پرش به محتوا

وظایف امت نسبت به امام: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۳: خط ۳۳:


==[[وظایف رفتاری]] و [[وظایف عملی|عملی]]==
==[[وظایف رفتاری]] و [[وظایف عملی|عملی]]==
=== نخست: [[تمسّک به امام]]===
=== نخست: [[تمسک به امام|تمسّک]] و [[اعتصام به امام]]===
*یکی از [[وظایف مسلمانان نسبت به امام]]{{عم}} تمسّک به اوست. تمسک به [[امام]]{{ع}} در قالب [[حدیث شریف ثقلین]] [[تبیین]] شده است<ref>{{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}}؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳.</ref> و تمسک به [[امام]]{{ع}} نیز به‌معنای چنگ زدن به سیره و فرمان او و محکم گرفتن آنهاست؛ به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم. [[تمسّک به امام]] [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] [[حفظ]] می‌کند <ref>{{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}}</ref> و به [[سعادت]] می‌رساند <ref>{{متن حدیث|وَ فَازَ مَنْ تَمَسَّكَ بِكُمْ}}.</ref><ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳.</ref>.
*یکی از [[وظایف مسلمانان نسبت به امام]]{{عم}} تمسّک به اوست. تمسک به [[امام]]{{ع}} در قالب [[حدیث شریف ثقلین]] [[تبیین]] شده است<ref>{{متن حدیث|إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ}}؛ وسائل الشیعة، ج۲۷، ص۳۳.</ref> و تمسک به [[امام]]{{ع}} نیز به‌معنای چنگ زدن به سیره و فرمان او و محکم گرفتن آنهاست؛ به گونه‌ای که با وجودمان آمیخته گردد و هیچ جدایی از آن نداشته باشیم. [[تمسّک به امام]] [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] [[حفظ]] می‌کند <ref>{{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}}</ref> و به [[سعادت]] می‌رساند <ref>{{متن حدیث|وَ فَازَ مَنْ تَمَسَّكَ بِكُمْ}}.</ref><ref>ر.ک: [[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳.</ref>. اعتصام، حالتی درونی همراه با برون‌داد [[رفتاری]] است که از [[ادراک]] [[ناتوانی]]، [[نیازمندی]] و آسیب‌پذیری [[انسان]] سرچشمه گرفته و معتصِم را برای دستیابی به [[عصمت]] و ایمنی، به [[پناه]] بردن و دست انداختن به نگهدارنده‌ای [[معصوم]] و مطمئن وامی‌دارد<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۷ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ج۷، ص۱۵۹.</ref>. [[خدای متعال]] به [[انسان]] [[دستور]] می‌دهد که [[اعتصام به حبل الهی]] داشته باشد: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref> و از [[تفرقه]] و پراکندگی [[پرهیز]] کند: {{متن قرآن|وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و مپراکنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>. طبق آیات و روایات شریف، [[حبل الهی]]، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و طهارت‌اند<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.</ref> ازاین‌رو، اعتصام به [[اهل بیت]]{{عم}} از [[وظایف]] یک [[انسان]] [[مسلمان]] به شمار می‌رود و این اعتصام موجبات [[هدایت]] او را فراهم می‌آورد <ref>{{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref>. [[تمسّک به امام]] [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] [[حفظ]] <ref>{{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}}</ref> و اعتصام به آنها [[انسان]] را [[هدایت]] می‌کند: <ref>{{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳-۹۴.</ref>.


