ریشههای ظلم: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'قوت' به 'قوت'
(←پانویس) |
جز (جایگزینی متن - 'قوت' به 'قوت') |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
[[قوه غضبیه]] نیز در حالت [[افراط و تفریط]] موجب انواعی از ظلم میشود. ما به دو نمونه از زمینهسازیهای [[قوه غضبیه]] برای ظلم میپردازیم. | [[قوه غضبیه]] نیز در حالت [[افراط و تفریط]] موجب انواعی از ظلم میشود. ما به دو نمونه از زمینهسازیهای [[قوه غضبیه]] برای ظلم میپردازیم. | ||
#[[خشم]]: [[افراط]] در [[اعمال]] [[غضب]] که در [[فارسی]] از آن به [[خشم]] تعبیر میشود، در صورتی که مهار نشود موجب [[ستم]] به دیگران میشود. [[انسان]] [[خشمگین]] به هیچ اصلی پایبند نیست. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|لَا أَدَبَ مَعَ غَضَبٍ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۳۱.</ref>؛ با [[غضب]] هیچ ادبی باقی نمیماند. به همین [[دلیل]] [[انسان]] در حال [[خشم]] میتواند حتی مرتکب [[قتل نفس]] بشود. [[تجاوز به حقوق دیگران]] با دست و زبان یکی از پیامدهای رایج [[خشم]] است. به همین [[دلیل]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در توصیف [[شیعیان]] [[اهلبیت]]{{عم}} دارد که عبارت دیگری از [[مؤمن حقیقی]] است، میفرماید: {{متن حدیث|الَّذِينَ إِذَا غَضِبُوا لَمْ يَظْلِمُوا}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۲۳۷؛ صدوق، خصال، ص۳۹۷.</ref>؛ آنان که چون [[غضب]] کنند [[ستم]] نمیکنند. | #[[خشم]]: [[افراط]] در [[اعمال]] [[غضب]] که در [[فارسی]] از آن به [[خشم]] تعبیر میشود، در صورتی که مهار نشود موجب [[ستم]] به دیگران میشود. [[انسان]] [[خشمگین]] به هیچ اصلی پایبند نیست. [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|لَا أَدَبَ مَعَ غَضَبٍ}}<ref>علی بن محمد لیثی واسطی، عیون الحکم والمواعظ، ص۵۳۱.</ref>؛ با [[غضب]] هیچ ادبی باقی نمیماند. به همین [[دلیل]] [[انسان]] در حال [[خشم]] میتواند حتی مرتکب [[قتل نفس]] بشود. [[تجاوز به حقوق دیگران]] با دست و زبان یکی از پیامدهای رایج [[خشم]] است. به همین [[دلیل]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} در توصیف [[شیعیان]] [[اهلبیت]]{{عم}} دارد که عبارت دیگری از [[مؤمن حقیقی]] است، میفرماید: {{متن حدیث|الَّذِينَ إِذَا غَضِبُوا لَمْ يَظْلِمُوا}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۲۳۷؛ صدوق، خصال، ص۳۹۷.</ref>؛ آنان که چون [[غضب]] کنند [[ستم]] نمیکنند. | ||
#[[عداوت]] و [[کینهجویی]]: یکی از مناشی مهم [[ظلم به دیگران]] [[عداوت]] و [[کینهجویی]] است. [[عداوت]] بر دو قسم است: قسم اول را حقد و [[کینه]] مینامند و آن عبارت است از [[پنهان]] کردن [[عداوت]] در [[دل]]. [[کینه]] ثمرة [[غضب]] است وقتی که [[انسان]] بر کسی [[غضب]] کند و نتواند [[غضب]] خود را [[اعمال]] کند و از او [[انتقام]] بگیرد، ناچار [[غضب]] خویش را فرو میبرد و [[کینه]] به وجود میآید و قسم دوم را [[عداوت]] مینامند. [[عداوت]] ثمره قسم اول است وقتی که [[کینه]] | #[[عداوت]] و [[کینهجویی]]: یکی از مناشی مهم [[ظلم به دیگران]] [[عداوت]] و [[کینهجویی]] است. [[عداوت]] بر دو قسم است: قسم اول را حقد و [[کینه]] مینامند و آن عبارت است از [[پنهان]] کردن [[عداوت]] در [[دل]]. [[کینه]] ثمرة [[غضب]] است وقتی که [[انسان]] بر کسی [[غضب]] کند و نتواند [[غضب]] خود را [[اعمال]] کند و از او [[انتقام]] بگیرد، ناچار [[غضب]] خویش را فرو میبرد و [[کینه]] به وجود میآید و قسم دوم را [[عداوت]] مینامند. [[عداوت]] ثمره قسم اول است وقتی که [[کینه]] قوت مییابد و [[خزانه]] [[دل]] از مخفی کردن آن [[ناتوان]] میشود. [[انسان]] نمیتواند آن را [[پنهان]] کند در این صورت است که شخص [[دشمنی]] خود را اظهار میدارد و با [[اعمال]] خود آن را بروز میدهد. [[عداوت]] و [[کینهتوزی]] علاوه بر اینکه خود از [[صفات]] [[مهلکه]] و [[اخلاق]] رذیلهاند، منشأ صفات [[پلیدی]] چون [[دروغ]]، [[بهتان]]، [[غیبت]]، [[شماتت]]، [[آزار]] و [[اذیت]] دیگران، [[استهزا]] و حتی [[قتل نفس]] نیز میشوند و این صفت خود به [[تنهایی]] برای [[انسان]] رنجآور میباشد و [[انسان]] را از [[مهربانی]] و [[فروتنی]] و [[همنشینی]] با غیر و حتی از انجام [[وظایف]] و مسئولیتهایی که بر عهده دارد، منع میکند و [[انسان]] را از رسیدن به درجات عالیه [[معنوی]] و [[قرب الهی]] باز میدارد؛ از این رو، [[اخبار]] و [[احادیث]] بسیاری در خصوص مذمّت [[عداوت]] و [[دشمنی]] وارد شده است. [[حضرت پیامبر]] اکرم{{صل}} میفرماید: هروقت [[جبرئیل]] نزد من میآمد، میگفت: ای [[محمد]] از [[عداوت]] و [[دشمنی]] با [[مردم]] بپرهیز<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۱.</ref>. و میفرماید: [[جبرئیل]] درباره هیچ چیز به اندازه [[پرهیز]] از دشتنی به من سفارش نکرد<ref>محمد بن یعقوب کلینی، کافی، ج۲، ص۳۰۲.</ref><ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج14، ص118-123.</ref>. | ||
==ریشههای شهوانی ظلم== | ==ریشههای شهوانی ظلم== | ||
هنگامی که [[امیال نفسانی]] مهار خود را از دست نیروی عاقله رها کرده و [[سرکشی]] و [[طغیان]] آغاز میکنند، [[انسان]] به رغم [[آگاهی]] و توجه به [[ارزش]] منفی صفات و رفتارهای [[ناپسند]] به آنها تن میدهد و خود را به هر رذیلهای میآلاید؛ چراکه نفس در چنین شرایطی در [[سلطه]] کامل [[شهوت]] قرار میگیرد، بنابراین، برای [[مبارزه]] ریشهای با ظلم در این حوزه باید عوامل و راههای [[طغیان]] [[شهوت]] را بشناسیم و هرگونه [[راه]] [[سرکشی]] را بر آن ببندیم. ...<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج14، ص118-123.</ref>. | هنگامی که [[امیال نفسانی]] مهار خود را از دست نیروی عاقله رها کرده و [[سرکشی]] و [[طغیان]] آغاز میکنند، [[انسان]] به رغم [[آگاهی]] و توجه به [[ارزش]] منفی صفات و رفتارهای [[ناپسند]] به آنها تن میدهد و خود را به هر رذیلهای میآلاید؛ چراکه نفس در چنین شرایطی در [[سلطه]] کامل [[شهوت]] قرار میگیرد، بنابراین، برای [[مبارزه]] ریشهای با ظلم در این حوزه باید عوامل و راههای [[طغیان]] [[شهوت]] را بشناسیم و هرگونه [[راه]] [[سرکشی]] را بر آن ببندیم. ...<ref>[[مجتبی تهرانی|تهرانی، مجتبی]]، [[اخلاق الاهی ج۱۴ (کتاب)|اخلاق الاهی]]، ج14، ص118-123.</ref>. |