|
|
| خط ۲۶: |
خط ۲۶: |
|
| |
|
| ==[[مسلم بن البطین]] و [[نقل روایت]]== | | ==[[مسلم بن البطین]] و [[نقل روایت]]== |
| وی از [[علی بن الحسین بن علی بن أبی طالب]]{{ع}}، [[ابراهیم التیمی]]، [[سعید بن جبیر]]، [[أبی وائل شقیق بن سلمة]]، [[عبدالله بن عکیم الجهنی]]، [[عبدة بن حزن النصری]]، [[عدسة الطائی]]، [[عطاء بن أبی رباح]]، [[عمرو بن میمون اودی]]، [[مجاهد بن جبر]]، [[ابی البختری طائی]]، [[ابی صالح السمان]]، [[ابی عبدالله الجدلی]]، [[ابی عبدالرحمان سلمی]]، [[ابی عبیدة بن عبدالله بن مسعود]]، [[ابی عبید بن اعمی]] و [[ابی عمرو شیبانی]] [[روایت]] [[نقل]] کرده است و [[ابراهیم بن مهاجر]]، [[اسماعیل بن سمیع]]، [[بشیر ابواسماعیل]]، [[حسن بن عمارة]]، [[سلمة بن کهیل]]، [[سلیمان اعمش]]، [[عبدالله بن عون]]، [[عبدالرحمان بن عبدالله]] [[مسعودی]]، [[عتبة بن عبدالله مسعودی]]، [[عمار الدهنی]]، [[مخول بن راشد]]، [[منصور بن المعتمر]]، [[هاشم ابن لبرید]]، [[ابواسحاق همدانی]]، [[ابوعمر البزار]] و [[ابوفزارة عبسی]] از او روایت نقل کرده‌اند<ref>تهذیب الکمال، مزی، ج۲۷، ص۵۲۶؛ تهذیب التهذیب، ابن حجر، ج۱۰، ص۱۲۱ و نیز ر.ک: الإصابه ج۴، ص۳۲۳-۳۲۴؛ تاج العروس، ج۱۸، ص۶۳؛ الثقات، ج۷، ص۴۴۶؛ الکاشف فی معرفة من له روایة فی کتب الستة، ج۲، ص۲۵۹؛ خلاصة تذهیب تهذیب الکمال، ص۳۷۶؛ التحفة اللطیفة فی تاریخ المدینة الشریفة، سخاوی، ج۲، ص۲۷۶.</ref>.
| |
|
| |
| وی در بیشتر [[منابع اهل سنت]] [[ثقه]] دانسته شده<ref>فیض القدیر شرح الجامع الصغیر، مناوی، ج۴، ص۳۹۳؛ تهذیب الکمال، ج۲۷، ص۵۲۶؛ تقریب التهذیب، ابن حجر، ج۲، ص۱۸۰.</ref> و [[ابن حبان]] نیز از از وی در کتاب الثقات خود نام برده است<ref>الثقات، ج۷، ص۴۴۶.</ref>. گویا مسلم پسری داشته که از وی [[روایت]] [[نقل]] کرده و نام پسرش [[سنة بن مسلم البطین]]<ref>تهذیب الکمال، ج۲۷، ص۵۲۶؛ تاج العروس، ج۱۸، ص۳۰۲.</ref> یا [[شبة بن مسلم]]<ref>تهذیب التهذیب، ج۱۰، ص۱۲۱.</ref> نقل شده است. گفته شده که مسلم البطین از هجو کنندگان [[مرجئه]] نیز بوده است<ref>المعرفة و التاریخ، فسوی، ج۳، ص۱۷۵: {{متن حدیث| حدثنا أبو نعیم قال: ثنا مسعر قال: رأیت مسلم البطین یهجو المرجئة، فقلت له: سبحان الله!}}.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[مسلم البطین (مقاله)|مقاله «مسلم البطین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص۵۵۹-۵۶۰.</ref>
| |
|
| |
|
| ==[[روایات]] نقل شده از [[مسلم بن البطین]]== | | ==[[روایات]] نقل شده از [[مسلم بن البطین]]== |
| ۱. [[مسلم بن بطین]] درباره این [[آیه]] [[قرآن مجید]]: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ لَنَا مِنْ أَزْوَاجِنَا وَذُرِّيَّاتِنَا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَاجْعَلْنَا لِلْمُتَّقِينَ إِمَامًا * أُولَئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِمَا صَبَرُوا وَيُلَقَّوْنَ فِيهَا تَحِيَّةً وَسَلَامًا * خَالِدِينَ فِيهَا حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَمُقَامًا}}<ref>«و آنان که می‌گویند: پروردگارا! به ما از همسران و فرزندانمان روشنی دیدگان ببخش و ما را پیشوای پرهیزگاران کن * آنانند که غرفه (ی بهشت) را بر شکیبی که ورزیده‌اند پاداش می‌برند و در آن با خوشامد و درود روبه‌رو می‌گردند * در حالی که در آن جاودانند؛ آرامشگاه و جایگاهی نیکوست» سوره فرقان، آیه ۷۴-۷۶.</ref>
| |
|
| |
| به نقل از [[سعید بن جبیر]] روایت می‌کند که گفت: "این آیه مخصوص [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} است. بیشتر دعای [[علی]]{{ع}} این بود که می‌فرمود: "پروردگارا! از [[زنان]] به ما ببخش!" و منظورش [[فاطمه]]{{س}} بود. "از [[فرزندان]] به ما ببخش! تا موجب چشم روشنی ما باشند" و منظورش [[حسنین]]{{عم}} بود.
| |
|
| |
| علی بن ابی طالب{{ع}} می‌فرمود: "به [[خدا]] قسم! من از خدا نخواستم که فرزندانی خوش قامت به من بدهد، بلکه خواستم فرزندانی به من ببخشد که [[مطیع خدا]] باشند و از خدا بترسند تا هرگاه من در موقع [[خداپرستی]] آنان به آنان نظر کنم، چشمم روشن شود." منظور از اینکه می‌فرماید: ما را پیشوای [[پرهیزکاران]] قرار بده! این است که ما به پرهیزکاران قبل از خود [[اقتداء]] کنیم و پرهیزکاران بعد از ما به ما [[اقتدا]] کنند. منظور خدا که می‌فرماید: جزای ایشان برای اینکه [[صبر]] کردند، غرفه‌های بهشتی است؛ [[علی]]، [[فاطمه]]، [[حسن]] و [[حسین]]{{عم}} هستند و ایشان‌اند که در [[بهشت]] با [[درود]] و [[سلام]] روبرو خواهند شد و همیشه در آن مکان و [[مقام]] [[نیکو]] خواهند بود. نیز [[روایت]] شده که [[سوره]] {{متن قرآن|وَالتِّينِ وَالزَّيْتُونِ}}<ref>«سوگند به انجیر و زیتون» سوره تین، آیه ۱.</ref> در [[شأن]] ایشان نازل شده است"<ref>مناقب آل أبی طالب، ج۳، ص۳۸۰؛ بحار الأنوار، علامه مجلسی، ج۴۳، ص۲۷۹.</ref>.
| |
|
| |
| ۲. اعمش از [[مسلم بطین]] از [[سعید بن جبیر]] و او از [[ابن عبّاس]] [[نقل]] کرده است: روزی [[رسول خدا]]{{صل}} به [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} فرمود: [[یا علی]]! [[خدای بزرگ]] به من [[فرمان]] داد که تو را به خویشتن نزدیک سازم و لحظه‌ای از خود دور نکنم و [[دوستدار]] تو را [[دوست]] بدارم و به تو [[علم]] و [[حکمت]] بیاموزم تا گوش تو شنوا شود، و خدای توانا نیز چنین کرد و گوش تو را شنوا گردانید<ref>{{متن حدیث| قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} لِعَلِيٍّ إِنَّ اللَّهَ أَمَرَنِي أَنْ أُدْنِيَكَ وَ لَا أُقْصِيَكَ وَ أَنْ أُعَلِّمَكَ وَ أَنْ تَعِيَهُ وَ حَقٌّ عَلَى اللَّهِ أَنْ تَعِيَهُ}}</ref>. پس [[خدای سبحان]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|وَتَعِيَهَا أُذُنٌ وَاعِيَةٌ}}<ref>«تا آن را برایتان یادکردی کنیم و گوش‌های نیوشنده آن را به گوش گیرند» سوره حاقه، آیه ۱۲.</ref> نازل کرد. آن‌گاه [[مصطفی]]{{صل}} خطاب به علی بن ابی طالب{{ع}} فرمود: "یا علی! از پروردگارم خواستم، گوش تو را از گوش‌های شنوا و {{متن قرآن| أُذُنٌ وَاعِيَةٌ}} قرار دهد". از آن پس، علی{{ع}} پیوسته می‌گفت: پس از [[نزول]] این آیه شریفه و [[دعای خیر]] مصطفی{{صل}} درباره من، هر چه از خیر و علم و [[قرآن]] شنیدم، همه را ضبط کردم و هرگز فراموش نکردم<ref>{{متن حدیث| مَا سَمِعَتْ أُذُنَايَ شَيْئاً مِنَ الْخَيْرِ وَ الْعِلْمِ وَ الْقُرْآنِ إِلَّا وَعَيْتُهُ وَ حَفِظْتُهُ}}؛ شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانی، ج۲، ص۳۷۷.</ref>.
