حقوق عمومی در نهج البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها

*در منطق [[امام]]، [[حقوق]] [[انسان‌ها]] متعلق به آن‌هاست و هیچ قدرتی نمی‌تواند این [[حقوق]] را از [[آدمی]] سلب کند و در صورت سلب [[حقوق]] [[انسان‌ها]]، عنصر [[عدالت]]، که لازمه اجرای [[حقوق]] است، خدشه‌دار می‌شود. از این‌رو بین [[حقوق]] و [[عدالت]] ملازمت و [[هم‌بستگی]] وجود دارد و چون [[حقوق]] افراد رعایت نشود و [[شایستگی‌ها]] در [[جایگاه]] خود بروز نیابد، [[بی‌عدالتی]] صورت پذیرفته است. از این‌رو [[امام علی]] {{ع}} بر پاس‌داشت [[حقوق]] افراد تأکید داشت و در عمل و گفتار می‌کوشید تا هر چیز را مطابق با تعریفی که از [[عدل]] ارائه می‌دهد در جای خویش نهد. به‌همین [[دلیل]] هنگامی‌که به خواست [[مردم]] بر [[خلیفه]] سوم وارد شد او را به مفهوم [[عدالت]] [[راهنمایی]] کرد و فرمود: بدان که فاضل‌ترین [[بندگان خدا]] امامی است [[دادگر]]، هدایت‌شده و راهبر که سنّت شناخته‌شده را بر پای دارد و بدعتی را که ناشناخته است، بمیراند...<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۶۴</ref>. اگر [[رفتار]] عادلانه در [[جامعه]] تسرّی یابد و دو طرف، [[حق]] و [[حقوق]] دیگری را بی‌کم و کاست به‌پا دارند و به آن عمل کنند، [[عدالت]] برپا داشته و [[حقوق]] افراد رعایت می‌شود<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 295.</ref>.

*[[امام علی]] {{ع}} در مورد [[حقوق مردم]] و [[والی]] [[معتقد]] است چون هر دو [[حقوق]] یکدیگر را رعایت کنند، [[حق]] در میانشان بزرگ‌مقدار می‌شود و راه‌های [[دین]] برپا و نشانه‌های [[عدالت]] در [[جامعه]] [[استوار]] خوهد شد<ref>نهج البلاغه، خطبه ۲۱۶</ref>. سخن و [[سیره امام علی]] {{ع}} مفهومی عمیق از [[حقوق]] را در برمی‌گیرد که با توجه به آن [[مکتب]] حقوقی [[اسلام]] را [[تبیین]] می‌کند. البته باید توجه داشت بیش از هرچیز به‌دلیل شرایط ویژه‌ای که [[امام]] در آن قرار گرفته و اتفاقاتی که در حکومت‌های پیشین رخ داده بود، [[حقوق]] عمومی یا شهروندی نقش بارزتری در [[حکومت]] ایشان می‌یابد و بیشتر از مصادیق دیگر [[حقوق]]، به آن توجه شده است.

==مصادیقی از [[حقوق]] عمومی==