اتباع در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←دسته دوم
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
===دسته دوم=== | ===دسته دوم=== | ||
*آیاتی که بر تلازم بین [[محبت خدا]] و اتّباع از [[خدا]] و [[رسول]] از | *آیاتی که بر تلازم بین [[محبت خدا]] و [[اتباع|اتّباع]] از [[خدا]] و [[رسول]] از یک سو، و بین [[محبت خدا]] و [[بیزاری]] و ترک [[پیروی]] از [[فرمانروایان]] غیر [[الهی]] از سوی دیگر دلالت دارند، نظیر: | ||
۱. {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ * قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}<ref>«بگو: "اگر خدا را دوست مى‌دارید، از من پیروى کنید؛ تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است". | *۱. {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ * قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}<ref>«بگو: "اگر خدا را دوست مى‌دارید، از من پیروى کنید؛ تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است". بگو: "از خدا و پیامبر، اطاعت کنید؛ و اگر سرپیچى کنید، خداوند کافران را دوست نمى‌دارد"» سوره آل عمران، آیه ۳۱-۳۲.</ref>. | ||
در این [[آیه]] به چند اصل اساسی در [[جهان‌بینی سیاسی اسلام]] اشاره شده است. از جمله اینکه نتیجه و لازم | *در این [[آیه]] به چند اصل اساسی در [[جهان‌بینی سیاسی اسلام]] اشاره شده است. از جمله اینکه نتیجه و لازم غیر قابل انفکاک [[عشق]] و [[محبت]] نسبت به [[خدا]] [[تبعیت]] از [[رسول الله]]{{صل}} است. بنابراین، عدم [[تبعیت]] از [[رسول خدا]] کاشف از عدم [[محبّت]] نسبت به ذات [[اقدس]] [[حق]] است. به این اصل مهم در جای دیگری از [[قرآن کریم]] نیز اشاره شده است. | ||
به این اصل مهم در جای دیگری از [[قرآن کریم]] نیز اشاره شده است | *۲. {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ * إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ * وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ * يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ * وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«بعضى از مردم، غیر از خداوند همتایانى (براى پرستش) انتخاب مى‌کنند؛ و آنها را همچون خدا دوست دارند. امّا کسانى که ایمان آورده‌اند، محبتشان به خدا، شدیدتر است. و کسانى که ستم کردند، (و معبودى غیر خدا برگزیدند،) هرگاه عذاب الهى را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمامِ قدرت، از آنِ خداست؛ و خداوند، سخت کیفر است؛ * در آن هنگام، پیشوایان (گمراه کننده) از پیروان خود، بیزارى مى‌جویند؛ و عذاب الهى را مشاهده مى‌کنند؛ و دستشان از همه جا کوتاه مى‌شود. * (در این هنگام) پیروان مى‌گویند: "کاش بار دیگر به دنیا برمى‌گشتیم، تا از آنها [= پیشوایان گمراه] بیزارى جوییم، آنچنان‌که آنان (امروز) از ما بیزارى جستند!" (آرى،) خداوند این چنین اعمال آنها را به صورتى حسرت‌آور به آنان نشان مى‌دهد؛ و از آتش دوزخ، هرگز خارج نخواهند شد. * اى مردم! از نعمت‌هاى حلال و پاکیزه‌اى که در زمین است بخورید؛ و از گام‌هاى شیطان، پیروى نکنید؛ زیرا او، دشمن آشکار شماست. * او شما را فقط به بدى و کار زشت فرمان مى‌دهد؛ (و نیز دستور مى‌دهد) آنچه را که نمى‌دانید، به خدا نسبت دهید. * و هنگامى که به آنها گفته شود: "از آنچه خدا نازل کرده است، پیروى کنید" مى‌گویند: "نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروى مى‌نماییم". آیا اگرچه پدران آنها، چیزى نمى‌فهمیدند و هدایت نمى‌یافتند (باز هم باید از آنها پیروى کنند؟!)» سوره بقره، آیه ۱۶۵-۱۷۰.</ref>. | ||
