دولت معین: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ج۱، ص:' به 'ج۱، ص'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'ج۱، ص:' به 'ج۱، ص') |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*"[[دولت]] معین" اولین [[دولت]] در [[یمن]] است که اخبارش به دست ما رسیده است. اصل این کلمه، "معان" (چشمه) است که بعدها به صورت معین نوشته شد<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۹.</ref>. این [[دولت]] که همعصر با هخامنشیان در [[ایران]] به شمار میآید، از حدود سال ۲۵۰۰ ق.م و تا سال ۱۲۰۰ ق.م به اوج [[قدرت]] خود رسیده است. از کتیبههای موجود در شمال وادیالقری، [[صفا]]، [[حوران]] و... چنین بر میآید که سرزمین [[دولت]] معین، علاوه بر قسمت اعظم [[عربستان]] جنوبی، عُلی و [[مدین]]، شمال [[حجاز]]، [[حوران]] در [[شام]] و کرانههای [[فرات]] را نیز شامل میشده است<ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۳.</ref>. | *"[[دولت]] معین" اولین [[دولت]] در [[یمن]] است که اخبارش به دست ما رسیده است. اصل این کلمه، "معان" (چشمه) است که بعدها به صورت معین نوشته شد<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۹.</ref>. این [[دولت]] که همعصر با هخامنشیان در [[ایران]] به شمار میآید، از حدود سال ۲۵۰۰ ق.م و تا سال ۱۲۰۰ ق.م به اوج [[قدرت]] خود رسیده است. از کتیبههای موجود در شمال وادیالقری، [[صفا]]، [[حوران]] و... چنین بر میآید که سرزمین [[دولت]] معین، علاوه بر قسمت اعظم [[عربستان]] جنوبی، عُلی و [[مدین]]، شمال [[حجاز]]، [[حوران]] در [[شام]] و کرانههای [[فرات]] را نیز شامل میشده است<ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۳.</ref>. | ||
*[[دولت]] معین را باید دولتی تجاری دانست؛ از این رو بیشتر مناطق تحت امرش را مناطق تجاری تشکیل میداد <ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۳.</ref>. این [[دولت]] بر شالوده [[دینی]] استقرار یافت؛ اما رفته رفته از بنیادهای دینیاش فاصله گرفته، راه ملکداری را پیش گرفت<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولتهای عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولتهای عرب جاهلی]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، | *[[دولت]] معین را باید دولتی تجاری دانست؛ از این رو بیشتر مناطق تحت امرش را مناطق تجاری تشکیل میداد <ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۳.</ref>. این [[دولت]] بر شالوده [[دینی]] استقرار یافت؛ اما رفته رفته از بنیادهای دینیاش فاصله گرفته، راه ملکداری را پیش گرفت<ref>فلیپ حتی، تاریخ عرب، ج۱، ص۶۷.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولتهای عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولتهای عرب جاهلی]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۶۳-۳۶۴.</ref>. | ||
===نوع [[حکومت]] معین=== | ===نوع [[حکومت]] معین=== | ||
*در معین هر شهری، [[حکومتی]] کوچک با هیئت [[دینی]] و مجلس مشورتی خاص خود را داشت و از سوی<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۸- ۱۰۹.</ref> [[پادشاه]]، در امورشان دخالتی نمیشد. [[پادشاه]] به عنوان "کبیر"، تنها در مسائل [[سیاسی]] مهم و مملکتی، دخالت میکرد. [[احکام حکومتی]] نیز با [[مشورت]] [[رجال]] [[دینی]] و [[سیاسی]] و بزرگان [[قبایل]] صادر میشد<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۸- ۱۰۹.</ref>. | *در معین هر شهری، [[حکومتی]] کوچک با هیئت [[دینی]] و مجلس مشورتی خاص خود را داشت و از سوی<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۸- ۱۰۹.</ref> [[پادشاه]]، در امورشان دخالتی نمیشد. [[پادشاه]] به عنوان "کبیر"، تنها در مسائل [[سیاسی]] مهم و مملکتی، دخالت میکرد. [[احکام حکومتی]] نیز با [[مشورت]] [[رجال]] [[دینی]] و [[سیاسی]] و بزرگان [[قبایل]] صادر میشد<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۸- ۱۰۹.</ref>. | ||
*اولین [[پادشاه]] معین – با توجه به اطلاعات به دست آمده - "الیفع وقه" بوده که نامش بر کتیبههای [[شهر]] "براقش" و "نشن" ذکر شده است. همچنین در این کتیبهها آمده است که [[مردم]] به [[معبد]] "الیفع وقه" هدایا و نذورات تقدیم میکردند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۸۳.</ref>. [[ملوک]] معین، خود را به القابی مشابه [[القاب]] [[ملوک]] [[روم]] و [[ایران]] ملقب میساختند. "یتع" ([[مخلص]] و [[صدوق]])، "دیام" (عالی)، "نبط" (درخشنده)، "[[وتر]]" (متعالی) و... از جمله القابی بودند که شتهان معین برای خود در نظر میگرفتند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۴.</ref>. | *اولین [[پادشاه]] معین – با توجه به اطلاعات به دست آمده - "الیفع وقه" بوده که نامش بر کتیبههای [[شهر]] "براقش" و "نشن" ذکر شده است. همچنین در این کتیبهها آمده است که [[مردم]] به [[معبد]] "الیفع وقه" هدایا و نذورات تقدیم میکردند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۸۳.</ref>. [[ملوک]] معین، خود را به القابی مشابه [[القاب]] [[ملوک]] [[روم]] و [[ایران]] ملقب میساختند. "یتع" ([[مخلص]] و [[صدوق]])، "دیام" (عالی)، "نبط" (درخشنده)، "[[وتر]]" (متعالی) و... از جمله القابی بودند که شتهان معین برای خود در نظر میگرفتند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۴.</ref>. | ||
*از شهرهای مهم آنها "قرن" را میتوان نام برد که پایتخت [[حکام]] معینی نیز بود. معین، حزم، یثل، نشن، کمنه و... از دیگر شهرهای مهم [[دولت]] معین به شمار میآمدند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۱۸.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولتهای عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولتهای عرب جاهلی]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، | *از شهرهای مهم آنها "قرن" را میتوان نام برد که پایتخت [[حکام]] معینی نیز بود. معین، حزم، یثل، نشن، کمنه و... از دیگر شهرهای مهم [[دولت]] معین به شمار میآمدند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۱۸.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولتهای عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولتهای عرب جاهلی]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۶۴.</ref>. | ||
===[[امور دینی]]=== | ===[[امور دینی]]=== | ||
*در قلمرو سرزمین معین، هر شهری معبدی داشت و هر [[معبد]] برای الههای خاص بود. معبدها [[شکوه]] خاصی داشتند و زمینهای زیادی متعلق به آنان بود و نذور فراوانی به آنها اهدا میشد<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۱۳.</ref>. | *در قلمرو سرزمین معین، هر شهری معبدی داشت و هر [[معبد]] برای الههای خاص بود. معبدها [[شکوه]] خاصی داشتند و زمینهای زیادی متعلق به آنان بود و نذور فراوانی به آنها اهدا میشد<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۱۳.</ref>. | ||
*در کتیبههای بر جا مانده از سلسله معین، به تعدای از الهههایشان اشاره شده است. الهههایی همچون "[[ود]]"، "مثل عثتر" و "نکرح". [[عبادت]] "[[ود]]" که [[الهه]] "ماه" به شمار میآمد تا [[ظهور اسلام]] نیز مرسوم بود<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۸۱-۸۷.</ref>. این اسم در [[آیه]] {{متن قرآن|وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا}}<ref>«و گفتند: هیچ گاه از خدایان خویش دست برندارید و هرگز از ودّ و سواع و یغوث و یعوق و نسر، دست نکشید» سوره نوح، آیه ۲۳.</ref> آمده است. | *در کتیبههای بر جا مانده از سلسله معین، به تعدای از الهههایشان اشاره شده است. الهههایی همچون "[[ود]]"، "مثل عثتر" و "نکرح". [[عبادت]] "[[ود]]" که [[الهه]] "ماه" به شمار میآمد تا [[ظهور اسلام]] نیز مرسوم بود<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۸۱-۸۷.</ref>. این اسم در [[آیه]] {{متن قرآن|وَقَالُوا لَا تَذَرُنَّ آلِهَتَكُمْ وَلَا تَذَرُنَّ وَدًّا وَلَا سُوَاعًا وَلَا يَغُوثَ وَيَعُوقَ وَنَسْرًا}}<ref>«و گفتند: هیچ گاه از خدایان خویش دست برندارید و هرگز از ودّ و سواع و یغوث و یعوق و نسر، دست نکشید» سوره نوح، آیه ۲۳.</ref> آمده است. | ||
*از نمادهای [[تمدن]] این [[دولت]] میتوان به ضرب سکه اشاره کرد. سکهای به نام "درهم" که [[حقوق]] کارمندان و [[کارگران]] و دیگر اقشار [[جامعه]] را با آن پرداخت میکردند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۱۲.</ref>. | *از نمادهای [[تمدن]] این [[دولت]] میتوان به ضرب سکه اشاره کرد. سکهای به نام "درهم" که [[حقوق]] کارمندان و [[کارگران]] و دیگر اقشار [[جامعه]] را با آن پرداخت میکردند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۱۲.</ref>. | ||
*روزگار [[ضعف]] [[دولت]] معین، با [[استقلال]] حکومتهای شهری تابع [[دولت]] همراه بود: مهمترین این دولتشهرها، [[ملوک]] "کمنه" است. [[اسامی]] تعدادی از این [[ملوک]] در کتیبهها آمده است<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۷.</ref>. این [[دولت]]، ابتدای [[قرن اول]] قبل از میلاد، رو به [[ضعف]] نهاد و سرانجام به دست سبئیها از پای در آمد<ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۳.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولتهای عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولتهای عرب جاهلی]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، | *روزگار [[ضعف]] [[دولت]] معین، با [[استقلال]] حکومتهای شهری تابع [[دولت]] همراه بود: مهمترین این دولتشهرها، [[ملوک]] "کمنه" است. [[اسامی]] تعدادی از این [[ملوک]] در کتیبهها آمده است<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۲، ص۱۰۷.</ref>. این [[دولت]]، ابتدای [[قرن اول]] قبل از میلاد، رو به [[ضعف]] نهاد و سرانجام به دست سبئیها از پای در آمد<ref>عمر فروخ، تاریخ الجاهلیه، ص۶۳.</ref><ref>[[سید علی اکبر حسینی ایمنی|حسینی ایمنی، سید علی اکبر]]، [[دولتهای عرب جاهلی ۱ (مقاله)|دولتهای عرب جاهلی]]، [[فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۳۶۴-۳۶۵.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |