پرش به محتوا

غیرت در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار'
جز (جایگزینی متن - 'پنهان' به 'پنهان')
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار')
خط ۴۸: خط ۴۸:
*واضح است که [[امیرمؤمنان]] در این عبارات، سختگیری بر [[زنان]] را نه از مراتب [[غیرت]]، که از به‌کاربردن [[غیرت]] در محلّ ناشایست آن دانسته‌اند؛ به‌کاربردنی که تنها از [[جاهل]] [[ناآگاه]] بروز می‌یابد، نه از آگاهان متخلّق به [[اخلاق نیکو]]<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۶-۴۷.</ref>.
*واضح است که [[امیرمؤمنان]] در این عبارات، سختگیری بر [[زنان]] را نه از مراتب [[غیرت]]، که از به‌کاربردن [[غیرت]] در محلّ ناشایست آن دانسته‌اند؛ به‌کاربردنی که تنها از [[جاهل]] [[ناآگاه]] بروز می‌یابد، نه از آگاهان متخلّق به [[اخلاق نیکو]]<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۶-۴۷.</ref>.
*هرچند پس از این، ما درباره [[رذیلت]] اخلاقیِ سخت‌گیری و به زحمت و فشار انداختن [[نزدیکان]] سخن خواهیم گفت؛ امّا در اینجا تنها اشاره می‌کنیم که از پی این [[رذیلت]]، مفاسدی حاصل می‌شود که بنیان [[ایمان]] و [[رستگاری]] [[انسان]] را به دست فنا خواهد سپرد. سختگیری در انجام [[امور دینی]]، که سرانجام به [[دین]] گریزی ختم خواهد شد، در شمار مصادیق این [[رذیلت]] است. پپیامبر اکرم{{صل}} در این زمینه می‌فرمایند:"به [[راستی]] این [[دین]] محکم است، پس به آرامی در آن در آئید. و [[عبادت]] [[خدا]] را به بنده‌های [[خدا]] به‌زور تحمیل نکنید، تا چون شترسوار نابودکننده نباشید، آنکه نه سفر را طی کند، و نه مرکب را به‌جای گذارد"<ref>{{متن حدیث| إِنَّ‌ هَذَا الدِّينَ‌ مَتِينٌ‌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ‌ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِ‌ الَّذِي لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى‌}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۸۶.</ref>؛ این [[روایت]] و امثال آن - که بخشی از آن را [[شیخ کلینی]] در [[باب ]]"الاقتصاد فی العباده" جامع [[شریف]] کافی [[نقل]] نموده است -، سرمشقی است تا [[مؤمنان]] با تأسّی به آن، از سخت گیری در امور مذهبی بپرهیزند؛ تا به مذهب‌گریزی و [[ترس]] [[مردمان]] از [[دین]] دامن زده نشود<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۷-۴۸.</ref>.
*هرچند پس از این، ما درباره [[رذیلت]] اخلاقیِ سخت‌گیری و به زحمت و فشار انداختن [[نزدیکان]] سخن خواهیم گفت؛ امّا در اینجا تنها اشاره می‌کنیم که از پی این [[رذیلت]]، مفاسدی حاصل می‌شود که بنیان [[ایمان]] و [[رستگاری]] [[انسان]] را به دست فنا خواهد سپرد. سختگیری در انجام [[امور دینی]]، که سرانجام به [[دین]] گریزی ختم خواهد شد، در شمار مصادیق این [[رذیلت]] است. پپیامبر اکرم{{صل}} در این زمینه می‌فرمایند:"به [[راستی]] این [[دین]] محکم است، پس به آرامی در آن در آئید. و [[عبادت]] [[خدا]] را به بنده‌های [[خدا]] به‌زور تحمیل نکنید، تا چون شترسوار نابودکننده نباشید، آنکه نه سفر را طی کند، و نه مرکب را به‌جای گذارد"<ref>{{متن حدیث| إِنَّ‌ هَذَا الدِّينَ‌ مَتِينٌ‌ فَأَوْغِلُوا فِيهِ بِرِفْقٍ‌ وَ لَا تُكَرِّهُوا عِبَادَةَ اللَّهِ إِلَى عِبَادِ اللَّهِ فَتَكُونُوا كَالرَّاكِبِ الْمُنْبَتِ‌ الَّذِي لَا سَفَراً قَطَعَ وَ لَا ظَهْراً أَبْقَى‌}}؛ اصول کافی، ج۲، ص۸۶.</ref>؛ این [[روایت]] و امثال آن - که بخشی از آن را [[شیخ کلینی]] در [[باب ]]"الاقتصاد فی العباده" جامع [[شریف]] کافی [[نقل]] نموده است -، سرمشقی است تا [[مؤمنان]] با تأسّی به آن، از سخت گیری در امور مذهبی بپرهیزند؛ تا به مذهب‌گریزی و [[ترس]] [[مردمان]] از [[دین]] دامن زده نشود<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۷-۴۸.</ref>.
