباطبائی]] با استناد به [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَمَا آتَاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا}}<ref>«و آنچه پیامبر به شما می‌دهد بگیرید و از آنچه شما را از آن باز می‌دارد دست بکشید» سوره حشر، آیه ۷.</ref> [[مقام امامت]] را در همه جوانب برای [[حضرت]] [[اثبات]] نموده و می‌فرماید: "امر در این جمله با صرف نظر از سیاقی که دارد، [[تمام]] [[اوامر و نواهی]] [[رسول خدا]]{{صل}} را شامل می‌شود و تنها منحصر به دادن و ندادن سهمی از [[فیء]] آنچه از [[اموال]] [[کفار]]، پس از فرو نشستن [[آتش]] [[جنگ]] بگیرند نیست، بلکه شامل همه [[اوامر]] و نواهی‌ای که صادر میفرماید هست"<ref>محمدحسین طباطبائی، المیزان، ج۱۹، ص۲۰۴.</ref>.
#[[ایشان]] دارای [[مقام]] [[قضا]] بود و حکمشان در [[اختلافات]] [[حقوقی]] و مخاصمات داخلی نافذ بود. در [[شرع]] [[مقدس]] [[اسلام]]، [[قضا]] شأنی [[الهی]] است و همان‌گونه که [[خداوند]] [[عادل]] است، [[قاضی]] نیز کسی است که در مخاصمات و [[اختلافات]] باید به [[عدل]] [[حکم]] کند<ref>مرتضی مطهری، امامت و رهبری، ص۴۷.</ref>. این مَنصب به [[نصّ]] [[قرآن]]: {{متن قرآن|فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.</ref> به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[تفویض]] شده است. از نظرگاه [[علامه]] معنای این [[آیه]] عام است، زیرا هم شامل [[احکام]] [[تشریعی]] [[خدا]] و [[رسول]] و هم [[احکام]] [[تکوینی]] [[خدای تعالی]] - هر دو - می‌شود، بلکه از این هم عمومی‌تر است و شامل قضای [[رسول خدا]]{{صل}} یعنی [[داوری]] آن‌جناب و حتی همه روش‌هایی که آن [[حضرت]] در [[زندگی]] پرخیر و [[برکت]] خویش [[سیره]] قرار داده نیز می‌شود و [[مسلمانان]] باید [[اعمال]] آن جناب را [[سیره]] خود قرار دهند، هر چند خوش‌آیندشان نباشد<ref>المیزان، ج۴، ص۴۰۶.</ref>.
#[[ایشان]] دارای [[مقام]] [[قضا]] بود و حکمشان در [[اختلافات]] [[حقوقی]] و مخاصمات داخلی نافذ بود. در [[شرع]] [[مقدس]] [[اسلام]]، [[قضا]] شأنی [[الهی]] است و همان‌گونه که [[خداوند]] [[عادل]] است، [[قاضی]] نیز کسی است که در مخاصمات و [[اختلافات]] باید به [[عدل]] [[حکم]] کند<ref>مرتضی مطهری، امامت و رهبری، ص۴۷.</ref>. این مَنصب به [[نصّ]] [[قرآن]]: {{متن قرآن|فَلَا وَرَبِّكَ لَا يُؤْمِنُونَ حَتَّى يُحَكِّمُوكَ فِيمَا شَجَرَ بَيْنَهُمْ ثُمَّ لَا يَجِدُوا فِي أَنْفُسِهِمْ حَرَجًا مِمَّا قَضَيْتَ وَيُسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«پس نه، به پروردگارت سوگند که ایمان نمی‌آورند تا در آنچه میانشان ستیز رخ داده است تو را داور کنند سپس از آن داوری که کرده‌ای در خود دلتنگی نیابند و یکسره (بدان) تن در دهند» سوره نساء، آیه ۶۵.</ref> به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[تفویض]] شده است. از نظرگاه [[علامه]] معنای این [[آیه]] عام است، زیرا هم شامل [[احکام]] [[تشریعی]] [[خدا]] و [[رسول]] و هم [[احکام]] [[تکوینی]] [[خدای تعالی]] - هر دو - می‌شود، بلکه از این هم عمومی‌تر است و شامل قضای [[رسول خدا]]{{صل}} یعنی [[داوری]] آن‌جناب و حتی همه روش‌هایی که آن [[حضرت]] در [[زندگی]] پرخیر و [[برکت]] خویش [[سیره]] قرار داده نیز می‌شود و [[مسلمانان]] باید [[اعمال]] آن جناب را [[سیره]] خود قرار دهند، هر چند خوش‌آیندشان نباشد<ref>المیزان، ج۴، ص۴۰۶.</ref>.
