عدالت اجتماعی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخهها
عدالت اجتماعی در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۳۰
، ۲۹ اکتبر ۲۰۲۰بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۹۰: | خط ۹۰: | ||
#'''[[فرهنگسازی]]''': [[عدالت اجتماعی]] در [[اندیشه]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، یک امر [[اجتماعی]] محض و مربوط به [[حکومت]]، [[سیاست]] و شیوه [[فرمانروایی]] در [[جامعه]] است که جز به ایجاد [[فرهنگ]] صحیح در اذهان یکایک [[مردم]]، تأمین شدنی نیست. ایشان بر این باورند که اصولاً همه موفقیتها در صحنههای گوناگون [[اجتماعی]] با [[فرهنگسازی]] میتواند محقق شود. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] ضمن [[تأیید]] این مطلب که در دوران [[طاغوت]]، [[فرهنگ اسلامی]] و چیزهایی از پیکره [[جامعه اسلامی]] گرفته شده است که برای برگرداندن آن [[فرهنگ]] اصیل، چنانکه در [[روایت]] وارد شده است: {{متن حدیث|وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِكَ مَا فَسَدَ مِنِّي}}، معتقدند اگر میخواهید آن بخشهایی از زندگیمان را که تحت تأثیر [[ظلمها]]، استبدادها، [[انحرافها]]، کجفهمیها، کجرویها و دخالتهای [[بیگانه]] و امثال اینها ضایع و [[فاسد]] شده است، [[اصلاح]] کنید، نظر به اینکه این امر کار [[عظیم]] و بسیار [[بزرگی]] است، [[ارزش]] دارد [[وزارت]] [[ارشاد]] جز [[اصلاح]] [[فرهنگ عمومی]]، هیچ کار دیگری نکند. بنابراین اگر [[وزارت]] [[ارشاد]] تنها برای [[رشد]] [[فرهنگ عمومی]] [[همت]] بگمارد و برنامهریزی نماید، کار سترگی انجام داده است که نتایج آن در همه سطوح و ابعاد [[جامعه]] محسوس و ملموس خواهد شد و [[برکت]] این حرکت در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] بسیار [[عظیم]] و قابل ملاحظه خواهد بود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار وزیر و مسئولان «وزارت ارشاد» و اعضای «شوراهای فرهنگ عمومی کشور»، ۱۹/۴/۱۳۷۴.</ref>. | #'''[[فرهنگسازی]]''': [[عدالت اجتماعی]] در [[اندیشه]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، یک امر [[اجتماعی]] محض و مربوط به [[حکومت]]، [[سیاست]] و شیوه [[فرمانروایی]] در [[جامعه]] است که جز به ایجاد [[فرهنگ]] صحیح در اذهان یکایک [[مردم]]، تأمین شدنی نیست. ایشان بر این باورند که اصولاً همه موفقیتها در صحنههای گوناگون [[اجتماعی]] با [[فرهنگسازی]] میتواند محقق شود. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] ضمن [[تأیید]] این مطلب که در دوران [[طاغوت]]، [[فرهنگ اسلامی]] و چیزهایی از پیکره [[جامعه اسلامی]] گرفته شده است که برای برگرداندن آن [[فرهنگ]] اصیل، چنانکه در [[روایت]] وارد شده است: {{متن حدیث|وَ اسْتَصْلِحْ بِقُدْرَتِكَ مَا فَسَدَ مِنِّي}}، معتقدند اگر میخواهید آن بخشهایی از زندگیمان را که تحت تأثیر [[ظلمها]]، استبدادها، [[انحرافها]]، کجفهمیها، کجرویها و دخالتهای [[بیگانه]] و امثال اینها ضایع و [[فاسد]] شده است، [[اصلاح]] کنید، نظر به اینکه این امر کار [[عظیم]] و بسیار [[بزرگی]] است، [[ارزش]] دارد [[وزارت]] [[ارشاد]] جز [[اصلاح]] [[فرهنگ عمومی]]، هیچ کار دیگری نکند. بنابراین اگر [[وزارت]] [[ارشاد]] تنها برای [[رشد]] [[فرهنگ عمومی]] [[همت]] بگمارد و برنامهریزی نماید، کار سترگی انجام داده است که نتایج آن در همه سطوح و ابعاد [[جامعه]] محسوس و ملموس خواهد شد و [[برکت]] این حرکت در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] بسیار [[عظیم]] و قابل ملاحظه خواهد بود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار وزیر و مسئولان «وزارت ارشاد» و اعضای «شوراهای فرهنگ عمومی کشور»، ۱۹/۴/۱۳۷۴.</ref>. | ||
*[[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] در بیان دیگری ضمن اشاره به سخت بودن رعایت [[عدالت]] برای [[آحاد]] [[جامعه]] تأکید دارند اگر رعایت [[عدالت]] به صورت یک [[فرهنگ]] [[اجتماعی]] در آید و [[مردم]] معنای [[عدالت]] را بفهمند در چنین صورتی [[اجرای عدالت]] قابل [[تحمل]] خواهد بود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت میلاد مسعود مولای متقیان علی{{ع}}، ۵/۹/۱۳۷۵.</ref><ref>[[محمد زارع قراملکی|زارع قراملکی، محمد]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|عدالت اسلامی]]، [[منظومه فکری آیتالله خامنهای (کتاب)|منظومه فکری آیتالله خامنهای]]</ref>. | *[[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] در بیان دیگری ضمن اشاره به سخت بودن رعایت [[عدالت]] برای [[آحاد]] [[جامعه]] تأکید دارند اگر رعایت [[عدالت]] به صورت یک [[فرهنگ]] [[اجتماعی]] در آید و [[مردم]] معنای [[عدالت]] را بفهمند در چنین صورتی [[اجرای عدالت]] قابل [[تحمل]] خواهد بود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با اقشار مختلف مردم به مناسبت میلاد مسعود مولای متقیان علی{{ع}}، ۵/۹/۱۳۷۵.</ref><ref>[[محمد زارع قراملکی|زارع قراملکی، محمد]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|عدالت اسلامی]]، [[منظومه فکری آیتالله خامنهای (کتاب)|منظومه فکری آیتالله خامنهای]]</ref>. | ||
==اصول کاربردی [[عدالت اجتماعی]] از دیدگاه [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]== | |||
اصول کاربردی [[عدالت اجتماعی]] از منظر [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] به شرح ذیل بیان میگردد: | |||
#'''[[جایگاه]] [[قوه قضائیه]] در تحقق [[عدالت اجتماعی]]''': [[مقام]] معظم [[ولایت]]، شان [[قوه قضائیه]] را [[اصلاح]] و [[مبارزه با ظلم]] و ناحق آن میدانند و این [[شأن]] به [[حقیقت]] نمیرسد؛ مگر با قوهای که همه انسانهای آن [[پاک]] و [[مؤمن]] با رئیسی [[مجتهد]] و [[عادل]] و قضاتی [[شجاع]]، با [[وجدان]] و عدالتپیشه باشد؛ آنگونه که در [[کلام]] و حکایت [[حقوق]] [[آحاد]] [[جامعه]] تضییع نشود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار رئیس، مسئولان و قضات «قوه قضائیه»، ۷/۴/۱۳۷۴.</ref>. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، نسبت به [[سلامت]] [[دستگاه قضا]]، تأکید فراوان دیگر دارند. نظر ایشان بر این است که اگر [[دستگاه قضا]] سالم باشد، دستگاههای دیگر قاعدتاً و بالتبع سالم خواهند گردید چرا که اگر [[فاسد]] بودند سر و کارشان با [[دستگاه قضایی]] خواهد بود؛ بنابراین [[دستگاه قضایی]] سالم، [[دولت]] و [[مردم]] را سالم میکند [[تحول]] [[دستگاه قضا]] به سمت [[سلامتی]]، [[تحول]] دستگاههای دیگر را در پی خواهد داشت. البته عکس قضیه هم ثابت است. اگر [[دستگاه قضا]] [[فاسد]] شد دستگاههای دیگر نیز به [[فساد]] کشیده میشوند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار جمعی از قضات و اعضای دستگاه قضایی، ۲۳/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. ایشان معتقدند [[دستگاه قضایی]] معیار [[سلامتی]] یک [[کشور]] است. به عبارتی اگر [[قوه قضائیه]] سالم باشد میتوان نتیجه گرفت وضع عمومی [[جامعه]] و [[کشور]] از جهت برخورداری از [[عدالت]] و دوری از [[تبعیض]]، [[ستم]]، [[اجحاف]]، [[تجاوز]] و این همه غصههای بزرگ بشری، سالم است. سپس با طرح تمثیلی گویا بیان میکنند اگر فرض کنیم که کسی از یک [[کشور]] هیچ خبر نداشته باشد، به [[دستگاه قضایی]] آن [[کشور]] برود و تفحصی کند، ببیند که در آنجا قضاتی [[عادل]] و [[قاطع]]، [[سیستم]] و سازمانی منسجم و کارآمد، قوانینی حسابشده و عادلانه وجود دارد، و [[مشاهده]] کند که همه به [[وظیفه]] قانونی آشنا و خوب عمل میکنند، قاعدتاً باید نتیجه بگیرد که وضع این [[کشور]] خوب است<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با رئیس و مسئولان قوه قضائیه، ۵/۴/۱۳۷۰.</ref>. [[قوه قضائیه]]، به معنای [[حقیقی]] کلمه، باید [[ملجأ]] و پناهگاهی باشد برای کسانی که در [[جامعه]] به آنها [[ظلم]] میشود. با [[ظلم]] هر کسی، در هر حدی و در هر مرتبهای، برخورد کنید. آن [[ظالم]] هر که باشد، در هر رتبهای از رتب و هر درجهای از درجات قرار داشته باشد، باید با او برخورد شود. باظالم باید برخورد شود. این جمله [[قاطع]] و راهگشای [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] بارها در سخنرانیها بیان شده است. ایشان معتقدند: قضای [[اسلامی]] [[قضایی]] است که [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، نسبت به [[حسان بن ثابت]] [[اعمال]] کرد. "حسان" با [[شعر]] و زبان خود، از [[امیرالمؤمنین]][[ دفاع]] کرده بود. به [[امیرالمؤمنین]] گفتند: "او جزو [[دوستان]] شما و جزو گروه شماست. در [[دفاع]] از شما [[شعر]] گفته و جزو مجموعه شماست. حال اگر در [[ماه رمضان]] مرتکب کار خلافی هم شده از وی صرف نظر کنید!" [[امیرالمؤمنین]] فرمود: "من حد [[الهی]] را تعطیل نمیکنم!" و حد را بر او جاری کرد. یک عده آدمهای بدجنس که همیشه در هر جامعهای هستند و درصدند ببینند زخمخوردگان [[حکومت اسلامی]] و دستگاه [[عدالت]] [[اسلامی]] چه کسانی هستند تا به سراغ آنها بروند، دور آنها را بگیرند و [[دل]] آنها را با دستگاه [[عدالت]] [[اسلامی]] و [[حکومت اسلامی]] [[مخالف]] کنند، در آن عهدهم بودند که "حسان" را دوره کردند و گفتند: "دیدی [[علی بن ابی طالب]] چگونه با تو، که اینهمه [[خدمت]] کرده بودی و اینهمه زحمت کشیده بودی، [[ناسپاسی]] کرد!" داغش کردند و فرستادندش در دستگاه [[معاویه]] و آن وقت بنا کرد علیه دستگاه [[علوی]] حرف زدن و [[شعر]] گفتن! ما هم از اول [[انقلاب]]، از این گونه افراد داشتیم که "با دستگاه [[اسلامی]]" بودند، اما "بر دستگاه [[اسلامی]]" شدند. چرا؟ برای خاطر [[عدالت]]! این، [[افتخار]] ماست که کسی به خاطر [[عدالت]] ما، با ما بد شود. {{عربی|اميرالمؤمنين قتل في محراب عبادته لشدة عدله}}. [[افتخار]] است اگر بتوانیم به این حالت دست پیدا کنیم. [[ننگ]] و سرافکندگی آن جایی است که خدای ناخواسته کسی با ما به خاطر بیعدالتیمان بد شود. این است که [[انسان]] از [[خفت]] آن، در [[دنیا]] و [[آخرت]] نمیتواند [[نجات]] پیدا کند. اما اینکه با ما بد شوند که چرا حد جاری کردید؟ چرا ناشایسته را از کار خود برکنار کردید؟ چرا به [[شایسته]]، طبق [[شایستگی]] او اهمیت دادید؟ چرا [[تخلف]] را از هر کسی، حتی از [[نزدیکان]] و اکابر خود ندیده نگرفتید؟ این بد شدن، مایه [[افتخار]] است. اگر وضعیت [[دستگاه قضایی]] [[اسلامی]] چنین شد این میشود آن [[دستگاه قضایی]] که [[نور]] [[امید]] را در دلها روشن خواهد کرد. وقتی دیدند که این [[دستگاه قضایی]] [[رفیق]] و [[دوست]] و [[قوم]] و خویش و نزدیک و دور نمیشناسد؛ [[حق و باطل]] را میشناسد؛[[ حق]] را بلند میکند و [[باطل]] را [[سرکوب]] میسازد، هر کسی [[امید]] پیدا میکند. این آن کمال مطلوب [[قوه قضائیه]] است. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، [[قوه قضائیه]] [[جامعه اسلامی]] را دارای دو [[وظیفه]] مهم میدانند اول [[اجرای حدود الهی]] و دوم استقرار [[عدالت]]. [[بدیهی]] است استقرار عدالتی که [[قوه]] قضاییه میکند از طریق قضاست<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار جمعی از قضات و اعضای دستگاه قضایی، ۲۳/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] معتقدند در [[نظام اسلامی]] باید متخلف، [[گناهکار]] و متخطی [[احساس]] [[نگرانی]] کنند و بدانند که پنجه [[عدالت]]، دیر یا زود گریبان او را خواهد چسبید. سرپنجه [[عدالت]] باید [[قوی]] باشد. [[دستگاه قضایی]] نیروی انتظامی در چارچوبی که [[قانون]] برای او معین کرده است، باید [[قوی]] باشد. [[قوت]] و [[اقتدار]] و سرپنجه پولادین با [[مردم]] [[ضعیف]] بد است؛[[ دست]] [[خشن]]، هنگام چیدن گلبرگ [[مضر]] است؛ اما هنگام جابهجا کردن صخرهها لازم است. بگذارید آدمهایی که متخلفند، [[احساس]] [[ناامنی]] کنند. مجریان [[عدالت]] از چه میترسند؟<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با جمعی از فرماندهان و پرسنل نیروی انتظامی، ۲۵/۴/۱۳۷۶.</ref> | |||
#'''وظیفهمندی [[دولت]] نسبت به [[عدالت اجتماعی]]''': [[رهبری]] [[جامعه اسلامی]] با اتکای به [[روایات]] فراوان موجود در [[منابع اسلامی]]، در [[تقابل]] کامل با دیدگاه اشرافیگری و سرمایهاندوزی به دنبال [[دفاع]] از [[محرومان]] و [[مستضعفان]] میباشند و فقرزدایی و تسکین [[آلام]] طبقات [[ضعیف]] [[جامعه]] را از [[وظایف]] مهم [[دولت اسلامی]] میدانند. ایشان در اینباره خطاب به مسئولین دولتی تأکید دارند که در برنامهریزیها مسأله برطرف کردن [[فقر]] و [[محرومیت]] از [[کشور]] را در [[درجه]] اول قرار دهند چرا که یکی از اصول تحقق [[عدالت]]، [[دفاع از مظلومان]] و [[مستضعفان]] است. البته همه مفهوم [[عدالت]] این نیست که ما [[فقر]] و [[محرومیت]] را برطرف کنیم، گرچه حقاً و انصافاً بخش مهمی از آن است. | |||
#'''[[لزوم]] [[تبیین]] شاخصها و معیارهای [[عدالت]]''': [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] با مداقّه بر این نکته مهم که هر عرصه از عرصههای [[حیات]] جمعی اقتضانات خاص خود را دارد و برای تحقق [[عدالت]] در آن عرصه شاخصها و معیارهای ویژه آن عرصه باید تعریف شود، تأکید میکنند که تعریف [[عدالت]] و نظریهپردازی و مفهومسازیهای مرسوم برای تحقق [[عدالت]] [[کفایت]] نمیکند و لازم است در ساحتهای مختلف [[جامعه]] از [[اقتصاد]] و قانونگذاری و [[نظام]] [[قضا]] گرفته تا [[نظام]] [[آموزشی]] و [[بهداشت]] شاخصها و معیارهای [[عدالت]] تفکیک شده [[تعیین]] شود تا در برنامهریزی [[عدالت محور]] و انجام فعالیتهای اجرایی برای تحقق [[عدالت]] در آن حوزهها معیاری برای [[داوری]] وجود داشته باشد و بتوان تشخیص داد که آیا این فعالیتها منتهی به استقرار شده است یا خیر. ایشان در [[تبیین]] موضوع با طرح سؤالی میفرمایند: "[[عدالت]] چه [[جور]] تأمین میشود؟ یعنی واقعا یک مقیاس لازم است، معیاری لازم است برای اینکه ببینیم [[عدالت]] در بخشهای [[فرهنگی]]، بخشهای [[آموزشی]] و پرورشی با [[آموزش]] عالی، معیار [[عدالت]] چیست؟ چگونه [[عدالت]] تأمین میشود این باید مشخص شود تا بتوانیم آن معیار را در برنامهریزیها داخل کنیم؛ در [[مقام عمل]] و در مقام [[اجرا]] به آن [[عدالت]] مورد نظر برسیم". | |||
#'''عدم وجود [[قانون]] بازدارنده برای [[مبارزه]] با [[بی عدالتی]]''': [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] از راههای تحقق [[عدالت اجتماعی]] را داشتن [[قوانین]] مناسب و بازدارنده در [[جامعه]] میدانند و تأکید دارند که [[قوه]] قضایئه به همراه مجلس [[شورای اسلامی]] نسبت به تهیه و تنظیم [[قوانین]] مورد نیاز برای [[مبارزه]] با بیعدالتی به خصوص در عرصه [[فساد]] [[اقتصادی]][[ دست]] به دست هم دهند. ایشان کمبود [[قانون]] را از مواردی میدانند که موجب شده در مقابله با ثروتهای باد آورده [[جدیت]] و کار اساسی صورت نپذیرد<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با جمعی از فرماندهان و پرسنل نیروی انتظامی ۲۵/۴/۱۳۷۶.</ref>. | |||
#'''اطلاعرسانی مناسب و [[آموزش]] [[افکار]] عمومی''': [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] در خصوص اهمیت اطلاعرسانی خطاب به مسئولین میفرمایند با [[مردم]] حرف بزنید و کارهای مثبت و اقدامات و تصمیمات خوبی را که انجام میگیرد، با آنها در میان بگذارید. مثلا بگویید برای افراد فلان دستگاه، فلان کارت را صادر کردهایم که بعد از این، وقتی به عنوان [[مأمور]] [[دولت]] و یا دادستانی به سراغ [[مردم]] میآیند، این [[شبهه]] وجود نداشته باشد که از جای دیگر آمدهاند. [[مردم]] باید توجیه بشوند، باید [[آموزش]] [[قضایی]] عمومی به آنها داده شود و باید عدالتخواهی و [[اطمینان]] به [[انس]] با [[عدالت]] در [[جامعه]] مطرح شود<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با رئیس و مسئولان قوه قضائیه، ۲۰/۶/۱۳۶۸.</ref>. | |||
