ادب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

# '''[[مجادله]] با [[مخالف]]، به‌صورت [[جدال]] احسن:'''{{متن قرآن|وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ }}<ref>«با آنان با روشی که بهتر باشد چالش ورز! » سوره نحل، آیه ۱۲۵.</ref>. احتمال دارد در این [[آیه]]، هنگام برخورد با [[مخالفان]] [[عقیدتی]]، ابتدا به گفتار حکیمانه و [[پند]] و [[اندرز]] و در‌صورت عدم تأثیر به مباحثه با آنها توجّه شده باشد. برخی [[مفسّران]] بر آنند که قید {{متن قرآن|أَحْسَنُ}}، این نکته را بیان می‌کند که در [[جدال]] با [[مخالفان]] [[عقیدتی]] باید نکاتی را رعایت کرد؛ از‌ جمله، [[پرهیز]] از سخنانی که موجب تهییج و واداشتن او به [[دشمنی]] و لجبازی شود، به‌کار نبردن مقدّمات کاذب هرچند در نظر او راست پنداشته شود، [[پرهیز]] از به‌کار بردن تعبیرات [[سوء]] و توهین به او و آن‌چه در نظر او [[مقدّس]] است<ref>المیزان، ج‌۱۲، ص‌۳۷۱‌ـ‌۳۷۲.</ref>.

#'''داشتن [[بردباری]] و عدم [[مقابله به مثل]] در برابر توهین‌ها و تهمت‌های آنان:''' گفتار مؤدّبانه [[نوح]]{{ع}} در برابر سخنان بی ادبانه [[کافران]]، نمونه‌ای از این [[ادب]] است، هنگامی که آنان با عبارت {{متن قرآن|قَالَ الْمَلَأُ مِنْ قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي ضَلَالٍ مُبِينٍ}}<ref>«سرکردگان قوم او گفتند: بی‌گمان ما تو را در گمراهی آشکاری می‌بینیم» سوره اعراف، آیه ۶۰.</ref> به آن [[حضرت]] توهین کردند، او در کمال [[متانت]] و [[ادب]] فقط به این پاسخ بسنده کرد: {{متن قرآن|قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي ضَلالَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ  أُبَلِّغُكُمْ رِسَالاتِ رَبِّي وَأَنصَحُ لَكُمْ وَأَعْلَمُ مِنَ اللَّهِ مَا لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref>«گفت: ای قوم من! در من هیچ گمراهی نیست بلکه من فرستاده‌ای از سوی پروردگار جهانیانم پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و برای شما خیرخواهی می‌کنم و از (سوی) خداوند چیزهایی می‌دانم که شما نمی‌دانید» سوره اعراف، آیه ۶۱-۶۲.</ref>. نمونه دیگر آن، واکنش مؤدّبانه [[هود]] در برابر تهمت‌ها و گفتار ناشایست قومش بود که با لسانی نرم و محبّت‌آمیز به آنان فرمود: تهمت‌هایی که به من نسبت می‌دهید، در من نیست و بدانید که من برای شما نصیحت ‌کننده‌ای [[امین]] هستم. {{متن قرآن|قَالَ الْمَلأُ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن قَوْمِهِ إِنَّا لَنَرَاكَ فِي سَفَاهَةٍ وَإِنَّا لَنَظُنُّكَ مِنَ الْكَاذِبِينَ قَالَ يَا قَوْمِ لَيْسَ بِي سَفَاهَةٌ وَلَكِنِّي رَسُولٌ مِّن رَّبِّ الْعَالَمِينَ أُبَلِّغُكُمْ رِسَالاتِ رَبِّي وَأَنَاْ لَكُمْ نَاصِحٌ أَمِينٌ}}<ref>«سرکردگان کافر از قوم وی گفتند: بی‌گمان ما تو را در نابخردی می‌بینیم و ما تو را از دروغگویان می‌دانیم گفت: ای قوم من! در من هیچ نابخردی نیست بلکه من فرستاده‌ای از سوی پروردگار جهانیانم پیام‌های پروردگارم را به شما می‌رسانم و من برای شما خیرخواهی امینم» سوره اعراف، آیه ۶۶-۶۸.</ref>. [[علامه طباطبایی]] با ذکر نمونه‌های بسیاری از [[تحمّل]] و [[بردباری]] [[پیامبران الهی]] در برابر انواع توهین‌ها و [[ناسزا]] گویی‌های [[مخالفان]]، و عدم [[مقابله به مثل]] با آنان، این [[رفتار]] را از آموزه‌های [[الهی]] و [[ادب]] جمیلی ناشی می‌داند که [[خداوند]] پیامبرانش را به آن مؤدّب ساخته است<ref> المیزان، ج‌۶‌، ص‌۲۹۷‌ـ‌۲۹۸.</ref>.

==[[ادب]] برخورد با [[خطاکار]]==