ظلم: تفاوت میان نسخهها
←نخست: ظالم
خط ۸۴: | خط ۸۴: | ||
== دستاندرکاران ظلم== | == دستاندرکاران ظلم== | ||
===نخست: [[ظالم]]=== | ===نخست: [[ظالم]]=== | ||
با توجه به تعریف ظلم، [[ظالم]] به شخصی اطلاق میشود که از دایره [[حق]] و [[حدود الهی]] خارج شود و در [[ارتباطات]] چهارگانه ([[خدا]]، خود، دیگران، [[طبیعت]]) برخلاف مقتضای [[فطری]]، [[عقلی]] و [[شرعی]] [[رفتار]] کرده باشد. {{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«اینها احکام خداوند است از آنها تجاوز نکنید و آنان که از حدود خداوند تجاوز کنند ستمگرند» سوره بقره، آیه ۲۲۹.</ref>. | با توجه به تعریف ظلم، [[ظالم]] به شخصی اطلاق میشود که از دایره [[حق]] و [[حدود الهی]] خارج شود و در [[ارتباطات]] چهارگانه ([[خدا]]، خود، دیگران، [[طبیعت]]) برخلاف مقتضای [[فطری]]، [[عقلی]] و [[شرعی]] [[رفتار]] کرده باشد. {{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ}}<ref>«اینها احکام خداوند است از آنها تجاوز نکنید و آنان که از حدود خداوند تجاوز کنند ستمگرند» سوره بقره، آیه ۲۲۹.</ref><ref>[[علی رضا آزادی|آزادی، علی رضا]]، [[ ظلمشناسی با تکیه بر آیات و روایات (کتاب)|ظلمشناسی با تکیه بر آیات و روایات]]</ref>. | ||
====ظالم [[متجاوز]] به [[حقوق الهی]]==== | ====ظالم [[متجاوز]] به [[حقوق الهی]]==== | ||
در [[حقیقت]]، ظالم کسی است که مستقیماً در ارتباطاتی که [[خداوند]] برای آنها حدود و [[حقوقی]] [[تعیین]] نموده است ({{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ}})، از آن حدود [[تجاوز]] نماید ({{متن قرآن|وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ}}). چنین شخصی در نهایت به خویشتن ظلم کرده است ({{متن قرآن|فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ}}). | در [[حقیقت]]، ظالم کسی است که مستقیماً در ارتباطاتی که [[خداوند]] برای آنها حدود و [[حقوقی]] [[تعیین]] نموده است ({{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ}})، از آن حدود [[تجاوز]] نماید ({{متن قرآن|وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ}}). چنین شخصی در نهایت به خویشتن ظلم کرده است ({{متن قرآن|فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ}}). | ||
{{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا}}<ref>«اینها احکام خداوند است و هر که از احکام خداوند پا فراتر نهد بیگمان به خویش ستم کرده است؛ تو نمیدانی، شاید خداوند پس از آن فرمانی (تازه) پیش آورد» سوره طلاق، آیه ۱.</ref>. | {{متن قرآن|تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ لَا تَدْرِي لَعَلَّ اللَّهَ يُحْدِثُ بَعْدَ ذَلِكَ أَمْرًا}}<ref>«اینها احکام خداوند است و هر که از احکام خداوند پا فراتر نهد بیگمان به خویش ستم کرده است؛ تو نمیدانی، شاید خداوند پس از آن فرمانی (تازه) پیش آورد» سوره طلاق، آیه ۱.</ref>. | ||
'''ظالم به معنای [[عام و خاص]]''': نکته مهم: چنانکه در تعریف ظلم گذشت، چنین صفات و عناوینی مانند ظالم، [[فاسق]]، [[کافر]]، [[مؤمن]]، قانت، [[شاکر]] و... اگر به صرف نسبت دادن فعل آنها [حدوثاً] به شخصی باشد، ظالم به معنای عام است و حکمی دارد؛ ولی اگر این عناوین به عنوان نام یا صفت شخصی [ثبوتاً] مطرح شود که یا به طور مستمر، مرتکب [[معاصی]] شود و یا معاصی [[کبیره]] خاصی را انجام دهد، ظالم به معنای خاص است و حکمی دیگر خواهد داشت. در عرف به کسی که یک بار [[قنوت]] انجام داده یا [[شکر]] کرده، قانت یا شاکر گفته نمیشود و یا به تازهمسلمان، مؤمن گفته نمیشود. همچنین به کسی هم که یک بار ظلم کرده یا فسقی مرتکب شده است، ظالم و فاسق گفته نمیشود و اگر هم گفته شود، فاسق یا ظالم و [[کافر]] مطلق گفته نمیشود؛ بلکه فقط در محور و موضوعِ آن عمل؛ [[فسق]]، ظلم و یا [[کفر]] دارد. بنابراین در بیشتر [[آیات الهی]] و [[روایات]] که از [[عقاب]] سخت [[دنیوی]] و [[اخروی]] و پیامدهای سنگین ظلم بحث میشود، [[ظالم]] به معنای خاص، منظور است؛ یعنی افرادی که به طور مستمر با [[اساس دین]] به مقابله برخاستهاند یا [[حکام]] ظالمی که هم مانع [[اجرای احکام]] الهیاند و هم به [[حقوق مردم]] [[ستم]] میکنند و کسانی که در اغلب [[رفتار]] و کردارشان [[حق الناس]] را رعایت نمیکنند. بارزترین [[انسان]] ظالم کسی است که در اعتقاداتش برای [[خداوند]]، [[شریک]] قائل شود ({{متن حدیث|الظَّالِمُ مَنْ أَشْرَكَ بِاللَّهِ}}) و همچنین [[بتها]] را بپرستد و در مقاب آنها [[کرنش]] نماید ({{متن حدیث|ذَبَحَ لِلْأَصْنَامِ}}) که این رفتار، [[شرک عملی]] محسوب میشود که بزرگترین ظلم نیز [[شرک به خداوند]] است ({{متن قرآن| {{متن قرآن|إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ}}<ref>«شرک، ستمی سترگ است» سوره لقمان، آیه ۱۳.</ref>). {{متن حدیث|قَالَ الباقِرُ{{ع}}: الظَّالِمُ مَنْ أَشْرَكَ بِاللَّهِ وَ ذَبَحَ لِلْأَصْنَامِ}}<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۶۴۳.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}}: ظالم، شخصی است که برای [[خدا]] شریک سازد و برای بتها [[قربانی]] کند. | '''ظالم به معنای [[عام و خاص]]''': نکته مهم: چنانکه در تعریف ظلم گذشت، چنین صفات و عناوینی مانند ظالم، [[فاسق]]، [[کافر]]، [[مؤمن]]، قانت، [[شاکر]] و... اگر به صرف نسبت دادن فعل آنها [حدوثاً] به شخصی باشد، ظالم به معنای عام است و حکمی دارد؛ ولی اگر این عناوین به عنوان نام یا صفت شخصی [ثبوتاً] مطرح شود که یا به طور مستمر، مرتکب [[معاصی]] شود و یا معاصی [[کبیره]] خاصی را انجام دهد، ظالم به معنای خاص است و حکمی دیگر خواهد داشت. در عرف به کسی که یک بار [[قنوت]] انجام داده یا [[شکر]] کرده، قانت یا شاکر گفته نمیشود و یا به تازهمسلمان، مؤمن گفته نمیشود. همچنین به کسی هم که یک بار ظلم کرده یا فسقی مرتکب شده است، ظالم و فاسق گفته نمیشود و اگر هم گفته شود، فاسق یا ظالم و [[کافر]] مطلق گفته نمیشود؛ بلکه فقط در محور و موضوعِ آن عمل؛ [[فسق]]، ظلم و یا [[کفر]] دارد. بنابراین در بیشتر [[آیات الهی]] و [[روایات]] که از [[عقاب]] سخت [[دنیوی]] و [[اخروی]] و پیامدهای سنگین ظلم بحث میشود، [[ظالم]] به معنای خاص، منظور است؛ یعنی افرادی که به طور مستمر با [[اساس دین]] به مقابله برخاستهاند یا [[حکام]] ظالمی که هم مانع [[اجرای احکام]] الهیاند و هم به [[حقوق مردم]] [[ستم]] میکنند و کسانی که در اغلب [[رفتار]] و کردارشان [[حق الناس]] را رعایت نمیکنند. بارزترین [[انسان]] ظالم کسی است که در اعتقاداتش برای [[خداوند]]، [[شریک]] قائل شود ({{متن حدیث|الظَّالِمُ مَنْ أَشْرَكَ بِاللَّهِ}}) و همچنین [[بتها]] را بپرستد و در مقاب آنها [[کرنش]] نماید ({{متن حدیث|ذَبَحَ لِلْأَصْنَامِ}}) که این رفتار، [[شرک عملی]] محسوب میشود که بزرگترین ظلم نیز [[شرک به خداوند]] است ({{متن قرآن| {{متن قرآن|إِنَّ الشِّرْكَ لَظُلْمٌ عَظِيمٌ}}<ref>«شرک، ستمی سترگ است» سوره لقمان، آیه ۱۳.</ref>). {{متن حدیث|قَالَ الباقِرُ{{ع}}: الظَّالِمُ مَنْ أَشْرَكَ بِاللَّهِ وَ ذَبَحَ لِلْأَصْنَامِ}}<ref>کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ص۶۴۳.</ref>. [[امام باقر]]{{ع}}: ظالم، شخصی است که برای [[خدا]] شریک سازد و برای بتها [[قربانی]] کند<ref>[[علی رضا آزادی|آزادی، علی رضا]]، [[ ظلمشناسی با تکیه بر آیات و روایات (کتاب)|ظلمشناسی با تکیه بر آیات و روایات]]</ref>. | ||
====نشانهها و ویژگی های ظالمان ([[ظلمه]])==== | ====نشانهها و ویژگی های ظالمان ([[ظلمه]])==== |