پرش به محتوا

اسامة بن زید بن حارثه کلبی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'شرکت' به 'شرکت'
جز (جایگزینی متن - '{{یادآوری پانویس}}' به '')
جز (جایگزینی متن - 'شرکت' به 'شرکت')
خط ۴۱: خط ۴۱:
*روایاتی درباره [[محبّت]] [[پیامبر]]{{صل}} به [[اسامه]] در منابع ذکر شده<ref>الطبقات، ج۴، ص‌۴۵ـ ۴۹؛ سیراعلام‌النبلاء، ج۲، ص۴۹۷ـ۵۰۴.</ref>. که بر اساس بعضی از آنها، [[پیامبر]] هدایای بزرگان دیگر [[اقوام]]، چون [[حلّه دحیه کلبی]]<ref>الطبقات، ج‌۴، ص‌۴۸.</ref> و [[کسوت ذی یزن]]<ref>الطبقات، ج‌۴، ص‌۴۸.</ref> را به [[اسامه]] هدیه کرده‌اند.
*روایاتی درباره [[محبّت]] [[پیامبر]]{{صل}} به [[اسامه]] در منابع ذکر شده<ref>الطبقات، ج۴، ص‌۴۵ـ ۴۹؛ سیراعلام‌النبلاء، ج۲، ص۴۹۷ـ۵۰۴.</ref>. که بر اساس بعضی از آنها، [[پیامبر]] هدایای بزرگان دیگر [[اقوام]]، چون [[حلّه دحیه کلبی]]<ref>الطبقات، ج‌۴، ص‌۴۸.</ref> و [[کسوت ذی یزن]]<ref>الطبقات، ج‌۴، ص‌۴۸.</ref> را به [[اسامه]] هدیه کرده‌اند.
*بزرگ‌ترین حادثه [[زندگی]] او، انتصابش به فرمان‌دهی [[سپاه]] برای [[نبرد]] با [[رومیان]] از سوی [[پیامبر]]{{صل}}، در آخرین روزهای [[زندگی]] آن [[حضرت]] است که موضوع مباحث گوناگون [[کلامی]] در میان دانش‌مندان [[مذاهب اسلامی]] شده است. [[جوانی]]<ref>الطبقات، ج‌۲، ص‌۱۹۲؛ تاریخ یعقوبی، ج‌۲، ص‌۱۱۳.</ref> و سابقه بَرده بودن [[اسامه]] موجب شد تا این [[انتصاب]] از سوی برخی [[مهاجران]] و [[انصار]] [[استهزا]] شود و به رغم [[تمایل]] و [[اصرار]] [[پیامبر]] که فرمود: {{متن حدیث|جَهِّزُوا جَيْشَ أُسَامَةَ لَعَنَ اللَّهُ الْمُتَخَلِّفَ عَنْ جَيْشِ أُسَامَة}}<ref>الملل و النحل، ج‌۱، ص‌۲۳.</ref>، این [[سپاه]] تا هنگام [[رحلت]] آن‌حضرت. از جُرْف حرکت نکرد<ref>الطبقات، ج‌۲، ص‌۱۴۶‌ـ‌۱۴۷.</ref>. پاسخ [[پیامبر]]{{صل}} به ایرادهای [[صحابه]]، نشان می‌دهد که آنها قبلاً نیز از [[انتصاب]] [[زید]] [[پدر]] [[اسامه]] به [[فرماندهی سپاه]] در [[سریّه]] [[موته]] ناخشنود بودند<ref>الطبقات، ج‌۲، ۱۴۶ و ۱۹۱‌ـ‌۱۹۲.</ref> به نظر می‌رسد بَرده‌ بودن [[زید]] و پسرش و [[محرومیت]] آنان از پشتوانه قبیله‌ای و پای‌گاه [[اجتماعی]] از عوامل [[مخالفت]] [[صحابه]] بوده است.
*بزرگ‌ترین حادثه [[زندگی]] او، انتصابش به فرمان‌دهی [[سپاه]] برای [[نبرد]] با [[رومیان]] از سوی [[پیامبر]]{{صل}}، در آخرین روزهای [[زندگی]] آن [[حضرت]] است که موضوع مباحث گوناگون [[کلامی]] در میان دانش‌مندان [[مذاهب اسلامی]] شده است. [[جوانی]]<ref>الطبقات، ج‌۲، ص‌۱۹۲؛ تاریخ یعقوبی، ج‌۲، ص‌۱۱۳.</ref> و سابقه بَرده بودن [[اسامه]] موجب شد تا این [[انتصاب]] از سوی برخی [[مهاجران]] و [[انصار]] [[استهزا]] شود و به رغم [[تمایل]] و [[اصرار]] [[پیامبر]] که فرمود: {{متن حدیث|جَهِّزُوا جَيْشَ أُسَامَةَ لَعَنَ اللَّهُ الْمُتَخَلِّفَ عَنْ جَيْشِ أُسَامَة}}<ref>الملل و النحل، ج‌۱، ص‌۲۳.</ref>، این [[سپاه]] تا هنگام [[رحلت]] آن‌حضرت. از جُرْف حرکت نکرد<ref>الطبقات، ج‌۲، ص‌۱۴۶‌ـ‌۱۴۷.</ref>. پاسخ [[پیامبر]]{{صل}} به ایرادهای [[صحابه]]، نشان می‌دهد که آنها قبلاً نیز از [[انتصاب]] [[زید]] [[پدر]] [[اسامه]] به [[فرماندهی سپاه]] در [[سریّه]] [[موته]] ناخشنود بودند<ref>الطبقات، ج‌۲، ۱۴۶ و ۱۹۱‌ـ‌۱۹۲.</ref> به نظر می‌رسد بَرده‌ بودن [[زید]] و پسرش و [[محرومیت]] آنان از پشتوانه قبیله‌ای و پای‌گاه [[اجتماعی]] از عوامل [[مخالفت]] [[صحابه]] بوده است.
*با اعلام خبر [[رحلت پیامبر]]{{صل}}، [[اسامه]] نیز از جُرف به [[مدینه]] بازگشت و بر اساس بیش‌تر [[روایات]]، در مراسم [[غسل]] [[پیامبر]]{{صل}} [[شرکت]] داشت<ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۲۳۸؛ تاریخ یعقوبی، ج‌۲، ص‌۱۱۴.</ref>. در دوران [[ابوبکر]]، در [[مقام]] فرمان‌دهی [[سپاه اسلام]] با [[رومیان]] جنگید و با [[پیروزی]] چشم‌گیر به [[مدینه]] بازگشت<ref>الطبقات، ج‌۲، ص‌۱۴۶‌ـ‌۱۴۷.</ref> بنابر بعضی از [[روایات]]، در یکی از نبردهای [[ابوبکر]] با مرتدّان، [[جانشین]] او در [[مدینه]] شد<ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۲۵۳.</ref>. وی در [[سرکوب]] [[مسیلمه کذاب]] نیز در [[سپاه]] [[خالد‌ بن ولید]] حضور داشته‌است<ref>الفتوح، ج‌۱، ص‌۳۲.</ref>. پاسخ تند او به [[ابوبکر]] پس‌از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} که تو [[خلیفه پیامبر]] نیستی نیز در برخی [[روایات]] آمده است<ref>الاحتجاج، ج‌۱، ص‌۲۲۴.</ref>.
