خبیب بن عدی انصاری در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'برده' به 'برده'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233)...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'برده' به 'برده')
خط ۱۰: خط ۱۰:
[[خبیب بن عدی بن عوف بن مالک بن اوس انصاری]]، [[اهل]] [[مدینه]] و از [[قبیله اوس]] می‌باشد<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۵۹۷ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. در [[جنگ بدر]] خبیب بن عدی ضربه [[سختی]] خورد چنان که گوشت و پوست [[محل]] زخم برگشت، [[پیامبر]]{{صل}} آب دهان خویش را روی زخم او افکند و با [[ملایمت]] بر آن دست کشید و آن را به حالت اول در آورد و همان دم زخم [[جوش]] خورد<ref>دلائل النبوه، بیهقی (ترجمه: مهدوی دامغانی)، ج۲، ص۲۶۴.</ref>.
[[خبیب بن عدی بن عوف بن مالک بن اوس انصاری]]، [[اهل]] [[مدینه]] و از [[قبیله اوس]] می‌باشد<ref>اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۵۹۷ اسد الغابه، ابن اثیر، ج۱، ص۵۹۷.</ref>. در [[جنگ بدر]] خبیب بن عدی ضربه [[سختی]] خورد چنان که گوشت و پوست [[محل]] زخم برگشت، [[پیامبر]]{{صل}} آب دهان خویش را روی زخم او افکند و با [[ملایمت]] بر آن دست کشید و آن را به حالت اول در آورد و همان دم زخم [[جوش]] خورد<ref>دلائل النبوه، بیهقی (ترجمه: مهدوی دامغانی)، ج۲، ص۲۶۴.</ref>.


وی در جنگ بدر [[حارث بن عامر]] را کشت. لذا هنگامی که او در ماجرای [[رجیع]] [[اسیر]] و به [[مکه]] [[برده]] شد، بازماندگان حارث او را خریدند تا به تلافی کشتن پدرشان به [[قتل]] برسانند. ماجرای رجیع در [[سال سوم هجرت]] پیش آمد. در این ماجرا [[خبیب]] و نُه تن دیگر از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} که برای [[آموزش قرآن]] رفته بودند، به دست [[مشرکان]] اسیر و بعد کشته شدند<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۴۴۰.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[خبیب بن عدی (مقاله)|مقاله "خبیب بن عدی"]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص ۳۵.</ref>
وی در جنگ بدر [[حارث بن عامر]] را کشت. لذا هنگامی که او در ماجرای [[رجیع]] [[اسیر]] و به [[مکه]] برده شد، بازماندگان حارث او را خریدند تا به تلافی کشتن پدرشان به [[قتل]] برسانند. ماجرای رجیع در [[سال سوم هجرت]] پیش آمد. در این ماجرا [[خبیب]] و نُه تن دیگر از [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} که برای [[آموزش قرآن]] رفته بودند، به دست [[مشرکان]] اسیر و بعد کشته شدند<ref>الاستیعاب، ابن عبد البر، ج۲، ص۴۴۰.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[خبیب بن عدی (مقاله)|مقاله "خبیب بن عدی"]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص ۳۵.</ref>


==داستان [[شهادت]] خبیب==
==داستان [[شهادت]] خبیب==
خط ۲۶: خط ۲۶:
آنها [[خبیب]] و [[زید]] را همچنان با خود بردند، تا به [[مکه]] رسیدند. [[خبیب]] را [[حجیر بن ابی اهاب]] به هشتاد مثقال طلا و یا پنجاه شتر خرید تا [[برادر]] زاده‌اش، [[عقبة بن حارث]]، او را به جای پدرش، که در [[بدر]] کشته شده بود، بکشد. [[زید بن دثنه]] را [[صفوان بن امیه]] به پنجاه شتر خرید تا او را به جای پدرش بکشد و گویند گروهی از [[قریش]] در خریدن او [[شریک]] شدند. چون آن دو را در ماه [[ذی قعده]]، که از [[ماه‌های حرام]] است، گرفته بودند، هر دو را زندانی کردند. حجیر، [[خبیب بن عدی]] را در [[خانه]] زنی به نام [[ماویه]]، که [[کنیز]] [[بنی عبد مناف]] بود، [[حبس]] کرد و [[صفوان]]، زید را پیش گروهی از [[بنی جمح]] زندانی کرد و هم گفته‌اند که او را در خانه [[غلام]] خود، نسطاس، زندانی کرد. ماویه، که بعدها [[مسلمان]] شد و [[اسلامی]] [[نیکو]] داشت، می‌گفت: به [[خدا]]، هیچ کس را بهتر از خبیب ندیده‌ام. من از شکاف در مواظب او بودم، او را به زنجیر کشیده بودند و من می‌دیدم که او خوشه‌های انگوری به بزرگی سر [[انسان]] در دست داشت و می‌خورد در صورتی که، در آن هنگام، موسم انگور نبود و حتی یک [[حبه]] انگور هم پیدا نمی‌شد و بدون تردید این روزی خاصی بود که [[خداوند]] به او ارزانی می‌فرمود.
آنها [[خبیب]] و [[زید]] را همچنان با خود بردند، تا به [[مکه]] رسیدند. [[خبیب]] را [[حجیر بن ابی اهاب]] به هشتاد مثقال طلا و یا پنجاه شتر خرید تا [[برادر]] زاده‌اش، [[عقبة بن حارث]]، او را به جای پدرش، که در [[بدر]] کشته شده بود، بکشد. [[زید بن دثنه]] را [[صفوان بن امیه]] به پنجاه شتر خرید تا او را به جای پدرش بکشد و گویند گروهی از [[قریش]] در خریدن او [[شریک]] شدند. چون آن دو را در ماه [[ذی قعده]]، که از [[ماه‌های حرام]] است، گرفته بودند، هر دو را زندانی کردند. حجیر، [[خبیب بن عدی]] را در [[خانه]] زنی به نام [[ماویه]]، که [[کنیز]] [[بنی عبد مناف]] بود، [[حبس]] کرد و [[صفوان]]، زید را پیش گروهی از [[بنی جمح]] زندانی کرد و هم گفته‌اند که او را در خانه [[غلام]] خود، نسطاس، زندانی کرد. ماویه، که بعدها [[مسلمان]] شد و [[اسلامی]] [[نیکو]] داشت، می‌گفت: به [[خدا]]، هیچ کس را بهتر از خبیب ندیده‌ام. من از شکاف در مواظب او بودم، او را به زنجیر کشیده بودند و من می‌دیدم که او خوشه‌های انگوری به بزرگی سر [[انسان]] در دست داشت و می‌خورد در صورتی که، در آن هنگام، موسم انگور نبود و حتی یک [[حبه]] انگور هم پیدا نمی‌شد و بدون تردید این روزی خاصی بود که [[خداوند]] به او ارزانی می‌فرمود.


خبیب شب‌ها [[قرآن]] می‌خواند، زنها که صدای قرآن [[خواندن]] او را می‌شنیدند، می‌گریستند و بر او [[دل]] می‌سوزاندند. ماویه گوید: به او گفتم: ای خبیب! آیا حاجتی داری؟ گفت: "نه، فقط آب شیرین برایم بیاور و از گوشت‌هایی که در پای [[بت‌ها]] [[قربانی]] می‌شوند، در [[خوراک]] من قرار مده و هرگاه هم که فهمیدی می‌خواهند مرا بکشند، به من خبر بده". چون ماه‌های حرام سپری شد و [[تصمیم]] به کشتن او گرفتند، پیش او رفتم و آگاهش کردم و به خدا قسم ندیدم که از این جهت بیمی به خود [[راه]] بدهد. او گفت: "برای من تیغی بفرست که خود را [[اصلاح]] کنم". پس من به وسیله پسرم تیغی برایش فرستادم. چون پسرک من راه افتاد و رفت، با خود گفتم: این چه کاری بود که کردم؟ نکند که درصدد [[انتقام]] برآید و پسرک را بکشد و بگوید: "مردی در مقابل مردی". اتفاقا وقتی پسرم تیغ را [[برده]] بود، آن را از او گرفته و به [[شوخی]] گفته بود: به [[جان]] پدرت قسم، خیلی پُر جرأتی! آیا مادرت نترسید که وقتی تو را همراه تیغ پیش من می‌فرستد، من مکری بکنم، مگر نه این است که شما می‌خواهید مرا بکشید؟
خبیب شب‌ها [[قرآن]] می‌خواند، زنها که صدای قرآن [[خواندن]] او را می‌شنیدند، می‌گریستند و بر او [[دل]] می‌سوزاندند. ماویه گوید: به او گفتم: ای خبیب! آیا حاجتی داری؟ گفت: "نه، فقط آب شیرین برایم بیاور و از گوشت‌هایی که در پای [[بت‌ها]] [[قربانی]] می‌شوند، در [[خوراک]] من قرار مده و هرگاه هم که فهمیدی می‌خواهند مرا بکشند، به من خبر بده". چون ماه‌های حرام سپری شد و [[تصمیم]] به کشتن او گرفتند، پیش او رفتم و آگاهش کردم و به خدا قسم ندیدم که از این جهت بیمی به خود [[راه]] بدهد. او گفت: "برای من تیغی بفرست که خود را [[اصلاح]] کنم". پس من به وسیله پسرم تیغی برایش فرستادم. چون پسرک من راه افتاد و رفت، با خود گفتم: این چه کاری بود که کردم؟ نکند که درصدد [[انتقام]] برآید و پسرک را بکشد و بگوید: "مردی در مقابل مردی". اتفاقا وقتی پسرم تیغ را برده بود، آن را از او گرفته و به [[شوخی]] گفته بود: به [[جان]] پدرت قسم، خیلی پُر جرأتی! آیا مادرت نترسید که وقتی تو را همراه تیغ پیش من می‌فرستد، من مکری بکنم، مگر نه این است که شما می‌خواهید مرا بکشید؟
[[ماویه]] می‌گوید: من این سخن را شنیدم، پس گفتم: ای [[خبیب]] من در تو همان [[امانت الهی]] را می‌بینم و این تیغ را برای رضای پروردگارت برایت فرستادم، نه برای اینکه پسرم را بکشی. گفت: "مطمئن باش که او را نمی‌کشتم و در [[آیین]] ما مکر و غافل‌گیری روا نیست".
[[ماویه]] می‌گوید: من این سخن را شنیدم، پس گفتم: ای [[خبیب]] من در تو همان [[امانت الهی]] را می‌بینم و این تیغ را برای رضای پروردگارت برایت فرستادم، نه برای اینکه پسرم را بکشی. گفت: "مطمئن باش که او را نمی‌کشتم و در [[آیین]] ما مکر و غافل‌گیری روا نیست".


خط ۴۴: خط ۴۴:
[[عثمان بن محمد اخنسی]] می‌گوید: "[[عمر بن خطاب]]، [[سعید بن عامر بن حذیم جمحی]] را [[فرماندار]] [[حمص]] کرد. اتفاقاً او در حالی که میان [[اصحاب]] خود بود، ناگهان [[غش]] کرد. این مطلب را به [[عمر]] گفتند. چون [[سعید]] از حمص، پیش عمر آمد، عمر از او پرسید: موضوع چه بوده است؟ آیا تو [[جن]] زده هستی؟ او گفت: "‌ای [[امیر مؤمنان]]، نه به خدا سوگند، ولی من هنگام کشتن خبیب حاضر بودم و نفرین او را شنیدم و به خدا قسم، در هر جا که باشم اگر آن منظره به خاطرم بیاید، غش می‌کنم. " گویند: این مسئله موجب زیاد شدن [[احترام]] او پیش عمر شد.
[[عثمان بن محمد اخنسی]] می‌گوید: "[[عمر بن خطاب]]، [[سعید بن عامر بن حذیم جمحی]] را [[فرماندار]] [[حمص]] کرد. اتفاقاً او در حالی که میان [[اصحاب]] خود بود، ناگهان [[غش]] کرد. این مطلب را به [[عمر]] گفتند. چون [[سعید]] از حمص، پیش عمر آمد، عمر از او پرسید: موضوع چه بوده است؟ آیا تو [[جن]] زده هستی؟ او گفت: "‌ای [[امیر مؤمنان]]، نه به خدا سوگند، ولی من هنگام کشتن خبیب حاضر بودم و نفرین او را شنیدم و به خدا قسم، در هر جا که باشم اگر آن منظره به خاطرم بیاید، غش می‌کنم. " گویند: این مسئله موجب زیاد شدن [[احترام]] او پیش عمر شد.


