امید: تفاوت میان نسخهها
←امید و مهدویت
خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
==امید و مهدویت== | ==امید و مهدویت== | ||
* در [[مکتب]] [[وحی]] و [[تعالیم]] [[پیامبران]] [[آینده جهان]] کاملاً روشن و سرشار از [[ارزش]]، امید، [[هدایت]]، [[رشد]]، [[صلح]]، [[امنیت]]، [[رفاه]]، [[عدالت]] و [[آبادانی]] است. امید به تحوّل و رسیدن به [[آینده]] روشن، بستر و زیربنای [[مکتب انتظار]] است. اصولاً، [[انتظار]] به معنای امید و [[آرزو]] است<ref>[[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان (کتاب)|ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان]]، ص۲۰۴.</ref>. [[تفکر]] [[انتظار]]، بارقه امید را در [[دل انسان]] بر میافروزد: {{متن قرآن|وَأَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ رَبِّهَا...}}<ref>«و زمین (رستخیز) به نور پروردگارش تابناک میگردد» سوره زمر، آیه ۶۹.</ref><ref>امام صادق{{ع}} {{متن قرآن|بِنُورِ رَبِّهَا}} را {{متن حدیث|إِمَامُ الْأَرْضِ}} مینامند (تفسیر قمی، ج۲، ص۲۵۳).</ref>. [[امام علی]]{{ع}} فرمود: [[مردم]]! در [[آخرالزمان]] و واپسین حرکت [[تاریخ]]، بزرگمردی از فرزندانم [[ظهور]] میکند. هنگامی که پرچمش به اهتزاز درآید، [[شرق]] و [[غرب]] [[جهان]] را روشن سازد. با ظهورش موجی از [[شادی]] و [[نور]]، عالمگستر میگردد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۵۳، باب ۵۷، ح۱۷.</ref>. براساس [[تفکر]] [[انتظار]]، شرح [[وظایف منتظران]]، [[امید به آینده]] و تن ندادن به اوضاع [[حاکم]] بر [[جهان]] و [[تاریخ]] است. چنانچه [[امام علی]]{{ع}} میفرماید: "[[انتظار فرج]] داشته باشید و از [[لطف خدا]] [[مأیوس]] و [[ناامید]] نگردید، زیرا [[بهترین]] [[کارها]] در پیشگاه [[خدای عزوجل]] [[انتظار فرج]] است"<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.</ref>. بنابراین، [[انتظار]] یعنی [[عدالتخواهی]] و ادامه [[مقاومت]] و [[مبارزه]] در ابعاد جهانی که معطوف به [[سرنوشت]] همه [[بشریت]] است. [[انتظار]] این [[پیام]] امیدبخش را برای [[مؤمنان]]، [[ستمدیدگان]]، و [[مستضعفان]] [[جهان]] با خود دارد که: [[امیدوار]] و پایدار باشید، [[تسلیم]] نشوید و [[ضعف]] و [[سستی]] نشان ندهید، که فرَج و [[پیروزی]] نزدیک است. از جهت [[روانشناختی]]، [[انسان]] [[امیدوار]]، همواره برای حل [[مشکلات]] با [[خلاقیت]] و [[نوآوری]] راههای نوینی را [[آزمون]] میکند و هیچگاه به بُنبست و [[سرخوردگی]] نمیرسد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ۹۲، ص۱۱۲.</ref>. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنْ أَعْظَمِ الْفَرَجِ}}<ref>طوسی، محمد بن الحسن، الغیبة، ص۴۹.</ref>. [[انتظار ظهور]] [[حضرت امام مهدی]]{{ع}} از [[بزرگترین گشایشها]] است. امیدی برخواسته از [[فلسفه]] و [[مکتب انتظار]]، متناظر به [[وعده]] و [[اراده]] حتمی [[خداوند]] مبنی بر [[پیروزی]] نهایی [[حق]] بر [[باطل]] و [[چیرگی]] [[مستضعفان]] و [[مظلومان]] [[تاریخ]] بر [[مستکبران]] و ستمکاران است. این امید والا، همیشه دریچههای جدیدی به روی [[پیروان]] [[مکتب انتظار]] میگشاید و بُنبستهای را که زایده ایدئولوژیهای دروغین ارتجاعی و استکباری را که مبتنی بر دوام [[ظلم]] و [[استکبار]] است در هم میشکند. | |||