#'''[[قاطعیت]] در [[مبارزه]] با بیعدالتی''': [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، ضمن تأکید بر اینکه ضربه [[عدالت]] باید [[قاطع]] ولی در عینحال دقیق و ظریف باشد؛ اما در عین حال معتقدند متهم کردن بیگناهان، یا [[معامله]] یکسان میان [[خیانت]] و [[اشتباه]]، یا یکسان گرفتن [[گناهان]] کوچک با [[گناهان بزرگ]] جایز نیست. بنابراین نباید مدیران [[درستکار]] و [[صالح]] و خدمتگزار که بیگمان،[[ اکثریت]] [[کارگزاران]] در [[قوای سهگانه]] [[کشور]] را تشکیل میدهند مورد [[سوء ظن]] و در معرض [[اهانت]] قرار گیرند و یا [[احساس]] [[ناامنی]] کنند. بلکه سزاوار و [[نیکو]] است که [[تشویق]] [[صالحان]] و خدمتگزاران در کنار مقابله با [[فساد]] و [[مفسد]]، وظیفهای مهم شناخته شود<ref>فرمان هشت مادهای به سران قوا، ۱۰/۲/۱۳۸۰.</ref>. | |||
#'''استفاده از [[هنر]]''': از راهکارهای بسیار تأثیرگذار در [[فرهنگسازی]] عمومی استفاده از [[هنر]] [[دینی]] است. [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] [[هنر]] [[دینی]] [[عدالت]] را در [[جامعه]] به صورت یک [[ارزش]] معرفی میکنند؛ ولو هیچ اسمی از [[دین]] و هیچ آیهای از [[قرآن]] و هیچ [[حدیثی]] در باب [[عدالت]] در خلال [[هنر]] نیاورید. مثلاً لزومی ندارد که در محاورات سینمایی یا در تئاتر، نام و یا شکلی که نماد [[دین]] است، وجود داشته باشد تا حتماً [[دینی]] باشد؛ بلکه میتوان در باب [[عدالت]]، رساترین سخن را در هنرهای نمایشی آورد<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار اصحاب فرهنگ و هنر، ۱/۵/۱۳۸۰.</ref>. | |||
#'''توجه ویژه به [[ضعفا]]''': توجه به [[ضعفا]] از [[ویژگیهای اخلاقی]] [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] محسوب میشود این ویژگی سبب میشود ایشان به [[دستگاه قضایی]] [[نظام]] تأکید نمایند در مقابل ترازوی [[عدل]] همه را یکسان ببینند؛ اما [[ضعفا]] به جهت اینکه دستشان به ترازودار [[عدالت]] نمیرسد و زبان گویا ندارند تا بتوانند [[حق]] خود را به [[درستی]] مطالبه نمایند، رعایت شوند چرا که بین اینان و متخلف قانوندان که به پیچ و خمهای [[قانون]] آشنایی دارد فاصله زیادی هست متخلف قانوندان میفهمد از کجا وارد شود و کجا [[تندروی]] و کجا [[کندروی]] کند؛ کجا بخندد و کجا اخم کند. فرق است بین آنکس که [[توانایی]] دارد [[وکیل]] زبردستی را به استخدام در آورد تا برایش همه جادهها را صاف کند، و کسی که چنین [[توانایی]] را ندارد. بی تردید اینها یکسان نیستند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار جمعی از قضات و اعضای دستگاه قضایی، ۲۳/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. | |||
#'''پاکدستی اشخاص تأثیرگذار''': الگوسازی به صورت عملی در [[جامعه]] از [[بهترین]] و کارسازترین شیوههای [[تربیتی]] در [[جامعه]] است، به خصوص اگر [[الگو]] افرادی باشند که در [[جامعه]] دارای [[جایگاه]] و [[شأن]] [[اجتماعی]] باشند. بیتردید [[علما]]، [[اندیشمندان]]، [[نخبگان]]، بازیگران، بازیکنان، شخصیتهای [[سیاسی]] و هر کسی که در بین [[ملت]] اثربخشی دارد [[رفتار]] ساده و زهدگونه آنها میان [[آحاد]] [[جامعه]] اثرگذار است؛ چنانکه [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] [[اسلامی]] به [[تأسی]] از مولا و مقتدایش که [[زندگی ساده]] و