۲. {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ وَلَوْ يَرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يَرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعًا وَأَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ * إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَرَأَوُا الْعَذَابَ وَتَقَطَّعَتْ بِهِمُ الْأَسْبَابُ * وَقَالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنَا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَمَا تَبَرَّءُوا مِنَّا كَذَلِكَ يُرِيهِمُ اللَّهُ أَعْمَالَهُمْ حَسَرَاتٍ عَلَيْهِمْ وَمَا هُمْ بِخَارِجِينَ مِنَ النَّارِ * يَا أَيُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِي الْأَرْضِ حَلَالًا طَيِّبًا وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * إِنَّمَا يَأْمُرُكُمْ بِالسُّوءِ وَالْفَحْشَاءِ وَأَنْ تَقُولُوا عَلَى اللَّهِ مَا لَا تَعْلَمُونَ * وَإِذَا قِيلَ لَهُمُ اتَّبِعُوا مَا أَنْزَلَ اللَّهُ قَالُوا بَلْ نَتَّبِعُ مَا أَلْفَيْنَا عَلَيْهِ آبَاءَنَا أَوَلَوْ كَانَ آبَاؤُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ شَيْئًا وَلَا يَهْتَدُونَ}}<ref>«بعضى از مردم، غیر از خداوند همتایانى (براى پرستش) انتخاب مى‌کنند؛ و آنها را همچون خدا دوست دارند. امّا کسانى که ایمان آورده‌اند، محبتشان به خدا، شدیدتر است. و کسانى که ستم کردند، (و معبودى غیر خدا برگزیدند،) هرگاه عذاب الهى را مشاهده کنند، خواهند دانست که تمامِ قدرت، از آنِ خداست؛ و خداوند، سخت کیفر است؛ * در آن هنگام، پیشوایان (گمراه کننده) از پیروان خود، بیزارى مى‌جویند؛ و عذاب الهى را مشاهده مى‌کنند؛ و دستشان از همه جا کوتاه مى‌شود. * (در این هنگام) پیروان مى‌گویند: "کاش بار دیگر به دنیا برمى‌گشتیم، تا از آنها [= پیشوایان گمراه] بیزارى جوییم، آنچنان‌که آنان (امروز) از ما بیزارى جستند!" (آرى،) خداوند این چنین اعمال آنها را به صورتى حسرت‌آور به آنان نشان مى‌دهد؛ و از آتش دوزخ، هرگز خارج نخواهند شد. * اى مردم! از نعمت‌هاى حلال و پاکیزه‌اى که در زمین است بخورید؛ و از گام‌هاى شیطان، پیروى نکنید؛ زیرا او، دشمن آشکار شماست. * او شما را فقط به بدى و کار زشت فرمان مى‌دهد؛ (و نیز دستور مى‌دهد) آنچه را که نمى‌دانید، به خدا نسبت دهید. * و هنگامى که به آنها گفته شود: "از آنچه خدا نازل کرده است، پیروى کنید" مى‌گویند: "نه، ما از آنچه پدران خود را بر آن یافتیم، پیروى مى‌نماییم". آیا اگرچه پدران آنها، چیزى نمى‌فهمیدند و هدایت نمى‌یافتند (باز هم باید از آنها پیروى کنند؟!)» سوره بقره، آیه ۱۶۵-۱۷۰.</ref>. | *در این [[آیات]]، رابطه [[محبت خدا]] و [[تبعیت]] از [[آیات]] او از یکسو و رابطه [[محبّت]] [[مستکبران]] با [[تبعیت]] آنان از سوی دیگر مطرح گردیده است. همچنین رابطه [[دشمنی]] و [[خصومت]] با [[شیطان]]، با [[نفی]] [[تبعیت]] از او [[تبیین]] گردیده است. | ||
در این [[آیات]]، رابطه [[محبت خدا]] و [[تبعیت]] از [[آیات]] او از یکسو و رابطه [[محبّت]] [[مستکبران]] با [[تبعیت]] آنان از سوی دیگر مطرح گردیده است. همچنین رابطه [[دشمنی]] و [[خصومت]] با [[شیطان]]، با [[نفی]] [[تبعیت]] از او [[تبیین]] گردیده است. | *براساس این مطالب، [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[خدا]] و [[رسول]]، نتیجه حتمی [[محبّت]] خداست و [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[رهبران]] [[مستکبر]] و [[شیطانی]] نیز نتیجه [[محبت]] آنان است: {{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ}}. | ||
