پرش به محتوا

انتظار منفی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مانع' به 'مانع'
جز (جایگزینی متن - '{{یادآوری پانویس}} {{پانویس2}}' به '{{پانویس}}')
جز (جایگزینی متن - 'مانع' به 'مانع')
خط ۱۲: خط ۱۲:


==انتظار منفی==
==انتظار منفی==
*انتظار منفی و ویرانگر، برداشت سطحی و عافیت طلبانه از [[مهدویت]]<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]، ص؟؟؟</ref> و به معنای دست روی دست گذاشتن و [[منتظر ظهور]] [[مصلح]] ماندن است. در این تلقی هر اصلاحی محکوم به [[شکست]] است و [[گناه]] و [[فساد]] و [[ظلم]] و [[تبعیض]] و [[حق]] کشی، راه را برای [[ظهور]] [[منجی بشریت]] باز می‌‌کند<ref>ر.ک: [[شریف لک‌زایی|لک‌زایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]]، ص؟؟؟</ref>. در انتظار منفی [[ظهور امام عصر]] {{ع}} تنها به [[ارادۀ الهی]] وابسته بوده و ماهیتی انفجاری دارد<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص ۶۳ ـ ۶۲؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰.</ref> و اقدامات انقلابی در برابر [[حاکمان جور]]، در تحقق وعدۀ [[ظهور]] آن [[حضرت]] بی‌تأثیر است و [[اصلاح]] امور، واگذار به آمدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} است<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷:بیانات در خطبه‌های نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>. این دیدگاه، نه تنها [[اقدام]] برای برپایی [[حکومت]] در [[عصر غیبت]] را برنمی‌تابد، بلکه آن را [[مانع]] [[رخداد ظهور]] و محکوم به بطلان می‌پندارد<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref> و [[معتقد]] است هرگاه [[صلاح]] به نقطۀ صفر برسد [[حق]] و [[حقیقت]] طرفداری نداشته و [[باطل]] یکه‌تاز میدان و [[حاکم]] شود<ref>ر.ک: [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]،ص؟؟؟؛ مولف؟؟؟، موعود نامه، ص ۱۳۱.</ref>؛ دست [[غیب]] برای [[اصلاح]] ظاهر می‌‌شود و [[جامعه]] را [[اصلاح]] می‌‌کند<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱‌- ۶۷‌؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸.</ref>. این سلب [[مسئولیت]] نسبت به همۀ شرارت‌ها و بدی‌های موجود در [[جامعه]]، همان برداشتی است که در طول سالیان متمادی در ذهن [[مردم]] [[مسلمان]] وارد کرده اند<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷:بیانات در خطبه‌های نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>.
*انتظار منفی و ویرانگر، برداشت سطحی و عافیت طلبانه از [[مهدویت]]<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]، ص؟؟؟</ref> و به معنای دست روی دست گذاشتن و [[منتظر ظهور]] [[مصلح]] ماندن است. در این تلقی هر اصلاحی محکوم به [[شکست]] است و [[گناه]] و [[فساد]] و [[ظلم]] و [[تبعیض]] و [[حق]] کشی، راه را برای [[ظهور]] [[منجی بشریت]] باز می‌‌کند<ref>ر.ک: [[شریف لک‌زایی|لک‌زایی، شریف]]، [[آزادی انتظار و آموزه مهدویت (مقاله)|آزادی انتظار و آموزه مهدویت]]، ص؟؟؟</ref>. در انتظار منفی [[ظهور امام عصر]] {{ع}} تنها به [[ارادۀ الهی]] وابسته بوده و ماهیتی انفجاری دارد<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص ۶۳ ـ ۶۲؛ [[منصور هرنجی|هرنجی، منصور]]، [[انتظار و وظایف منتظران ۲ (کتاب)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۰.</ref> و اقدامات انقلابی در برابر [[حاکمان جور]]، در تحقق وعدۀ [[ظهور]] آن [[حضرت]] بی‌تأثیر است و [[اصلاح]] امور، واگذار به آمدن [[حضرت مهدی]] {{ع}} است<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷:بیانات در خطبه‌های نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>. این دیدگاه، نه تنها [[اقدام]] برای برپایی [[حکومت]] در [[عصر غیبت]] را برنمی‌تابد، بلکه آن را مانع [[رخداد ظهور]] و محکوم به بطلان می‌پندارد<ref>ر.ک: [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶.</ref> و [[معتقد]] است هرگاه [[صلاح]] به نقطۀ صفر برسد [[حق]] و [[حقیقت]] طرفداری نداشته و [[باطل]] یکه‌تاز میدان و [[حاکم]] شود<ref>ر.ک: [[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]] و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]،ص؟؟؟؛ مولف؟؟؟، موعود نامه، ص ۱۳۱.</ref>؛ دست [[غیب]] برای [[اصلاح]] ظاهر می‌‌شود و [[جامعه]] را [[اصلاح]] می‌‌کند<ref>ر.ک: [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]]، [[قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ (کتاب)|قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ]]، ص۶۱‌- ۶۷‌؛ [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۸.</ref>. این سلب [[مسئولیت]] نسبت به همۀ شرارت‌ها و بدی‌های موجود در [[جامعه]]، همان برداشتی است که در طول سالیان متمادی در ذهن [[مردم]] [[مسلمان]] وارد کرده اند<ref>ر.ک: [[سید علی حسینی خامنه‌ای|حسینی خامنه‌ای، سید علی]]، [[ما منتظریم (کتاب)|ما منتظریم]]، ص۱۵۷:بیانات در خطبه‌های نماز جمعه، ۱۲/۱/۱۳۶۷.</ref>.
*[[حقیقت]] این است که چنین تفکّری با [[روح]] [[اسلام]] منافات دارد و نمی‌توان [[باور]] کرد [[انسان]] [[عاقل]] و [[مصلح]]، حاضر به [[پذیرش]] این [[بینش]] و [[مفاسد]] آن شود تا چه رسد به یک [[مسلمان]]. علاوه بر [[مخالفت]] انتظار منفی با [[روح]] و [[حقیقت اسلام]]، این امر وسیله‌ای برای به [[رخوت]] و [[سستی]] کشاندن افراد و [[جامعه]] و باعث [[یأس]] و [[دل]] مردگی و باعث ستم‌پذیری خواهد شد<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۸۰-۱۸۱.</ref>.
*[[حقیقت]] این است که چنین تفکّری با [[روح]] [[اسلام]] منافات دارد و نمی‌توان [[باور]] کرد [[انسان]] [[عاقل]] و [[مصلح]]، حاضر به [[پذیرش]] این [[بینش]] و [[مفاسد]] آن شود تا چه رسد به یک [[مسلمان]]. علاوه بر [[مخالفت]] انتظار منفی با [[روح]] و [[حقیقت اسلام]]، این امر وسیله‌ای برای به [[رخوت]] و [[سستی]] کشاندن افراد و [[جامعه]] و باعث [[یأس]] و [[دل]] مردگی و باعث ستم‌پذیری خواهد شد<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۸۰-۱۸۱.</ref>.
*باید توجه داشت [[انتظار]] نه احتراز است و گوشه نشینی، نه [[اعتراض]] و نفی [[طاغوت‌ها]]. در واقع حالت روحی و روانی محض هستند، بلکه [[انتظار]]، عمل و [[اقدام]]، [[پویایی]] و حرکت است. از این رو در [[روایات]]، [[انتظار]] [[بهترین]] و محبوب‌ترین عمل خوانده شده است. [[انتظار]] خشک و خالی، به عبارت دیگر [[امید]] ذهنی بی آنکه در [[جامعه]] تحقق یابد و آثارش [[آشکار]] شود، هیچ گاه [[بهترین]] عمل نخواهد بود و این معانی، حاکی از حضور در صحنه و فعالیت‌های [[علمی]] و کار و کوشش و [[زمینه‌سازی]] عینی است، نه [[نیت]] بدون عمل و [[امید]] ذهنی بدون آثار عملی<ref>ر.ک: [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۲۱ ـ۲۲. </ref>.
*باید توجه داشت [[انتظار]] نه احتراز است و گوشه نشینی، نه [[اعتراض]] و نفی [[طاغوت‌ها]]. در واقع حالت روحی و روانی محض هستند، بلکه [[انتظار]]، عمل و [[اقدام]]، [[پویایی]] و حرکت است. از این رو در [[روایات]]، [[انتظار]] [[بهترین]] و محبوب‌ترین عمل خوانده شده است. [[انتظار]] خشک و خالی، به عبارت دیگر [[امید]] ذهنی بی آنکه در [[جامعه]] تحقق یابد و آثارش [[آشکار]] شود، هیچ گاه [[بهترین]] عمل نخواهد بود و این معانی، حاکی از حضور در صحنه و فعالیت‌های [[علمی]] و کار و کوشش و [[زمینه‌سازی]] عینی است، نه [[نیت]] بدون عمل و [[امید]] ذهنی بدون آثار عملی<ref>ر.ک: [[مجید حیدری‌نیک|حیدری‌نیک، مجید]]، [[نگاهی دوباره به انتظار (کتاب)|نگاهی دوباره به انتظار]]، ص۲۱ ـ۲۲. </ref>.


==ریشه انتظار منفی==
==ریشه انتظار منفی==
*ریشه اصلی انتظار منفی و اساساً هر نوع برداشت نادرست از [[انتظار]]، [[فهم]] غلط و کج‌اندیشانه برخی افراد از برخی روایاتی است که هرگونه [[قیام]] در [[دوران غیبت]] را "[[طاغوت]]" دانسته است و تلاش برای [[زمینه‌سازی ظهور]] [[امام مهدی]] را بی‌ثمر می‌داند؛ روایاتی چون [[سخن امام]] [[زین العابدین]]{{ع}}: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ! لَا يَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ{{ع}} إِلَّا كَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ مِنْ وَكْرِهِ قَبْلَ أَنْ يَسْتَويَ جَنَاحَاهُ فَأَخَذَهُ الصِّبْيَانُ فَعَبِثُوا بِهِ!}}<ref>بخدا سوگند هیچ یک از ما پیش از ظهور حضرت قائم{{ع}} خروج نکند جز آنکه حکایتش حکایت جوجه‌ای است که پیش از درآمدن بالهایش از میان آشیانۀ خود پرواز کند، پس کودکان او را بگیرند و با او بازی کنند. الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴.</ref>؛ یا فرمایش [[امام باقر]]{{ع}}:  {{متن حدیث| كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَايَةِ الْقَائِمِ صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}<ref>هر پرچمی قبل از قیام قائم{{ع}} برافراشته گردد صاحب آن طاغوت است. الغیبة، نعمانی، ص ۱۱۴.</ref>.  این افراد بر این باورند که این [[روایات]] همگان را از اقدامات مصلحانه و [[قیام]] در برابر [[حاکمان]] طاغوتی [[پیش از ظهور امام مهدی]]{{ع}} بازداشته و آنان که [[پیش از ظهور]] [[حضرت]] [[پرچم قیام]] را برافراشته و [[مردم]] را سوی آن فراخوانند، خودشان [[طاغوت]] هستند. این [[باور]] در گونه‌های مختلفی مطرح شده هست؛ برخی [[مسلک احتراز]] را بیان کرده‌اند<ref>ر.ک: [[تفسیر انتظار امام مهدی به گوشه‌گزینی یا احتراز چه پیامی دارد؟ آیا این برداشت صحیح است؟ (پرسش)]]</ref> و بر این باورند [[انتظار]] سبب گوشه‌گیری و [[مانع]] از هرگونه [[اقدام]] اصلاحی است، برخی دیگر، [[انتظار]] را تنها به صرف [[دعا]] و [[تکالیف]] فردی معنا می‌کنند و توجهی به [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[انسان]] [[منتظر]]  ندارند، برخی دیگر [[شیوع فساد]]، اعم از [[فساد]] [[اخلاقی]] و [[سیاسی]]، را لازمه [[ظهور امام مهدی]] می‌دانند و می‌گویند [[انسان]] [[منتظر]] وظیفه‌ای برای مقابله با [[فساد]] و [[اصلاح]] امور ندارد بلکه بعضی پا را فراتر نهاده‌اند و [[کمک]] یه [[شیوع فساد]] را نیز برای [[ظهور امام مهدی]] لازم می‌دانند<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص364- 366.</ref>.
*ریشه اصلی انتظار منفی و اساساً هر نوع برداشت نادرست از [[انتظار]]، [[فهم]] غلط و کج‌اندیشانه برخی افراد از برخی روایاتی است که هرگونه [[قیام]] در [[دوران غیبت]] را "[[طاغوت]]" دانسته است و تلاش برای [[زمینه‌سازی ظهور]] [[امام مهدی]] را بی‌ثمر می‌داند؛ روایاتی چون [[سخن امام]] [[زین العابدین]]{{ع}}: {{متن حدیث| وَ اللَّهِ! لَا يَخْرُجُ وَاحِدٌ مِنَّا قَبْلَ خُرُوجِ الْقَائِمِ{{ع}} إِلَّا كَانَ مَثَلُهُ مَثَلَ فَرْخٍ طَارَ مِنْ وَكْرِهِ قَبْلَ أَنْ يَسْتَويَ جَنَاحَاهُ فَأَخَذَهُ الصِّبْيَانُ فَعَبِثُوا بِهِ!}}<ref>بخدا سوگند هیچ یک از ما پیش از ظهور حضرت قائم{{ع}} خروج نکند جز آنکه حکایتش حکایت جوجه‌ای است که پیش از درآمدن بالهایش از میان آشیانۀ خود پرواز کند، پس کودکان او را بگیرند و با او بازی کنند. الکافی، ج ۸، ص ۲۶۴.</ref>؛ یا فرمایش [[امام باقر]]{{ع}}:  {{متن حدیث| كُلُّ رَايَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَايَةِ الْقَائِمِ صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}<ref>هر پرچمی قبل از قیام قائم{{ع}} برافراشته گردد صاحب آن طاغوت است. الغیبة، نعمانی، ص ۱۱۴.</ref>.  این افراد بر این باورند که این [[روایات]] همگان را از اقدامات مصلحانه و [[قیام]] در برابر [[حاکمان]] طاغوتی [[پیش از ظهور امام مهدی]]{{ع}} بازداشته و آنان که [[پیش از ظهور]] [[حضرت]] [[پرچم قیام]] را برافراشته و [[مردم]] را سوی آن فراخوانند، خودشان [[طاغوت]] هستند. این [[باور]] در گونه‌های مختلفی مطرح شده هست؛ برخی [[مسلک احتراز]] را بیان کرده‌اند<ref>ر.ک: [[تفسیر انتظار امام مهدی به گوشه‌گزینی یا احتراز چه پیامی دارد؟ آیا این برداشت صحیح است؟ (پرسش)]]</ref> و بر این باورند [[انتظار]] سبب گوشه‌گیری و مانع از هرگونه [[اقدام]] اصلاحی است، برخی دیگر، [[انتظار]] را تنها به صرف [[دعا]] و [[تکالیف]] فردی معنا می‌کنند و توجهی به [[وظایف]] [[اجتماعی]] [[انسان]] [[منتظر]]  ندارند، برخی دیگر [[شیوع فساد]]، اعم از [[فساد]] [[اخلاقی]] و [[سیاسی]]، را لازمه [[ظهور امام مهدی]] می‌دانند و می‌گویند [[انسان]] [[منتظر]] وظیفه‌ای برای مقابله با [[فساد]] و [[اصلاح]] امور ندارد بلکه بعضی پا را فراتر نهاده‌اند و [[کمک]] یه [[شیوع فساد]] را نیز برای [[ظهور امام مهدی]] لازم می‌دانند<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[امام مهدی در نگاه امام خمینی (مقاله)|امام مهدی در نگاه امام خمینی]]، ص364- 366.</ref>.
*در پاسخ به چنین اندیشۀ منفی و [[گمراه‌کننده]] باید گفت در [[حقیقت]]، این‌گونه [[روایات]] برای [[پیشگیری]] از سوء استفاده برخی عناصر فرصت‌طلب از نام "[[مهدی]]" است، تا کسی برای رسیدن به اغراض [[سیاسی]] خویش، خود را [[مهدی موعود]] موجود قلمداد نکند، از این رو [[روایات]] یادشده به قیام‌هایی نظر دارند که با نام [[مهدی موعود]]{{ع}} انجام می‌گیرند؛ نه هر [[قیام]] و اصلاحی حتی برای [[اقامه حق]] و احیای [[معروف]] در [[جامعه]] که از [[احکام]] قطعی [[اسلام]] است؛ همچنین این دیدگاه با روایاتی که بر تأثیر بسترساز [[مردم]] در [[آماده‌سازی]] مقدمات [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} تأکید دارند، به کلی ناسازگار است؛ مانند این سخن [[رسول خدا]]{{صل}}: {{متن حدیث|يَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ يَعْنِي سُلْطَانَهُ}}  <ref> مردمی از شرق قیام می‌کنند و زمینه را برای حرکت جهانی مهدی فراهم می‌سازند. شرح الأخبار، ج ۳، ص ۵۶۳؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۴۷۷.</ref>؛ افزون بر آن، نگرش منفی به آموزه [[انتظار]]، سبب تعطیلی دستورهای [[سیاسی]] [[اسلام]]، مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]] و [[حمایت]] از [[مظلوم]] و...، خواهد بود که با صریح [[آیات]] و [[روایات]] منافات دارد<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۲۰-۱۲۱.</ref>.
*در پاسخ به چنین اندیشۀ منفی و [[گمراه‌کننده]] باید گفت در [[حقیقت]]، این‌گونه [[روایات]] برای [[پیشگیری]] از سوء استفاده برخی عناصر فرصت‌طلب از نام "[[مهدی]]" است، تا کسی برای رسیدن به اغراض [[سیاسی]] خویش، خود را [[مهدی موعود]] موجود قلمداد نکند، از این رو [[روایات]] یادشده به قیام‌هایی نظر دارند که با نام [[مهدی موعود]]{{ع}} انجام می‌گیرند؛ نه هر [[قیام]] و اصلاحی حتی برای [[اقامه حق]] و احیای [[معروف]] در [[جامعه]] که از [[احکام]] قطعی [[اسلام]] است؛ همچنین این دیدگاه با روایاتی که بر تأثیر بسترساز [[مردم]] در [[آماده‌سازی]] مقدمات [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} تأکید دارند، به کلی ناسازگار است؛ مانند این سخن [[رسول خدا]]{{صل}}: {{متن حدیث|يَخْرُجُ نَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَيُوَطِّئُونَ لِلْمَهْدِيِّ يَعْنِي سُلْطَانَهُ}}  <ref> مردمی از شرق قیام می‌کنند و زمینه را برای حرکت جهانی مهدی فراهم می‌سازند. شرح الأخبار، ج ۳، ص ۵۶۳؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۴۷۷.</ref>؛ افزون بر آن، نگرش منفی به آموزه [[انتظار]]، سبب تعطیلی دستورهای [[سیاسی]] [[اسلام]]، مانند [[امر به معروف و نهی از منکر]]، [[جهاد]] و [[حمایت]] از [[مظلوم]] و...، خواهد بود که با صریح [[آیات]] و [[روایات]] منافات دارد<ref>[[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینه‌سازی ظهور]]، ص ۱۲۰-۱۲۱.</ref>.


۲۱۸٬۱۲۲

ویرایش