|
|
| خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}}
| | #تغییر_مسیر [[سوید بن غفله جعفی]] |
| {{جعبه اطلاعات راوی
| |
| | عنوان =([[سوید بن غفله]])
| |
| | تصویر =
| |
| | اندازه تصویر =
| |
| | نام کامل = سوید بن غفلة عفلة <ref>معجم رجال الحديث: ج۸، ص۳۲۵، ر۵۶۰۸؛ کافی: ج۳، ص۲۳۱، ح۱؛التهذیب: ج۹، ص۳۳۱، ح۱۱۹۲ و۱۱۹۳؛ الفقیه: ج۴، ص۲۲۴، ح۷۱۵؛ الاستبصار: ج۴، ص۱۷۳، ح۶۵۴؛ رجال الشیخ الطوسی: ص۴۳، ر۴ وهکذا ص۶۹، ر۴ و رجال ابن داود: ص۱۰۷، ر۷۳۹ (عن رجال الشیخ الطوسی و المستشرقون للعقیقی)؛ مجمع الرجال: ج۲، ص۱۷۶؛ نقد الرجال: ص۱۶۴، ر۶؛ منهج المقال: ۱۷۶؛ تنقیح المقال: ج۲، ص۷۲، ر۵۳۶۴؛ قاموس الرجال: ج۵، ص۳۴۵، ر۳۴۷۳</ref>
| |
| | کنیه = أبو امیة<ref>اعیان الشیعة: ج۷، ص۳۲۵.</ref>
| |
| | لقب = الجعفی<ref>رجال البرقی: ص۴.</ref>
| |
| | نسب =
| |
| | تولد =
| |
| | شهر تولد =
| |
| | کشور تولد =
| |
| | محل زندگی =
| |
| | وفات = ۸۱ فی زمن الحجاج<ref>عب: ۲ / ۱۱۷ فی هامش الاصابة.</ref>، {{عربی|"قال فی أعیان: توفی سنة ۸۰ أو ۸۱ أو ۸۲"}}<ref> اعیان الشیعه: ج۷، ص۳۲۵.</ref>، {{عربی|"وقال ابن الأثیر: توفی سنة ۱۲۷ وقیل: ۱۳۱ وقیل: ۱۳۲"}}
| |
| | شهر وفات =
| |
| | محل دفن =
| |
| | خویشاوندان سرشناس =
| |
| | مذهب =[[شیعه]]
| |
| | صحابی =
| |
| | راوی از معصوم = [[امام علی]]{{ع}} <ref>التهذیب جلد ۹ حدیث ۱۱۹٣؛ الاستبصار جلد ۴ حدیث ۶۵۵.</ref>
| |
| | مشایخ =
| |
| | راویان از او =[[جابر الجعفی]]<ref>التهذیب جلد ۹ حدیث ۱۱۹٣؛ الاستبصار جلد ۴ حدیث ۶۵۵.</ref>؛ [[حنان]]<ref>الفقیه جلد ۴ حدیث ۷۱۲؛ التهذیب جلد ۹ حدیث ۱۱۹۲؛ الاستبصار جلد ۴ حدیث ۶۵۴.</ref>؛ [[عبد الاعلی]]<ref> الکافی جلد ٣ صفحه ۲٣۱ حدیث ۱ کتاب ٣ باب ۸۷.</ref>
| |
| | اعتبار =
| |
| | موضوع روایات =
| |
| | تعداد روایات = ۶
| |
| | تألیفات =
| |
| | شهرت =
| |
| | سایر = نام وی در منابع ذیل آمده است: اتقان المقال: ۷۰؛ اعیان الشیعة: ۷ / ۳۲۵<ref>وفیه: «سوید بن غفلة بن عوسجة بن عامر بن وداع بن معاویة بن الحارث بن مالک بن عوف بن سعد بن عوف بن خرید بن جعفی بن سعد العشیرة أبو امیّة الجعفی الکوفی»</ref>؛ بلغة المحدثین: ۳۶۷؛ بهجة الامال: ۴ / ۵۰۴؛ تعلیقة الشهید علی الخلاصة: ۱۹؛ تنقیح المقال: ۲ / ۷۲ ر۵۳۶۴؛ جامع الرواة: ۱ / ۳۹۱؛ الجامع فی الرجال: ۲ / ۴۷؛ حاوی الأقوال: ۲۶۹ ر۱۵۴۵؛ خلاصة الأقوال: ۸۴ ر۱؛ رجال ابن داود: ۱۰۷ ر۷۳۹ <ref>وفیه: «سوید بن عفلة بالعین المهملة و...»</ref>؛ رجال البرقی: ۴ <ref>وفیه: «سوید بن غفلة الجعفی»</ref>؛ رجال الطوسی: ۴۳ ر۴ و۶۹ ر۴؛ طرائف المقال: ۲ / ۸۸ ر۷۴۵۸<ref>وفیه: «سوید بن غفیلة (ی ـ ن) ابن غفلة الجعفی»</ref>؛ غایة المرام: ۲۵۵،؛ قاموس الرجال: ۵ / ۳۴۵ ر۳۴۷۳؛ مجمع الرجال: ۳ / ۱۷۶؛ مستدرکات علم الرجال: ۴ / ۱۶۹ ر۶۶۹۲؛ معجم الثقات: ۲۹۳ ر۳۹۹؛ معجم رجال الحدیث: ۸ / ۳۲۵ ر۵۶۰۸، و۳۲۴ ر۵۶۰۴ و۵۶۰۵؛ منتهی المقال: ۳ / ۴۱۹ ر۱۳۹؛ منهج المقال: ۱۷۶؛ الموسوعة الرجالیّة: ۴ / ۱۷۵، و۵ / ۲۳۹ و۷ / ۴۶۸؛ نقد الرجال: ۱۶۴ ر۶؛ الوجیزة فی الرجال: ۲۲۳ ر۸۶۵؛ وسائل الشیعة: ۳۰ / ۳۸۹؛ الوسیط: ۱۱۴؛ هدایة المحدثین: ۷۷.
| |
| *'''عند العامة:''' الاستیعاب: ۲ / ۱۱۶؛ اسد الغابة: ۲ / ۵۶۸ ر۲۳۵۷؛ الاصابة: ۲ / ۱۱۸ ر۳۷۲۰ <ref>وفیه: «سوید بن غفلة بن عوسجة بن عامر بن وداع بن معاویة بن الحارث الجعفی یکنی أبا بهثة»</ref>؛ تاریخ السلام: ۶ / ۷۵ ر۴۱ <ref>وفیه: «سوید بن غفلة بن عوسجة بن عامر أبو امیة الکوفی من کبار المخضرمین»</ref>؛ تاریخ الثقات: ۲۱۲ ر۶۴۳؛التاریخ الکبیر: ۴ / ۱۴۲ ر۲۲۵۵؛ تهذیب التهذیب: ۴ / ۲۴۴ ر۴۸۸؛ تهذیب الکمال: ۱۲ / ۲۶۵ ر۲۶۴۷ <ref>وفیه: «سوید بن غفلة بن عوسجة بن عامر بن وداع بن معاویة بن الحارث بن مالک بن عوف بن حریم بن جعفی بن سعد الغشیرة بن مذحج وهو مالک بن ادد بن زید بن یجشب عن عریب بن زید بن کهلان بن سبا بن یجشب بن یعرب بن فحطان الجعفی أبو امیّة الکوفی»</ref>؛ سیر اعلام النبلاء: ۴ / ۶۹ ر۱۸؛ مختصر تاریخ دمشق: ۱۰ / ۲۱۷ ر۱۱۹.
| |
| }}
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;"> [[سوید بن غفله در تاریخ اسلامی]] | [[سوید بن غفله در تراجم و رجال]]</div>
| |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| |
| | |
| ==مقدمه==
| |
| *[[سوید بن غفله بن عوسجه بن سعد جعفی]] [[کوفی]]، ملقب به ابوامیه، از [[قبیله]] مذحج و از طبقه اول [[تابعین]]<ref>تهذیب التهذیب، ابن حجر عسقلانی، ج۴، ص۲۷۸؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۶، ص۱۳۲.</ref> بوده است <ref>النجوم الزاهره، یوسف بن تغری بردی، ج۱، ص۲۰۳.</ref>. [[شیخ طوسی]] او را در زمره [[اصحاب حضرت علی]]<ref>رجال الطوسی، طوسی، ج۱، ص۶۶.</ref> و [[امام حسن]]{{عم}}<ref>رجال الطوسی، طوسی، ج۱، ص۹۴.</ref>؛ [[برقی]] او را جزء [[دوستان]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}<ref>رجال البرقی، برقی، ص۴.</ref> و [[ابن‌عساکر]] وی را جزء [[راویان]] از [[امام حسن]]{{ع}} به شمار آورده است<ref>تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، ج۱۳، ص۱۶۳.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۵.</ref>
| |
| | |
| ==[[تاریخ]] ولادت==
| |
| *سوید در سال [[عام الفیل]] یا دو سال بعد از آن متولد شده است<ref>بهجة الآمال، حسین بن رضا بروجردی، ج۴، ص۵۰۴؛ منتهی المقال، محمد بن اسماعیل مازندرانی، ج۳، ص۴۱۷.</ref> و از او [[روایت]] شده که گفته است: "من و [[پیامبر]] هم سال بودیم، و من در سال فیل متولد شدم". همچنین از او [[نقل]] شده که گفته است: "من دو سال از [[پیامبر]]{{صل}} کوچک‌تر بودم"<ref>دلائل النبوه، ابوبکر بیهقی، ج۱، ص۷۹؛ تاریخ الإسلام، ذهبی، ج۶، ص۷۶؛ الوافی بالوفیات، صفدی، ج۱۶، ص۴۶؛ البدایه و النهایه، ابن کثیر، ج۹، ص۳۷.</ref>.
| |
| *وی [[دوران جاهلیت]] را [[درک]] کرد<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۲، ص۶۷۹.</ref> و گفته شده است که او با [[پیامبر]]{{صل}} [[نماز]] خوانده و همنشین ایشان بوده است، در حالی که این مطلب صحیح نیست<ref>تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۶.</ref>. او در زمان [[حیات]] آن [[حضرت]] [[مسلمان]] شد و به منظور [[دیدار]] آن [[حضرت]] راهی [[مدینه]] شد اما هنگامی به [[مدینه]] وارد شد که [[رسول خدا]]{{صل}} [[رحلت]] فرموده بود<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۳۳-۱۳۲؛ المنتظم، ابن جوزی، ج۶، ص۲۲۷؛ أسد الغابه، ابن اثیر، ج۲، ص۳۴۰؛ النجوم الزاهره، ج۱، ص۲۰۳.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۵-۴۲۶.</ref>
| |
| | |
| ==[[ویژگی‌های اخلاقی]]==
| |
| *سوید، مردی [[زاهد]] و [[متواضع]] بود<ref>الإصابه، ابن حجر، ج۳، ص۲۲۱.</ref>. [[علی بن مدینی]] می‌گوید: "روزی به [[خانه]] [[احمد بن حنبل]] داخل شدم؛ خانه‌اش آن‌گونه بود که [[خانه]] [[سوید بن غفله]]، از نظر [[زهد]] و [[تواضع]] توصیف شده بود"<ref>تهذیب التهذیب، ابن حجر، ج۴، ص۲۷۸؛ تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۸.</ref>. همچنین سوید فردی [[فقیه]]، [[عابد]]، قانع و عالی‌قدر بود<ref>شذرات الذهب، ابن عماد حنبلی، ج۱، ص۳۳۳؛ مرآة الجنان، عبدالله بن اسعد یافعی، ج۱، ص۱۳۲؛ العبر، محمد بن احمد ذهبی، ج۱، ص۶۸.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۶.</ref>
| |
| | |
| ==[[فعالیت‌های جهادی]]==
| |
| *[[سوید بن غفله]] در [[جنگ قادسیه]] [[شرکت]] داشت. او مردی [[شجاع]] و دلیر بود و [[نقل]] شده است، در [[جنگ قادسیه]] ناگهان فریادی در [[لشکر]] بلند شد که شیری به سوی [[لشکر]] می‌آید؛ پس سوید به طرف شیر حمله کرد و با [[شمشیر]] خود بر فرق آن کوبید، به طوری که [[شمشیر]] او تا کمر شیر رسید و آن را از پا در آورد<ref>الاستیعاب، ج۲، ص۶۷۹؛ أسد الغابه، ج۲، ص۳۴۰-۳۴۱.</ref>. همچنین وی در [[جنگ صفین]] با [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} همراه بود <ref>الاستیعاب، ج۲، ص۶۷۹؛ بهجة الآمال، ج۴، ص۵۰۵؛ قاموس الرجال، محمد تقی شوشتری، ج۵، ص۳۴۶.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۶.</ref>
| |
| | |
| ==[[فعالیت‌های فرهنگی]]==
| |
| *سوید از [[حضرت علی]]، [[امام حسن]]{{عم}}، [[ابن مسعود]]، [[ابوذر]]، [[بلال]]، [[سلیمان بن ربیعه]]، [[زر بن حبیش]]، [[عبدالرحمن بن عبله]] و... [[روایت]] [[نقل]] کرده است و [[ابراهیم نخعی]]، [[سلمه بن کهیل]]، [[ابراهیم بن عبدالاعلی]]، [[نعیم بن ابوهند]]، [[عبده بن ابولبابه]]، [[عبدالعزیز بن رفیع]]، میسر، [[عبدالرحمن بن ابولیلی]]، [[شعبی]]، [[خیثمه بن عبدالرحمن]]، [[جابر جعفی]]، حنان و... از او [[روایت]] [[نقل]] کرده‌اند <ref>تهذیب التهذیب، ج۴، ص۲۷۸؛ تهذیب الأسماء و اللغات، یحیی بن شرف نووی، ج۱، ص۱۷۴؛ الإصابه، ج۳، ص۲۲۱؛ تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۶؛ موسوعة طبقات الفقهاء، جعفر سبحانی، ج۱، ص۳۹۴.</ref>.
| |
| *همچنین سوید [[راوی]] [[احتجاج]] [[حضرت فاطمه]]{{س}} بر [[مردم]] در ماجرای [[غضب]] [[فدک]] از ایشان است <ref>الاحتجاج، احمد بن علی طبرسی، ج۱، ص۱۰۸.</ref>. [[سوید بن غفله]] درباره [[زهد]] و [[پارسایی]] [[حضرت علی]]{{ع}} چنین [[نقل]] کرده است: "روزی به نزد [[علی]]{{ع}} رفتم و دیدم که در خانه‌اش جز [[حصیر]] کهنه‌ای که آن [[حضرت]] روی آن نشسته است، چیزی نیست؛ پس گفتم: یا [[امیرالمؤمنین]]! شما [[فرمانروا]] و [[حاکم مسلمین]] هستید و [[بیت‌المال]] در [[اختیار]] شماست و [[مردم]] دسته دسته به [[خدمت]] شما می‌آیند، در حالی که جز این [[حصیر]] چیزی در [[خانه]] شما نیست؟!
| |
| *فرمود: ای سوید! [[انسان]] [[عاقل]] با وجود سرای [[جاودانی]] پیش رو، این سرای گذرا را آباد نمی‌کند؛ ما کالای خود را به آنجا منتقل کرده‌ایم و ما را نیز در [[آینده]] نزدیک بدان جا می‌برند! پس به [[خدا]] [[سوگند]] که سخن او مرا به [[گریه]] در آورد"<ref>تذکره الخواص، سبط بن جوزی، ص۱۱۰.</ref>.
| |
| *همچنین از [[سوید بن غفله]] [[نقل]] شده است:"روزی به امر [[پیامبر]]{{صل}} جمع کننده [[زکات]] پیش ما آمد، من دست او را گرفتم و در فرمانی که برای او نوشته شده بود، چنین خواندم که نباید دام‌های جدا از یکدیگر را یکجا، جمع و نباید دام‌های جمع شده را از یکدیگر پراکنده سازد؛ در همان حال، مردی ماده شتر بزرگ و تنومندی را آورد که او برای [[زکات]] بپذیرد، اما او نپذیرفت. کس دیگری [[ناقه]] دیگری را که از آن کم ارزش‌تر بود، آورد که او آن را هم نپذیرفت و گفت: "چگونه چون ممکن است [[آسمان]] بر من سایه افکند و [[زمین]] مرا بر خود [[تحمل]] کند، در حالی که چون به حضور [[پیامبر]]{{صل}} برسم، [[بهترین]] شتر شخص [[مسلمانی]] را برای [[زکات]] گرفته باشم"<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۳۳؛ أسد الغابه، ج۲، ص۳۴۰.
