پرش به محتوا

نام سفیانی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان'
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان')
خط ۸۷: خط ۸۷:
::::::به نام "[[عثمان]]" در این [[روایات]] توجه کنید. احتمال دارد که مراد از [[عثمان]]، در این نقل‌های معتبر، "[[عثمان بن عنبسه]]" یعنی همان [[سفیانی]] باشد. این احتمال با [[نقل]] دیگر این [[روایت]] که با [[سند صحیح]] توسط مرحوم [[صدوق]] [[نقل]] شده است، تأیید می‌‌شود: [[ابوحمزه ثمالی]] می‌‌گوید: به ابوعبدالله عرض کردم که [[ابوجعفر]] {{ع}} می‌‌فرمود: [[خروج سفیانی]] از امور حتمی است. به من فرمود: بله و [[اختلاف]] [[بنی عباس]]، کشته شدن [[انسان]] [[پاک]] ([[نفس زکیه]]) و [[قیام قائم]] {{ع}} از امور حتمی است. گفتم: آن ندا چگونه خواهد بود؟ فرمود: ندا دهنده‌ای از آسمان در آغاز روز فریاد می‌‌زند که [[حق]] با [[علی]] و [[شیعیان]] او است؛ سپس [[ابلیس]] -که [[خدا]] او را لعنت کند- در پایان روز فریاد می‌‌زند که [[حق]] با [[سفیانی]] و [[شیعیان]] او است. در این هنگام اهل [[باطل]] گرفتار تردید می‌‌شوند<ref>محمد بن علی الصدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۲.</ref>.
::::::به نام "[[عثمان]]" در این [[روایات]] توجه کنید. احتمال دارد که مراد از [[عثمان]]، در این نقل‌های معتبر، "[[عثمان بن عنبسه]]" یعنی همان [[سفیانی]] باشد. این احتمال با [[نقل]] دیگر این [[روایت]] که با [[سند صحیح]] توسط مرحوم [[صدوق]] [[نقل]] شده است، تأیید می‌‌شود: [[ابوحمزه ثمالی]] می‌‌گوید: به ابوعبدالله عرض کردم که [[ابوجعفر]] {{ع}} می‌‌فرمود: [[خروج سفیانی]] از امور حتمی است. به من فرمود: بله و [[اختلاف]] [[بنی عباس]]، کشته شدن [[انسان]] [[پاک]] ([[نفس زکیه]]) و [[قیام قائم]] {{ع}} از امور حتمی است. گفتم: آن ندا چگونه خواهد بود؟ فرمود: ندا دهنده‌ای از آسمان در آغاز روز فریاد می‌‌زند که [[حق]] با [[علی]] و [[شیعیان]] او است؛ سپس [[ابلیس]] -که [[خدا]] او را لعنت کند- در پایان روز فریاد می‌‌زند که [[حق]] با [[سفیانی]] و [[شیعیان]] او است. در این هنگام اهل [[باطل]] گرفتار تردید می‌‌شوند<ref>محمد بن علی الصدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۲.</ref>.
::::::چنان که مشاهده می‌‌شود، این [[روایت]]، همان [[روایات]] پیشین و با [[روایت]] کافی نیز بسیار شبیه است. تنها تفاوت محتوایی بین این [[روایات]]، این است که در [[روایت]] اخیر، به جای [[عثمان]]، تعبیر [[سفیانی]] آمده است. این [[روایت]]، نشان می‌دهد که با [[امام]] این تعبیر را به جای نام "[[عثمان]]" در برخی بیان‌هایش فرموده است و یا این که [[راوی]] این [[روایت]] چنین برداشتی از نام [[عثمان]] داشته؛ یعنی مراد [[امام]] را از "[[عثمان]]"، [[سفیانی]] فهمده و به هنگام [[نقل]] [[روایت]]، به جای "[[عثمان]]"، [[سفیانی]] گزارش کرده است. در هر صورت با توجه به صحیح بودن [[سند]] این [[روایت]]، این احتمال تقویت می‌‌شود که [[نام سفیانی]]، [[عثمان]] است.
::::::چنان که مشاهده می‌‌شود، این [[روایت]]، همان [[روایات]] پیشین و با [[روایت]] کافی نیز بسیار شبیه است. تنها تفاوت محتوایی بین این [[روایات]]، این است که در [[روایت]] اخیر، به جای [[عثمان]]، تعبیر [[سفیانی]] آمده است. این [[روایت]]، نشان می‌دهد که با [[امام]] این تعبیر را به جای نام "[[عثمان]]" در برخی بیان‌هایش فرموده است و یا این که [[راوی]] این [[روایت]] چنین برداشتی از نام [[عثمان]] داشته؛ یعنی مراد [[امام]] را از "[[عثمان]]"، [[سفیانی]] فهمده و به هنگام [[نقل]] [[روایت]]، به جای "[[عثمان]]"، [[سفیانی]] گزارش کرده است. در هر صورت با توجه به صحیح بودن [[سند]] این [[روایت]]، این احتمال تقویت می‌‌شود که [[نام سفیانی]]، [[عثمان]] است.