*بنابراین،امید، حالت [[حاکم]] بر تمام فعالیتهای [[ذهنی]] و [[روحی]] و [[رفتاری]] شخص [[منتظِر]] است؛ یعنی حتی در زمان دردمندی و تشویش و [[دلهره]]، او خود را [[تسلیم]] حالت پیشآمده و [[موقعیت]] [[حاکم]] بر [[اجتماع]] و اوضاع زمانه نمیکند. چون او در پس تمام این [[ناملایمات]] و [[تشویشها]] و [[گرفتاریها]] و اندوههای طولانی، ساحل [[امن]] را میبیند و [[دل]] مطمئنی را جستوجو میکند. او میداند این [[بیمها]] ناپایدار است و با [[ظهور امام]] [[منتظَر]]، تمام [[تشویشها]]، سرانجام به [[نجات]] و امید ختم میگردد<ref>[[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی و مقالههای گفتمان نهم ج۲ (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی و مقالههای گفتمان نهم ج۲]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص۲۹۷.</ref>. آنچه این نوع [[انتظار]] را از دیگر [[انواع انتظار]] مخرّب و ویرانگر متمایز میسازد و [[شادابی]] و سرزندگی را در معتقدانش به ارمغان میآورد و برای این طراوت ایجاد شده پایانی نیست،امید است. اساساً در [[آموزههای اسلام]]، آرزوی [[ظهور منجی]] جزء [[باورهای شیعه]] بهشمار میآید تا به واسطه [[ظلم]] و [[تعدی]] و نواقص [[اجتماعی]] [[بشر]]، [[انسان]] دچار [[یأس]] و [[ناامیدی]] نگردد و [[زندگی اجتماعی]] را برای همیشه تاریک و ناراحتکننده نبیند<ref>[[زهرا سادات مرتضوی|مرتضوی، [[زهرا]] سادات]]، [[شمیم یاس (نشریه|ماهنامه شمیم یاس]]، [[فلسفه انتظار (مقاله)|فلسفه انتظار]]، ص۳۲.</ref>. | |||
===احساس امید در سایه انتظار ظهور=== | ===احساس امید در سایه انتظار ظهور=== | ||
*امید، معنا و [[روح]] [[انتظار]] و نتیجه [[ایمان]] به [[مهدویت]] و ثمره دلبستگی به [[منجی موعود]] است. امید، از مهمترین [[آثار روانشناختی انتظار]] است. [[انتظار]]، کانون و سرچشمه امید است،امید به آیندهای نوید بخش و [[سعادت]] آفرین،امید به آیندهای که در آن با [[ظهور]] [[حجت خدا در زمین]] و در سایه [[حکومت]] عدلگستر جهانی آن [[حضرت]]، [[جوامع انسانی]] از یک [[تاریخ]] [[ستم]] و [[فساد]] و ناهنجاریها [[رهایی]] یافته و [[راه]] خیر و [[صلح]] و [[صلاح]] را در پیش میگیرد و [[دنیا]] در پرتو تحقّق [[حکومت عدل الهی]]، "[[مدینه فاضله]]" و "[[آرمانشهر]]" [[آمال]] و آرزوهای دیرین [[آدمی]] و سرشار از [[عدالت]] و [[آسایش]] و [[آرامش]] میگردد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ص۹۲، ۱۱۲، ۱۱۳.</ref>. [[انسان]] به امید زنده است.امید سرچشمۀ [[حیات]] و سرزندگی و [[پویایی]] [[روانی]] است. آنگاه که [[خورشید]] [[گرما]] بخشِ امید در [[دل]] [[آدمی]] غروب کند، تاریکیِ سیهروزی، و زنگار [[سرخوردگی]] و [[افسردگی]] آیینۀ [[جان]] او را تیره و تار میکند و [[روح]] [[زندگی]] را در او به مسلخ میکشد. [[سرخوردگی]]، [[ناامیدی]]، و افسردگیهای حاصل از [[شکست]] [[جهانبینی]] و ایدئولوژیهای خودساختۀ [[بشر]] که روزگاری دستورهای نهایی و تنها [[راه]] [[رسیدن به کمال]] و [[شادکامی]] تلقی میشد، اندیشۀ نااستواری همه چیز