پرش به محتوا

تاریخ تحولات نظام سیاسی اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{نبوت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233);...» ایجاد کرد)
 
خط ۲۸: خط ۲۸:


بنابراین [[هجرت به مدینه]] انجام شد و سرآغاز فصل نوینی در [[رسالت]] [[نبوی]] و [[حیات سیاسی]] [[اسلام]] قرار گرفت و استقرار رسول خدا و [[مهاجرین]] در [[مدینه]]، [[فرصت]] پایه‌ریزی [[حکومت اسلامی]] را فراهم نمود. مهمترین اقدامات و مراحلی که منجر به تأسیس، [[تحکیم]] و پی‌ریزی شالوده‌های [[حکومت دینی]] در مدینه گردید عبارت بودند از:<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۱۷۹.</ref>
بنابراین [[هجرت به مدینه]] انجام شد و سرآغاز فصل نوینی در [[رسالت]] [[نبوی]] و [[حیات سیاسی]] [[اسلام]] قرار گرفت و استقرار رسول خدا و [[مهاجرین]] در [[مدینه]]، [[فرصت]] پایه‌ریزی [[حکومت اسلامی]] را فراهم نمود. مهمترین اقدامات و مراحلی که منجر به تأسیس، [[تحکیم]] و پی‌ریزی شالوده‌های [[حکومت دینی]] در مدینه گردید عبارت بودند از:<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۱۷۹.</ref>
===جلب [[همراهی]] و [[پذیرش مردم]]===
پیش از این بیان شد، وقتی رسول خدا{{صل}} به مدینه [[هجرت]] نمودند، برای ایشان [[اطمینان]] حاصل شد که واقعاً [[یاران]] [[وفادار]] و آماده پیکاری، وی را در مصاف با دشمنانش یاری خواهند رساند. در [[بیعت عقبه دوم]]، که جمعی از مردان و [[زنان]] یثرب [[متعهد]] شدند که آن [[حضرت]] را [[تبعیت]] نموده، با دشمنان وی [[پیکار]] نمایند و تا پای جان از پیامبر [[دفاع]] کنند<ref>سیره ابن هشام، ج۱، ص۱۳۱.</ref>، بخش عمده‌ای از این زمینه را فراهم نمود.<ref>علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر، نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام، ص ۱۸۲.</ref>
===برقراری [[وحدت اجتماعی]] در مدینه===
[[جامعه]] نوپای مدینه، با وجود [[دشمن]] سرسختی، چون [[قریش]] بیش از هر چیز به [[سازماندهی]] و [[انسجام]]، [[نیازمند]] بود؛ بنابراین “نگاه به درون” و برقراری [[وحدت در جامعه]] مدینه را، می‌توان [[خط مشی]] کلی و [[استراتژی]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} در سال‌های نخست هجرت دانست.
یکی از اقداماتی که در این مسیر صورت گرفت، پیوند “اخوت” بین [[مؤمنین]] [[مهاجر]] و [[انصار]] بود که در [[راه]] [[حق]] یکدیگر را [[یاری]] دهند و پس از [[مرگ]] از یکدیگر [[ارث]] ببرند. اینان نود یا صد نفر بودند نیمی از [[مهاجران]] و نیمی از انصار، [[رسول خدا]]{{صل}} به آنان فرمود: {{متن حدیث|تأخوا في الله اخوين اخوين}}؛ در [[راه خدا]]، دو نفر دو نفر با هم [[برادری]] کنید. سپس، دست [[علی بن ابی‌طالب]]{{ع}} را گرفت و فرمود: {{متن حدیث|هذا أَخِي‏}} این [[برادر]] من است<ref>رهنما، زین‌العابدین، پیامبر، ص۵۳۵ – ۵۴۰؛ رسول جعفریان، تاریخ سیاسی اسلام، ج۱، ص۳۸۲ -۳۸۷.</ref>.
[[حکم]] توارث ناشی از [[عقد اخوت]] با [[نزول آیه]]: {{متن قرآن|وَأُولُو الْأَرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ}}<ref>«و خویشاوندان نسبت به یکدیگر در کتاب خداوند از مؤمنان و مهاجران (به ارث) سزاوارترند» سوره احزاب، آیه ۶.</ref>، بعد از [[جنگ بدر]] [[منسوخ]] گردید.
[[اقدام]] بعدی، [[تغییر]] ساختار قبیلگی بود؛ البته هر چند تعرض آشکار و مستقیم به ساخت [[قبیله]] صورت نگرفت؛ اما [[پیمان]] عمومی [[مدینه]]، که در آن مرزهای [[اعتقادی]] وسیع‌تری فراروی [[قبایل]] قرار گرفت و [[حقوق اجتماعی]] تعریف شده در آن، به طور کلی [[مخالف]] با [[حقوق]] پذیرفته شده میان قبایل بود، [[زمینه‌ساز]] [[تحول]] اساسی در بافت [[زندگی]] قبیلگی گردید؛ همچنین مکانیزم [[حل اختلافات]]، متفاوت و [[متعارض]] با [[نظام]] قبیله‌ای، به [[خدا]] و [[رسول]] او سپرده شد.
اقدام سوم، تنظیم [[روابط]] با [[یهودیان]] ساکن در مدینه بود. یهودیان مدینه از جایگاهی برخوردار بودند که نقش آنان نباید نادیده گرفته می‌شد؛ چون آنان پیرو [[دین الهی]] بوده و از [[موفقیت]] [[اقتصادی]] خاصی برخوردار بودند و روابط تجاری نزدیکی با [[قریش]] داشتند؛ از این رو، در پیمان با یهودیان، آنان بخشی از [[امت واحده]] نامیده شدند.
موارد عمده این پیمان عبارتست از:
# [[مسلمانان]] و یهودیان، مانند یک [[ملت]] در مدینه زندگی می‌کنند.
# مسلمانان و یهودیان در انجام [[مراسم دینی]] خود [[آزاد]] خواهند بود.
#در موقع پیشامد [[جنگ]]، هر کدام از این دو، دیگری را در صورتی که [[متجاوز]] نباشد، علیه [[دشمن]] کمک خواهد کرد.
#هرگاه [[مدینه]] مورد [[حمله]] و تاخت و تاز دشمن قرار گیرد، هر دو با هم در [[دفاع]] از آن تشریک مساعی خواهند کرد.
# [[قرارداد صلح]] با دشمن، با [[مشورت]] هر دو به انجام خواهد رسید.
#چون مدینه [[شهر]] مقدسی؛ است از هر دو [[ناحیه]] مورد [[احترام]] و هر نوع [[خونریزی]] در آن [[حرام]] خواهد بود.
#در موقع بروز [[اختلاف]] و [[نزاع]]، آخرین داور برای [[رفع اختلاف]] [[رسول خدا]] خواهد بود.
#امضاکنندگان این [[پیمان]] با همدیگر به [[خیرخواهی]] و [[نیکوکاری]] [[رفتار]] خواهند کرد<ref>آیتی، تاریخ پیامبر اسلام، ص۲۳۴.</ref>.
بنابراین، [[با تدبیر]] رسول خدا زمینه‌های اختلاف و نزاع از [[جامعه]] نوبنیاد مدینه برچیده شد و پایه‌های [[دولت اسلامی]] به [[رهبری]] رسول خدا{{صل}} [[استوار]] گردید.<ref>[[علی اصغر نصرتی|نصرتی، علی اصغر]]، [[نظام سیاسی اسلام (کتاب)|نظام سیاسی اسلام]]، ص ۱۸۲.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
۷۲٬۴۴۲

ویرایش