براساس این مطالب، [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[خدا]] و [[رسول]]، نتیجه حتمی [[محبّت]] خداست و [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[رهبران]] [[مستکبر]] و [[شیطانی]] نیز نتیجه [[محبت]] آنان است: | *و دوری از [[شیطان]] و [[رهبران]] [[شیطانی]] و عدم [[پیروی]] از آنان نیز نتیجه [[نفرت]] و [[تبرّی]] از آنهاست {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}. در صورت [[دشمنی]] با [[شیطان]] است که می توان از [[تبعیت]] او و دنبالهروی گامهای [[گمراه]] او [[رهایی]] یافت. | ||
{{متن قرآن|وَمِنَ النَّاسِ مَنْ يَتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَادًا يُحِبُّونَهُمْ كَحُبِّ اللَّهِ}}. | *بدین ترتیب نقش مهم [[تولّی و تبرّی]] را در [[نظام سیاسی اسلام]] می توان دریافت؛ زیرا براساس آیاتی که [[گذشت]]، بنیاد [[فرمانبری]] و [[فرمانروایی]] در [[نظام سیاسی اسلام]] بر [[محبّت]] و [[عشق]] نسبت به [[خداوند]] و [[رهبران الهی]] و [[نفرت]] از [[شیطان]] و [[رهبران]] [[شیطانی]] [[استوار]] است. | ||
و دوری از [[شیطان]] و [[رهبران]] [[شیطانی]] و عدم [[پیروی]] از آنان نیز نتیجه [[نفرت]] و [[تبرّی]] از آنهاست {{متن قرآن|وَلَا تَتَّبِعُوا خُطُوَاتِ الشَّيْطَانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ}}. در صورت [[دشمنی]] با [[شیطان]] است که می توان از [[تبعیت]] او و دنبالهروی گامهای [[گمراه]] او [[رهایی]] یافت. | *از [[آیات]] گذشته در همین رابطه چند مطلب دیگر نیز استفاده می شود: | ||
بدین ترتیب نقش مهم [[تولّی و تبرّی]] را در [[نظام سیاسی اسلام]] می توان دریافت؛ زیرا براساس آیاتی که [[گذشت]]، بنیاد [[فرمانبری]] و [[فرمانروایی]] در [[نظام سیاسی اسلام]] بر [[محبّت]] و [[عشق]] نسبت به [[خداوند]] و [[رهبران الهی]] و [[نفرت]] از [[شیطان]] و [[رهبران]] [[شیطانی]] [[استوار]] است. | *۱. شرط [[محبوبیت]] نزد [[خدا]] [[تبعیت]] از [[رسول اکرم]]{{صل}} است: {{متن قرآن|فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}. | ||
از [[آیات]] گذشته در همین رابطه چند مطلب دیگر نیز استفاده می شود: | بنابراین، آنها که در پی جلب [[رضا]] و [[محبت]] [[خداوند]] هستند، باید از [[رسول خدا]]{{صل}} [[تبعیت]] و [[پیروی]] کنند؛ زیرا به جز [[تبعیت]] و [[پیروی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} راهی به سوی [[رضای خدا]] و محبوب بودن نزد او و [[مغفرت]] او وجود ندارد. | ||
۱. شرط [[محبوبیت]] نزد [[خدا]] [[تبعیت]] از [[رسول اکرم]]{{صل}} است: {{متن قرآن|فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}. | *[[کلینی]] در [[اصول کافی]] به [[سند صحیح]] روایتی را از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] کرده است که [[امام]] فرمود: "آن کس که [[دوست]] دارد بداند [[خدا]] او را [[دوست]] دارد به [[طاعت]] ما عمل کند و از ما [[پیروی]] کند، آیا فرموده [[خدای عزوجل]] را به پیامبرش{{صل}} نشنیده است: "بگو: اگر [[خدا]] را [[دوست]] دارید از من [[پیروی]] کنید [[خدا]] شما را [[دوست]] خواهد داشت، و [[گناه]] شما را خواهد بخشید" به [[خدا]] [[سوگند]] کسی [[مطیع خدا]] نخواهد شد مگر آنکه [[خداوند]] [[پیروی]] از ما را بخشی از اطاعتش مقرر کرده باشد، نه به [[خدا]] [[سوگند]]، هیچ بنده‌ای از ما [[پیروی]] نمی‌کند مگر آنکه [[خداوند]] او را [[دوست]] بدارد"<ref>{{متن