توسل در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←وسایط الهی
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
*توسل از لحاظ لغوی به معنای [[استمداد]] و کمک گرفتن و در اصطلاح به معنای واسطه قرار دادن انسان‌های [[مقرب]] به [[درگاه الهی]] جهت رسیدن به خواسته‌های مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۸۹. </ref>. | *توسل از لحاظ لغوی به معنای [[استمداد]] و کمک گرفتن و در اصطلاح به معنای واسطه قرار دادن انسان‌های [[مقرب]] به [[درگاه الهی]] جهت رسیدن به خواسته‌های مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۸۹. </ref>. | ||
==وسایط الهی== | ==وسایط الهی== | ||
شیعه معتقد است بعضی از انسان‌ها برحسب مقام و منزلتی که نزد خداوند دارند می توانند واسطه فیض الهی شده و دیگران برای رسیدن به خواسته های مادی و معنویشان به آنها متوسل شوند. در نگاه شیعه، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت مطهرشان از مصادیق اصلی وسایط الهی هستند<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۲۲. </ref>. | *شیعه معتقد است بعضی از انسان‌ها برحسب مقام و منزلتی که نزد خداوند دارند می توانند واسطه فیض الهی شده و دیگران برای رسیدن به خواسته های مادی و معنویشان به آنها متوسل شوند. در نگاه شیعه، پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و اهل بیت مطهرشان از مصادیق اصلی وسایط الهی هستند<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۲۲. </ref>. | ||
واسطه های دیگری که شیعه برای اجابت نیازهایش به آنها متوسل می شود عبارتند از: توسل به اسماء و صفات خدا، توسل به قرآن کریم، توسل به اعمال صالح، توسل به علما و شهدا و مؤمنان و فرشتگان<ref>بحارالأنوار، ج۸، ص۵۸. </ref>. | *واسطه های دیگری که شیعه برای اجابت نیازهایش به آنها متوسل می شود عبارتند از: توسل به اسماء و صفات خدا، توسل به قرآن کریم، توسل به اعمال صالح، توسل به علما و شهدا و مؤمنان و فرشتگان<ref>بحارالأنوار، ج۸، ص۵۸. </ref>. | ||
*همچنین امیرالمؤمنین (علیه السلام) در سخنانی مصادیق توسل را اینچنین معرفی می کند: «بی‌شک برترین وسیله ای که پرهیزکاران برای نزدیک شدن به خداوند باید به آن متوسل شوند عبارت است از: ایمان به خداوند و پیامبر؛ جهاد در راه خداوند؛ اقرار به یکتاپرستی خداوند؛ برپا داشتن نماز که آیینه دین و نمودار مکتب است؛ پرداخت زکات که واجب دینی است؛ روزه ماه مبارک رمضان که سپر از عذاب الهی است؛ حجّ خانه خدا و عمره که فقر را از بین می برد و گناهان را می‌ریزد؛ ارتباط خویشاوندان که مال را افزایش می دهد و سبب طولانی شدن عمر می شود؛ صدقه پنهانی که لغزش‌ها را جبران می کند؛ صدقه آشکار که از مرگ‌های بد جلوگیری می کند و کارهای نیکو که انسان را از سقوط در بدبختی‌ها نگه می دارد»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَفْضَلَ مَا تَوَسَّلَ بِهِ الْمُتَوَسِّلُونَ إِلَى اللَّهِ سُبْحَانَهُ وَ تَعَالَى: الْإِيمَانُ بِهِ وَ بِرَسُولِهِ وَ الْجِهَادُ فِي سَبِيلِهِ فَإِنَّهُ ذِرْوَةُ الْإِسْلَامِ وَ كَلِمَةُ الْإِخْلَاصِ فَإِنَّهَا الْفِطْرَةُ وَ إِقَامُ الصَّلَاةِ فَإِنَّهَا الْمِلَّةُ وَ إِيتَاءُ الزَّكَاةِ فَإِنَّهَا فَرِيضَةٌ وَاجِبَةٌ وَ صَوْمُ شَهْرِ رَمَضَانَ فَإِنَّهُ جُنَّةٌ مِنَ الْعِقَابِ وَ حَجُّ الْبَيْتِ وَ اعْتِمَارُهُ فَإِنَّهُمَا يَنْفِيَانِ الْفَقْرَ وَ يَرْحَضَانِ الذَّنْبَ وَ صِلَةُ الرَّحِمِ فَإِنَّهَا مَثْرَاةٌ فِي الْمَالِ وَ مَنْسَأَةٌ فِي الْأَجَلِ وَ صَدَقَةُ السِّرِّ فَإِنَّهَا تُكَفِّرُ الْخَطِيئَةَ وَ صَدَقَةُ الْعَلَانِيَةِ فَإِنَّهَا تَدْفَعُ مِيتَةَ السُّوءِ وَ صَنَائِعُ الْمَعْرُوفِ فَإِنَّهَا تَقِي مَصَارِعَ الْهَوَانِ}}؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۰۹ </ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۲۲. </ref> | |||
البته نظریه توسل مختص به شیعه نیست و می توان مدعی شد تمام مذاهب اسلامی توسل را با شرایطی پذیرفته‌اند اما در مصادیق آن اختلاف نظر دارند<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۲۰۹. </ref>. | *البته نظریه توسل مختص به شیعه نیست و می توان مدعی شد تمام مذاهب اسلامی توسل را با شرایطی پذیرفته‌اند اما در مصادیق آن اختلاف نظر دارند<ref>ر.ک: فرهنگ شیعه، ص ۲۰۹. </ref>. | ||
==شبهه شرک و توسل== | ==شبهه شرک و توسل== | ||
برخی از فرقه‌ها از جمله وهابیت، توسل به واسطه های الهی، از جمله ائمۀ اطهار (علیهم السلام) را حرام دانسته و معتقدند چنین توسلی مصداق اصلی شرک به خداوند است، چراکه توسل از نگاه آنان به این معناست که واسطه‌ها در جایگاه خداوند قرار گرفته و مستقلا می توانند امور بندگان را اداره کنند<ref>توسل یا استمداد از ارواح مقدسه، ۸۳- ۸۴. </ref>. | برخی از فرقه‌ها از جمله وهابیت، توسل به واسطه های الهی، از جمله ائمۀ اطهار (علیهم السلام) را حرام دانسته و معتقدند چنین توسلی مصداق اصلی شرک به خداوند است، چراکه توسل از نگاه آنان به این معناست که واسطه‌ها در جایگاه خداوند قرار گرفته و مستقلا می توانند امور بندگان را اداره کنند<ref>توسل یا استمداد از ارواح مقدسه، ۸۳- ۸۴. </ref>. | ||