| |
|
| |
| اعمش به نقل از [[مسلم البطین]] از [[سعید بن جبیر]] از [[ابن عباس]] درباره قول [[خداوند متعال]] که فرموده است: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>؛ چنین [[نقل]] کرده است: یعنی [[سرپرست]] شما [[خدا]] و رسولش، یعنی [[محمد]]{{صل}} هستند و {{متن قرآن|وَالَّذِينَ آمَنُوا}}<ref>«و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> درباره [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} است. {{متن قرآن|الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ}}<ref>«همان کسان که نماز برپا می‌دارند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref>؛ یعنی کسانی که [[وضو]] و قرائت و [[رکوع]] و [[سجود]] و [[خشوع]] [[نماز]] را در وقت‌های خود به طور کامل انجام می‌دهند؛ و عبارت {{متن قرآن|وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>«و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref> درباره روزی است که [[رسول خدا]] و اصحابش در حال [[خواندن نماز]] ظهر بودند و در [[مسجد]] غیر از [[علی]]{{ع}} که در حال نماز، بین ظهر و عصر بود، کسی باقی نمانده بود؛ در این هنگام، فقیری به مسجد داخل شد و غیر از علی{{ع}} کسی را ندید؛ پس رو به علی{{ع}} کرد و گفت: "ای [[ولیّ خدا]]! به آن کسی که برایش نماز می‌خوانی، به من در حد امکان صدقه‌ای بده!"
| |
|
| |
| علی{{ع}} [[انگشتر عقیق]] [[یمانی]] سرخ رنگی که داشت که در هنگام نماز در دست راستش می‌کرد؛ پس علی{{ع}} دستش را به سوی کمرش دراز کرد و به [[سائل]] اشاره کرد که آن را بردارد؛ سائل نیز [[انگشتر]] را برداشت و در [[حق علی]]{{ع}} [[دعا]] کرد و مدتی نگذشت که [[جبرئیل]] نازل شد و سپس [[پیامبر]]{{صل}} به علی{{ع}} فرمود: "امروز خدا به ملائکه‌اش درباره تو [[مباهات]] کرده" و سپس این [[آیه]] را قرائت فرمود: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا...}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند» سوره مائده، آیه ۵۵.</ref><ref>شواهد التنزیل لقواعد التفضیل، حسکانی، ج۱، ص۲۱۲. شاید در هفتم ذی الحجه و در حجة الوداع بوده است که در واپسین روز عرفه و در عرفات سوره مائده نازل شد.</ref>.
| |
|
| |
| ۳. [[مسلم البطین]] به [[نقل]] از [[سعید بن جبیر]] به نقل از [[ابن عباس]] نقل کرده است: روزی [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "[[روز قیامت]]، [[خدا]] امر می‌کند به مالک [[جهنم]] که [[آتش]] هفت‌گانه را شعله ور سازد و به [[رضوان]] [[بهشت]] امر می‌کند که بهشت‌های هشتگانه را [[زینت]] دهد و می‌گوید: "ای [[میکائیل]]! [[صراط]] را به روی جهنم پهن کن!" و می‌گوید: "ای [[جبرائیل]]! [[میزان]] [[عدل]] را زیر [[عرش]] [[نصب]] کن!" و ندا می‌دهد: "ای [[محمد]]{{صل}}! امتت را برای حساب بیاور!"