#[[ایشان]] دارای [[ولایت سیاسی]] و [[اجتماعی]] بود؛ یعنی علاوه بر اینکه [[مبیّن]] و [[مبلّغ احکام]] و [[قاضی]] [[مسلمین]] بود، [[رئیس]] و مدیر [[اجتماع]] آنان بوده و از جانب [[خداوند]]، [[ولیّ امر مسلمین]] و اختیاردار [[اجتماع]] [[مسلمین]] بود<ref>مرتضی مطهری، ولاءها و ولایت‌ها، ص۷۰.</ref>. لذا با چنین مقامی که [[خداوند]] به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} واگذار کرده است<ref>مرتضی مطهری، امامت و رهبری، ص۴۹.</ref> اگر [[ایشان]] فرمانی بدهد، غیر از فرمانی است که در آن [[وحی]] [[خدا]] را [[ابلاغ]] می‌کند و بر همه [[واجب]] است [[پیروی]] کنند. [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> هم‌چنین [[آیه]] {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}<ref>«پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.</ref> ناظر به این قسمت است. [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} رسماً بر [[مردم]] [[حکومت]] و [[سیاست]] [[اجتماع]] [[مسلمین]] را [[رهبری]] مینمود؛ به [[حکم]] [[آیه]] {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک می‌داری و پاکیزه می‌گردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> از [[مردم]] [[مالیات]] میگرفت، و [[شئون]] [[مالی]] و [[اقتصادی]] [[اجتماع]] [[اسلامی]] را [[اداره]] می‌کرد.
#[[ایشان]] دارای [[ولایت سیاسی]] و [[اجتماعی]] بود؛ یعنی علاوه بر اینکه [[مبیّن]] و [[مبلّغ احکام]] و [[قاضی]] [[مسلمین]] بود، [[رئیس]] و مدیر [[اجتماع]] آنان بوده و از جانب [[خداوند]]، [[ولیّ امر مسلمین]] و اختیاردار [[اجتماع]] [[مسلمین]] بود<ref>مرتضی مطهری، ولاءها و ولایت‌ها، ص۷۰.</ref>. لذا با چنین مقامی که [[خداوند]] به [[پیامبر اکرم]]{{صل}} واگذار کرده است<ref>مرتضی مطهری، امامت و رهبری، ص۴۹.</ref> اگر [[ایشان]] فرمانی بدهد، غیر از فرمانی است که در آن [[وحی]] [[خدا]] را [[ابلاغ]] می‌کند و بر همه [[واجب]] است [[پیروی]] کنند. [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref> هم‌چنین [[آیه]] {{متن قرآن|النَّبِيُّ أَوْلَى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ}}<ref>«پیامبر بر مؤمنان از خودشان سزاوارتر است» سوره احزاب، آیه ۶.</ref> ناظر به این قسمت است. [[پیغمبر اکرم]]{{صل}} رسماً بر [[مردم]] [[حکومت]] و [[سیاست]] [[اجتماع]] [[مسلمین]] را [[رهبری]] مینمود؛ به [[حکم]] [[آیه]] {{متن قرآن|خُذْ مِنْ أَمْوَالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَكِّيهِمْ بِهَا وَصَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ وَاللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ}}<ref>«از دارایی‌های آنان زکاتی بردار که با آن آنها را پاک می‌داری و پاکیزه می‌گردانی و برای آنها (به نیکی) دعا کن که دعای تو (مایه) آرامش آنان است و خداوند شنوایی داناست» سوره توبه، آیه ۱۰۳.</ref> از [[مردم]] [[مالیات]] میگرفت، و [[شئون]] [[مالی]] و [[اقتصادی]] [[اجتماع]] [[اسلامی]] را [[اداره]] می‌کرد.
۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش