پرش به محتوا

رضایت در روان‌شناسی اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
==مقدمه==
==مقدمه==
*در [[روان‌شناسی]]، [[رضامندی]] (Satisfaction) یا [[رضایت]] از [[زندگی]] منعکس‌کننده [[توازن]] بین آرزوهای [[فرد]] و وضعیت فعلی او است و به عنوان [[مؤلفه]] [[شناختی]] [[رفاه]] [[ذهنی]] در نظر گرفته می‌شود<ref>Pavot W, Diener E. The satisfaction with life scale and the emerging construct of life satisfaction. Journal of Positive Psychology. ۲۰۰۸; ۳(۲):۱۳۷–۵۲. doi: ۱۰.۱۰۸۰/۱۷۴۳۹۷۶۰۷۰۱۷۵۶۹۴۶.</ref>. [[رضایت]] از [[زندگی]]، از سرفصل‌های "[[روان‌شناسی]] مثبت" و [[توانایی]] است که به [[سلامت]] [[شخصیت]] و [[سلامت]] [[روابط اجتماعی]] منجر می‌شود. [[رضایت]] از [[زندگی]]، مفهوم پایدار و [[فراگیری]] است، که [[احساس]] و نظر کلی [[فرد]] یا [[مردم]] یک [[جامعه]] را نسبت به جهانی که در آن [[زندگی]] می‌کنند منعکس می‌کند.
*به نظر [[روان‌شناسان]]، [[رضایت]] [[فرد]] از کل [[زندگی]] بازتاب [[رضایت]] وی در زمینه‌های گوناگون [[زندگی]] و حالت هیجانی است که با رسیدن به [[هدف]] پدید می‌آید. از این جهت، [[رضایت]] مفهومی است که آن را به عنوان آن‌چه [[نیازمند]] آنیم یا می‌خواهیم، معنا کرده‌اند. یک ارزیابی از اوضاع و احوال کلی [[زندگی]] به عنوان شاخه‌ای از مقایسه بین [[آرزوها]] و اشتیاقات یک [[فرد]] و آن‌چه واقعاً به دست آورده است. [[رضایت]] داشتن یا [[رضایت]] نداشتن از [[زندگی]] تحت تأثیر مرور گذشته [[زندگی]] [[فرد]] است که با یک بازنگری و ارزیابی، [[فرد]] محصول و نتیجه [[زندگی]] خود در سال‌های گذشته [[عمر]] را معنی‌دار ببیند و از آن [[احساس]] [[رضایت]] کند<ref>Lotfabad, H. [Developmental psychology (۲) youth and adults (Persian)]. ۲nd edition. Tehran: Samt Publication; ۲۰۰۰.</ref> که رسیدن به این [[رضایت‌مندی]] به عوامل گوناگونی در [[زندگی]] افراد بستگی دارد<ref>جعفری، اصغر؛ حسام‌پور، فاطمه، پیش‌بینی رضایت از زندگی بر اساس ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان‌شناختی در سالمندان، سالمند: مجله سالمندی ایران، دوره ۱۲، شماره ۱، بهار ۱۳۹۶، ص۹۲-۹۳.</ref>. طبق نتایج پژوهش‌ها، [[تغییر]] در [[رضایت]] از [[زندگی]] تا حدود زیادی تحت تأثیر [[نگرش‌ها]] و باورهای [[معنوی]] افراد است<ref>Extremera N, Fernández-Berrocal P. Perceived emotional intelligence and life satisfaction: Predictive and incremental validity using the Trait Meta-Mood Scale. Personality and Individual Differences. ۲۰۰۵; ۳۹(۵):۹۳۷–۴۸. doi: ۱۰.۱۰۱۶/j.paid.۲۰۰۵.۰۳.۰۱۲.</ref>. از نگاه [[اسلام]]، [[قلب]]، محل استقرار [[رضایت]] است. [[رضایت‌مندی]]، در [[حقیقت]] بر [[بینش]] روشن و [[شناخت]] [[حقیقی]] از [[زندگی]] و هماهنگ‌سازی خود با آن [[استوار]] است. از نگاه [[دینی]]، همه امور [[زندگی]] [[انسان]]، بر اساس تقدیر [[خداوند متعال]] رقم می‌خورد و تقدیر [[خداوند]] یک‌سره خیر است.
*[[رضامندی]] به عنوان ویژگی مثبت [[روان‌شناختی]] یا یک صفت [[شایسته]] [[اخلاقی]]، با مجموعه از [[صفات اخلاقی]] و ویژگی‌های [[روانی]] دیگر [[هم‌بستگی]] و [[ارتباط]] دارد که به اختصار به [[تبیین]] آن پرداخته می‌شود:
*[[رضامندی]] به عنوان ویژگی مثبت [[روان‌شناختی]] یا یک صفت [[شایسته]] [[اخلاقی]]، با مجموعه از [[صفات اخلاقی]] و ویژگی‌های [[روانی]] دیگر [[هم‌بستگی]] و [[ارتباط]] دارد که به اختصار به [[تبیین]] آن پرداخته می‌شود:
==رابطه رضایت با [[معرفت]]==
==رابطه رضایت با [[معرفت]]==
*[[جهان‌بینی]] منسجم و مبتنی بر [[رضایت]] از [[زندگی]]، وقتی برای افراد حاصل می‌شود که [[علم]] و [[معرفت]] به [[آفریدگار]] هستی و جریان [[تدبیر]] او بر [[نظام هستی]] و کیفیت اداره آن توسط [[خالق]] [[قاهر]] و مدبّر هستی داشته باشند. [[علامه]] [[حسن مصطفوی]] از [[مصباح الشریعه]] در این باب چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ الرِّضَا شُعَاعُ نُورِ الْمَعْرِفَةِ وَ الرَّاضِي فَانٍ عَنْ جَمِيعِ اخْتِيَارِهِ}}؛ [[رضا]]، تابش [[نور]] [[معرفت]] و [[شناخت]] است و [[فرد]] [[راضی]] از جمیع [[اختیار]] خود دست کشیده است<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. چون فردی که به [[ربوبیت]] و [[تدبیر]] [[خداوند]] [[معرفت]] دارد، [[نیک]] می‌داند که مدیر و مدبّر [[نظام هستی]] تنها [[خداوند متعال]] است، لذا به هر پیش‌آمدی در [[زندگی]] خوشنود است. [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|إِنَّ أَعْلَمَ النَّاسِ بِاللَّهِ أَرْضَاهُمْ بِقَضَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}: به [[راستی]] که دانا‌ترین [[مردم]] به [[خدا]]، راضی‌ترین آنها به قضای [[خدای عزوجل]] است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰.</ref>. در این [[حدیث شریف]]، رابطه بین [[معرفت خدا]] و [[رضایت]] و خوشنودی در [[زندگی]] مورد تأکید قرار گرفته است. به گونه که هر چه [[علم]] و [[معرفت]] [[انسان]] به [[خالق]] هستی از [[راه]] [[تفکر]] و مطالعه در اوصاف [[خداوند]] و [[جهان آفرینش]] بیش‌تر باشد، جریان [[حکمت]] و [[رحمت]] [[خداوند]] را در فرایند [[حیات]] بیش‌تر [[احساس]] خواهد کرد و در نتیجه [[رضایت]] او از زند‌گی و مقدرات [[خداوند]] بیش‌تر خواهد بود<ref>نظری شاری، عبدالله، «رضا به قضا و قدر خداوند و نقش آن در زند‌گی از منظر منابع اسلامی»، فصلنامه علمی - پژوهشی بلاغ، قم، سال بیستم، شماره ۵۱-۵۲، بهار و تابستان ۹۶، ص۱۶۲.</ref><ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.</ref>.
*[[جهان‌بینی]] منسجم و مبتنی بر [[رضایت]] از [[زندگی]]، وقتی برای افراد حاصل می‌شود که [[علم]] و [[معرفت]] به [[آفریدگار]] هستی و جریان [[تدبیر]] او بر [[نظام هستی]] و کیفیت اداره آن توسط [[خالق]] [[قاهر]] و مدبّر هستی داشته باشند. [[علامه]] [[حسن مصطفوی]] از [[مصباح الشریعه]] در این باب چنین [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|وَ الرِّضَا شُعَاعُ نُورِ الْمَعْرِفَةِ وَ الرَّاضِي فَانٍ عَنْ جَمِيعِ اخْتِيَارِهِ}}؛ [[رضا]]، تابش [[نور]] [[معرفت]] و [[شناخت]] است و [[فرد]] [[راضی]] از جمیع [[اختیار]] خود دست کشیده است<ref>مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، ج۴، ص۱۵۴.</ref>. چون فردی که به [[ربوبیت]] و [[تدبیر]] [[خداوند]] [[معرفت]] دارد، [[نیک]] می‌داند که مدیر و مدبّر [[نظام هستی]] تنها [[خداوند متعال]] است، لذا به هر پیش‌آمدی در [[زندگی]] خوشنود است. [[امام صادق]]{{ع}} فرموده است: {{متن حدیث|إِنَّ أَعْلَمَ النَّاسِ بِاللَّهِ أَرْضَاهُمْ بِقَضَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}: به [[راستی]] که دانا‌ترین [[مردم]] به [[خدا]]، راضی‌ترین آنها به قضای [[خدای عزوجل]] است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۶۰.</ref>. در این [[حدیث شریف]]، رابطه بین [[معرفت خدا]] و [[رضایت]] و خوشنودی در [[زندگی]] مورد تأکید قرار گرفته است. به گونه که هر چه [[علم]] و [[معرفت]] [[انسان]] به [[خالق]] هستی از [[راه]] [[تفکر]] و مطالعه در اوصاف [[خداوند]] و [[جهان آفرینش]] بیش‌تر باشد، جریان [[حکمت]] و [[رحمت]] [[خداوند]] را در فرایند [[حیات]] بیش‌تر [[احساس]] خواهد کرد و در نتیجه [[رضایت]] او از زند‌گی و مقدرات [[خداوند]] بیش‌تر خواهد بود<ref>نظری شاری، عبدالله، «رضا به قضا و قدر خداوند و نقش آن در زند‌گی از منظر منابع اسلامی»، فصلنامه علمی - پژوهشی بلاغ، قم، سال بیستم، شماره ۵۱-۵۲، بهار و تابستان ۹۶، ص۱۶۲.</ref><ref>[[عبدالله نظری شاری|نظری شاری، عبدالله]]، مکاتبه اختصاصی با دانشنامه امامت و ولایت.</ref>.
۱۹٬۴۱۸

ویرایش