زاهدانه داشته و دارند همواره از [[کارگزاران]] [[نظام]] خواستهاند که به [[سیره امیرالمؤمنین]]{{ع}} سادهزیستی را سرلوحه [[معیشت]] خود قرار دهند، هر چند [[زهد علی]]{{ع}}، برای ما نه قابل عمل است و نه قابل [[درک]]. اما پرتوی از آن [[عدالت]] و [[زهد]] را، میتوان عملی کرد. بنابراین رنگ ما باید همان رنگ باشد؛ ولو کمرنگ. روش ما باید همان روش باشد؛ ولو رقیق. آنچه مهم است اینکه نباید در جهت عکس او حرکت کنیم. [[ضرورت]] دارد مسئولین این معنا را عملاً به [[مردم]] یاد بدهند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار کارگزاران و قشرهای مختلف مردم، در روز ولادت حضرت امیرالمؤمنین{{ع}}، ۱۷/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. | |||
#'''برنامهریزی برای [[پیشگیری]] از [[جرم]]''':[[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]]، [[پیشگیری]] از [[جرم]] را [[اجرای عدالت]] میدانند چنانکه در [[آیه شریفه]] [[قصاص]] وارد شده است. {{متن قرآن|وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ}}<ref>«و شما را ای خردمندان در قصاص، زندگانی (نهفته) است» سوره بقره، آیه ۱۷۹.</ref>. اگر [[قصاص]] کردید، [[قتل]] واقع نمیشود. اگر [[اجرای عدالت]] به شکل دقیق انجام گرفت، [[ظلم]] در [[جامعه]] اتفاق نمیافتد. اگر [[مجرم]] کما هو حقه تعقیب شد و مر [[حق]] و [[عدل]] درباره او جاری شد، کسی به [[جرم]] [[گرایش]] پیدا نمیکند. بنابراین این موضوع یک امر قهری است. نتیجه [[پیشگیری]] از [[جرم]]، [[گسترش عدالت]] را بهدنبال دارد<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار جمعی از قضات و اعضای دستگاه قضایی، ۲۳/۱۰/۱۳۷۱.</ref>. | |||
#'''[[ناامن]] کردن فضای [[جامعه]] برای متخلف''': [[سید علی حسینی خامنهای|آیتالله خامنهای]] معتقدند که فضای [[جامعه]] باید از طرف همه دستگاهها اعم از [[قوه قضائیه]]، نیروی انتظامی، مجلس و [[دولت]] برای متخلف [[ناامن]] شود. باید متخلف، [[گناهکار]] و متخطی در [[جامعه]] [[احساس]] [[نگرانی]] کند به طوریکه [[احساس]] کند دیر یا زود پنجه [[عدالت]] گریبان آنها را خواهد گرفت. بنابراین باید سرپنجه [[عدالت]] [[قوی]] و و [[مقتدر]] باشد. [[قوه قضائیه]] و نیروی انتظامی در چارچوبی که [[قانون]] برای او معین کرده است باید [[قوی]] باشد. ایشان در جریان [[مبارزه]] با [[مفاسد]] [[اقتصادی]] با [[قاطعیت]] مسئولین را خطاب قرار داده میفرمایند بگذارید آدمهایی که متخلفاند، [[احساس]] [[ناامنی]] کنند. از چه میترسید؟ میگویند [[قانون]] نداریم. [[بنده]] به مجلس [[شورای اسلامی]] عرض میکنم؛ تا نسبت به تصویب قوانینی که مورد نیاز [[قوه قضائیه]] و نیروی انتظامی برای [[مبارزه]] با ثروتهای بادآورده میباشند، [[اقدام]] نمایند<ref>حضرت آیت الله خامنهای، بیانات در دیدار با جمعی از فرماندهان و پرسنل نیروی انتظامی، ۲۵/۴/۱۳۷۶.</ref><ref>[[محمد زارع قراملکی|زارع قراملکی، محمد]]، [[عدالت اسلامی (مقاله)|عدالت اسلامی]]، [[منظومه فکری آیتالله خامنهای (کتاب)|منظومه فکری آیتالله خامنهای]]</ref>. | |||
==آثار و کارکردهای [[عدالت اجتماعی]]== | ==آثار و کارکردهای [[عدالت اجتماعی]]== |