*سخت گیری در امور عفّت [[خانواده]]، به [[گناهان]] [[آشکار]] و پنهان خواهد انجامید. از این‌رو اضافه می‌کنیم که نگهبانیِ بیش از حد از [[همسر]] واعمال او - که گاه نتیجه اوهامی است که عقلاً و شرعاً [[ناپسند]] می‌باشد-، به [[سختی]] در [[شرع]] [[نکوهش]] شده؛ همانگونه که [[دعوت]] آنان به حجابی بیش از آنچه در حدّ عرف متدیّنین رواج دارد نیز، نمی‌تواند در شمار مستحبّات به حساب آید.
*سخت گیری در امور عفّت [[خانواده]]، به [[گناهان]] آشکار و پنهان خواهد انجامید. از این‌رو اضافه می‌کنیم که نگهبانیِ بیش از حد از [[همسر]] واعمال او - که گاه نتیجه اوهامی است که عقلاً و شرعاً [[ناپسند]] می‌باشد-، به [[سختی]] در [[شرع]] [[نکوهش]] شده؛ همانگونه که [[دعوت]] آنان به حجابی بیش از آنچه در حدّ عرف متدیّنین رواج دارد نیز، نمی‌تواند در شمار مستحبّات به حساب آید.
*بازداشتن [[همسر]] از [[خروج]] از خانه و حضور در مجالسی که حضور آنان در آن مفید خواهد بود، و تجسّس در امور شخصی آنان نیز، در همین شمار است. این امور و امور مشابه آن، گاه به سرکشی، [[لجاجت]] و اموری این‌گونه منجر می‌شود؛ که بنیان [[خانواده]] را متزلزل خواهد نمود. از این‌روست که مردان، چون از عفّت و حیای [[زن]] [[اطمینان]] یافتند، [[شایسته]] است [[استقلال]] آنان در امور خود را محترم شمرده هرچند مسؤولیّت [[خانواده]] را بر دوش دارند، امّا به هیچ‌وجه سخت گیری بر آنان را پیشه خود نسازند.
*بازداشتن [[همسر]] از [[خروج]] از خانه و حضور در مجالسی که حضور آنان در آن مفید خواهد بود، و تجسّس در امور شخصی آنان نیز، در همین شمار است. این امور و امور مشابه آن، گاه به سرکشی، [[لجاجت]] و اموری این‌گونه منجر می‌شود؛ که بنیان [[خانواده]] را متزلزل خواهد نمود. از این‌روست که مردان، چون از عفّت و حیای [[زن]] [[اطمینان]] یافتند، [[شایسته]] است [[استقلال]] آنان در امور خود را محترم شمرده هرچند مسؤولیّت [[خانواده]] را بر دوش دارند، امّا به هیچ‌وجه سخت گیری بر آنان را پیشه خود نسازند.
*سخت گیری در [[تربیت فرزند]] نیز نتیجه‌ای معکوس به بار خواهد آورد. اگر [[پدر]] یا مربّی، در فرهنگ‌پذیریِ [[فرزند]] به‌سختی گراید، عقده [[حقارت]] و [[ضعف نفس]] در [[فرزند]] پدید آمده، [[قدرت]] تربیت‌پذیریِ او به [[سستی]] می‌گراید؛ در این صورت نه تنها نتیجه و [[هدف]] مطلوب از [[تربیت]] حاصل نمی‌شود، که نتیجه‌ای سخت نامطلوب حاصل می‌آید<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۷-۴۸.</ref>.
*سخت گیری در [[تربیت فرزند]] نیز نتیجه‌ای معکوس به بار خواهد آورد. اگر [[پدر]] یا مربّی، در فرهنگ‌پذیریِ [[فرزند]] به‌سختی گراید، عقده [[حقارت]] و [[ضعف نفس]] در [[فرزند]] پدید آمده، [[قدرت]] تربیت‌پذیریِ او به [[سستی]] می‌گراید؛ در این صورت نه تنها نتیجه و [[هدف]] مطلوب از [[تربیت]] حاصل نمی‌شود، که نتیجه‌ای سخت نامطلوب حاصل می‌آید<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۷-۴۸.</ref>.
۲۱۸٬۸۳۴

ویرایش