===دوم: [[اعتصام به امام]]===
===دوم: [[تبعیت از امام]] ([[معیت با امام]])===
*اعتصام، حالتی درونی همراه با برون‌داد [[رفتاری]] است که از [[ادراک]] [[ناتوانی]]، [[نیازمندی]] و آسیب‌پذیری [[انسان]] سرچشمه گرفته و معتصِم را برای دستیابی به [[عصمت]] و ایمنی، به [[پناه]] بردن و دست انداختن به نگهدارنده‌ای [[معصوم]] و مطمئن وامی‌دارد<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۷ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ج۷، ص۱۵۹.</ref>. [[خدای متعال]] به [[انسان]] [[دستور]] می‌دهد که [[اعتصام به حبل الهی]] داشته باشد: {{متن قرآن|وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا}}<ref>«و همگان به ریسمان خداوند بیاویزید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref> و از [[تفرقه]] و پراکندگی [[پرهیز]] کند: {{متن قرآن|وَلَا تَفَرَّقُوا}}<ref>«و مپراکنید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۳.</ref>. طبق آیات و روایات شریف، [[حبل الهی]]، [[اهل بیت]] [[عصمت]] و طهارت‌اند<ref>{{متن حدیث|نَحْنُ حَبْلُ اللَّهِ الَّذِي قَالَ اللَّهُ تَعَالَى وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعاً وَ لا تَفَرَّقُوا}}؛ بحارالأنوار، ج۲۴، ص۸۴.</ref> ازاین‌رو، اعتصام به [[اهل بیت]]{{عم}} از [[وظایف]] یک [[انسان]] [[مسلمان]] به شمار می‌رود و این اعتصام موجبات [[هدایت]] او را فراهم می‌آورد <ref>{{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref>. [[تمسّک به امام]] [[انسان]] را از [[ضلالت]] و [[گمراهی]] [[حفظ]] <ref>{{متن حدیث|مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا}}</ref> و اعتصام به آنها [[انسان]] را [[هدایت]] می‌کند: <ref>{{متن حدیث|وَ هُدِيَ مَنِ اعْتَصَمَ بِكُمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۹، ص۱۵۱.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۳-۹۴.</ref>.
 
===سوم: [[تبعیت از امام]] ([[معیت با امام]])===
* این وظیفه دارای دو رکن اساسی است:
* این وظیفه دارای دو رکن اساسی است:
# '''[[اطاعت امام]] بلکه [[تسلیم در برابر امام]]''': یکی دیگر از [[وظایف]] بسیار مهمّ [[امّت]]، [[اطاعت محض]] از [[امام]] است؛ زیرا بدون [[اطاعت]] [[امّت]] دیگر فلسفه‌ای برای [[وجود امام]] باقی نمی‌ماند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "[[خدای تبارک و تعالی]] محبّت و [[دوستی]] ما را بر شما [[واجب]] کرد و [[اطاعت]] از ما را بر شما لازم فرمود. [[آگاه]] باشید! هر کس از ما است باید از ما [[پیروی]] کند"<ref>الحکم الزهراء، ج۲، ص۸۶.</ref>. از [[امیر المؤمنین]]{{ع}} [[نقل]] شده است که فرمود: "در صورتی که [[امام]] به [[تکالیف]] خود عمل کرد بر [[مردم]] است که از او بشنوند ([[اطاعت]] کنند) و از او [[پیروی]] نمایند و هنگامی که آنها را فرا می‌خواند، [[اجابت]] کنند"<ref>میزان الحکمة، ج۱، ص۱۷۷، حدیث ۸۷۵.</ref>. اگر کسی [[امام]] را حقیقتاً بشناسد، حتماً [[محب]] او خواهد شد و [[محب]] واقعی از [[محبوب]] خود [[نافرمانی]] نمی‌کند؛ به این ترتیب این سه امر مترتب بر هم هستند<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۹۱-۹۲.</ref>.
# '''[[اطاعت امام]] بلکه [[تسلیم در برابر امام]]''': یکی دیگر از [[وظایف]] بسیار مهمّ [[امّت]]، [[اطاعت محض]] از [[امام]] است؛ زیرا بدون [[اطاعت]] [[امّت]] دیگر فلسفه‌ای برای [[وجود امام]] باقی نمی‌ماند. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: "[[خدای تبارک و تعالی]] محبّت و [[دوستی]] ما را بر شما [[واجب]] کرد و [[اطاعت]] از ما را بر شما لازم فرمود. [[آگاه]] باشید! هر کس از ما است باید از ما [[پیروی]] کند"<ref>الحکم الزهراء، ج۲، ص۸۶.</ref>. از [[امیر المؤمنین]]{{ع}} [[نقل]] شده است که فرمود: "در صورتی که [[امام]] به [[تکالیف]] خود عمل کرد بر [[مردم]] است که از او بشنوند ([[اطاعت]] کنند) و از او [[پیروی]] نمایند و هنگامی که آنها را فرا می‌خواند، [[اجابت]] کنند"<ref>میزان الحکمة، ج۱، ص۱۷۷، حدیث ۸۷۵.</ref>. اگر کسی [[امام]] را حقیقتاً بشناسد، حتماً [[محب]] او خواهد شد و [[محب]] واقعی از [[محبوب]] خود [[نافرمانی]] نمی‌کند؛ به این ترتیب این سه امر مترتب بر هم هستند<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۹۱-۹۲.</ref>.
# '''[[نصرت امام|نصرت]] و [[اجابت دعوت امام|اجابت دعوت او]]''': از جمله [[وظایف امّت نسبت به امام]]، [[یاری امام|یاری]] و [[اجابت دعوت امام|اجابت دعوت]] اوست. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: "امّا [[حق]] من بر شما آن است که ... هر گاه شما را فرا خواندم [[اجابت]] کنید"<ref>نهج البلاغه (فیض الاسلام)، خطبه ۳۴، ص۱۴.</ref>.
# '''[[نصرت امام|نصرت]] و [[اجابت دعوت امام|اجابت دعوت او]]''': از جمله [[وظایف امّت نسبت به امام]]، [[یاری امام|یاری]] و [[اجابت دعوت امام|اجابت دعوت]] اوست. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: "امّا [[حق]] من بر شما آن است که ... هر گاه شما را فرا خواندم [[اجابت]] کنید"<ref>نهج البلاغه (فیض الاسلام)، خطبه ۳۴، ص۱۴.</ref>.


