|
|
خط ۳۳: |
خط ۳۳: |
|
| |
|
| ==[[رافع بن خدیج]] در [[شان نزول]]== | | ==[[رافع بن خدیج]] در [[شان نزول]]== |
| او با خوله<ref>تفسیر قرطبی، ج ۵، ص ۴۰۲؛ تفسیر بغوی، ج ۱، ص ۷۰۷.</ref> یا خویله<ref>کشف الاسرار، ج ۱، ص ۷۱۵.</ref> یا لوحه<ref>غرر التبیان، ص ۲۴۰.</ref> دختر [[محمد بن مسلمه]] یا [[ام عمیس]] [[خواهر]] وی<ref>المحبر، ص ۴۱۱.</ref> ـ که او نیز از [[طایفه]] بنیحارثه بود ـ [[ازدواج]] کرد؛ ولی به جهت سن بالای همسرش [[زن]] [[جوان]] دیگری را نیز به همسری گرفت. رافع [[همسر]] جوان خود را بر همسر پیشین خود ترجیح میداد، در نتیجه همسر نخستش [[طلاق]] خواست و رافع وی را طلاق داد؛ ولی پیش از سرآمدن عدهاش، در گفت و گو و توافق با او مقرر شد خوله در ازای کاهش برخی انتظارات خود، به همسری و [[قیمومیت]] او باز گردد. [[تحمل]] چنین شرایطی باز برای خوله دشوار بود که این [[آیه]] نازل شد که بر اساس آن هرگاه زنی [[حس]] کند که شوهرش بنای [[سرکشی]] و [[کنارهگیری]] دارد، بهتر است برای [[حفظ]] [[حریم]] زوجیت، از پارهای از [[حقوق]] خود صرفنظر کرده و با هم [[صلح]] کنند: {{متن قرآن|وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِنْ بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَإِنْ تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا}}<ref>«و اگر زنی از کنارهگیری یا رویگردانی شویش بیم دارد بر آن دو گناهی نیست که میان خود به سازشی شایسته برسند و سازش نیکوتر است و جانها آز را در آستین دارند و اگر نکویی کنید و پرهیزگاری ورزید بیگمان خداوند از آنچه انجام میدهید آگاه است» سوره نساء، آیه ۱۲۸.</ref>.<ref>تفسیر قمی، ج ۱، ص ۱۵۴؛ جامع البیان، ج ۵، ص ۱۹۶؛ التبیان، ج ۱۳، ص ۳۴۶ـ۳۴۷.</ref> رافع در آغاز [[هجرت]] ۱۲ ساله بود و هنگام [[رحلت پیامبر]]{{صل}} ساله<ref>تاریخ خلیفه، ص ۱۶۹ـ۱۷۰؛ الاخبار الطوال، ص ۳۱۶.</ref>. بر اساس محتوای [[سوره نساء]]، نیز از [[نزول]] این [[سوره]] پس از [[سوره احزاب]] باید به حوادث پس از [[سال ۵ هجری]] مربوط باشد؛ یعنی زمانی که [[رافع]] ۱۷ ساله یا بیشتر بوده است. برپایه این [[شأن نزول]] که راویاش [[سعید بن مسیب مخزومی]] از [[قریش]] است، [[رافع بن خدیج]] پیش از ۱۷ سالگی با زنی سالمند [[ازدواج]] کرده؛ ولی در ۱۷ سالگی [[زن]] [[جوان]] دیگری را به همسری [[برگزیده]] است که به نزول این [[آیه]] انجامید. احتمال دارد این شأن نزول مربوط به [[قریشیان]] بوده؛ ولی آن را به دیگران نسبت دادهاند؛ به ویژه آنکه برپایه [[روایات]] متعددی، این آیه درباره [[سوده دختر زمعه]] یکی از [[همسران]] [[قریشی]] [[پیامبر]]{{صل}} نازل شده که [[حضرت]] به جهت [[نارضایتی]] از وی [[تصمیم]] داشت او را [[طلاق]] دهد؛ ولی پس از [[مصالحه]] با [[رسول خدا]]{{صل}}زیر [[قیمومیت]] ایشان ماند<ref>تفسیر ابن ابی حاتم، ج ۴، ص ۱۰۷۹؛ جامع البیان، ج ۵، ص ۲۰۰؛ مجمع البیان، ج ۳، ص ۱۸۳.</ref>.<ref>[[مهران اسماعیلی|اسماعیلی، مهران]]، [[رافع بن خدیج اوسی انصاری (مقاله)|مقاله «رافع بن خدیج اوسی انصاری»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۳.</ref>
| |
|
| |
|
| == پرسشهای وابسته == | | == پرسشهای وابسته == |