توسل در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←شبهه شرک و توسل
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
#در بعضی از مواقع [[توسل]] و [[استمداد]] به [[اولیای الهی]] به سبب [[راهنمایی]] برای [[هدایت]] شدن به [[هدف خلقت]] یعنی [[عبودیت]] است و چون واسطه‌های [[الهی]] از جمله [[اهل بیت]]{{ع}} به سبب [[نزدیکی به خداوند]] چنین مسیری را پیموده‌اند می‌‌توانند در مسیر [[عبودیت]] ما را [[یاری]] کنند. بنابراین به هیچ وجه توسلی که به معنای [[راهنمایی]] کردن [[اولیای الهی]] نسبت به [[بندگان]] [[خداوند]] است نمی‌تواند به معنی [[شرک]] باشد<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۹۰. </ref>. | #در بعضی از مواقع [[توسل]] و [[استمداد]] به [[اولیای الهی]] به سبب [[راهنمایی]] برای [[هدایت]] شدن به [[هدف خلقت]] یعنی [[عبودیت]] است و چون واسطه‌های [[الهی]] از جمله [[اهل بیت]]{{ع}} به سبب [[نزدیکی به خداوند]] چنین مسیری را پیموده‌اند می‌‌توانند در مسیر [[عبودیت]] ما را [[یاری]] کنند. بنابراین به هیچ وجه توسلی که به معنای [[راهنمایی]] کردن [[اولیای الهی]] نسبت به [[بندگان]] [[خداوند]] است نمی‌تواند به معنی [[شرک]] باشد<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۹۰. </ref>. | ||
'''[[ادله نقلی]]''': | '''[[ادله نقلی]]''': | ||
#در [[قرآن کریم]] موضوع [[توسل]] نه تنها امری مذموم و [[قبیح]] شمرده نشده، بلکه [[خداوند]] [[توسل]] به واسطه‌های [[الهی]] از جمله [[پیامبر]] را موجب [[بخشش گناهان]] دانسته است، چنانکه آیۀ {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ | #در [[قرآن کریم]] موضوع [[توسل]] نه تنها امری مذموم و [[قبیح]] شمرده نشده، بلکه [[خداوند]] [[توسل]] به واسطه‌های [[الهی]] از جمله [[پیامبر]] را موجب [[بخشش گناهان]] دانسته است، چنانکه آیۀ {{متن قرآن|وَلَوْ أَنَّهُمْ إِذْ ظَلَمُوا أَنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللَّهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللَّهَ تَوَّابًا رَحِيمًا}}<ref>«و اگر آنان هنگامی که به خویش ستم روا داشتند نزد تو می‌آمدند و از خداوند آمرزش می‌خواستند و پیامبر برای آنان آمرزش می‌خواست خداوند را توبه‌پذیر بخشاینده می‌یافتند» سوره نساء، آیه ٦٤.</ref> بیانگر همین مطلب است<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۹۱. </ref>. | ||
#آیۀ دیگری که به صراحت [[توسل]] به واسطه‌های [[الهی]] را [[تأیید]] می‌‌کند آیۀ {{متن قرآن|وَابْتَغُوا | #آیۀ دیگری که به صراحت [[توسل]] به واسطه‌های [[الهی]] را [[تأیید]] می‌‌کند آیۀ {{متن قرآن|وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ٣٥.</ref> است. [[آیه]] به [[مؤمنین]] [[دستور]] می‌دهد برای نزدیک شدن به [[قرب الهی]] [[متوسل]] به وسیلۀ [[تقرّب]] شوند. | ||
# [[توسل]] [[برادران یوسف]] به [[حضرت یعقوب]] به منظور [[بخشش]] گناهشان از سوی [[خدا]]، نمونه دیگری از [[توسل]] پیدا کردن به واسطه‌های [[الهی]] است. [[قرآن کریم]] در داستان [[حضرت یوسف]] و برادرانش، از زبان [[برادران یوسف]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن| | # [[توسل]] [[برادران یوسف]] به [[حضرت یعقوب]] به منظور [[بخشش]] گناهشان از سوی [[خدا]]، نمونه دیگری از [[توسل]] پیدا کردن به واسطه‌های [[الهی]] است. [[قرآن کریم]] در داستان [[حضرت یوسف]] و برادرانش، از زبان [[برادران یوسف]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَبَانَا اسْتَغْفِرْ لَنَا}}<ref>«گفتند: ای پدر! برای ما از گناهانمان آمرزش بخواه» سوره یوسف، آیه ۹۷.</ref>، [[حضرت یعقوب]] در پاسخ فرزندانش می‌‌گوید: {{متن قرآن|سَوْفَ أَسْتَغْفِرُ لَكُمْ}}<ref>«گفت: به زودی برایتان از پروردگارم آمرزش می‌خواهم» سوره یوسف، آیه ۹۸.</ref>.<ref>ر.