::::::البته این احتمال نیز وجود دارد که مراد از "[[عثمان]]" در [[روایات]] معتبر یاد شده، "[[عثمان بن عفان]]"، [[خلیفه]] سوم [[اهل سنت]] باشد. جالب آن است که روایتی در [[الغیبة]] [[نعمانی]] این برداشت را تأیید می‌‌کند. در این [[روایت]] محتوای ندای [[شیطان]] این‌گونه گزارش شده است: [[عبدالله]] بن سنان می‌‌گوید: نزد [[امام صادق]] {{ع}} بودم. شنیدم مردی از قبیله همدان به آن حضرت گفت: "[[عامه]] بر ما [[عیب]] می‌‌گیرند و می‌‌گویند شما معتقدید که منادی از آسمان نام [[صاحب]] این [[امر]] ([[امامت]]) را صدا می‌‌زند". [[امام]] تکیه داده بود، خشمگین شد و نشست، سپس فرمود: "از من [[نقل]] نکنید؛ ولی از پدرم [[نقل]] کنید و مشکلی برای شما در آن نیست. گواهی می‌دهم که از پدرم شنیدم که فرمود: این در کتاب [[خدا]] روشن است؛ زیرا می‌‌فرماید: "اگر بخواهیم نشانه‌ای از آسمان بر آنان نازل می‌‌کنیم که گردن‌هایشان در مقابل آن خاضع شود"<ref>سوره شعراء، آیه ۳.</ref>. هیچ کسی در آن روز در روی [[زمین]] باقی نمی‌ماند، مگر آن که خاضع و [[تسلیم]] می‌‌شود، زمانی که آن صدا را از آسمان بشنود که همانا [[حق]] با [[علی]] بن ابی‌طالب و [[شیعیان]] او است. سپس فرمود: فردای آن روز، [[ابلیس]] به هوا می‌‌رود تا از [[دید]] اهل [[زمین]] [[پنهان]] شود و فریاد می‌‌زند: همانا [[حق]] با [[عثمان بن عفان]] و [[شیعیان]] او است. او مظلومانه کشته شده است. پس خون‌خواه او باشید"<ref>محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ص ۲۶۰-۲۶۱.</ref>. [[سند]] این [[روایت]] موثق است. [[احمد]] بن [[محمد]] بن سعید بن عقده، زیدی ولی ثقه است و [[حسن]] بن [[علی]] التیمری، همان ابن فضال است که فطحی ولی ثقه است. [[نعمانی]] بیان می‌‌کند که این متن با [[سند]] دیگری نیز [[نقل]] شده است<ref>ر.ک: محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ۲۶۱.</ref>. در روایتی دیگر در همین منبع، مشابه این [[نقل]]، با این تفاوت که به جای [[عثمان بن عفان]]، فقط [[عثمان]] [[نقل]] شده اما از کشته شدن مظلومانه او نیز یاد شده است<ref>ر.ک: محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ۲۶۱.</ref>.