از [[نوفل بن معاویه دیلی]] هم [[نقل]] شده که می‌گفت: من هم در آن [[روز]] که خبیب، نفرین کرد، حاضر بودم و هیچ کس را ندیدم که از نفرین او [[جان]] سالم به در [[برده]] باشد. من در ردیف اول [[ایستاده]] بودم و از ترس نفرین او به [[زمین]] نشستم. یک ماه بلکه بیشتر، در مجامع [[قریش]] فقط صحبت از نفرین خبیب بود و [[مشرکان]] چون خواستند خبیب را به دار، بیاویزند این چند [[بیت]] را خواند: همه گروه‌ها با تمام افراد قبیله‌ها را به دور من گرد آورده‌اند؛همه آنها [[دشمنی]] را علیه من ابراز می‌کنند؛ بر علیه من که در بند و زنجیر هستم. با [[زنان]] و فرزندانشان آمده‌اند و مرا به درختی بلند برای به دار کشیدن، نزدیک کرده‌اند. به [[خدا]] [[شکایت]] می‌برم از [[غربت]] و مصیبتم و از آن چه که این گروهها هنگام مرگم برایم آماده کرده‌اند. پس ای [[خداوند]] [[عرش]] مرا بر آنچه درباره من می‌خواهند [[صبر]] و [[بردباری]] ده که گوشتم را می‌برند و امیدم [[بریده]] شده است. و این در [[راه خدا]] خواهد بود و اگر بخواهد بر پاره‌های پراکنده تن من [[برکت]] خواهد داد. مرا مخیر کرده‌اند که یا [[کافر]] شوم یا بمیرم و چشمانم فرو ریختند اما از روی [[بی تابی]] نبود. من از [[مرگ]] نمی‌ترسم زیرا من مرده‌ام ولیکن [[ترس]] من از [[آتش]] برافروخته است. و هرگاه [[مسلمان]] بمیرم به خدا قسم نمی‌ترسم که مرگم به کدام پهلویم (و چگونه) باشد. من کسی نیستم که برای [[دشمن]] [[خشوع]] یا فریاد و ناله کنم که بازگشتم به سوی خداست<ref>{{عربی|لَقَدْ جَمَعَ اَلْأَحْزَابُ حَوْلِي وَ أَلَّبُوا قَبَائِلَهُمْ وَ اِسْتَجْمَعُوا كُلَّ مَجْمَعٍ وَ قَدْ حَشَدُوا أَوْلاَدَهُمْ وَ نِسَاءَهُمْ  وَ قَرُبْتُ مِنْ جَذَعٍ طَوِيلٍ مُمْنَعٍ  فَذَا اَلْعَرْشِ صَبِّرْنِي عَلَى مَا يُرَادُ بِي  فَقَدْ بَاسَ مِنْهُمْ بَعْدَ يَوْمِي وَ مَطْمَعِي  وَ تَاللَّهِ مَا أَخْشَى إِذَا كُنْتُ ذَا تُقًى  عَلَى أَيِّ جَمْعٍ كَانَ لِلَّهِ مَصْرَعِي فذا  العرش، صبرنی علی ما یراد بی فقد بضعوا لحمی و قد یاس مطمعی  و ذلک فی ذات الإله و إن یشأ پبارک علی أوصال شلو ممع  و قد خیرونی الکفر و الموت دونه وقد هملت عینای من غیر مجزع، و ما بی حذار الموت، إنی لمیت و لکن حذاری جحم نار ملقع  فو الله ما أرجوا إذا مت مسلما علی‌ای جنب کان فی الله مضجعی فلست بمبد للعدو تخشع ولا جزعا إنی إلی الله مرجعی}}؛السیرة النبویه، ابن هشام، ج۳، ص۸۵-۱۸۴.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[خبیب بن عدی (مقاله)|مقاله "خبیب بن عدی"]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص ۴۲-۴۴.</ref>
