پرش به محتوا

آیه تطهیر: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۹ دسامبر ۲۰۲۰
خط ۲۷: خط ۲۷:
===دوم: دلالت بر [[عصمت اهل بیت]]===
===دوم: دلالت بر [[عصمت اهل بیت]]===
{{همچنین ببینید|آیه تطهیر چگونه بر عصمت امامان دلالت می‌‌کند؟ (پرسش)}}
{{همچنین ببینید|آیه تطهیر چگونه بر عصمت امامان دلالت می‌‌کند؟ (پرسش)}}
===[[آیه تطهیر]]===
مراد از اهل‌بیت در [[آیه]] به [[شهادت]] [[تغییر]] [[سیاق]]، [[همسران پیامبر]] نیستند، زیرا در [[صدر]] آیه و [[آیات]] قبل و بعد که درباره [[زنان پیامبر]]{{صل}} [[سخن]] می‌گوید، در تمامی آنها، ضمایر با صیغه مونث آمده است، در حالی که در اینجا یک باره [[سیاق]] عوض می‌شود و ضمیرها مذکّر می‌شود. این مطلب در روایاتی که از طریق [[شیعه]] و [[سنّی]] [[نقل]] شده نیز [[تأیید]] می‌شود. در [[حدیثی]] که می‌آید علاوه بر مفهوم [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} به معنای «[[رجس]]» نیز اشاره شده. [[حدیث]] طولانی است و تنها [[شاهد]] مثال آن نقل می‌شود: کافی از [[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده است که درباره [[ائمه]]{{عم}} فرمود: {{متن حدیث|... وَ قَالَ رَسُولُ الله{{صل}} أُوصِيكُمْ بِكِتَابِ اللَّهِ وَ أَهْلِ بَيْتِي فَإِنِّي سَأَلْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لَا يُفَرِّقَ‏ بَيْنَهُمَا حَتَّى‏ يُورِدَهُمَا عَلَيَّ الْحَوْضَ فَأَعْطَانِي ذَلِكَ وَ قَالَ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَهُمْ أَعْلَمُ مِنْكُمْ وَ قَالَ إِنَّهُمْ لَنْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ بَابِ هُدًى وَ لَنْ يُدْخِلُوكُمْ فِي بَابِ ضَلَالَةٍ فَلَوْ سَكَتَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} فَلَمْ يُبَيِّنْ مَنْ أَهْلُ بَيْتِهِ لَادَّعَاهَا آلُ فُلَانٍ وَ آلُ فُلَانٍ وَ لَكِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَهُ فِي كِتَابِهِ تَصْدِيقاً لِنَبِيِّهِ{{صل}}- {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> فَكَانَ عَلِيٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ فَاطِمَةُ{{عم}} فَأَدْخَلَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} تَحْتَ الْكِسَاءِ فِي بَيْتِ أُمِّ سَلَمَةَ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّ لِكُلِّ نَبِيٍّ أَهْلًا وَ ثَقَلًا وَ هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَيْتِي وَ ثَقَلِي. فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ أَ لَسْتُ مِنْ أَهْلِكَ؟ فَقَالَ إِنَّكِ إِلَى خَيْرٍ وَ لَكِنَّ هَؤُلَاءِ أَهْلِي وَ ثِقْلِي... وَ قَالَ الرِّجْسُ‏ هُوَ الشَّكُّ‏ وَ اللَّهِ لَا نَشُكُّ فِي رَبِّنَا أَبَداً}}<ref>اصول کافی، ج۱، باب ما نص الله عزّوجلّ و رسول علی الائمه{{عم}} و احدا فواحدا، حدیث ۱.</ref>؛ یعنی: (امام صادق{{ع}} می‌فرماید) و (هم‌چنین [[پیامبر]]{{صل}}) فرمودند: «شما را به [[کتاب خدا]] و [[اهل]] بیتم سفارش می‌کنم (از این دو جدا نشوید) زیرا من از [[خدای عزوجل]] تقاضا کرده‌ام که بین آنها جدایی نیفکند. تا آنها را بر سر [[حوض]] به من برساند، آن‌گاه [[خداوند]] این تقاضای مرا [[اجابت]] فرموده و فرمود: «هرگز چیزی به آنان ([[اهل بیت]]) [[تعلیم]] ندهید، زیرا آنان از شما آگاه‌ترند». و فرمود: «آنان (اهل بیت من) هرگز شما را از هیچ باب [[هدایتی]] بیرون نخواهند کرد و هرگز شما را در جاده [[گمراهی]] داخل نخواهد کرد. پس اگر [[پیامبر]]{{صل}} ساکت می‌نشست و بیان نمی‌فرمود که چه کسی [[اهل‌بیت]] او است. [[خاندان]] فلانی و خاندان فلانی ادّعای آن را می‌کردند (خود را جزء اهل بیت محسوب می‌داشتند) ولیکن [[خدا]] در کتاب خود باز هم برای [[تصدیق]] پیامبرش آن را بیان فرمود. آنجا که می‌فرماید «همانا خداوند [[اراده]] کرده است هر نوع [[پلیدی]] را از شما خاندان از بین ببرد و شما را [[پاک]] کند، پاک کردنی خاص». پس (در این هنگام در آن مکان) [[علی]] و [[حسن]]{{ع}} و [[حسین]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{عم}} بودند. آن‌گاه پیامبر{{صل}} آنان را زیر عباء گرد آورد. (و این کار) در [[خانه]] [[ام‌سلمه]] بود. سپس پیامبر عرضه داشت: «خدایا برای هر پیامبر خاندان و افراد گرانقدر وجود دارد و اینان [[اهل]] من و افراد گرانقدر من هستند» در این هنگام امّ‌سلمه عرض کرد: آیا من جزء اهل و خاندان تو نیستم؟ [[حضرت]] فرمود: تو به سوی [[نیکی]] و از [[نیکان]] هستی و لیکن اینان خاندان و ثقل من هستند. .... (آن گاه [[حضرت صادق]]{{ع}} در توضیح مفهوم [[رجس]]) فرمود: رجس و پلیدی عبارت است از همان [[شک]]، و به خدا [[سوگند]] ما هرگز در [[پروردگار]] خود شک نداریم. (و به [[مقام]] [[توحید]] [[خالص]] رسیده‌ایم).
مراد از اهل‌بیت در [[آیه]] به [[شهادت]] [[تغییر]] [[سیاق]]، [[همسران پیامبر]] نیستند، زیرا در [[صدر]] آیه و [[آیات]] قبل و بعد که درباره [[زنان پیامبر]]{{صل}} [[سخن]] می‌گوید، در تمامی آنها، ضمایر با صیغه مونث آمده است، در حالی که در اینجا یک باره [[سیاق]] عوض می‌شود و ضمیرها مذکّر می‌شود. این مطلب در روایاتی که از طریق [[شیعه]] و [[سنّی]] [[نقل]] شده نیز [[تأیید]] می‌شود. در [[حدیثی]] که می‌آید علاوه بر مفهوم [[اهل بیت پیامبر]]{{صل}} به معنای «[[رجس]]» نیز اشاره شده. [[حدیث]] طولانی است و تنها [[شاهد]] مثال آن نقل می‌شود: کافی از [[ابوبصیر]] از [[امام صادق]]{{ع}} نقل کرده است که درباره [[ائمه]]{{عم}} فرمود: {{متن حدیث|... وَ قَالَ رَسُولُ الله{{صل}} أُوصِيكُمْ بِكِتَابِ اللَّهِ وَ أَهْلِ بَيْتِي فَإِنِّي سَأَلْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْ لَا يُفَرِّقَ‏ بَيْنَهُمَا حَتَّى‏ يُورِدَهُمَا عَلَيَّ الْحَوْضَ فَأَعْطَانِي ذَلِكَ وَ قَالَ لَا تُعَلِّمُوهُمْ فَهُمْ أَعْلَمُ مِنْكُمْ وَ قَالَ إِنَّهُمْ لَنْ يُخْرِجُوكُمْ مِنْ بَابِ هُدًى وَ لَنْ يُدْخِلُوكُمْ فِي بَابِ ضَلَالَةٍ فَلَوْ سَكَتَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} فَلَمْ يُبَيِّنْ مَنْ أَهْلُ بَيْتِهِ لَادَّعَاهَا آلُ فُلَانٍ وَ آلُ فُلَانٍ وَ لَكِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ أَنْزَلَهُ فِي كِتَابِهِ تَصْدِيقاً لِنَبِيِّهِ{{صل}}- {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}}<ref>«جز این نیست که خداوند می‌خواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گردان» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> فَكَانَ عَلِيٌّ وَ الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ وَ فَاطِمَةُ{{عم}} فَأَدْخَلَهُمْ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} تَحْتَ الْكِسَاءِ فِي بَيْتِ أُمِّ سَلَمَةَ ثُمَّ قَالَ اللَّهُمَّ إِنَّ لِكُلِّ نَبِيٍّ أَهْلًا وَ ثَقَلًا وَ هَؤُلَاءِ أَهْلُ بَيْتِي وَ ثَقَلِي. فَقَالَتْ أُمُّ سَلَمَةَ أَ لَسْتُ مِنْ أَهْلِكَ؟ فَقَالَ إِنَّكِ إِلَى خَيْرٍ وَ لَكِنَّ هَؤُلَاءِ أَهْلِي وَ ثِقْلِي... وَ قَالَ الرِّجْسُ‏ هُوَ الشَّكُّ‏ وَ اللَّهِ لَا نَشُكُّ فِي رَبِّنَا أَبَداً}}<ref>اصول کافی، ج۱، باب ما نص الله عزّوجلّ و رسول علی الائمه{{عم}} و احدا فواحدا، حدیث ۱.</ref>؛ یعنی: (امام صادق{{ع}} می‌فرماید) و (هم‌چنین [[پیامبر]]{{صل}}) فرمودند: «شما را به [[کتاب خدا]] و [[اهل]] بیتم سفارش می‌کنم (از این دو جدا نشوید) زیرا من از [[خدای عزوجل]] تقاضا کرده‌ام که بین آنها جدایی نیفکند. تا آنها را بر سر [[حوض]] به من برساند، آن‌گاه [[خداوند]] این تقاضای مرا [[اجابت]] فرموده و فرمود: «هرگز چیزی به آنان ([[اهل بیت]]) [[تعلیم]] ندهید، زیرا آنان از شما آگاه‌ترند». و فرمود: «آنان (اهل بیت من) هرگز شما را از هیچ باب [[هدایتی]] بیرون نخواهند کرد و هرگز شما را در جاده [[گمراهی]] داخل نخواهد کرد. پس اگر [[پیامبر]]{{صل}} ساکت می‌نشست و بیان نمی‌فرمود که چه کسی [[اهل‌بیت]] او است. [[خاندان]] فلانی و خاندان فلانی ادّعای آن را می‌کردند (خود را جزء اهل بیت محسوب می‌داشتند) ولیکن [[خدا]] در کتاب خود باز هم برای [[تصدیق]] پیامبرش آن را بیان فرمود. آنجا که می‌فرماید «همانا خداوند [[اراده]] کرده است هر نوع [[پلیدی]] را از شما خاندان از بین ببرد و شما را [[پاک]] کند، پاک کردنی خاص». پس (در این هنگام در آن مکان) [[علی]] و [[حسن]]{{ع}} و [[حسین]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{عم}} بودند. آن‌گاه پیامبر{{صل}} آنان را زیر عباء گرد آورد. (و این کار) در [[خانه]] [[ام‌سلمه]] بود. سپس پیامبر عرضه داشت: «خدایا برای هر پیامبر خاندان و افراد گرانقدر وجود دارد و اینان [[اهل]] من و افراد گرانقدر من هستند» در این هنگام امّ‌سلمه عرض کرد: آیا من جزء اهل و خاندان تو نیستم؟ [[حضرت]] فرمود: تو به سوی [[نیکی]] و از [[نیکان]] هستی و لیکن اینان خاندان و ثقل من هستند. .... (آن گاه [[حضرت صادق]]{{ع}} در توضیح مفهوم [[رجس]]) فرمود: رجس و پلیدی عبارت است از همان [[شک]]، و به خدا [[سوگند]] ما هرگز در [[پروردگار]] خود شک نداریم. (و به [[مقام]] [[توحید]] [[خالص]] رسیده‌ایم).
البته باید دقّت کرد که مفهوم فوق یکی از مصادیق بارز رجس است و با مفاهیم دیگر آن منافات ندارد. به عبارت دیگر، با توجّه به اینکه «[[الرجس]]» محلّی به الف و [[لام]] جنس است هر نوع پلیدی چه در جنبه‌های نظری و [[اعتقادی]] و چه در جنبه‌های عملی را شامل می‌شود.
البته باید دقّت کرد که مفهوم فوق یکی از مصادیق بارز رجس است و با مفاهیم دیگر آن منافات ندارد. به عبارت دیگر، با توجّه به اینکه «[[الرجس]]» محلّی به الف و [[لام]] جنس است هر نوع پلیدی چه در جنبه‌های نظری و [[اعتقادی]] و چه در جنبه‌های عملی را شامل می‌شود.
۲۱۸٬۱۵۹

ویرایش