ک: محمدی، مسلم، فرهنگ اصطلاحات علم کلام، ص ۹۱. </ref> | ||
# [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: «[[خداوند]] می‌توانست بدون حضور واسطه، [[فیض]] خویش را به [[بندگان]] برساند، اما ما ([[اهل‌بیت]]) را طریق [[معرفت]] و [[شناخت]] خودش قرار داد تا [[انسان‌ها]] فقط از آن طریق برای [[معرفت]] و [[شناخت خداوند]] حرکت کنند. کسانی که این طریق را [[انتخاب]] کنند، به سمت چشمه‌های زلالی می‌روند که همیشه جاری است و هرگز خشک و نابود نمی‌شود»<ref>{{متن حدیث|جَاءَ ابْنُ الْکَوَّاءِ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ{{ع}}فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ- وَ عَلَی الْأَعْرافِ رِجالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیماهُمْ فَقَالَ نَحْنُ عَلَی الْأَعْرَافِ نَعْرِفُ أَنْصَارَنَا بِسِیمَاهُمْ وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ الَّذِی لَا یُعْرَفُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا بِسَبِیلِ مَعْرِفَتِنَا وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ یُعَرِّفُنَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَی الصِّرَاطِ فَلَا یَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَنَا وَ عَرَفْنَاهُ وَ لَا یَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْکَرَنَا وَ أَنْکَرْنَاهُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَوْ شَاءَ لَعَرَّفَ الْعِبَادَ نَفْسَهُ وَ لَکِنْ جَعَلَنَا أَبْوَابَهُ وَ صِرَاطَهُ وَ سَبِیلَهُ وَ الْوَجْهَ الَّذِی یُؤْتَی مِنْهُ فَمَنْ عَدَلَ عَنْ وَلَایَتِنَا أَوْ فَضَّلَ عَلَیْنَا غَیْرَنَا فَإِنَّهُمْ عَنِ الصِّراطِ لَناکِبُونَ فَلَا سَوَاءٌ مَنِ اعْتَصَمَ النَّاسُ بِهِ وَ لَا سَوَاءٌ حَیْثُ ذَهَبَ النَّاسُ إِلَی عُیُونٍ کَدِرَةٍ یُفْرَغُ بَعْضُهَا فِی بَعْضٍ وَ ذَهَبَ مَنْ ذَهَبَ إِلَیْنَا إِلَی عُیُونٍ صَافِیَةٍ تَجْرِی بِأَمْرِ رَبِّهَا لَا نَفَادَ لَهَا وَ لَا انْقِطَاعَ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۸۴.</ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۲۳. </ref> | # [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} فرمودند: «[[خداوند]] می‌توانست بدون حضور واسطه، [[فیض]] خویش را به [[بندگان]] برساند، اما ما ([[اهل‌بیت]]) را طریق [[معرفت]] و [[شناخت]] خودش قرار داد تا [[انسان‌ها]] فقط از آن طریق برای [[معرفت]] و [[شناخت خداوند]] حرکت کنند. کسانی که این طریق را [[انتخاب]] کنند، به سمت چشمه‌های زلالی می‌روند که همیشه جاری است و هرگز خشک و نابود نمی‌شود»<ref>{{متن حدیث|جَاءَ ابْنُ الْکَوَّاءِ إِلَی أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ{{ع}}فَقَالَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ- وَ عَلَی الْأَعْرافِ رِجالٌ یَعْرِفُونَ کُلًّا بِسِیماهُمْ فَقَالَ نَحْنُ عَلَی الْأَعْرَافِ نَعْرِفُ أَنْصَارَنَا بِسِیمَاهُمْ وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ الَّذِی لَا یُعْرَفُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَّا بِسَبِیلِ مَعْرِفَتِنَا وَ نَحْنُ الْأَعْرَافُ یُعَرِّفُنَا اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَی الصِّرَاطِ فَلَا یَدْخُلُ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ عَرَفَنَا وَ عَرَفْنَاهُ وَ لَا یَدْخُلُ النَّارَ إِلَّا مَنْ أَنْکَرَنَا وَ أَنْکَرْنَاهُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی لَوْ شَاءَ لَعَرَّفَ الْعِبَادَ نَفْسَهُ وَ لَکِنْ جَعَلَنَا أَبْوَابَهُ وَ صِرَاطَهُ وَ سَبِیلَهُ وَ الْوَجْهَ الَّذِی یُؤْتَی مِنْهُ فَمَنْ عَدَلَ عَنْ وَلَایَتِنَا أَوْ فَضَّلَ عَلَیْنَا غَیْرَنَا فَإِنَّهُمْ عَنِ الصِّراطِ لَناکِبُونَ فَلَا سَوَاءٌ مَنِ اعْتَصَمَ النَّاسُ بِهِ وَ لَا سَوَاءٌ حَیْثُ ذَهَبَ النَّاسُ إِلَی عُیُونٍ کَدِرَةٍ یُفْرَغُ بَعْضُهَا فِی بَعْضٍ وَ ذَهَبَ مَنْ ذَهَبَ إِلَیْنَا إِلَی عُیُونٍ صَافِیَةٍ تَجْرِی بِأَمْرِ رَبِّهَا لَا نَفَادَ لَهَا وَ لَا انْقِطَاعَ}}؛ کافی، ج۱، ص۱۸۴.</ref>.<ref>ر.ک: دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص ۲۲۳. </ref> | ||
#در [[منابع اهل سنت]] نیز نقل‌های مختلفی مبنی بر [[آداب زیارت]]، حضور در کنار [[مرقد]] [[پیامبر]] و شفیع قرار دادن وی برای [[آمرزش گناهان]] وجود دارد که تمام این موارد دلالت بر [[توسل]] به آن [[حضرت]] می‌‌کند<ref>الغدیر، ج ۵ ص ۱۴۳ </ref>. | #در [[منابع اهل سنت]] نیز نقل‌های مختلفی مبنی بر [[آداب زیارت]]، حضور در کنار [[مرقد]] [[پیامبر]] و شفیع قرار دادن وی برای [[آمرزش گناهان]] وجود دارد که تمام این موارد دلالت بر [[توسل]] به آن [[حضرت]] می‌‌کند<ref>الغدیر، ج ۵ ص ۱۴۳ </ref>. | ||