از [[نوفل بن معاویه دیلی]] هم [[نقل]] شده که می‌گفت: من هم در آن [[روز]] که خبیب، نفرین کرد، حاضر بودم و هیچ کس را ندیدم که از نفرین او [[جان]] سالم به در برده باشد. من در ردیف اول [[ایستاده]] بودم و از ترس نفرین او به [[زمین]] نشستم. یک ماه بلکه بیشتر، در مجامع [[قریش]] فقط صحبت از نفرین خبیب بود و [[مشرکان]] چون خواستند خبیب را به دار، بیاویزند این چند [[بیت]] را خواند: همه گروه‌ها با تمام افراد قبیله‌ها را به دور من گرد آورده‌اند؛همه آنها [[دشمنی]] را علیه من ابراز می‌کنند؛ بر علیه من که در بند و زنجیر هستم. با [[زنان]] و فرزندانشان آمده‌اند و مرا به درختی بلند برای به دار کشیدن، نزدیک کرده‌اند. به [[خدا]] [[شکایت]] می‌برم از [[غربت]] و مصیبتم و از آن چه که این گروهها هنگام مرگم برایم آماده کرده‌اند. پس ای [[خداوند]] [[عرش]] مرا بر آنچه درباره من می‌خواهند [[صبر]] و [[بردباری]] ده که گوشتم را می‌برند و امیدم [[بریده]] شده است. و این در [[راه خدا]] خواهد بود و اگر بخواهد بر پاره‌های پراکنده تن من [[برکت]] خواهد داد. مرا مخیر کرده‌اند که یا [[کافر]] شوم یا بمیرم و چشمانم فرو ریختند اما از روی [[بی تابی]] نبود. من از [[مرگ]] نمی‌ترسم زیرا من مرده‌ام ولیکن [[ترس]] من از [[آتش]] برافروخته است. و هرگاه [[مسلمان]] بمیرم به خدا قسم نمی‌ترسم که مرگم به کدام پهلویم (و چگونه) باشد. من کسی نیستم که برای [[دشمن]] [[خشوع]] یا فریاد و ناله کنم که بازگشتم به سوی خداست<ref>{{عربی|لَقَدْ جَمَعَ اَلْأَحْزَابُ حَوْلِي وَ أَلَّبُوا قَبَائِلَهُمْ وَ اِسْتَجْمَعُوا كُلَّ مَجْمَعٍ وَ قَدْ حَشَدُوا أَوْلاَدَهُمْ وَ نِسَاءَهُمْ  وَ قَرُبْتُ مِنْ جَذَعٍ طَوِيلٍ مُمْنَعٍ  فَذَا اَلْعَرْشِ صَبِّرْنِي عَلَى مَا يُرَادُ بِي  فَقَدْ بَاسَ مِنْهُمْ بَعْدَ يَوْمِي وَ مَطْمَعِي  وَ تَاللَّهِ مَا أَخْشَى إِذَا كُنْتُ ذَا تُقًى  عَلَى أَيِّ جَمْعٍ كَانَ لِلَّهِ مَصْرَعِي فذا  العرش، صبرنی علی ما یراد بی فقد بضعوا لحمی و قد یاس مطمعی  و ذلک فی ذات الإله و إن یشأ پبارک علی أوصال شلو ممع  و قد خیرونی الکفر و الموت دونه وقد هملت عینای من غیر مجزع، و ما بی حذار الموت، إنی لمیت و لکن حذاری جحم نار ملقع  فو الله ما أرجوا إذا مت مسلما علی‌ای جنب کان فی الله مضجعی فلست بمبد للعدو تخشع ولا جزعا إنی إلی الله مرجعی}}؛السیرة النبویه، ابن هشام، ج۳، ص۸۵-۱۸۴.</ref>.<ref>[[محمد ایوب کاظمی|کاظمی، محمد ایوب]]، [[خبیب بن عدی (مقاله)|مقاله "خبیب بن عدی"]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص ۴۲-۴۴.</ref>


==[[خبیب]] و عدم [[تقیه]]==
==[[خبیب]] و عدم [[تقیه]]==
۲۱۸٬۳۵۲

ویرایش