| |
|
| |
| سپس [[خداوند]] [[امر]] می‌کند که بر روی صراط، هفت پل نصب کنند و طول هر پلی هفده هزار فرسخ است. و هر پلی هفتاد هزار [[ملک]] دارد که از [[زن]] و مرد این [[امت]] سؤال می‌پرسند. بر پل اول، از [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} و [[حب]] [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} می‌پرسند؛ پس هر کس ولایت ایشان را داشت؛ از پل اول مثل رعد عبور می‌کند و کسی که [[محبت اهل بیت]] را نداشته باشد، با سر به قعر [[آتش جهنم]] [[سقوط]] می‌کند؛ اگرچه [[اعمال نیک]] عمل هفتاد [[صدیق]] را داشته باشد. و بر پل دوم، از او از [[نماز]] می‌پرسند و بر پل سوم، از [[زکات]] و بر پل چهارم، از [[روزه]] و بر پل پنجم، از [[حج]] و بر پل ششم، از [[جهاد]] و بر پل هفتم، از عدل؛ پس هر کس که اینها را آورده باشد، مانند برق از صراط می‌گذرد و کسی که اینها را نیاورده باشد، [[عذاب]] می‌شود. و این، قول [[خداوند متعال]] است که فرمود: "آنها را نگه دارید که ایشان مسئول‌اند؛ یعنی ای گروه [[ملائکه]]! آنها را نگه دارید و از [[بندگان]] بر پل اول از [[ولایت امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[محبت]] [[اهل البیت]]{{عم}} بپرسید"<ref>مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۵۲ (البته او در سند حدیث، مسلم النظیر آورده، اما سید هاشم بحرانی به نقل از ابن شهر آشوب، مسلم البطین آورده است. (البرهان فی تفسیر القرآن، ج۴، ص۵۹۵) علامه مجلسی در دو جا به این روایت اشاره کرده، اما به نام راوی اشاره نکرده و چنین آورده است: {{عربی|حدیثا یرفعه باسناده الی ابن عباس}}. ر.ک: بحارالانوار، ج۷، ص۳۳۱ و ج۲۷، ص۱۱۱.</ref>.
| |
|
| |
| ۴. [[مسلم البطین]] به [[نقل]] از [[سعید بن جبیر]] از [[ابن عباس]] نقل می‌کند: [[پیامبر]] سوره‌های اعلی، کافرون و [[توحید]] را بسیار قرائت می‌فرمود<ref>تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۱، ص۲۷۰.</ref>.
| |
|
| |
| ۵. مسلم البطین به نقل از سعید بن جبیر از ابن عباس نقل می‌کند: [[رسول خدا]]{{صل}} در [[نماز صبح]] [[روز جمعه]] سوره‌های [[سجده]] و [[انسان]] و در [[نماز جمعه]] [[سوره جمعه]] و منافقون را قرائت می‌فرمود<ref>تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۱۳، ص۳۹.</ref>.
| |
|
| |
| ۶. مسلم البطین از [[ابی ارطاة]] به نقل از [[علی]]{{ع}} آورده است که آن [[حضرت]] می‌فرمود: "این قول [[خداوند تعالی]] که می‌فرماید: {{متن قرآن|أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللَّهِ كُفْرًا}}<ref>«آیا در (کار) کسانی که ناسپاسی را جایگزین نعمت خداوند کردند و قوم خود را به "سرای نابودی" درآوردند ننگریسته‌ای؟» سوره ابراهیم، آیه ۲۸.</ref><ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، طبری، ج۱۳، ص۱۴۶.</ref>.
| |
|
| |
| ۷. مسلم البطین به نقل از سعید بن جبیر می‌گوید که وی می‌گفت: این قول [[خداوند]] که می‌فرماید:
| |
| {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَهُمْ كِتَابٌ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُصَدِّقٌ لِمَا مَعَهُمْ وَكَانُوا مِنْ قَبْلُ يَسْتَفْتِحُونَ عَلَى الَّذِينَ كَفَرُوا فَلَمَّا جَاءَهُمْ مَا عَرَفُوا كَفَرُوا بِهِ فَلَعْنَةُ اللَّهِ عَلَى الْكَافِرِينَ}}<ref>«و چون کتابی از سوی خداوند نزدشان آمد که آنچه را با خود داشتند، راست می‌شمرد؛ با آنکه پیش‌تر، (به مژده آمدن آن) در برابر کافران یاری می‌خواستند؛ همین که آنچه می‌شناختند نزدشان رسید، بدان کفر ورزیدند پس لعنت خداوند بر کافران باد» سوره بقره، آیه ۸۹.</ref>.
| |
|
| |
| درباره [[یهود]] نازل شده است؛ زیرا ایشان می‌دانستند که [[محمد]]{{صل}} پیامبر خداست، اما به او [[کافر]] شدند<ref>جامع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۲۶.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[مسلم البطین (مقاله)|مقاله «مسلم البطین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص۵۶۰-۵۶۴.</ref>
| |
|
| |
|
| ==سرانجام== | | ==سرانجام== |