*با اعلام خبر [[رحلت پیامبر]]{{صل}}، [[اسامه]] نیز از جُرف به [[مدینه]] بازگشت و بر اساس بیش‌تر [[روایات]]، در مراسم [[غسل]] [[پیامبر]]{{صل}} شرکت داشت<ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۲۳۸؛ تاریخ یعقوبی، ج‌۲، ص‌۱۱۴.</ref>. در دوران [[ابوبکر]]، در [[مقام]] فرمان‌دهی [[سپاه اسلام]] با [[رومیان]] جنگید و با [[پیروزی]] چشم‌گیر به [[مدینه]] بازگشت<ref>الطبقات، ج‌۲، ص‌۱۴۶‌ـ‌۱۴۷.</ref> بنابر بعضی از [[روایات]]، در یکی از نبردهای [[ابوبکر]] با مرتدّان، [[جانشین]] او در [[مدینه]] شد<ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۲۵۳.</ref>. وی در [[سرکوب]] [[مسیلمه کذاب]] نیز در [[سپاه]] [[خالد‌ بن ولید]] حضور داشته‌است<ref>الفتوح، ج‌۱، ص‌۳۲.</ref>. پاسخ تند او به [[ابوبکر]] پس‌از [[رحلت پیامبر]]{{صل}} که تو [[خلیفه پیامبر]] نیستی نیز در برخی [[روایات]] آمده است<ref>الاحتجاج، ج‌۱، ص‌۲۲۴.</ref>.
*[[اسامه]] در [[خلافت عمر]] مورد [[احترام]] او بود و بنا به روایتی، او را با نام [[امیر]] خطاب می‌کرد و [[سلام]] می‌گفت<ref>تهذیب الکمال، ج‌۲، ص‌۳۴۴.</ref>. [[خلیفه]] سهم او را در تقسیم عطایا، هم‌سان با [[اصحاب بدر]] و بیش از پسر خود عبداللّه، قرار داد و چون مورد [[اعتراض]] [[عبدالله]] قرار گرفت، محبّت‌های [[رسول‌خدا]]{{صل}} با [[اسامه]] را یادآور شد<ref>الاستیعاب، ج۱، ص۱۷۰؛ اسدالغابه، ج۱، ص‌۱۹۶.</ref>. [[اسامه]]، در [[شورش]] [[مردم]] بر ضد [[عثمان]]، از سوی [[خلیفه]] [[مأموریت]] یافت تا وضعیت [[مردم بصره]] را بررسی کند<ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۶۴۸.</ref>. و چون کار [[شورشیان]] بالا گرفت و احتمال [[کشته شدن عثمان]] [[قوت]] یافت، از [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} خواست تا برای برکنار ماندن از هر گونه اتهامی در این‌باره، [[مدینه]] را ترک گوید <ref>الفتوح، ج‌۲، ص‌۲۲۷.</ref>.
*[[اسامه]] در [[خلافت عمر]] مورد [[احترام]] او بود و بنا به روایتی، او را با نام [[امیر]] خطاب می‌کرد و [[سلام]] می‌گفت<ref>تهذیب الکمال، ج‌۲، ص‌۳۴۴.</ref>. [[خلیفه]] سهم او را در تقسیم عطایا، هم‌سان با [[اصحاب بدر]] و بیش از پسر خود عبداللّه، قرار داد و چون مورد [[اعتراض]] [[عبدالله]] قرار گرفت، محبّت‌های [[رسول‌خدا]]{{صل}} با [[اسامه]] را یادآور شد<ref>الاستیعاب، ج۱، ص۱۷۰؛ اسدالغابه، ج۱، ص‌۱۹۶.</ref>. [[اسامه]]، در [[شورش]] [[مردم]] بر ضد [[عثمان]]، از سوی [[خلیفه]] [[مأموریت]] یافت تا وضعیت [[مردم بصره]] را بررسی کند<ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۶۴۸.</ref>. و چون کار [[شورشیان]] بالا گرفت و احتمال [[کشته شدن عثمان]] [[قوت]] یافت، از [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} خواست تا برای برکنار ماندن از هر گونه اتهامی در این‌باره، [[مدینه]] را ترک گوید <ref>الفتوح، ج‌۲، ص‌۲۲۷.</ref>.