را در ذهنها انداخته است. [[بیاعتمادی]] به همه چیز و همه کس [[روح آدمی]] را دستخوش [[نگرانی]] و [[هراس]] ساخته و [[آرامش]] و امید و [[شادی]] را از آن برگرفته است. این است که با [[آزمون]] و ناکارآمدی تمام ایدئولوژیهای بشری، امروزه موجی از [[بدبینی]]، منفینگری، خودکشی، رویکرد به انواع مواد مخدر، بادهگساری، لاابالیگری، هرزهگرایی، روسپیگری، [[نفرت]] و تباهیجویی و [[گریز]] از [[زندگی]]، همراه با [[احساس]] غبن، و فریبِ ناشی از [[ایمان]] نارسا به آرمانهای [[شکست]] خورده، گریبانگیر [[بشر]] امروز شده است و کابوسِ [[یأس]] و [[نومیدی]] آنچنان سایه سنگین خود را بر گسترۀ [[گیتی]] گسترده که روزنۀ امیدی برای [[نجات]] [[بشریت]] باقی نمانده و [[تفکر]] نابودی [[انسان]] و انهدام [[جهان]] توسط تسلیحات اتمی و هیدروژنی امروزه به عنوان یک [[باور]] قطعی درآمده و افراد بسیاری از [[پایان جهان]] در فلان سال خبر میدهند!<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ص۹۲، ۱۱۱.</ref>. زیان تحملناپذیرِ این [[شکست]]، بیشتر در آن است که نسلهای فریبخورده را دیگر نمیتوان به [[آینده]] [[امیدوار]] و [[مؤمن]] ساخت، زیرا در اندیشۀ آنان [[بشریت]] [[شکست]] خورده و به بُنبست رسیده است و [[آینده]] جز [[فساد]]، [[تباهی]]، و نابودی ندارد<ref>[[داود الهامی|الهامی، داود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص۸.</ref>. | *امید، معنا و [[روح]] [[انتظار]] و نتیجه [[ایمان]] به [[مهدویت]] و ثمره دلبستگی به [[منجی موعود]] است. امید، از مهمترین [[آثار روانشناختی انتظار]] است. [[انتظار]]، کانون و سرچشمه امید است،امید به آیندهای نوید بخش و [[سعادت]] آفرین،امید به آیندهای که در آن با [[ظهور]] [[حجت خدا در زمین]] و در سایه [[حکومت]] عدلگستر جهانی آن [[حضرت]]، [[جوامع انسانی]] از یک [[تاریخ]] [[ستم]] و [[فساد]] و ناهنجاریها [[رهایی]] یافته و [[راه]] خیر و [[صلح]] و [[صلاح]] را در پیش میگیرد و [[دنیا]] در پرتو تحقّق [[حکومت عدل الهی]]، "[[مدینه فاضله]]" و "[[آرمانشهر]]" [[آمال]] و آرزوهای دیرین [[آدمی]] و سرشار از [[عدالت]] و [[آسایش]] و [[آرامش]] میگردد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ص۹۲، ۱۱۲، ۱۱۳.</ref>. [[انسان]] به امید زنده است.امید سرچشمۀ [[حیات]] و سرزندگی و [[پویایی]] [[روانی]] است. آنگاه که [[خورشید]] [[گرما]] بخشِ امید در [[دل]] [[آدمی]] غروب کند، تاریکیِ سیهروزی، و زنگار [[سرخوردگی]] و [[افسردگی]] آیینۀ [[جان]] او را تیره و تار میکند و [[روح]] [[زندگی]] را در او به مسلخ میکشد. [[سرخوردگی]]، [[ناامیدی]]، و افسردگیهای حاصل از [[شکست]] [[جهانبینی]] و ایدئولوژیهای خودساختۀ [[بشر]] که روزگاری دستورهای نهایی و تنها [[راه]] [[رسیدن به کمال]] و [[شادکامی]] تلقی میشد، اندیشۀ نااستواری همه چیز را در ذهنها انداخته است. [[بیاعتمادی]] به همه چیز و همه کس [[روح آدمی]] را دستخوش [[نگرانی]] و [[هراس]] ساخته و [[آرامش]] و امید و [[شادی]] را از آن برگرفته است. این است که با [[آزمون]] و ناکارآمدی تمام ایدئولوژیهای بشری، امروزه موجی از [[بدبینی]]، منفینگری، خودکشی، رویکرد به انواع مواد