===چهارم: [[وفاداری در بیعت با امام]]===
===سوم: [[وفاداری در بیعت با امام]]===
*یکی دیگر از [[وظایف امّت]]، [[وفاداری در بیعت]] نسبت به [[حکومت]] و [[رهبر]] و پیشوای خود است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: "امّا [[حق]] من بر شما آن است که نسبت به بیعتی که با من کردید، [[وفادار]] بمانید"<ref>نهج البلاغه (فیض الاسلام)، خطبه ۳۴، ص۱۴.</ref>.
*یکی دیگر از [[وظایف امّت]]، [[وفاداری در بیعت]] نسبت به [[حکومت]] و [[رهبر]] و پیشوای خود است. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} می‌فرماید: "امّا [[حق]] من بر شما آن است که نسبت به بیعتی که با من کردید، [[وفادار]] بمانید"<ref>نهج البلاغه (فیض الاسلام)، خطبه ۳۴، ص۱۴.</ref>.


===پنجم: [[پرداخت حقوق مالی امام]]===
===چهارم: [[پرداخت حقوق مالی امام]]===
===ششم: [[دیدار با امام|دیدار]] و [[زیارت امام]]===
===پنجم: [[دیدار با امام|دیدار]] و [[زیارت امام]]===
===هفتم: [[سلم بودن برای امام]] و [[جنگ با دشمنان امام|جنگ با دشمنان او]] ===
===ششم: [[سلم بودن برای امام]] و [[جنگ با دشمنان امام|جنگ با دشمنان او]] ===
===هشتم: [[انتظار فرج محمد و آل محمد]]===
===هفتم: [[انتظار فرج محمد و آل محمد]]===


==منابع==
==منابع==
۲۱۸٬۲۲۷

ویرایش