حدیث|وَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَعْلَمَ أَنَّ اللَّهَ يُحِبُّهُ فَلْيَعْمَلْ بِطَاعَةِ اللَّهِ وَ لْيَتَّبِعْنَا أَ لَمْ يَسْمَعْ قَوْلَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لِنَبِيِّهِ{{صل}} {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ وَيَغْفِرْ لَكُمْ ذُنُوبَكُمْ}} وَ اللَّهِ لَا يُطِيعُ اللَّهَ عَبْدٌ أَبَداً إِلَّا أَدْخَلَ اللَّهُ عَلَيْهِ فِي طَاعَتِهِ اتِّبَاعَنَا وَ لَا وَ اللَّهِ لَا يَتَّبِعُنَا عَبْدٌ أَبَداً إِلَّا أَحَبَّهُ اللَّهُ}}؛ اصول کافی، ج۸، ص۱۴.</ref>. | ||
بنابراین، آنها که در پی جلب [[رضا]] و [[محبت]] [[خداوند]] هستند، باید از [[رسول خدا]]{{صل}} [[تبعیت]] و [[پیروی]] کنند؛ زیرا | *۲. إعراض از [[اطاعت خدا]] و [[رسول]] [[کفر]] است و [[نفرت]] [[خدا]] را در پی دارد: {{متن قرآن|فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}<ref>«پس اگر از اطاعت خدا و رسول روی‌گردانند، هر آینه خداوند کافران را دوست ندارد» سوره آل عمران، آیه ۳۲.</ref>. | ||
*۳. [[ایمان]] با [[محبت خدا]] و [[رسول]]، بلکه با اشدیت [[محبت خدا]] و [[رسول]] از هر [[محبت]] دیگری تلازم دارد {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ}} این مطلب در [[آیات]] دیگری از [[قرآن کریم]] مورد تأکید قرار گرفته است؛ نظیر: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ}}<ref>«بگو: اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و وابستگان قبیله‌تان و اموالی که به‌دست آورده‌اید و تجارتی که از کساد آن بیم دارید و خانه‌هایی که دلخواه شماست، از خدا و رسولش و جهاد در راه خدا محبوب‌تر است، پس در انتظار باشید که خدای متعال، فرمانش را فروفرستد و خداوند مردم از دین برون رفته را هدایت نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۲۴.</ref>. | |||
*[[بخاری]] [[محدث]] معروف [[اهل سنت]] در کتاب خود [[روایت]] کرده است: [[احمد بن حنبل]] در کتاب خود از [[عبدالله بن هشام]] [[روایت]] کرده است: همراه با [[پیامبر]] بودیم درحالی‌که دست [[عمر]] را گرفته بود. [[عمر]] به ایشان گفت: ای [[رسول خدا]] همانا تو نزد من از همه چیز جز نفس خودم محبوب‌تری. پس [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: نه، [[سوگند]] به کسی که جانم در دست اوست، مگر آنکه از نفس خودت نزد تو محبوب‌تر باشم... تا آخر [[روایت]].<ref>{{متن حدیث|قَالَ: كنَّا مَعَ النَّبِي وَ هْوَ آخِذٌ بِيدِ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ فَقَالَ لَهُ عُمَرُ: يا رَسُولَ الله لأَنْتَ أَحَبُّ إِلَىَّ مِنْ كلِّ شَىْءٍ إِلّا مِنْ نَفْسِي. فَقَالَ النَّبِي{{صل}} لا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيدِهِ حَتَّى أَكونَ أَحَبَّ إِلَيك مِنْ نَفْسِك...}} تا آخر [[حدیث]]؛ البخاری، صحیح بخاری، ج۴، ص۱۴.</ref>. | |||
۲. إعراض از [[اطاعت خدا]] و [[رسول]] [[کفر]] است و [[نفرت]] [[خدا]] را در پی دارد: | *همین [[روایت]] را [[احمد بن حنبل]] در [[مسند]] [[نقل]] کرده است: "[[ایمان]] نیاورد از شما کسی تا آنکه من از خود او نزد او محبوب‌تر باشم"<ref>{{متن حدیث|لا يؤمن احدكم حتی اكون عنده احبّ اليه من نفسه}}؛ احمد بن حنبل، مسند، ج۴، ص۲۸۵ و ۴۱۰.</ref>. | ||