::::::البته این احتمال نیز وجود دارد که مراد از "[[عثمان]]" در [[روایات]] معتبر یاد شده، "[[عثمان بن عفان]]"، [[خلیفه]] سوم [[اهل سنت]] باشد. جالب آن است که روایتی در [[الغیبة]] [[نعمانی]] این برداشت را تأیید می‌‌کند. در این [[روایت]] محتوای ندای [[شیطان]] این‌گونه گزارش شده است: [[عبدالله]] بن سنان می‌‌گوید: نزد [[امام صادق]] {{ع}} بودم. شنیدم مردی از قبیله همدان به آن حضرت گفت: "[[عامه]] بر ما [[عیب]] می‌‌گیرند و می‌‌گویند شما معتقدید که منادی از آسمان نام [[صاحب]] این [[امر]] ([[امامت]]) را صدا می‌‌زند". [[امام]] تکیه داده بود، خشمگین شد و نشست، سپس فرمود: "از من [[نقل]] نکنید؛ ولی از پدرم [[نقل]] کنید و مشکلی برای شما در آن نیست. گواهی می‌دهم که از پدرم شنیدم که فرمود: این در کتاب [[خدا]] روشن است؛ زیرا می‌‌فرماید: "اگر بخواهیم نشانه‌ای از آسمان بر آنان نازل می‌‌کنیم که گردن‌هایشان در مقابل آن خاضع شود"<ref>سوره شعراء، آیه ۳.</ref>. هیچ کسی در آن روز در روی [[زمین]] باقی نمی‌ماند، مگر آن که خاضع و [[تسلیم]] می‌‌شود، زمانی که آن صدا را از آسمان بشنود که همانا [[حق]] با [[علی]] بن ابی‌طالب و [[شیعیان]] او است. سپس فرمود: فردای آن روز، [[ابلیس]] به هوا می‌‌رود تا از [[دید]] اهل [[زمین]] پنهان شود و فریاد می‌‌زند: همانا [[حق]] با [[عثمان بن عفان]] و [[شیعیان]] او است. او مظلومانه کشته شده است. پس خون‌خواه او باشید"<ref>محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ص ۲۶۰-۲۶۱.</ref>. [[سند]] این [[روایت]] موثق است. [[احمد]] بن [[محمد]] بن سعید بن عقده، زیدی ولی ثقه است و [[حسن]] بن [[علی]] التیمری، همان ابن فضال است که فطحی ولی ثقه است. [[نعمانی]] بیان می‌‌کند که این متن با [[سند]] دیگری نیز [[نقل]] شده است<ref>ر.ک: محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ۲۶۱.</ref>. در روایتی دیگر در همین منبع، مشابه این [[نقل]]، با این تفاوت که به جای [[عثمان بن عفان]]، فقط [[عثمان]] [[نقل]] شده اما از کشته شدن مظلومانه او نیز یاد شده است<ref>ر.ک: محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ۲۶۱.</ref>.
::::::[[سند]] هر دو دسته روایاتِ متعارض که یکی [[عثمان]] را [[سفیانی]] و دیگری [[عثمان بن عفان]] معرفی می‌‌کند -حداقل در برخی از سندها- معتبر است؛ جمع این دو دسته از [[روایات]] نیز ممکن است. بدین توضیح که [[روایات]] مربوط به [[سفیانی]] و برخی دیگر از [[روایات]] نشان می‌دهد که در آستانه [[ظهور]]، [[بنی امیه]] و در رأس آنها [[سفیانی]]، مهم‌ترین جریان ضد مهدوی به شمار می‌‌آیند. [[روایات]] یاد شده درباره [[صیحه آسمانی]] نیز همین تقابل را به روشنی تأکید می‌‌کند. بنابراین در آستانه [[ظهور]]، تنها شخص [[سفیانی]] مطرح نیست؛ بلکه جریان فکری او که همان [[تفکر]] [[اموی]] است، با [[تفکر]] [[علوی]] و مهدوی مقابله می‌‌کند. بنابراین بعید نیست که در [[صیحه]] شیطانی، هم نام [[عثمان بن عفان]] به عنوان یک از سران جریان [[اموی]] برده شود و هم از [[سفیانی]] به عنوان [[رهبر]] آن زمان این جریان یاد شده باشد.
::::::[[سند]] هر دو دسته روایاتِ متعارض که یکی [[عثمان]] را [[سفیانی]] و دیگری [[عثمان بن عفان]] معرفی می‌‌کند -حداقل در برخی از سندها- معتبر است؛ جمع این دو دسته از [[روایات]] نیز ممکن است. بدین توضیح که [[روایات]] مربوط به [[سفیانی]] و برخی دیگر از [[روایات]] نشان می‌دهد که در آستانه [[ظهور]]، [[بنی امیه]] و در رأس آنها [[سفیانی]]، مهم‌ترین جریان ضد مهدوی به شمار می‌‌آیند. [[روایات]] یاد شده درباره [[صیحه آسمانی]] نیز همین تقابل را به روشنی تأکید می‌‌کند. بنابراین در آستانه [[ظهور]]، تنها شخص [[سفیانی]] مطرح نیست؛ بلکه جریان فکری او که همان [[تفکر]] [[اموی]] است، با [[تفکر]] [[علوی]] و مهدوی مقابله می‌‌کند. بنابراین بعید نیست که در [[صیحه]] شیطانی، هم نام [[عثمان بن عفان]] به عنوان یک از سران جریان [[اموی]] برده شود و هم از [[سفیانی]] به عنوان [[رهبر]] آن زمان این جریان یاد شده باشد.
::::::از شواهد این جمع این است که در محتوای [[صیحه آسمانی]] نیز چنین اختلافی مشاهده می‌شود. برخی [[روایات]] محتوای [[صیحه آسمانی]] را تصریح به نام [[امام زمان]] {{ع}} بیان کرده‌اند<ref>ر.ک: محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ص ۱۸۱، ۲۵۴، ۲۵۷ و ۲۶۳؛ علی بن حسین بن بابویه، الإمامة و التبصرة من الحیرة، ص ۱۲۹؛ محمد بن علی الصدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۰؛ محمد بن نعمان المفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۳۷۹؛ محمد بن حسن الطوسی، الغیبة، ص ۴۵۴.</ref> و در برخی دیگر -مانند [[روایات]] یاد شده- به [[حقانیت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} تصریح شده است. در آخرین روایتی که [[نقل]] شد نیز شواهد جمع این چنینی وجود دارد. در ابتدای این [[روایت]]، [[راوی]] به [[امام صادق]] {{ع}} عرض می‌‌کند که [[عامه]] بر ما [[عیب]] می‌‌گیرند که شما معتقدید که ندایی آسمانی، نام [[صاحب]] [[امر]] [[امامت]] را فریاد می‌‌زند، [[امام]] با تأیید ضمنی این [[خبر]]، مفاد [[صیحه آسمانی]] را این گونه گزارش می‌‌دهد که [[حق]] با [[علی]] {{ع}} و [[شیعیان]] او است. بنابراین آن حضرت بین این دو سخن منافاتی ندیده است و گرنه باید می‌‌فرمود محتوای [[صیحه]] تصریح به نام [[صاحب الزمان]] {{ع}} نیست؛ بلکه نام [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} برده می‌‌شود<ref>ر.ک: عباس تبریزیان، العد التنازلی فی علائم ظهور المهدی {{ع}}، ص ۳۱۷.</ref>. بررسی دیگر [[روایات]] نیز نشان می‌‌دهد که فریادهای آسمانی متعدد بوده و در [[روایات]] از [[صیحه]] در [[ماه رجب]]، [[رمضان]] و [[محرم]] [[خبر]] داده شده است<ref>ر.ک: محمد کاظم القزوینی، الإمام المهدی {{ع}} من المهد الی الظهور، ص ۴۰۹- ۴۱۳.</ref>. بنابراین می‌‌توان [[اختلاف]] یاد شده را با توجه به تعدد صیحه‌ها یا اجمال و تفصیل برخی از [[روایات]] در گزارش محتوای آنها جمع کرد.
::::::از شواهد این جمع این است که در محتوای [[صیحه آسمانی]] نیز چنین اختلافی مشاهده می‌شود. برخی [[روایات]] محتوای [[صیحه آسمانی]] را تصریح به نام [[امام زمان]] {{ع}} بیان کرده‌اند<ref>ر.ک: محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبة، ص ۱۸۱، ۲۵۴، ۲۵۷ و ۲۶۳؛ علی بن حسین بن بابویه، الإمامة و التبصرة من الحیرة، ص ۱۲۹؛ محمد بن علی الصدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۵۰؛ محمد بن نعمان المفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ۲، ص ۳۷۹؛ محمد بن حسن الطوسی، الغیبة، ص ۴۵۴.</ref> و در برخی دیگر -مانند [[روایات]] یاد شده- به [[حقانیت]] [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} تصریح شده است. در آخرین روایتی که [[نقل]] شد نیز شواهد جمع این چنینی وجود دارد. در ابتدای این [[روایت]]، [[راوی]] به [[امام صادق]] {{ع}} عرض می‌‌کند که [[عامه]] بر ما [[عیب]] می‌‌گیرند که شما معتقدید که ندایی آسمانی، نام [[صاحب]] [[امر]] [[امامت]] را فریاد می‌‌زند، [[امام]] با تأیید ضمنی این [[خبر]]، مفاد [[صیحه آسمانی]] را این گونه گزارش می‌‌دهد که [[حق]] با [[علی]] {{ع}} و [[شیعیان]] او است. بنابراین آن حضرت بین این دو سخن منافاتی ندیده است و گرنه باید می‌‌فرمود محتوای [[صیحه]] تصریح به نام [[صاحب الزمان]] {{ع}} نیست؛ بلکه نام [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} برده می‌‌شود<ref>ر.ک: عباس تبریزیان، العد التنازلی فی علائم ظهور المهدی {{ع}}، ص ۳۱۷.</ref>. بررسی دیگر [[روایات]] نیز نشان می‌‌دهد که فریادهای آسمانی متعدد بوده و در [[روایات]] از [[صیحه]] در [[ماه رجب]]، [[رمضان]] و [[محرم]] [[خبر]] داده شده است<ref>ر.ک: محمد کاظم القزوینی، الإمام المهدی {{ع}} من المهد الی الظهور، ص ۴۰۹- ۴۱۳.</ref>. بنابراین می‌‌توان [[اختلاف]] یاد شده را با توجه به تعدد صیحه‌ها یا اجمال و تفصیل برخی از [[روایات]] در گزارش محتوای آنها جمع کرد.
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش