پرش به محتوا

سیاست‌های اجتماعی امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان')
خط ۲۳: خط ۲۳:


==[[ارتباط مستقیم]] با مردم‌==
==[[ارتباط مستقیم]] با مردم‌==
* [[امام علی]]{{ع}}‌- در سفارش‌نامه‌اش به [[مالک اشتر]]-: برای [[نیازمندان]]، ساعتی را بگذار که خود شخصاً بدان بپردازی و درنشستی عمومی با آنان بنشینی، و برای خدایی که تو را آفرید، [[فروتنی]] کنی؛ و نگهبان و دربان را کنار گذار، تا آن‌که سخن می‌گوید، بی‌واهمه و بدون [[دلهره]] [[سخن]] گوید. به [[درستی]] که شنیدم [[پیامبر خدا]] بارها می‌فرمود: "هیچ امتی [[پاک]] شمرده نشود که در آن، [[حق]] [[ناتوان]] از توانا، بدون [[دلهره]] ستانده نمی‌شود"... نیز بخشی از کارهاست که خود باید آن را انجام دهی: یکی [[پاسخگویی]] به‌ [[کارگزاران]]، آنجا که کاتبان درمانده شوند؛ دیگری برآوردن نیازهای [[مردم]] در همان روز که بر تو عرضه شود و یارانت در انجام دادن آن کندی کنند... [[پنهان]] بودنت از [[شهروندان]]، طولانی نگردد؛ چرا که [[پنهان]] بودن‌زمامداران از [[شهروندان]]، شاخه‌ای از کم‌اطلاعی و تَنگ خویی است، و [[پنهان]] شدن از [[شهروندان]]، [[زمامداران]] را از دانستن آنچه از آنان پوشیده است، باز دارد. پس کار بزرگْ نزد آنان، خُرد به شمار آید و کار خُرد، بزرگ نماید؛ [[زیبا]]، [[زشت]] شود و [[زشت]]، [[زیبا]] گردد<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}- فی عَهدِهِ إلی‌ مالِک الأَشتَرِ-: اجعَل لِذَوِی الحاجاتِ مِنک قِسماً تُفَرغُ لَهُم فیهِ شَخصَک، وتَجلِسُ لَهُم مَجلِساً عاماً، فَتَتَواضَعُ فیهِ للهِ الذی خَلَقَک، وتُقعِدَ عَنهُم جُندَک وأعوانَک مِن أحراسِک وشُرَطِک، حَتی‌ یکلمَک مُتَکلمُهُم غَیرَ مُتَتَعتِعٍ؛ فَإِنی سَمِعتُ رَسولَ اللهِ{{صل}} یقولُ فی غَیرِ مَوطِنٍ: «لَن تُقَدسَ امةٌ لا یؤخَذُ لِلضعیفِ فیها حَقهُ مِنَ القَوِی غَیرَ مُتَتَعتِعٍ»... ثُم امورٌ مِن امورِک لابُد لَک مِن مُباشَرَتِها، مِنها: إجابَةُ عُمالِک بِما یعیا عَنهُ کتابُک. ومِنها: إصدارُ حاجاتِ الناسِ یومَ وُرودِها عَلیک بِما تَحرَجُ بِهِ صُدورُ أعوانِک... فَلا تُطَولَن احتجِابَک عَن رَعِیتِک؛ فَإِن احتِجابَ الوُلاةِ عَنِ الرعِیةِ شُعبَةٌ مِنَ الضیقِ، وقِلةُ عِلمٍ بِالامورِ، وَالِاحتِجابُ مِنهُم یقطَعُ عَنهُم عِلمَ مَا احتَجَبوا دونَهُ، فَیصغُرُ عِندَهُمُ الکبیرُ، ویعظُمُ الصغیرُ، ویقبُحُ الحَسَنُ، ویحسُنُ القَبیحُ}} (نهج البلاغة، نامه ۵۳).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۲۹۳-۲۹۷.</ref>.
* [[امام علی]]{{ع}}‌- در سفارش‌نامه‌اش به [[مالک اشتر]]-: برای [[نیازمندان]]، ساعتی را بگذار که خود شخصاً بدان بپردازی و درنشستی عمومی با آنان بنشینی، و برای خدایی که تو را آفرید، [[فروتنی]] کنی؛ و نگهبان و دربان را کنار گذار، تا آن‌که سخن می‌گوید، بی‌واهمه و بدون [[دلهره]] [[سخن]] گوید. به [[درستی]] که شنیدم [[پیامبر خدا]] بارها می‌فرمود: "هیچ امتی [[پاک]] شمرده نشود که در آن، [[حق]] [[ناتوان]] از توانا، بدون [[دلهره]] ستانده نمی‌شود"... نیز بخشی از کارهاست که خود باید آن را انجام دهی: یکی [[پاسخگویی]] به‌ [[کارگزاران]]، آنجا که کاتبان درمانده شوند؛ دیگری برآوردن نیازهای [[مردم]] در همان روز که بر تو عرضه شود و یارانت در انجام دادن آن کندی کنند... پنهان بودنت از [[شهروندان]]، طولانی نگردد؛ چرا که پنهان بودن‌زمامداران از [[شهروندان]]، شاخه‌ای از کم‌اطلاعی و تَنگ خویی است، و پنهان شدن از [[شهروندان]]، [[زمامداران]] را از دانستن آنچه از آنان پوشیده است، باز دارد. پس کار بزرگْ نزد آنان، خُرد به شمار آید و کار خُرد، بزرگ نماید؛ [[زیبا]]، [[زشت]] شود و [[زشت]]، [[زیبا]] گردد<ref>{{متن حدیث|الإمام علی{{ع}}- فی عَهدِهِ إلی‌ مالِک الأَشتَرِ-: اجعَل لِذَوِی الحاجاتِ مِنک قِسماً تُفَرغُ لَهُم فیهِ شَخصَک، وتَجلِسُ لَهُم مَجلِساً عاماً، فَتَتَواضَعُ فیهِ للهِ الذی خَلَقَک، وتُقعِدَ عَنهُم جُندَک وأعوانَک مِن أحراسِک وشُرَطِک، حَتی‌ یکلمَک مُتَکلمُهُم غَیرَ مُتَتَعتِعٍ؛ فَإِنی سَمِعتُ رَسولَ اللهِ{{صل}} یقولُ فی غَیرِ مَوطِنٍ: «لَن تُقَدسَ امةٌ لا یؤخَذُ لِلضعیفِ فیها حَقهُ مِنَ القَوِی غَیرَ مُتَتَعتِعٍ»... ثُم امورٌ مِن امورِک لابُد لَک مِن مُباشَرَتِها، مِنها: إجابَةُ عُمالِک بِما یعیا عَنهُ کتابُک. ومِنها: إصدارُ حاجاتِ الناسِ یومَ وُرودِها عَلیک بِما تَحرَجُ بِهِ صُدورُ أعوانِک... فَلا تُطَولَن احتجِابَک عَن رَعِیتِک؛ فَإِن احتِجابَ الوُلاةِ عَنِ الرعِیةِ شُعبَةٌ مِنَ الضیقِ، وقِلةُ عِلمٍ بِالامورِ، وَالِاحتِجابُ مِنهُم یقطَعُ عَنهُم عِلمَ مَا احتَجَبوا دونَهُ، فَیصغُرُ عِندَهُمُ الکبیرُ، ویعظُمُ الصغیرُ، ویقبُحُ الحَسَنُ، ویحسُنُ القَبیحُ}} (نهج البلاغة، نامه ۵۳).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۲۹۳-۲۹۷.</ref>.
==دوری از خشم‌==
==دوری از خشم‌==
* [[امام علی]]{{ع}}‌- از سفارشش به [[ابن عباس]]، هنگامی که او را در [[بصره]] به جای خود گمارد-: با [[مردم]]، در برخوردها و در مجالس و در [[حکم]] راندن [[گشاده‌رو]] باش، و از [[خشم]] بپرهیز که [[نشانه]] [[سبک‌سری]] است و [[شیطان]]، آن را [[راهبر]] است<ref>{{متن حدیث|عنه{{ع}}- مِن وَصِیتِهِ لِابنِ عَباسٍ عِندَ استِخلافِهِ إیاهُ عَلَی البَصرَةِ-: سَعِ الناسَ بِوَجهِک ومَجلِسِک وحُکمِک، وإیاک وَالغَضَبَ؛ فَإِنهُ طَیرَةٌ مِنَ الشیطانِ}} (نهج البلاغة، نامه ۷۶).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۲۹۳-۲۹۷.</ref>.
* [[امام علی]]{{ع}}‌- از سفارشش به [[ابن عباس]]، هنگامی که او را در [[بصره]] به جای خود گمارد-: با [[مردم]]، در برخوردها و در مجالس و در [[حکم]] راندن [[گشاده‌رو]] باش، و از [[خشم]] بپرهیز که [[نشانه]] [[سبک‌سری]] است و [[شیطان]]، آن را [[راهبر]] است<ref>{{متن حدیث|عنه{{ع}}- مِن وَصِیتِهِ لِابنِ عَباسٍ عِندَ استِخلافِهِ إیاهُ عَلَی البَصرَةِ-: سَعِ الناسَ بِوَجهِک ومَجلِسِک وحُکمِک، وإیاک وَالغَضَبَ؛ فَإِنهُ طَیرَةٌ مِنَ الشیطانِ}} (نهج البلاغة، نامه ۷۶).</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۲۹۳-۲۹۷.</ref>.
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش