فقه سیاسی امام خمینی (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پیشین =

| عنوان = [[فقه سیاسی]] [[امام خمینی]]

| عنوان اصلی =  

| تصویر = 1100677.jpg

| اندازه تصویر = 200px

| از مجموعه =  

| زبان = فارسی

| زبان اصلی =  

| نویسنده = [[سید سجاد ایزدهی]]

| نویسندگان =  

| تحقیق یا تدوین =  

| زیر نظر =  

| به کوشش =  

| مترجم =  

| مترجمان =  

| ویراستار =  

| ویراستاران =  

| موضوع =  

| مذهب = شیعه

| ناشر = مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی

| به همت =  

| وابسته به =  

| محل نشر = ت‍ه‍ران‌‏

| سال نشر = ۱۳۸۹

| تعداد صفحات =۲۸۰

| شابک = ‭978-964-212-144-1‬

| شماره ملی = ‎۲‎۲‎۳‎۰‎۴‎۰‎۵

== دربارهٔ کتاب ==

* ناشر این اثر تحقیقی در مقدمه خود آورده است: در میان علمای گذشته، [[فقه]] بر دو گونه بود: [[فقه اکبر]] و [[فقه اصغر]]. فقه اکبر، همان [[معرفت]] و [[بصیرت]] نسبت به [[عقاید]] و [[معارف]] [[اسلام]] بود؛ چنان که مقصود از فقه اصغر، [[شناخت]] تحقیقی و [[مجتهدانه]] [[احکام شریعت]] و [[حلال و حرام]] [[محمدی]] بوده است. اما به تدریج که دامنه [[احکام دینی]] گسترده گردید و مسائل و فروعات فراوانی پدیدار گشت، بیشتر [[فرصت]] [[فقها]] مصروف [[استنباط]] و [[اجتهاد]] در عرصه فقه اصغر شد؛ به گونه ای که عنوان فقه و [[فقاهت]]، در این معنا [[شهرت]] یافت. پس از استقرار [[نظام جمهوری اسلامی ایران]] به [[رهبری امام خمینی]] {{س}}، با توجه به [[شخصیت]] [[فقهی]] و [[جایگاه]] [[مرجعیت]] [[تقلید]] ایشان، [[فقه شیعی]] [[حیات]] دوباره ای یافت که ویژگی ممتاز آن، حضور کارآمد و پویای فقه در عرصه‌های [[اجتماعی]]- [[سیاسی]] بود.

* مؤلف نیز در مقدمه خود آورده است: آنچه در نهایت به [[پیروزی]] [[انقلاب اسلامی]] انجامید، و [[تأسیس نظام سیاسی]] [[شیعه]] در [[عصر غیبت]] در قالب [[نظریه ولایت فقیه]] را به دنبال داشت، علاوه بر نوع [[رهبری]] و [[مدیریت]] خاص [[امام]]، می‌‌بایست در مبانی، مسائل و مباحث [[فقه سیاسی شیعه]] جستجو کرد. بلکه با توجه به [[مقام]] فقاهت و [[مرجعیت فقهی]] ایشان، باید [[اذعان]] کرد که رفتارهای سیاسی ایشان برآمده از مبانی و نظراتشان در فقه سیاسی بوده است.

* بخش اول کتاب" فقه سیاسی امام خمینی {{س}}" با عنوان کلیات شامل سه فصل مفاهیم، تاریخچه و [[سیر]] [[تحول]] [[ولایت فقیه]] است. در فصل نخست نویسنده به تعریف مفاهیم [[فقه]]، [[فقه سیاسی]]، [[فقه حکومتی]]، [[ولایت]]، [[ولایت فقیه]] و [[سیاست]] پرداخته است. در بخشی از این فصل آمده است: [[روش امام]] در [[استنباط]] و [[اجتهاد]] را به نوعی، می‌‌توان متفاوت از [[فقیهان]] [[سلف]] دانست و مکتبی خاص را به نام [[امام خمینی]] رقم زد. تفاوت امام خمینی با سایر فقیهان را نه تنها در [[روش استنباطی]]، بلکه در نوع نگاه متفاوتی که به فقه داشته است باید جستجو کرد.

* در بخش دوم که به موضوع مبانی فقه سیاسی اختصاص دارد در فصل نخست با عنوان اصول و [[مبادی فقه سیاسی]] مباحثی در زمینه فقه [[اجتماعی]]، فقه متناسب با زمانه، فقه [[عینی]] و عملی آورده شده است و سپس عوامل مؤثر در اجتهاد و عوامل [[تحول]] فقه به بحث گذاشته شده است.

* نویسنده در این بخش آورده است: از جمله حوزه‌هایی که امام خمینی در خصوص [[نفی]] [[سلطه]] [[استعمارگران]] بر کیان [[جامعه اسلامی]] مورد تأکید قرار داده است، حوزه سیاست است. مصادیقی را که ایشان در این حوزه، مورد [[عنایت]] قرار داده و نفی [[سلطه کفار]] در آن موارد خواستار شده بود را می‌‌توان در ذیل مواردی چون [[نفی نظام استعماری]]، [[نفی تحت الحمایگی]] و مستشاری و انواع [[سلطه جویی‌ها]]، اعم از رسمی و غیر رسمی جای داد.

* در بخش سوم با عنوان مسائل فقه سیاسی [[مبانی حکومت]]، [[ضرورت تشکیل حکومت دینی]]، [[انواع حکومت]] و اهداف و [[مشروعیت حکومت]]، [[حدود اختیارات ولی فقیه]] و [[ویژگی‌های حاکم]] دینی مورد توجه قرار گرفته است.

* در بخش سوم می‌‌خوانیم: از جمله اهداف و غایاتی که برای [[نظام سیاسی اسلام]] مورد عنایت واقع شده، اقامه [[عدالت اجتماعی]] و [[تأمین عدالت]] در همه اجزا و ارکان [[جامعه]] است. این قضیه از مختصات [[نظام سیاسی شیعه]] بوده و بنابر دیدگاه امام خمینی در [[وصیت نامه]] [[سیاسی]]، [[عبادی]] شان از بزرگ ترین [[واجبات]] و والاترین [[عبادات]] برشمرده شده است.

* در خاتمه نویسنده نتیجه گرفته است: آنچه در نهایت در خصوص [[فقه سیاسی]] [[امام خمینی]] می‌‌توان اظهار داشت، این است که [[فقه سیاسی]] ایشان بسیار از فقه سیاسی [[فقیهان]] زمانه خویش جلوتر بوده، بلکه اسباب [[پیشرفت]] در این حوزه را نیز فراهم آورده است. ایشان علاوه بر این که [[زمان]] و مکان را در عرصه [[اجتهاد]] امری محوری اعلام نموده بود، خود در عرصه اجتهاد از این عناصر استفاده نموده و به مدد همین عناصر و در سایه [[اجتهادی]] پویا مسائل [[فقه سیاسی شیعه]] را [[استنباط]] نموده و به [[جامعه]] [[شیعه]] عرضه نموده است»..<ref name=p1></ref>

== فهرست کتاب ==

* مقدمه مؤلف

# [[ادوار فقه سیاسی]] پیش از [[انقلاب]]  

# [[مکتب امام خمینی]]  

'''بخش دوم: [[مبانی فقه سیاسی]]'''  

# [[فقه اجتماعی]]  

# فقه متناسب با زمانه  

# فقه [[عینی]] و عملی  

# [[رابطه دین و سیاست]]  

* [[سیره علمی معصومین]] {{عم}}

* [[مالیات حکومتی]]  

* [[احکام]] [[دفاعی]] [[اسلام]]  

* [[راه]] کارهای تحول فقه  

# [[اجتهاد]] عقل‌گرا  

## [[استدلالات عقلی]]  

## [[دلیل عقل]] و ارشادیت [[روایات]]  

# [[شیوه فهم نصوص]]  

# عوامل موثر در اجتهاد  

* [[مرجع تشخیص مصلحت]]  

# [[قاعده نفی سبیل]]  

## مصادیق [[نفی سبیل]]  

# [[تقیه]]  

## امام خمینی و [[حکم تقیه]]  

# [[عدالت]]  

# [[نفی ظلم]]  

## عدم [[پذیرش ظلم]]  

## [[ظلم‌ستیزی]]  

## [[دفاع از مظلوم]]  

* [[امر به معروف]]، [[فریضه]]‌ای همگانی  

* [[نظارت مردم بر کارگزاران]]  

# [[ضرورت عقل]]  

# [[دلیل حسبه]]  

# [[اجماع]]  

# [[روایات]]  

'''قسم دوم: [[ضرورت تشکیل حکومت دینی]]'''

# [[حکومت]]، لازمه [[اجرای احکام]]  

# ماهیت [[احکام الهی]]  

# [[سیره معصوم]] {{عم}}

# [[وحدت امت اسلام]]  

# حکومت [[طاغوت]]  

## مصادیق طاغوت  

# [[حکومت اسلامی]]  

# حکومت وسیله‌ای جهت تحقق اهداف عالی  

# هدف‌های عالی حکومت  

# [[عدالت اجتماعی]]

# [[اجرای احکام شریعت]]  

'''قسم اول: [[خاستگاه مشروعیت]]'''  

# [[مشروعیت الهی]]  

# [[مشروعیت مردمی]]

# [[مشروعیت الهی مردمی]]

'''قسم دوم: [[ادله مشروعیت]]'''  

# [[دلیل عقلی]]  

# [[حسبه]]

# روایات  

'''فصل سوم: [[کیفیت حکومت]]'''  

'''قسم اول: [[ویژگی حاکم دینی]]'''  

# [[علم به قوانین الهی]] ([[فقاهت]])

# [[عدالت]]  

# [[توانایی]] و [[تدبیر]]  

# [[زهد]] و [[بی‌توجهی به دنیا]]  

# سایر شرایط  

# [[ولایت مقیده فقیه]]  

# [[منطقه الفراغ]]

## [[نفی]] منطقه الفراغ از دیدگاه [[امام خمینی]]  

# [[ولایت عامه فقیهان]]  

# [[ولایت مطلقه فقیه]]  

{{پایان فهرست اثر}}

== دربارهٔ پدیدآورنده ==

{{پدیدآورنده ساده

| پدیدآورنده کتاب = سید سجاد ایزدهی}}

== پانویس ==