ولایت خدا: تفاوت میان نسخه‌ها

*[[ولایت]] [[خدای متعال]] به دو گونه [[تکوینی]] و [[تشریعی]] قابل [[تصور]] است:

# '''[[ولایت تکوینی]]:''' یعنی [[تصرف]] در همه اشیا و [[تدبیر امر]] خَلق به هر صورتی که [[اراده]] کند؛ و به آن [[ولایت]] [[حقیقی]] نیز می‌گویند.

*مانند [[آیات شریفه]]: {{متن قرآن|أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ}}<ref>«تو سرور من در این جهان و در جهان واپسینی» سوره یوسف، آیه ۱۰۱</ref> و {{متن قرآن|أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِيَاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَهُوَ يُحْيِي الْمَوْتَى وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ}}<ref>«آیا به جای او سرورانی (را به پرستش) گرفتند؟ اما خداوند است که سرور (راستین) است و او مردگان را زنده می‌گرداند و او بر هر کاری تواناست» سوره شوری، آیه ۹.</ref>؛ {{متن قرآن|اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَمَا بَيْنَهُمَا فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ مَا لَكُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا شَفِيعٍ أَفَلَا تَتَذَكَّرُونَ}}<ref>«خداوند همان است که آسمان‌ها و زمین و آنچه را که میان آنهاست در شش روز آفرید سپس بر اورنگ (فرمانفرمایی جهان) استیلا یافت؛ شما را هیچ دوست  و میانجی‌یی جز او نیست؛ آیا پند نمی‌گیرید؟» سوره سجده، آیه ۴.</ref> و نیز آیه‌ای به معنای [[ولایت تکوینی]] بدون لفظ‍ "ولیّ‌": {{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّ الله يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ}}<ref>«و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او میانجی  می‌شود و (بدانید که) به نزد وی گرد آورده می‌شوید» سوره انفال، آیه ۲۴.</ref>.

# '''[[ولایت تشریعی]]:''' عبارت از [[هدایت]]، [[توفیق]]، [[تشریع]] و [[جعل قوانین]] [[دینی]] است<ref>درباره ولایت تشریعی صاحب تفسیر المیزان می‌نویسد: {{عربی|و ذكر تعالى أيضاً لنفسه الولاية على المؤمنين فيما يرجع إلى أمر دينهم من تشريع الشريعة و الهداية و الإرشاد و التوفيق و نحو ذلك كقوله تعالى:}} {{متن قرآن|الله وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُمَاتِ إِلَى النُّورِ}} («خداوند سرور مؤمنان است که آنان را به سوی روشنایی از تیرگی‌ها بیرون می‌برد» سوره بقره، آیه ۲۵۷)؛ المیزان، ج۶، ص۱۳.</ref>، اگر چه [[هدایت]]، [[ارشاد]] [[دینی]] بر همه افراد عرضه می‌شود، تنها گروهی از آنان، این [[ولایت تشریعی]] را می‌پذیرند و زیر [[پرچم]] [[ولایت الهی]] قرار می‌گیرند. بر این اساس [[خداوند متعال]] [[ولیّ]] [[مؤمنین]] و [[متقین]] است و دیگران از چنین [[ولایتی]] بهره ندارند؛ و به آن [[ولایت]] اعتباری نیز می‌گویند.

*مانند [[آیات شریفه]]: {{متن قرآن|وَالله وَلِيُّ الْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و خداوند ولیّ و سرپرست مؤمنان است» سوره آل عمران، آیه ۶۸.</ref>؛ {{متن قرآن|وَالله وَلِيُّ الْمُتَّقِينَ}}<ref>«و خداوند ولیّ و سرپرست پرهیزگاران است» سوره جاثیه، آیه ۱۹.</ref>.

*علت نامگذاری آن به [[ولایت تشریعی]]، این است که ناشی از [[دین]] و [[دین‌مداری]] است، وگرنَه [[ولایت خداوند]] [[متعال]] بر [[مؤمنین]] و [[متقین]] به معنای واقعی کلمه "مطلقه" است و همه [[شؤون]] آنان را شامل می‌شود و اعم از [[ولایت تکوینی]] و [[تشریعی]] است.

*[[آیه]] به معنای [[ولایت تشریعی]] بدون لفظ‍ ولیّ‌: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ لِمُؤْمِنٍ وَلَا مُؤْمِنَةٍ إِذَا قَضَى الله وَرَسُولُهُ أَمْرًا أَنْ يَكُونَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ مِنْ أَمْرِهِمْ}}<ref>«و چون خداوند و فرستاده او به کاری فرمان دهند سزیده هیچ مرد و زن مؤمنی نیست که آنان را در کارشان گزینش (دیگری) باشد» سوره احزاب، آیه ۳۶.</ref>.<ref>[[عبدالله حق‌جو|حق‌جو، عبدالله]]، [[ولایت در قرآن (کتاب)|ولایت در قرآن]]، ص:۳۸-۳۹.</ref>