علم: تفاوت میان نسخه‌ها
←علم در فرهنگ مطهر
| خط ۱۴۳: | خط ۱۴۳: | ||
علم عبارت است از “بیان قوانین و نوامیس و [[روابط]] واقعی بین اشیاء” و اگر بین هیچ چیزی با چیز دیگر رابطه‌ای وجود نداشته باشد علمی هم وجود نخواهد داشت. | علم عبارت است از “بیان قوانین و نوامیس و [[روابط]] واقعی بین اشیاء” و اگر بین هیچ چیزی با چیز دیگر رابطه‌ای وجود نداشته باشد علمی هم وجود نخواهد داشت. | ||
غرض از علم، [[معرفت]] و [[شناخت]] به معنی وسیع کلمه است نه علم [[تجربی]] که در ترجمه کلمه " SCience" غربی به کار می‌رود<ref>مقالات فلسفی (۱)، ص۲۶۸.</ref><ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۷۱.</ref> | غرض از علم، [[معرفت]] و [[شناخت]] به معنی وسیع کلمه است نه علم [[تجربی]] که در ترجمه کلمه " SCience" غربی به کار می‌رود<ref>مقالات فلسفی (۱)، ص۲۶۸.</ref><ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۷۱.</ref> | ||
===علم (مسأله علم)=== | |||
مسأله هر علم عبارت است از قضیه‌ای که رابطه موضوع آن علم را با یکی از عوارض و [[احکام]] وی بیان می‌کند؛ و از این رو هر [[علمی]] عبارت است از مجموعه‌ای از مسائل که مشتمل است بر موضوع و محمول و نسبتی، و هنگامی آن مسأله صورت “قانون” به خود می‌گیرد که اولاً کلی باشد و ثانیاً حالتی پیدا کند که [[ذهن]] “جبراً” [[اذعان]] به ثبوت محمول از برای موضوع پیدا کند<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۴۷۳.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۷۳.</ref> | |||
===علم (موضوع علم)=== | |||
منطقیین و [[فلاسفه]] بعد از [[تحقیق]] و جستجوی بسیار به این نتیجه رسیده‌اند که هیچ علمی خالی از موضوع نیست و آن چیزی که مسائل هر علمی را به صورت افراد یک [[خانواده]] در می‌آورد و همان “موضوع” آن علم است و آن چیزی هم که منشأ قرابت‌های فامیلی و [[نژادی]] [[علوم]] است همانا قرابت‌هایی است که بین موضوعات علوم برقرار است و اگر برای همه علوم جدّ اعلایی قایل شویم همانا آن جدّ اعلا نیز مربوط به موضوعات علوم است<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۴۷۰.</ref>. | |||
پس موضوع هر علمی عبارت است از آن چیزی که در آن علم از احوال و عوارض او [[گفتگو]] می‌شود و قضایای مربوط به او حل می‌شود. [[تدبیر]] و تدقیق در مسائل هر علمی و تجزیه مسائل آن روشن می‌کند که همه آن مسائل [[بیان احکام]] و آثار و عوارض و حالات یک شیء بخصوص است و همان شیء بخصوص است که همه آن مسائل را به صورت افراد یک خانواده درآورده است و ما آن را موضوع آن علم می‌نامیم<ref>مجموعه آثار، ج۵، ص۴۸.</ref>. | |||
به عبارت دیگر موضوع هر علم و فنی [[نماینده]] [[استقلال]] و [[تعیین]] کننده روش و اسلوب تحقیق و منشأ اختصاص اصول متعارفه و مبانی اولیه آن علم به آن علم است<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۲۷۹.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر، ص ۵۷۳.</ref> | |||
===علم=== | |||
مراجعه به [[حقیقت علم]]<ref>شرح مبسوط منظومه، ج۱، ص۲۵۹.</ref>. مبادی علم<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۴۷۳.</ref>. [[ارزش]] علم<ref>فلسفه اخلاق، ص۸۰.</ref>. [[زیبایی]] و علم<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۲۳۹.</ref>. ارزش نظری علم<ref>مجموعه آثار، ج۳، ص۳۱.</ref>. ارزش عملی علم<ref>مجموعه آثار، ج۳، ص۳۱.</ref>. اصول متعارف و موضوع علم<ref>مجموعه آثار، ج۶، ص۴۷۸.</ref>. اسلوب و روش [[فکری]] علم<ref>منبع قبلی ص۴۷۸.</ref>.<ref>محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۵۷۴.</ref> | |||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||