{{متن قرآن|فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}<ref>«پس اگر از اطاعت خدا و رسول روی‌گردانند، هر آینه خداوند کافران را دوست ندارد» سوره آل عمران، آیه ۳۲.</ref>. | *همچنین [[بخاری]] در کتاب خود [[روایت]] کرده است: "[[ایمان]] نیاورد از شما کسی تا آنکه من نزد او از [[پدر]] و فرزندش و از همه [[مردم]] نزد او محبوب‌تر باشم"<ref>{{متن حدیث|عَنْ أَنَسٍ قَالَ: قَالَ النَّبِي{{صل}}: "لا يؤْمِنُ أَحَدُكمْ حَتَّى أَكونَ أَحَبَّ إِلَيهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ}}البخاری، صحیح بخاری، ج۱، ص۱۲.</ref>. | ||
۳. [[ایمان]] با [[محبت خدا]] و [[رسول]]، بلکه با اشدیت [[محبت خدا]] و [[رسول]] از هر [[محبت]] دیگری تلازم دارد {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبًّا لِلَّهِ}} این مطلب در [[آیات]] دیگری از [[قرآن کریم]] مورد تأکید قرار گرفته است؛ نظیر: | *۴. مقصود از [[تبعیت]] [[رسول خدا]]{{صل}} [[اطاعت]] از [[فرمان خدا]] و [[رسول]] است؛ چنانکه در [[آیه]] بعد از [[آیه]] {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ...}} می فرماید: {{متن قرآن|قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}. | ||
{{متن قرآن|قُلْ إِنْ كَانَ آبَاؤُكُمْ وَأَبْنَاؤُكُمْ وَإِخْوَانُكُمْ وَأَزْوَاجُكُمْ وَعَشِيرَتُكُمْ وَأَمْوَالٌ اقْتَرَفْتُمُوهَا وَتِجَارَةٌ تَخْشَوْنَ كَسَادَهَا وَمَسَاكِنُ تَرْضَوْنَهَا أَحَبَّ إِلَيْكُمْ مِنَ اللَّهِ وَرَسُولِهِ وَجِهَادٍ فِي سَبِيلِهِ فَتَرَبَّصُوا حَتَّى يَأْتِيَ اللَّهُ بِأَمْرِهِ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ}}<ref>«بگو: اگر پدرانتان و فرزندانتان و برادرانتان و همسرانتان و وابستگان قبیله‌تان و اموالی که به‌دست آورده‌اید و تجارتی که از کساد آن بیم دارید و خانه‌هایی که دلخواه شماست، از خدا و رسولش و جهاد در راه خدا محبوب‌تر است، پس در انتظار باشید که خدای متعال، فرمانش را فروفرستد و خداوند مردم از دین برون رفته را هدایت نمی‌کند» سوره توبه، آیه ۲۴.</ref>. | *ضمناً از مجموع این [[آیات]] استفاده می شود آنان که [[خداوند]] [[محبت]] و مودّتشان را [[واجب]] کرده است، [[اطاعت]] آنان [[واجب]] است و لازمه [[وجوب محبت]] و [[مودّت]] آنان، [[وجوب اطاعت]] آنان است. | ||
[[بخاری]] [[محدث]] معروف | *'''توضیح اینکه:''' [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>«اگر خدا را دوست دارید از من پیروی کنید، خدا شما را دوست خواهد داشت» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref> متضمن دو مقدمه [[پنهان]] است: | ||
*مقدمه اول: "هر آنکه محبوبی دارد از او [[تبعیت]] و [[پیروی]] می‌کند"<ref>{{عربی|كل محبّ لمحبوب متبع له}}.</ref>. | |||
*مقدمه دوم: "آنکس که پیرو خداست پیرو [[رسول]] اوست"<ref>{{عربی|كل متبّع للّه متبع لرسوله}}.</ref> | |||
*نتیجه این دو مقدمه مضمره همان است که در [[آیه کریمه]] آمده است که: {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي...}}. | |||
{{متن حدیث|لا يؤمن احدكم حتی اكون عنده احبّ اليه من نفسه}} | *توضیح قضیّه شرطیّه {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي}} چنین است: {{عربی|إن لم تتبعوني فانكم لا تحبون الله}}، "اگر از من [[تبعیت]] نکنید پس [[خدا]] را [[دوست]] ندارید" [[صدق]] این قضیّه شرطیّه با مدلول مطابقی و مفهومش متوقف بر تلازم بین مقدم و [[تالی]] در جمله {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي}} است و تلازم بین مقدم و [[تالی]] در این قضیه بر آن دو مقدمه مذکور در فوق متوقف است؛ زیرا بدون [[صدق]] دو مقدمه مذکور تلازم بین مقدم و [[تالی]] در آن جمله تحقق نخواهد یافت. | ||