مخدر، بادهگساری، لاابالیگری، هرزهگرایی، روسپیگری، [[نفرت]] و تباهیجویی و [[گریز]] از [[زندگی]]، همراه با [[احساس]] غبن، و فریبِ ناشی از [[ایمان]] نارسا به آرمانهای [[شکست]] خورده، گریبانگیر [[بشر]] امروز شده است و کابوسِ [[یأس]] و [[نومیدی]] آنچنان سایه سنگین خود را بر گسترۀ [[گیتی]] گسترده که روزنۀ امیدی برای [[نجات]] [[بشریت]] باقی نمانده و [[تفکر]] نابودی [[انسان]] و انهدام [[جهان]] توسط تسلیحات اتمی و هیدروژنی امروزه به عنوان یک [[باور]] قطعی درآمده و افراد بسیاری از [[پایان جهان]] در فلان سال خبر میدهند!<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ص۹۲، ۱۱۱.</ref>. زیان تحملناپذیرِ این [[شکست]]، بیشتر در آن است که نسلهای فریبخورده را دیگر نمیتوان به [[آینده]] [[امیدوار]] و [[مؤمن]] ساخت، زیرا در اندیشۀ آنان [[بشریت]] [[شکست]] خورده و به بُنبست رسیده است و [[آینده]] جز [[فساد]]، [[تباهی]]، و نابودی ندارد<ref>[[داود الهامی|الهامی، داود]]، [[آخرین امید (کتاب)|آخرین امید]]، ص۸.</ref>. | ||
خط ۷۹: | خط ۸۲: | ||
# این امید مبتنی بر [[محبّت]] و مؤدّت [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} و [[نجات]] [[بشریت]] توسط [[فرزندی]] از [[نسل]] [[پاک]] آن [[حضرت]] است: {{متن حدیث|حَتَّى يَخْرُجَ قَائِمُنَا فَيَمْلَأَهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا...}}. | # این امید مبتنی بر [[محبّت]] و مؤدّت [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} و [[نجات]] [[بشریت]] توسط [[فرزندی]] از [[نسل]] [[پاک]] آن [[حضرت]] است: {{متن حدیث|حَتَّى يَخْرُجَ قَائِمُنَا فَيَمْلَأَهَا قِسْطاً وَ عَدْلًا...}}. | ||
*بنابراین، امیدی که از [[مکتب انتظار]] ریشه میگیرد امید راستین و [[حقیقی]] و یک [[آرمان]] واقعی است و با دیگر [[امیدها]] تفاوت اساسی دارد. امید و آرزوهای [[آدمی]]، گاهی واهی و بیپایه و اساس است و ریشه در جای مستحکمی ندارد. اما امیدی که از [[انتظار]] سرچشمه مییابد ریشه در [[فطرت]] کمالگرا و [[عدالتخواه]] [[انسان]] دارد؛ تمام [[کتابهای آسمانی]] و [[ادیان توحیدی]] آن [[تصدیق]] کرده و برای تحقّق [[یقینی]] و وقوع قطعی آن، میتوان دهها مدرک [[عقلی]] و صدها [[سند]] [[نقلی]] ارائه کرد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ۹۲، ص۱۱۳.</ref>. | *بنابراین، امیدی که از [[مکتب انتظار]] ریشه میگیرد امید راستین و [[حقیقی]] و یک [[آرمان]] واقعی است و با دیگر [[امیدها]] تفاوت اساسی دارد. امید و آرزوهای [[آدمی]]، گاهی واهی و بیپایه و اساس است و ریشه در جای مستحکمی ندارد. اما امیدی که از [[انتظار]] سرچشمه مییابد ریشه در [[فطرت]] کمالگرا و [[عدالتخواه]] [[انسان]] دارد؛ تمام [[کتابهای آسمانی]] و [[ادیان توحیدی]] آن [[تصدیق]] کرده و برای تحقّق [[یقینی]] و وقوع قطعی آن، میتوان دهها مدرک [[عقلی]] و صدها [[سند]] [[نقلی]] ارائه کرد<ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، [[بلاغ (نشریه)|فصلنامه بلاغ]]، [[نقش انتظار در بهداشت روانی (مقاله)| نقش انتظار در بهداشت روانی]] ۹۲، ص۱۱۳.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == | ||