عدالت صحابه: تفاوت میان نسخه‌ها

*آنان که مدّعی [[عدالت]] همۀ صحابه‌اند، می‌خواهند بر خلاف‌های [[عظیم]] و [[انحراف‌ها]] و [[بدعت‌ها]] و فتنه‌جویی‌های برخی از سیاست‌بازان [[صدر]] [[اسلام]]، سرپوش بگذارند و اگر هم در مواردی، [[گناه]] و خلافشان قطعی و انکارناپذیر است، با یک کلمۀ "[[توبه]] کرده‌اند"، آنان را [[تطهیر]] کنند و حتّی کشتن [[ائمه]] و [[اولیای الهی]] و [[انسان‌های پاک]] را نادیده بگیرند و چیزی در مذمّت [[صحابه]] نگویند و نشنوند. بی‌شک، در میان آنان که [[صحابه]] محسوب می‌شوند، افراد [[فاسق]]، [[منافق]] و [[مجرم]]، تارک [[زکات]]، تارک [[جهاد]] هم بوده‌اند. کسانی همچون [[ولید]] و شراب‌خواریش، حاطب بن بلتعه و جاسوسی‌اش، [[حکم]] بن عاص و [[لعنت]] شدنش از زبان [[پیامبر]]، [[بسر بن ارطاة]] و جنایاتش، [[مغیره]] و زنای او، [[خالد بن ولید]] و کشتن [[مالک بن نویره]] و [[تجاوز]] به همسرش، [[معاویه]] و [[جنگ]] او با [[امام علی|حضرت علی]] و... بسیاری از اینگونه موارد که در [[تاریخ اسلام]] فراوان است و آن همه [[آیات]] [[قرآن]] دربارۀ [[اهل]] [[فسق]] و [[نفاق]] و [[توطئه]] و [[پیمان‌شکنی]] و شایعه‌پراکنی و... ناظر به آنهاست.<ref>از جمله ر. ک: آیات: توبه ۳۸،۳۹،۶۱ و ۱۰۹، احزاب ۱۲، حجرات،۶، سجده ۱۸، بقره ۹، محمّد ۱۶</ref> نتیجۀ کلّی آنکه نمی‌توان دربست [[عدالت]] همۀ [[صحابه]] را پذیرفت و روایتی را که می‌گوید "[[اصحاب]] من همچون ستاره‌اند، به هرکدام [[اقتدا]] کنید، [[هدایت]] می‌شوید"، مستند و درست دانست.<ref> احقاق الحق، ج ۲ ص ۳۹۱</ref> طبیعتا کار کسانی که [[وصیت]] [[پیامبر]]{{صل}} را نادیده گرفتند، منکر [[حادثۀ غدیر]] شدند، جلوی [[نوشتن]] [[وصیت]] [[پیامبر]] را گرفتند، از [[جیش اسامه]] تخلّف کردند، با [[امام علی|علی]]{{ع}} و [[امام حسن]]{{ع}} جنگیدند و آنان را به [[شهادت]] رساندند، بر ضدّ [[حکومت علوی]] که مورد [[بیعت]] [[مردم]] [[مسلمان]] قرار گرفته بود، [[فتنه‌انگیزی]] و [[لشکرکشی]] کردند، برخلاف آنچه [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} [[سنت]] نهاده بود، [[بدعت]] در [[دین]] گذاشتند همه و همه مورد اشکال قرار می‌گیرد و با [[عادل]] بودن آنان که [[صحابی]] بودند، منافات دارد. [[شهید]] پاک‌نژاد می‌نویسد: آیا هرکس [[مصاحب]] [[نبیّ گرامی]] شد، نمی‌تواند همانند [[پسر نوح]] باشد؟ [[ابو لهب]] کیست؟ منافقینی که آیاتی درباره‌شان آمد کیستند؟ آنها که از [[جنگ]] فرار کردند، محصنات مؤمنات را [[قذف]] نمودند، صدای سازوآواز شنیدند و [[نبیّ گرامی]] را رها کرده دویدند از سر تراشیدن و نحر شتر سر باززدند، از وراء حجرات بر [[نبیّ گرامی]] فریاد برآوردند، از ورود به [[جیش اسامه]] [[سرپیچی]] کردند و... کیستند؟ آیا این همه کسان که در [[حیات]] [[نبیّ گرامی]] و زمان باز بودن راه [[وحی]]، [[سبب نزول]] [[آیات]] [[تهدید]] به [[وعید]] می‌شدند، با رفتن [[نبیّ گرامی]] همه و همه [[اهل]] [[ایمان]] شدند؟ اینکه [[عثمان]] [[عمّار]] را زد تا به فتق دچار شد، اینکه [[طلحه]] و یا [[زبیر]] با [[امام علی|علی]] [[بیعت]] کردند و بعد جنگیدند، کدام بر راه درست بودند؟<ref>مظلومی گمشده در سقیفه، ج ۱ ص ۴۷</ref> بحث از "عدالت صحابه" و نقد این نظریه، از دیرباز مطرح بوده و [[اهل سنت]] پیوسته کوشیده‌اند دست‌وپا بزنند و پروندۀ همۀ [[صحابه]] را کاملا سفید و بی‌اشکال جلوه دهند، مستندات [[تاریخی]] را چه می‌توان کرد؟ این [[عقیده]] با حقایق [[تاریخی]] در [[تعارض]] جدّی است. برخی از علمای منصف [[اهل سنت]] نیز [[عقیده]] به [[عدالت]] دربست همۀ [[صحابه]] ندارند. کسانی همچون: [[سعد تفتازانی]]، [[مارزی]]، [[ابن عماد حنبلی]] و از متأخرین: [[محمّد عبده]]، [[محمّد بن عقیل علوی]]، [[محمّد رشید رضا]]، [[سیّد قطب]]، [[سیّد مقبلی]]، [[محمود ابوریّه]]، [[مصطفی صادق رافعی]]، [[محمّد غزالی]]، معتقدند [[عدالت]] ویژۀ آن عدّه از [[صحابه]] است که به روش [[اسلامی]] [[استقامت]] داشته و در [[دین]] [[تغییر]] و تبدیل ایجاد نکرده‌اند.<ref>شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ج ۱ ص ۳۲۱</ref> از علمای معاصر، برخی در تألیفاتشان به نقد [[رفتار]] و عملکرد کسانی که عنوان [[صحابی]] را یدک می‌کشند پرداخته و کارهای نکوهیدۀ آنان را از منابع [[اهل سنت]] آورده‌اند، برخی هم در این موضوع، تألیف مستقلّی ارائه کرده‌اند.<ref>. ک: «الغدیر»، جلدهای ۵،۶،۸،۹،۱۰، «نظریة عدالة الصحابه»، احمد یعقوب (و ترجمه‌اش: نظریۀ عدالت صحابه)، «گفتگوی مذاهب» (عدالت صحابه) محمّد حسن زمانی، «الف سؤال و اشکال» ج ۲، علی الکورانی، «پاسخ شبهاتی پیرامون مکتب تشیّع»، عباس علی موسوی، ترجمه احمد بهشتی، «معالم المدرستین» علامه عسکری، ج ۱ ص ۹۵</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۸۴.</ref>.