ظلم در لغت: تفاوت میان نسخه‌ها
←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
واژه [[ظلم]]، یک مفهوم عام و قابل انطباق بر مصادیق متعدد است که می‌توان آن را در همه ابعاد [[زندگی]] [[بشر]] اعم از [[جوارحی]] و [[جوانحی]] ملاحظه کرد. هر [[رفتار]] یا گفتاری که [[انسان]] را از [[مسیر حق]] به سوی [[باطل]] سوق دهد و از [[حدود الهی]] خارج کند، مصداقی از مصادیق ظلم خواهد بود. ظلم در [[ارتباط]] با خود انسان، [[خداوند]] و [[جهان]] [[خلقت]]، چه با [[طبیعت]] و یا سایر افراد همنوع، قابل ارزیابی می‌باشد و در واقع انواع و مصادیق ظلم در حوزه فردی و [[اجتماعی]] می‌تواند جاری و ساری باشد که تقریبا همه ابعاد و [[شئون]] زندگی بشر را شامل می‌شود. | |||
با توجه به معنای ظلم که همان [[خروج]] از حدود و معیارهای مطلوب [[الهی]] است، نقض این حدود در همه ابعاد و [[روابط انسان]] چه در ارتباط با [[خدا]]، ارتباط با خود و یا ارتباط با دیگران و طبیعت، [[ستم]] به آنها نیز محسوب می‌شود. این [[تجاوز]] از حدود الهی، منجر به دور شدن انسان از [[هدف خلقت]]<ref>{{متن قرآن|وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْإِنْسَ إِلَّا لِيَعْبُدُونِ}} «و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.</ref> و [[رشد]] نکردنِ در مراتب [[بندگی]] خداست. بنابراین همه این [[ستم‌ها]]، [[ظلم به نفس]] قلمداد می‌شود ({{متن قرآن|مَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ}}<ref>«هر که از احکام خداوند پا فراتر نهد بی‌گمان به خویش ستم کرده است» سوره طلاق، آیه ۱.</ref>) و ضرر اصلی‌اش به خود [[فرد]] برمی‌گردد ({{متن قرآن|لَا تُمْسِكُوهُنَّ ضِرَارًا لِتَعْتَدُوا وَمَنْ يَفْعَلْ ذَلِكَ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ}}<ref>«و آنان را برای زیان رساندن نگه ندارید که (به آنها) ستم کنید و هر کس چنین کند، به خود ستم کرده است» سوره بقره، آیه ۲۳۱.</ref>)؛ زیرا انسان با هر بار ستم کردن به خویش از [[بهشت]] دورتر شده و برخی از ستم‌ها مانند [[شرک]] و [[تکذیب رسل الهی]] و امثال آن موجبات [[حرام]] شدن بهشت الهی را بر خود فراهم می‌آورد ({{متن حدیث|وَ لكِنْ كانُوا أَنْفُسَهُمْ يَظْلِمُونَ إِذْ حَرَمُوهَا الْجَنَّةَ}})<ref>طبرسی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، ج۱، ص۲۵۴.</ref>. حدودی را که [[خداوند]] برای [[بشر]] قرار داده است یا در [[ارتباط]] با ذات [[باری‌تعالی]] است که به نحوه ارتباط [[انسان]] با [[خالق]] مربوط می‌شود، یا [[حدود الهی]] بیانگر نحوه تعامل انسان با خودش می‌باشد و یا این حدود، نشانگر نحوه ارتباط و [[رفتار]] [[فرد]] با سایر افراد می‌باشد. همچنین خداوند برای ارتباط صحیح [[انسان‌ها]] با [[طبیعت]]، حدودی را معین نموده است. {{متن حدیث|قَالَ الصَّادِقُ{{ع}}: أُصُولُ الْمُعَامَلَاتِ تَقَعُ عَلَى أَرْبَعَةِ أَوْجُهٍ مُعَامَلَةُ اللَّهِ وَ مُعَامَلَةُ النَّفْسِ وَ مُعَامَلَةُ الْخَلْقِ وَ مُعَامَلَةُ الدُّنْيَا}}<ref>منسوب به امام صادق{{ع}}، مصباح الشریعة، ص۵.</ref><ref>[[علی رضا آزادی|آزادی، علی رضا]]، [[ ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات (کتاب)|ظلم‌شناسی با تکیه بر آیات و روایات]]</ref>. | |||
ظلم اسم مصدر ظَلَم، در لغت به سه معنی استعمال شده است: | ظلم اسم مصدر ظَلَم، در لغت به سه معنی استعمال شده است: | ||
#قراردادن چیزی در غیر جای مناسب خودش<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۳۷؛ فیومی، مصباح المنیر، ص۳۸۶؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۳۷۳.</ref>؛ از این باب است که [[عرب]] می‌گوید هرکس به پدرش شبیه باشد ظلم نکرده است؛ یعنی شباهت را در غیر موضعش قرار نداده است<ref>بغدادی، خزانة الادب، ج۴، ص۱۱۴؛ زبیدی، تاج العروس، ج۱۷، ص۴۴۸.</ref>؛ و می‌گوید آن کس که گرگ بچراند، ظلم کرده است؛ یعنی رعایت و [[چوپانی]] را در غیر جای مناسبش قرار داده است<ref>زبیدی، تاج العروس، ج۱۷، ص۴۴۸؛ جوهری صحاح اللغة، ج۵، ص۱۹۹۷.</ref>. در مقابلِ ظلم به این معنی، [[عدل]] به معنی نهادن هر چیزی در جای مناسب خود قرار دارد... | #قراردادن چیزی در غیر جای مناسب خودش<ref>راغب اصفهانی، مفردات الفاظ القرآن، ص۵۳۷؛ فیومی، مصباح المنیر، ص۳۸۶؛ ابن‌منظور، لسان العرب، ج۱۲، ص۳۷۳.</ref>؛ از این باب است که [[عرب]] می‌گوید هرکس به پدرش شبیه باشد ظلم نکرده است؛ یعنی شباهت را در غیر موضعش قرار نداده است<ref>بغدادی، خزانة الادب، ج۴، ص۱۱۴؛ زبیدی، تاج العروس، ج۱۷، ص۴۴۸.</ref>؛ و می‌گوید آن کس که گرگ بچراند، ظلم کرده است؛ یعنی رعایت و [[چوپانی]] را در غیر جای مناسبش قرار داده است<ref>زبیدی، تاج العروس، ج۱۷، ص۴۴۸؛ جوهری صحاح اللغة، ج۵، ص۱۹۹۷.</ref>. در مقابلِ ظلم به این معنی، [[عدل]] به معنی نهادن هر چیزی در جای مناسب خود قرار دارد... | ||