| |
| *در [[گرفتن زکات]]، [[دستور پیامبر]] اعظم{{صل}} این بود که دام‌های گزیده و خوب را برای [[زکات]] از پرداخت کنندگان نگیرند و با آنان [[مدارا]] و [[مهربانی]] کنند؛ برای [[آگاهی]] بیشتر، به بحث [[زکات]] کتاب‌های مفصل [[فقه]] مراجعه شود.</ref>؟<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۷-۴۲۸.</ref>
| |
| | |
| ==مدت [[عمر]] و [[تاریخ]] [[وفات]]==
| |
| *در منابع درباره سن [[سوید بن غفله]] و [[تاریخ]] [[وفات]] او [[اختلاف]] نظر وجود دارد؛ [[ابونعیم]] [[سال]] [[وفات]] وی را [[تاریخ]] [[سال]] هشتاد [[هجری]] می‌داند و [[ابوعبید قاسم بن سلام]]، [[ابن نمیر]] و [[هارون بن حاتم]] [[تاریخ]] درگذشت سوید را سال ۸۱ [[هجری]] [[نقل]] کرده‌اند<ref>تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۸.</ref>. [[عمرو بن علی]] و [[فلاس]] هم سال ۸۲ [[هجری]] را سال [[وفات]] او می‌دانند<ref>تاریخ الإسلام، ج۶، ص۷۸؛ تهذیب التهذیب، ج۴، ص۲۷۹.</ref>. هیثم سن او را هنگام درگذشت، ۱۲۸ سال؛ [[ابن نمیر]] و [[عمرو بن علی]]، ۱۲۰ سال و [[عاصم بن کلیب]] ۱۳۰ سال [[نقل]] کرده‌اند<ref>تهذیب التهذیب، ج۴، ص۲۷۹؛ تهذیب الأسماء و اللغات، ج۱، ص۱۷۴؛ الإصابه، ج۳، ص۲۲۱.</ref>. درباره وضعیت سوید در کهن سالی از [[حنش بن حارث بن لقیط]] [[نقل]] شده که گفته است: وقتی [[سوید بن غفله]] برای رفتن پیش همسری که در [[قبیله]] [[بنی‌اسد]] داشت، از کنار ما در [[مسجد]] می‌گذشت، در آن هنگام، ۱۲۷ ساله بود. او گاهی در [[نماز]] توان [[رکوع]] کردن داشت و گاه [[رکوع]] را انجام نمی‌داد و گاهی نشسته [[نماز]] می‌خواند. خیثمه درباره [[وصیت]] سوید، می‌گوید: [[سوید بن غفله]] [[وصیت]] کرد که "وقتی [[مردم]]، به هیچ کس خبر ندهید و در قبرم گچ و آجر و چوب به کار نبرید و هیچ زنی در [[تشییع]] جنازه‌ام حاضر نشود و مرا در چیز دیگری جز همین دو جامه‌ام [[کفن]] نکنید"<ref>الطبقات الکبری، ج۶، ص۱۳۴ - ۱۳۳.</ref>.<ref>[[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۴۲۸.</ref>
| |
| | |
| == جستارهای وابسته ==
| |
| | |
| ==منابع==
| |
| * [[پرونده:1100376.jpg|22px]] [[فاطمه کرمی|کرمی، فاطمه]]، [[سوید بن غفله (مقاله)|مقاله «سوید بن غفله»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)|'''اصحاب امام حسن مجتبی''']]
| |
| | |
| ==پانویس==
| |
| {{یادآوری پانویس}}
| |
| {{پانویس2}}
| |
| | |
| [[رده:مدخل]]
| |
| [[رده:اعلام]]
| |
| [[رده:سوید بن غفله]]
| |
| [[رده:مدخل اصحاب امام حسن مجتبی]]
| |
