|
|
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{ویرایش غیرنهایی}} | | {{ویرایش غیرنهایی}} |
| {{نبوت}} | | {{امامت}} |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> |
| : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> | | : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی میشود:</div> |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> |
| : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[اتحاد در قرآن]] | [[اتحاد در حدیث]] | [[اتحاد در کلام اسلامی]]</div> | | : <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[اتحاد در قرآن]] | [[اتحاد در حدیث]] | [[اتحاد در اخلاق اسلامی]] | [[اتحاد در کلام اسلامی]]</div> |
| <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> |
| : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[اتحاد (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | | : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[اتحاد (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> |
| <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> | | <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;"> |
| | |
| ==مقدمه== | | ==مقدمه== |
| #{{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و اگر بخواهند تو را فریب دهند بیگمان خداوند تو را بسنده است؛ هموست که تو را با یاوری خویش و با مؤمنان پشتیبانی کرد» سوره انفال، آیه ۶۲.</ref> * {{متن قرآن|وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مَا أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و دلهای آنان را با هم پیوستگی داد ؛ اگر همه آنچه را در زمین است میبخشیدی میان دلهای آنها پیوستگی نمیدادی اما خداوند ایشان را با هم پیوستگی داد؛ بیگمان او پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۶۳.</ref>. پیروزی و تأیید پیامبر و نصرت مؤمنین
| | اتّحاد یعنی دو چیز یک میشوند؛ امربالقوة با امربالفعل وقتی که به صورت امربالفعل درآمد یکی میشود<ref>شرح مبسوط منظومه، جلد دوم، ص۳۵.</ref>. |
| #{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>
| | |
| #{{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ}}<ref>«بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر کلمهای که میان ما و شما برابر است همداستان شویم که:» سوره آل عمران، آیه ۶۴.</ref>
| | ==اتّحاد [[عاقل]] و معقول== |
| #{{متن قرآن|إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که خداوند آنان را به تو در خوابت «اندک» نشان داد و اگر آنان را «بسیار» نشان داده بود سست میشدید و در کار (جنگ) اختلاف مییافتید ولی خداوند (شما را) در امان داشت که او به اندیشهها داناست» سوره انفال، آیه ۴۳.</ref>
| | مقصود این است که وجود نفس با وجود آن معقول - که اسمش همان “علم” است - با یکدیگر [[متحد]] میشوند<ref>شرح مبسوط منظومه، جلد دوم، ص۱۷.</ref>. به عبارت دیگر مقصود این است که در اینجا آنچه که مورد مطالعه قرار میگیرد با خود مطالعهکننده یکی است (در اصطلاح اینها) چون [[انسان]] خودِ انسان را دارد مطالعه میکند، و به این معنا اسمش را میگذارد اتحاد عاقل و معقول<ref>فلسفه تاریخ، جلد اول، ص۲۶۸.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۳.</ref> |
| ==نتیجه==
| | |
| در این آیات ایجاد الفت و اتحاد میان مسلمانان صدر اسلام، هدیه خداوند به پیامبرذکر شده، و محورهائی که براساس آن بنیان محکم اتحاد به وجود میآید، این گونه مطرح گردیده است:
| | ==اتّحاد عاقل و معقول از نظر ابوریحان== |
| #پرستش خدا و دوری از شرک: {{متن قرآن|هُوَ الَّذِي أَيَّدَكَ بِنَصْرِهِ وَبِالْمُؤْمِنِينَ}}<ref>«و اگر بخواهند تو را فریب دهند بیگمان خداوند تو را بسنده است؛ هموست که تو را با یاوری خویش و با مؤمنان پشتیبانی کرد» سوره انفال، آیه ۶۲.</ref> * {{متن قرآن|وَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ لَوْ أَنْفَقْتَ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا مَا أَلَّفْتَ بَيْنَ قُلُوبِهِمْ وَلَكِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَيْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و دلهای آنان را با هم پیوستگی داد ؛ اگر همه آنچه را در زمین است میبخشیدی میان دلهای آنها پیوستگی نمیدادی اما خداوند ایشان را با هم پیوستگی داد؛ بیگمان او پیروزمندی فرزانه است» سوره انفال، آیه ۶۳.</ref>
| | ابوریحان در “تحقیق مالهند”، آنجا که درباره [[عقیده]] [[تناسخ]] بحث میکند میگوید به عقیده [[هندیان]]، نفس اگر چندینبار در این [[جهان]] بیاید و تدریجاً [[تصفیه]] کامل بشود در نهایت امر با [[ذات خدا]] یکی میشود و به [[سعادت]] کامل میرسد و دیگر بازگشت به [[بدن]] نمیکند. ابوریحان نام این حالت را که فناء نفس در ذات [[حق]] است، “اتحاد عاقل و معقول” میگذارد<ref>مقالات فلسفی (۱)، ص۱۹۴.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۳.</ref> |
| #رد حاکمیت غیر خداوند {{متن قرآن|قُلْ يَا أَهْلَ الْكِتَابِ تَعَالَوْا إِلَى كَلِمَةٍ سَوَاءٍ بَيْنَنَا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللَّهَ وَلَا نُشْرِكَ بِهِ}}<ref>«بگو: ای اهل کتاب! بیایید بر کلمهای که میان ما و شما برابر است همداستان شویم که:» سوره آل عمران، آیه ۶۴.</ref>
| |
| #اطاعت از خدا و رسول و اولو الامر: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ}}<ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید و اگر به خداوند و روز بازپسین ایمان دارید، چون در چیزی با هم به ستیز برخاستید آن را به خداوند و پیامبر بازبرید که این بهتر و بازگشت آن نیکوتر است» سوره نساء، آیه ۵۹.</ref>
| |
| #اندک نمائی دشمنان در رؤیای پیامبر از سوی خداوند و اعلام آن حضرت به مردم عامل اتحاد مسلمانان ذکر شده است: {{متن قرآن|إِذْ يُرِيكَهُمُ اللَّهُ فِي مَنَامِكَ قَلِيلًا وَلَوْ أَرَاكَهُمْ كَثِيرًا لَفَشِلْتُمْ وَلَتَنَازَعْتُمْ فِي الْأَمْرِ}}<ref>«(یاد کن) آنگاه را که خداوند آنان را به تو در خوابت «اندک» نشان داد و اگر آنان را «بسیار» نشان داده بود سست میشدید و در کار (جنگ) اختلاف مییافتید ولی خداوند (شما را) در امان داشت که او به اندیشهها داناست» سوره انفال، آیه ۴۳.</ref><ref>[[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم]]، ج۱، ص ۵۵.</ref>.
| |
|
| |
|
| == پرسشهای وابسته == | | ==اتّحاد [[قوه]] و فعل== |
| | شیء از آن جهت که متحرک است امر بالقوه است. یعنی حرکت در عین اینکه [[کمال اول]] است مادام که حرکت است یک کمال ثانی بر او مترتّب است. یعنی فعلیتی که در [[آینده]] بدان [[واصل]] خواهد شد. یعنی تا وقتیکه حرکت وجود دارد شیء متحرک میخواهد چیزی بشود که نیست، و همین که این حالت از بین رفت و فعلیت و آن چیز شدن برایش حاصل شد دیگر شیء متحرک نیست. لااقل متحرک به آن حرکت خاصی که برای این فعلیت معیّن داشت نیست. و اگر باز هم متحرک باشد، فعلیت دیگری برایش مطرح است که باید با حرکت جدیدی به آن برسد. این مطلب را اتحاد قوه و فعل در حرکت مینامند<ref>حرکت در زمان، جلد اول، ص۱۱۹.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۳.</ref> |
|
| |
|
| == جستارهای وابسته == | | == جستارهای وابسته == |
|
| |
|
| |
|
| ==منابع== | | ==منابع== |
| # [[پرونده:55210091.jpg|22px]] [[محمد جعفر سعیدیانفر|سعیدیانفر]] و [[سید محمد علی ایازی|ایازی]]، [[فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم ج۱ (کتاب)|'''فرهنگنامه پیامبر در قرآن کریم''']] | | # [[پرونده:1100662.jpg|22px]] [[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|'''فرهنگ مطهر''']] |
|
| |
|
| ==پانویس== | | ==پانویس== |
| | {{پانویس2}} |
|
| |
|
| {{پانویس2}}
| |
| {{مدینه}}
| |
| [[رده:اتحاد]] | | [[رده:اتحاد]] |
| [[رده:مدخل]] | | [[رده:مدخل]] |