[[ایمان]] نیاورد از شما کسی تا آنکه من | *بنابراین، [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي...}} به دلالت التزامی بر قضیه "کل [[محبّ]] لمحبوب متّبع له" دلالت می کند که چنین نتیجه می دهد هر کس که محبتش از سوی [[خدا]] [[واجب]] باشد، [[اتباع|اتّباع]] او نیز که به معنای [[پیروی]] و [[اطاعت]] از اوست، [[واجب]] است. بر این اساس، [[وجوب]] [[محبّت]] و [[مودّت]] قربای [[رسول الله]]{{صل}} به طور مطلق که در [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} بیان شده است، بر [[وجوب اطاعت]] و [[پیروی]] از آنان دلالت دارد. | ||
*و با توجه به اینکه در [[قرآن کریم]] به مقتضای [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} تنها کسی که بعد از [[خدا]] و [[رسول]] اطاعتش به طور مطلق [[واجب]] شده [[اولو الامر]] است. بنابراین و با توجه به [[وجوب اطاعت]] قربای [[رسول خدا]]{{صل}} به موجب [[آیه]] [[وجوب]] [[مودّت]]، معلوم می شود مصداق "[[اولو الامر]]"ی که اطاعتش [[واجب]] است، قربای [[رسول الله]]{{{صل}} می باشند<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]]، ج۱.</ref>. | |||
{{متن حدیث|عَنْ أَنَسٍ قَالَ: قَالَ النَّبِي{{صل}}: "لا يؤْمِنُ أَحَدُكمْ حَتَّى أَكونَ أَحَبَّ إِلَيهِ مِنْ وَالِدِهِ وَوَلَدِهِ وَالنَّاسِ أَجْمَعِينَ}} | |||
[[ | |||
{{متن قرآن|قُلْ أَطِيعُوا اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّ اللَّهَ لَا يُحِبُّ الْكَافِرِينَ}}. | |||
ضمناً از مجموع این [[آیات]] استفاده می شود آنان که [[خداوند]] [[محبت]] و مودّتشان را [[واجب]] کرده است، [[اطاعت]] آنان [[واجب]] است و لازمه [[وجوب محبت]] و [[مودّت]] آنان، [[وجوب اطاعت]] آنان است. | |||
توضیح اینکه: [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>«اگر خدا را دوست دارید از من پیروی کنید، خدا شما را دوست خواهد داشت» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref> متضمن دو مقدمه [[پنهان]] است: | |||
مقدمه اول: | |||
نتیجه این دو مقدمه مضمره همان است که در [[آیه کریمه]] آمده است که: | |||
{{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي...}}. | |||
توضیح قضیّه شرطیّه {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي}} چنین است: {{عربی|إن لم تتبعوني فانكم لا تحبون الله}}، "اگر از من [[تبعیت]] نکنید پس [[خدا]] را [[دوست]] ندارید" [[صدق]] این قضیّه شرطیّه با مدلول مطابقی و مفهومش متوقف بر تلازم بین مقدم و [[تالی]] در جمله {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي}} است و تلازم بین مقدم و [[تالی]] در این قضیه بر آن دو مقدمه مذکور در فوق متوقف است؛ زیرا بدون [[صدق]] دو مقدمه مذکور تلازم بین مقدم و [[تالی]] در آن جمله تحقق نخواهد یافت. | |||
بنابراین، [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي...}} به دلالت التزامی بر قضیه "کل [[محبّ]] لمحبوب متّبع له" دلالت می کند که چنین نتیجه می دهد هر کس که محبتش از سوی [[خدا]] [[واجب]] باشد، اتّباع او نیز که به معنای [[پیروی]] و [[اطاعت]] از اوست، [[واجب]] است. بر این اساس، [[وجوب]] [[محبّت]] و [[مودّت]] قربای [[رسول الله]]{{صل}} به طور مطلق که در [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}} بیان شده است، بر [[وجوب اطاعت]] و [[پیروی]] از آنان دلالت دارد. | |||
و با توجه به اینکه در [[قرآن کریم]] به مقتضای [[آیه کریمه]] {{متن قرآن|أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}} تنها کسی که بعد از [[خدا]] و [[رسول]] اطاعتش به طور مطلق [[واجب]] شده | |||
==[[پیروی]] در [[قرآن]]== | ==[[پیروی]] در [[قرآن]]== | ||