*اسامه از کسانی است که از [[بیعت]] با [[امام علی|امیرمؤمنان‌ علی]]{{ع}} سرباز زد <ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۶۹۹؛ شرح نهج البلاغه، ج‌۲، ص‌۲۴۶.</ref> و مورد [[عتاب]] ایشان قرار گرفت<ref>الارشاد، ج‌۱، ص‌۲۴۳.</ref> و همین موضوع، موجب شد که وی جزو فرقه‌ای خاص به نام اعتزالیون دانسته شود<ref>فرق الشیعه، ص‌۵؛ مسائل الامامه، ص‌۱۶.</ref> و مورد [[نکوهش]] شدید [[شیعه]] قرار گیرد<ref>الجمل، ص‌۹۴‌ـ‌۹۶.</ref>؛ گرچه براساس برخی منابع [[شیعی]]، گویا [[اسامه]] بعدها از نظر خود بازگشت و [[حضرت علی]]{{ع}} عذر او را در شرکت نکردن در [[نبرد جمل]] پذیرفت <ref>التحریر الطاووسی، ص‌۵۰‌ـ‌۵۱.</ref>. هنگامی که [[سپاه امام]] عازم [[پیکار]] [[جمل]] شد، [[اسامه]] با [[یادآوری]] پیمانی که با [[پیامبر]] بسته بود ـ که هرگز گوینده کلمه [[توحید]] را نکُشد ـ از [[همراهی]] [[امام]] پوزش خواست<ref>الجمل، ص‌۹۵؛ التحریر الطاووسی، ص‌۵۰.</ref> و در [[مسجد]] [[مدینه]] [[گواهی]] داد که [[بیعت]] [[طلحه]] و [[زبیر]] با [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} از روی [[کراهت]] بوده است<ref> تاریخ طبری، ج‌۳، ص‌۱۷.</ref>.
*اسامه از کسانی است که از [[بیعت]] با [[امام علی|امیرمؤمنان‌ علی]]{{ع}} سرباز زد <ref>تاریخ طبری، ج‌۲، ص‌۶۹۹؛ شرح نهج البلاغه، ج‌۲، ص‌۲۴۶.</ref> و مورد [[عتاب]] ایشان قرار گرفت<ref>الارشاد، ج‌۱، ص‌۲۴۳.</ref> و همین موضوع، موجب شد که وی جزو فرقه‌ای خاص به نام اعتزالیون دانسته شود<ref>فرق الشیعه، ص‌۵؛ مسائل الامامه، ص‌۱۶.</ref> و مورد [[نکوهش]] شدید [[شیعه]] قرار گیرد<ref>الجمل، ص‌۹۴‌ـ‌۹۶.</ref>؛ گرچه براساس برخی منابع [[شیعی]]، گویا [[اسامه]] بعدها از نظر خود بازگشت و [[حضرت علی]]{{ع}} عذر او را در شرکت نکردن در [[نبرد جمل]] پذیرفت <ref>التحریر الطاووسی، ص‌۵۰‌ـ‌۵۱.</ref>. هنگامی که [[سپاه امام]] عازم [[پیکار]] [[جمل]] شد، [[اسامه]] با [[یادآوری]] پیمانی که با [[پیامبر]] بسته بود ـ که هرگز گوینده کلمه [[توحید]] را نکُشد ـ از [[همراهی]] [[امام]] پوزش خواست<ref>الجمل، ص‌۹۵؛ التحریر الطاووسی، ص‌۵۰.</ref> و در [[مسجد]] [[مدینه]] [[گواهی]] داد که [[بیعت]] [[طلحه]] و [[زبیر]] با [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} از روی [[کراهت]] بوده است<ref> تاریخ طبری، ج‌۳، ص‌۱۷.</ref>.
۲۱۸٬۱۰۷

ویرایش